1. Таныстыру кезеңі

2. Бастапкы кезең

3. Негізгі кезен

4. Мамандандырылған кезең

5. Спортгык жетілдіру кезеңі

107. Бүл кезең спортгык туристік жорықтарға IV жәнеV к.к. қатысу мен жетекшілік етуді карастырады. Бұл дайындықтын нәтижесінде спорттык жорықтар бойынша жарыстарда туризм бойынша спорт шебері кандидатының спорттық нормативтерінін орындалуы қамтамасыз етіледі.

1. Таныстыру кезеңі

2. Бастапкы кезен

3. Негізгі кезен

4. Мамандандырылган кезен

5. Спорттық жетілдіру кезеңі

107. Бұл кезең екі жылдан кем емес мерзімге жоспарлаған дұрыс. Бұл дайындыктын нәтижесінде спорттық жорыктар бойынша жарыстарда спорт шебері кандидатының спорттық нормативтерінің орындалуы қамтамасыз етіледі, жоғары спорт жетістіктерінін алғышарттары құралалы.

1. Таныстыру ксзеңі

2. Бастапқы кезен

3. Негізгі кезен

4. Спорттық кезені шеберлі

5. Спорттық жетілдіру кезені

107. Биік таулы шынға шыгулар кезінде адам ағзасьліа әсер ететін факторлардың бірі болып табылады. Үлкен биіктіктерде ағза кұрғак және самкын ауанык күрт әсеріне үиіырайды.

1. Ауа тсмпературасы мен ылғалдылыгыііын тәуліктік озгерістері.

2. Ультракүлгін радиациясы

3. Томен барометрлік кысым

4. Акклиматизация

5. Белсенді акклиматизация

107. Биік таулы жагдакларда болуык ескерген жен, онык кору аппаратының функциясы мен тері жабындарынык күйіне эсер етуі мүмкін.

1. Ауатемпературасы мен ылғалдылығыиын тэуліктік озгерістері.

2. Ультракүлгін радиациясы

3. Төмен барометрлік кысым

4. Акклиматизация

5. Белсенді акклиматизация

107. Биік таулы облыстардың неғүрлым тән ерекшелігі - теніз деңгенінің биіктігіне байланысты күшейтілген зентиляция есебінен сырткы және альвеолярлык ауада оттектін парциалды кысымыпыц жэис альвеолярлык ауада комірқышкылдын сәйксс азаюымсн бірге жүреді.

1. Ауа температурасы мен ылгалдылыгынын тәуліктік өзгерістері.

2. Ультракүлгін радиациясы

3. Төмен барометрлік қысым

4. Акклиматизация

5. Белсенді акклиматизаиия

115. Тау ауруының негізгі сипатгарын көрсетіңіз.

1. Демікпе, тері және шырышкы қабыктарлын кегеруі мен боздануы

2. Жүйесінің жалпы шаршауы, бас аурулары, бас айналу

3. Мұрындык қан ағу, кұлақтағы шуыл

4. Тамыр пульстарныиың сезілуі, бүлшықетгік әлсіздік, жүрек айну, лоқсу

5. Барлык жауап дұрыс

116. Ортүрлі жастағы адамдарда тау ауруының лайда болу себептері:

1. Жастық аспектілерде

2. Тірі калу кітабында

3. Тау ауруларының факторында

4. Тау ауруынын себебінде

5. Организмнің жоғары кабілеттігінде

117. Тау ауруының негізгі белгілері ашып керсетіңіз.

1. Орталық жүйке жүйесінде козу және тежеу процестері арасындағы езара байланыстар өзгереді

2. Көру қабілеті темендейді, көздін бұлшыкеттік балансы бүзылады, көру аймагы тарылады, аккомодация әлсірейді, түсті қабылдау бұзылады

3. Есту едәуір төмендекді

4. Иістерді қабыллаудыи толык тоқтауына дейін иіс сезу нашарлайды

5. Барлық жауаптар дұрыс

118. Шығу кезінде жердің, көтерілу тіктігінін және бедер түгінін әртүрлі үйлесу көптілігімен ұшырасуға тура келеді, сондықтан қозғалыс режимі бұл жағдайлар мен альпинистердін жаттығушылық деңгейін ескерумен жере аныкталуы керек.

