№

Критерии оценки шагов

Оценка в баллах

1

Установить доброжелательные отношения с пациентом, объяснить ход процедуры.

1

0,5

0

2

Указать цель пальпации: Определить увеличение почек, изменение поверхности почек, выявления болезненности в проекции обеих почек и мочеточников, опущение почки.

1

0,5

0

3

Бимануальная пальпация в горизонтальном положении больного.

Уложить больного на спину с вытянутыми ногами, голова располагается на низком изголовье, брюшной пресс расслаблен, руки свободно уложены на груди. При пальпации правой почки сесть справа от больного, левую руку ладонной поверхностью подложить под правую половину поясницы больного перпендикулярно к позвоночнику, несколько ниже XII ребра, кончиками пальцев достигая рёберно-позвоночного угла. Правую руку со слегка согнутыми пальцами поместить на область правого подреберья перпендикулярно прямой мышце живота. Попросить пациента глубоко дышать.

На высоте очередного вдоха правую руку погрузить по направлению к задней брюшной стенке и попытаться ощутить почку между ней и подложенной под поясницу левой рукой («поймать» почку двумя руками). Затем пациента попросить выдохнуть и, ослабляя давление правой руки, ощутить, как почка, коснувшись пальцев, возвращается в исходное положение.

Оценить форму, величину, консистенцию почки, наличие болезненности, патологической подвижности, характер передней поверхности (неровности, бугристость).

Для пальпации левой почки продвинуть левую руку под туловище больного за позвоночник, чтобы ее ладонная поверхность оказалась под левой половиной поясницы больного, ниже последнего ребра. Положение и манипуляции правой руки аналогичны, только проводятся с левой стороны.

Бимануальная пальпация в вертикальном положении больного. Методологически проводится так же, как и в горизонтальном.

В вертикальном положении лучше пальпируется опущенная и подвижная почка.

2

1

0

4

Продемонстрировать технику определения опущения почки:

Различают три степени опущения почки (нефроптоз).

При I степени удается прощупать только нижний ее полюс, при II — пальпируется вся почка, при III — почка пальпируется и свободно смещается в различных направлениях — на противоположную сторону, вниз (так называемая блуждающая почка).

2

1

0

5

Продемонстрировать технику пальпации мочеточников.

Поочередно глубоко и отвесно погрузить указательный или средний палец в симметричных точках, расположенных в местах пересечения наружных краев прямых мышц живота с пупочной линией (верхняя точка мочеточников) и межостной линией (нижняя точка мочеточников).

2

1

0

6

Продемонстрировать технику пальпации почек сзади.

Больного усадить, попросить чуть наклониться вперед. Поочередно надавить пальцем в симметричных точках, лежащих в местах пересечения нижних краев XII ребра и наружного края длинных мышц спины.

2

1

0

Итого

10

5

0

№

Критерии оценки шагов

Оценка в баллах

Установить доброжелательные отношения с пациентом, объяснить ход процедуры.

1,0

0,5

0

Указать цель перкуссии:

определение симптома Пастернацкого, симптома поколачивания

1,0

0,5

0

Занять удобное положение, указать положение больного

Больного усадить, попросить чуть наклониться вперед или встать.

2,0

1,0

0

4

Продемонстрировать технику симптома «поколачивания»:

Положить левую руку плашмя поперечно оси тела на правую половину спины ниже XII ребра (в области проекции правой почки). Правой рукой ребром ладони или кулаком произвести несильные поколачивания.

Аналогичные действия повторить слева.

Отметить наличие болезненности над перкутируемыми областями.

2,0

1,0

0

5

Продемонстрировать технику симптома Пастернацкого:

Попросить больного из положения «стоя на носках» перейти в положение «стоя на пятках». Отметить наличие возникающей при этом болезненности в поясничной области.

2,0

1,0

0

6

Указать причины появления болезненности при данных манипуляциях: Воспаление почечной лоханки, её растяжение (пиелонефрит, гидронефроз), гнойный паранефрит, растяжение капсулы почки

2,0

1,0

0

Итого

10

5

0

Реті

Орындау кезендерінің критерийлері

Балл бойынша бағалау

1

Науқаспен қарым қатынас орнатып, жасалатын іс-әрекетті түсіндіру. Пальпацияға қолайлы жағдай жасау

1

0,5

0

2

Пальпация мақсатын белгілеу: науқаста бүйрек және несепағар аумақтарындағы ауырсыну сезімінің бар-жоқтығын, бүйректердің төмен түсуін, бүйрек бетінің тегістігін бағалау.

1

0,5

0

3

Науқасты жатқызып бимануальді пальпация өткізу ережелері.

Науқасты арқасына жатқызып, басын аса жоғары болмастығын қадағалау. Іштің бұлшық еттері босансыған, қолдары еркін кеудесінде жату керек. Оң бүйректі пальпациялағанда науқастың оң жағынан отырып, сол алақанын науқастың оң жақ белінің астына өткізеді. Алақаны омыртқаға перпендикулярлы орналасу керек. Оң қолдың сәл бүгілген саусақтыры оң қабырға асты аймағына іштің тік бұлшық етіне перпендикулярлы қойылады. Науқасты терең дем алуын сұрау.

Науқас кезекті дем алғанда оң қолды ішке еңгізіп, екі қол арасынан бүйректі сезүге тырысу. Науқас дем шығарған кезде бүйрек дәрігердің оң қолының астынан отіп орынына қайту керек.

Пальпация кезіңде бүйректердің пішінін, өлшемдерін, тығыздығын, ауырсыну сезімінің бар-жоқтығын, патологиялық қозғалмалығын бүйрек бетінің тегістігін бағалайды.

Сол бүйректі пальпациялағанда сол алақанын науқастың сол жақ бел аймағына өткізеді. Әрі қарай іс-әрекеттер бұрынғыдай орындалады.

Науқасты тұрғызып бимануальді пальпация өткізу ережелері. Науқасты тік тұрғызып жоғары айтылғандай жүргізіледі.

Осы қалыпта төмен түскен және козғалмалы бүйрек жақсы анықталады.

2

1

0

4

Төмен түскен бүйректі сипап сезу ережелері

Нефроптоз 3 дәрежелі болады.

I дәрежелі нефроптоз кезінде бүйректің төменгі полюсі қолға сезіледі, II дәрежелі нефроптоз кезінде бүйрек қолға анық сезіледі, III-де бүйрек қозғалмалы болып, кейде қарама қарсы жаққа шығып кетеді.

2

1

0

5

Несепағар нүтелерін пальпациялау ережелері.

Жоғарғы несепағар нүктесі: екіші не үшінші саусақпен кіндік сызығы іштің тік бұлшық ет қырымен қиылыстарында екі жақтан терең пальпация жүргізіледі.

Төменгі несепағар нүктесі мықын аралық сызығы іштің тік бұлшық ет қырымен қиылыстарында орналысқан.

2

1

0

6

Арқа жақтан бүйректі пальпациялау ережелері.

Науқасты отырғызып, біраз алға еңкеюін сұраймыз. XII қабырғалар арқаның ұзын бұлшық ет қырымен қиылыстарынан төмен орналасқан нүктлерді басып ауырсыну сезімі бар-жоқтығын анықтаймыз.

2

1

0

Барлығы

10

5

0