1. Тау ауруын алдын алу

2. Белсенді акклиматизация

3. Психологиялық акклиматизация

4. Акклиматизация

5. Төмен барометрлік қысым

119. Ағзанын темен парциалды кысыммен жерде болуға бейімделуін атайды. Бүл бейімделу оттек жетіспеушілігіне ағзанын аса жоғары төзімділігімен байланысты. Биіктерде ұзақ болу кезіиде тау ауруынын терең қүбыльістары біртіндеп азаяды: ұйкы жаксарады демікпе азаяды.

1. Акклкматизация

2. Тау ауруын алдын алу

3. Төмен барометрлік қысым

4. Физикалық даму

5. Психологиялық төзімділік

120. Біріншіден, каннын деподан шыгуынан жоне эритроциттер санының артуынан, екіншіден, ағзаның биіктік бастапкы болу кезенімен салыстырғанда капиллярда нсгурлым жоғары күшті ұстау кабілетіне ие болудын мәнісі.

1. Акклиматизациялау процесінің мәнісі

2. Физикалык тярбие процесінін мәнісі

3. Психологиялык алаптация процесінін мәнісі

4. Тау ауруынын мәнісі

5. Барлық жауап лурыс

120. Агзанын физикалык жаттыгулар аркылы сиретілгсн атмосферала тіршілік ету жагдайларына акклиматиздануды қалай атайды:

1. Организмнін алаптациясы

2. Белсенді акклиматиздану

3. Психологиялық акклиматиздану

4. Тау ауруы

5. Барлық жауап дұрыс

120. Биік таулы жағдайларла физикалык жаттығуларлык әсерімен туындайтын өзгсрістерді ескеріп, бкік таулы жерде физикалык дайыидықты дұрыс уйымдастыру ағзанын кандай қасиетіне тиімді курал деп санауга болады:

1. Шыдамдылыкты арттыру

2. Күштіңөсіуі

3. Психологиялык акклиматиздану

4. Буынньш козгалысын арттыру

5. Оттектік ашығуға төзімділігін артгыру

120. Туристі кызмет ұйымдастыруды сайып келгенде , ол организмга жағымсыз әсер етпеу үшін, туристін тәртіпінің құрастырушысы болып келеді

1. Енбекті орынды уйымдастыру

2. Демалысты ұйымдастыру

3. Туристің түрмысын уйымластыру

4. Белсенді акклиматизакия

5. Танертеңгі жатгыгу

120. Нені ұйымдастырганда, тек қана уйкы ұзактығы емес, сонымен қатар онын сапасы манызды болып саналады

1. Еңбекті орынды үйымдастыру

2. Демалысты уйымдастыру

3. Туристік тұрмысын уйымдастыру

4. Белсенді акклиматизация

5. Танертеңгі жаттығу

120. Үлкен емес жатгығу ретінде өтіп, ал күшейтілген жаттығу кезіңде арнайы жаттығу сияқты болып келеді

1. Еңбекті орынды уйымдастыру

2. Демалысты ұйымдастыру

3. Туристің түрмысын уйымдастыру

4. Белсенді акклиматизаиия

5. Таңертенгі жаттығу

120. Тердін көп бөлінумен және терінің ластанғанынан туристіге колданатын режим:

1. Аяғықа қарайлауы керек

2. Денесіне күтім керек

3. Душтка әрдайым түсіп туру

4. Баняга әрдайым түсіп тұру

5. Ештене жасап керегі жок.

120. Туристің организімініц аяғына көп жүктіліктіц түсуіне байланысты әрдайым керек:

1. Аяғына күтім керек

2. Денесіне күтім керск

3. Душқа әрдайым түсіп тұру

4. Баняға әрдайым тусіп тұру

5. Ештене жасап керегі жок.

128. Туристің ең басты режим элементгерінін бірі (ең алдымен, ол жуйелі тиісті болу).

1. Еңбекті орынды ұйымдастыру

2. Демалысты ұйымдастыру

3. Туристің тұрмысын ұйымдастыру

4. Белсенді акклиматизация

5. Таңертеңгі жаттығу

128. Маршруттағы туристің энергетикалык шыгынын қалпықа келтіруге арналған саяхат пен жорықтың ұйымдастырушылык кезеңі.

1. Туристің массажы

2. Туристің өздік массажы

3. Рационалды тамактануды ұйымдастыру

4. Козғалысты ұйымдастыру

5. Жорыктык жүктемені бөлу

128. Тердің коп бөлінумен және организмнен тұздың бөлінуіне байланысты туристіге колданатын режим:

1. Сулы тұзды режим

2. Массаж

3. Туристің өздік массажы

4. Тамактаку режимі

5. Рационалды тамақтанулы режимі

128. Тамактың жаксы сіңіуіне көп роль атқарады:

1. Туристін физикалык күйі

2. Туристің психологиялык күйі

3. Туристін өсуі

4. Бұлшык ет массасы

5. Тістерінің күйі

128. Туристер мен альпинистерге өзіндік массаж не үшін кажет?

1. Жаттығудан кейінгі күшті қалпына келтіру

2. Тамақтың сіңуі

3. Рационалды тамактану

4. Бұлшык ет массасын өсіру

5. Бакылау жэне өздік бақылау

128. Деиенің ен көп жаттығу ауырлығы түскен бөлігіне жасалатын және 30-40 минут немесе одан да аз уакытқа созылатын массаж түрі.

1. Жалпы массаж

2. Жеке массаж

3. Өзлік массаж

4. Тәнертенгі жаттығу

5. Дұрыс жауап жок.

128. Организмнің барлық бөлігі уқаланып, 50-60 минут жасалатын массаж.

1. Жалпы массаж

2. Жеке массаж

3. Өздік массаж

4. Тәңертенгі жаттығу

5. Дұрыс жауап жок.

128. Егер массаж ұйымдастыруга мумкіндік болмаса, мыналай шаралармен алмастыруга болады:

1. Жалпы массаж

2. Жеке массаж

3. Өздік массаж

4. Тэнертенгі жатгығу

5. Дұрыс жауап жок.

128. Дәрігерлік бақылау міндеті:

1. Спорттық форманы жаксарту

2. Дұрыс массаж жасау

3. Тамақтануды ұйымдастыру

4. Туристердің әлсуметтік қызметтін ұйымдастыру

5. Туристің тұрмысын ұйымдастыру

128. Әрбір жатшғудың басында. аурудан сауқаннан кейін, өзін қолайсыз сезінген жағдайда, шынға шығарда және шыкканан кейін қолданатын шара.

1. Өздік бакылау

2. Медициналык бакылау

3. Жалпы массаж

4. Жеке массаж

5. Өздік массаж

128. Жалпы жагдайлы, тамыр соғысты жэне салмакты бакылау -бұл:

1. Өздік массаж

2. Өздік бакылау мазмұны

3. Саяхаттыц қауіпсіздігін ұйымдастыру

4. Сулы тұзды режим

5. Туристін гигиенасының ерекшелігі

128. Тау туристеріне екі түрлі болалы • жогары жэне томенгі. Бөлшектері болск тігілуі және барлыгы бір болу мүмкін. Арканнын жіптері 2000 кг ауырлыкгы көтсруі керск.

1. Орама бойлау (Обвязка)

2. Ілмек аяк

3. Полиспаст

4. Байлама аркак

5. Блокиратор

140. Сактакдыру жүйесін түйіидейтін, 2000 кг. артык жук котсіютіп жұмсақ арқан

1. Орама бойлау (Обвязка)

2. Ілмек аяқ

3. Полиспаст

4. Байлама аркан

5. Блокиратор

141. Кыскы шынды бағындыруларда аса кажетті:

1. Шаңғы техникасын меңгеру

2. Қысқы жағдайда шаңғысы жаяу жүрістер көп

3. Үлкен биіктік климаты

4. «Оттектік шек» жоғарғы

5. Қысқы шыңды бағыкдыру жаздағыга караганда үзағырақ: кыста жүріс баяу ал, кундізгі уакыт қыска сондыктан альпннистер түнеуге жиі токтайды

141. Орама бойлаудың (Обвязка) бос жақтарын калай байлау қолайлы:

1. Қарапайым проводник

2. Қарапайым емес проводник

3. Күрмеу

4. Сегіздік

5. Ұстаса кеткен түйін

141. Дөңгелектелген формасы арқылы құрал сиымдылығы жоғары.

1. Овалды карабии

2. Үлкен карабин

3. Темір карабин

4. Автоматтьі карабин

5. Иілгеи ілгекшсмен карабин

141. Ең мықты жагына күш түсстіндей етіп күрастырылган:

1. Овалды карабин

2. D –тәріздес карабин

3. Темір карабин

4. Автоматты карабин

5. Иілген ілгекшемен карабин

141. Тартуға (оттяжка) арналған, әрканды тез ілуге арналып арнайы дизайнмен құрастырылған:

1. Овалды карабин

2. О-тәріздес карабин

3. Темір карабин

4. Автоматты карабин

5. Иілген ілгекшемен карабин

141. Бұл карабиннің түрі ашпаса ашылмайтын етіп арнайы кұралмен жабдыкталған.

1. Овалды карабин

2. О-тэріздес карабин

3. Темір карабин

4. Муфталы карабин

5. Иілгеи ілгекшемен карабин

141. Бұл карабин тек бір жіктемеде айрықша белгіленгеи, құтқарушыларда көп таралған және жеке колдануға колайлы.

1. Оваллы карабин

2. Үлкен карабин

3. Темір карабин

4. Автоматты карабин

5. Иілгек ілгекшемсн карабин

141. Бұл карабиндер өте жоғары ауырлықты көтереді салмағы алюминиді карабиннен де ауыр және кымбат.

1. Овалды карабин

2. Үлксн карабин

3. Темір карабин

4. Автоматгы карабин

5. Иілген ілгекшемен карабип

141. Бұл карабиндер спорттық және әуескойлық секторла темір карабиндерді ығыстырыды, сонымен катар олар нармкта арзан, жеңіл және ауырлыкты кетеруі жогары.

1. Овалды карабин

2. Үлкен карабин

3. Темір караби

4. Автоматты карабии

5. Алюминилі карабин

141. Бұл карабин оз сипатына байланысты орташа орында түрады. Бірақ карабиннің беті бүлінсе жарамсыз болып калады.

1. Тсмір карабин

2. Алюминді карабин

3. Титанды карабин

4. Автоматты карабин

5. Үлкен карабин

141. Карабинмен дұрыс қызмст жасау:

1. Карабинмен тиянақты жұмыс жасау

2. Оларды дұрыс жүктеу

3. Жоғарыдан кұлаған карабиндерді істен шығару керек . себебі оларда микрожарыктар пайда болады

4. Карабиндерді жиі тексеру. Карабиниін дүрыстыгына кумэн тудырсацыз, оны істсн шығарып. Есте сақтаңыз! Сіздін жабдығыныздан сіздің өміріңіз тәуелді

5. Барлығы дұрыс

141. Вертикальды және горизантальды таяныш ретінде өткел кезінде, жоғаргы сактандыруды үйымдастырғанда колданылатын аркан.

1. Статистикалық

2. Динамикалық

3. Кемекий

4. Кевларлы

5. Репшнур

141. Төменгі сактандыру үпіін колданылатын арқаи.

1. Статистикалық

2. Динамикалық

3. Көмекіді

4. Кевларлы

5. Репшнур

141. 6 мм арқан, 2000 кг жүк үстайды, негізгі арқанга қараганда 2 есе аз салмақ тартады,

1. Статистикалық

2. Динамикалық

3. Кемекші

4. Кевларлы

5. Репшнур

141. Екінші негізгі арқан болмаганда, тусу және откізу кезіндс негізгі арқанды жүлып тастау ушін колданылады.

1. Статистикалык

2. Динамикалык

3. Көмекші

4. Кевларяы

5. Репшнур

141. Түсулер санына байланысты жасалынатын, узындығы 3 -5метр болатын, 800кг жүкті ұстайтын арқан бөліктері.

1. Статистикалық

2. Динамикалық

3. Көмекші

4. Тірейіш(опорные) арқандар.

5. Репшнур

157. Турисітердін жеке максатта колданылатын жабдыктары.

1. Жеке жабдықтар

2. Индивилуалды жабдықтар

3. Арнайы жабдыктар

4. Топ жабдыгы

5. Ағымдагы жабдық

158. Туркеттсрдік белгілі маршрутты багындыру түсында эр туристке индивидуальды түрде боліп берілетін жабдыктар.

1. Жеке жабдыктары

2. Индивидуалды жабдыктар

3. Арнайы жабдыктар

4. Топ жаблығы

5. Агымдагы жабдык

158. Техкнкалык кұралдарды колданып немесе колданбай бір немесе бірнеше кызмсттін байланыса колдануы.

1. Жеке жаблыктары

2. Индивидуапды жабдыктар

3. Арнайы жабдыктар

4. Топ жабдыгы

5. Ағымдагы жабдық

158. Арнайы техникалық максат үшін колданылатын жеке жзне топтық жабдықтар.

1. Жеке жабдықтары

2. Индивидуалды жабдыктар

3. Арнайы жабдыктар

4. Топ жабдыгы

5. Ағымдағы жабдық

158. Туризмнің барлық техникасы мынау аркылы іске асады:

1. Карабиндер

2. Арқан

3. Туристтік жабдыктар

4. Бивуак жабдықтар

5. Арнайы жабдықтар

158. Маршрут бойыкда табигат аркылы күралган факторлар, яғни макрорельф, микрорельф, ландшафт туристтерге какдай кедергілер ретінде саналады.

1. Табиғи кедергілер

2. Су кедергісі

3. Бивак

4. Категориялык өткелдер

5. Категориялык емес өткелдер

158. Кандай кедергіні бағындыру ушін техникалык асу колданылады?

1. Тенізжәнекөл

2. Су кедергісі

3. Бивак

4. Категориялық асу

5. Категориялық емес асулар

158. Табиги кедергіні багындырар кездегі оптимальді шешім.

1. Логикалық жол

2. Логккалық емес жол

3. Авариялык жол

4. Импульстгік жол

5. Экстремальды жол

158. Табиғи факторлар яғни қарлы боран, жаңбыр т.б болған жағдайда жасалынатын уақытша мекен.

1. Амалсыздан жасалынған тұрак

2. Базалық лагерь

3. Бивак

4. Авариялык тұрақ

5. Салқын түнеу

166. Отынға, суға жакын және кұрғақ әрі тегіс жерде ымырт түскенге дейін 2 сагат бұрын жасалынатын тұрақ.

1. Амалсыздан жасалыиған түрак

2. Бивак

3. Базалық лагерь

4. Авариялық тұрақ

5. Салкын түнсу

167. Топ ішінде авариялық жағдай қалыптаскан кезде жасалынатын тұрак.

1. Амалсыздан жасалынған тұрақ

2. Базалық лагерь

3. Бинак

4. Авариялык тұрақ

5. Салкын түнеу

168. Бивак шарттары.

1. Ымырт түспес бұрын екі сағат ішінде жасау

2. Тегіс, кұрғақ әрі ық жерде

3. Отын мен суга жақын жерде

4. Ауыллық жерлерге, мал қораларға жақын бивак жасауга болмайды

5. Барлыгы дұрыс

168. Бұл өте киын өткелдің түрі және оны баска амал жоқ кезде ғана қолданады.

1. Кешіп өтетін өткел

2. томарлар(кочка) арқылы жасалынатын өткел

3. Жүзу қүралдары аркылы жасалыиатын

4. Аспалы(навесная) өткел

5. Жүзу аркылы жасалынатын өткел

168. Бұл асу кезіндсгі сц басты қауіп агысжылдамдығы мен теренлік. Кзтысушыга ісойылатын талап жүзе білу.

1. Кешіп өтетін өткел

2. 'Гомарлар(кочка) аркылы жасалынатын өткел

3. Жузу күралдары арқылы жасалынатын

4. Аспалы(Навесная) өткел

5. Жүзу аркылы жасалынатын өткел

168. Үлксн арнасы бар судаи жасалынатын еткел. Аспалы еткелді қолдану бұл жерде мүмкін емес.