Естуінде бұзылулары бар балалармен коррекциялық-педагогикалық жұмыстың жалпы принциптері және ережелері

1. Ерте коррекция принципі.

2. Естуінде бұзылулары бар балаларды тәрбиелеу және оқытуда іс-әрекет бағытын жүзеге асыру принципі.

3. Коммуникативті бағыттылық принципі.

4. Мәдени-гигиеналық және еңбек дағдыларын дамыту қажеттілігі.

5. Естіп қабылдауды дамыту және дыбыстарды айтуға оқыту.

6. Қоршаған дүние туралы біліммен қамтамасыз ету мақсатында балардың танымдық іс-әрекетін дамыту.

7. Тілді дамыту, қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру.

8. Емдік-сауықтыру іс-шараларын қолдану.

9. Осы категория балаларына деген қатынаста ерекше педагогикалық такт көрсету.

Есту қабілетінде кемшіліктері бар балаларда белсенді түрде заттармен еліктеу бойынша әрекет жасау жақсы дамиды, олар түсіне, көлеміне, пішіні бойынша бағдарлайды, заттар арасындағы кейбір кеңістіктік қатынастырды қабылдай алады. Заттардың қасиеттеріне бағдарлану негізінен үш жас шамасында пайда бола бастайды. Дегенмен оларда әрекеттердің бір реттілігі, олардың мағынасыздығы, толық еместігі байқалады. Қоршағандарға еліктеу бойынша олар өз тәжірибелеріне ересектердің әрекетін көшіреді, дегенмен оларды толық емес, тек үзінділерін қабылдамайды, олардың бағыттылығын және маңызын толық түсінбейді.

Естуінде бұзылулары бар балаларды дамыту және оқытудың жекелей бағдарламасы

1.Денсаулығы және тәрбиелеу шарттары

Отбасында мейірімді қарым-қатынас орнату, жылулық және мейірімділікпен қоршау, баланың сергектік күйін және қарым-қатынас орнатуды дұрыс ұйымдастыру қажет. Нақты күн кестесін орындау, отбасында арнайы жағдайлар жасау. Сабақтарды аптасына 2 рет 45-60 минуттан өткізу керек, ым-ишара арқылы, мейірімділікпен қарым-қатынас орнату, баланың көзіне тура қарау.

Тұрмыста және сабақта бірыңғай талаптарды сақтау керек. Ересек адамды тыңдау, өзіне қызмет көрсету дағдыларымен байланысты әрекеттерді орындау: дәретханаға сұрану, қолды тамақтану алдында және дәретханадан кейін жуу, ойыншықтарын, киімдерін жинау, ас ішу кезінде майлық пайдалану, оң қолында қасық ұстау, сол қолында нан ұстау, сабақ кезінде байсалды отыру және ересек адамды тыңдау. Көзіне қарау, «сау бол!» қимылымен қоштасу. Ересектер баламен жағдайды ауыстыру туралы әңгімелесу жүргізу керек. Мысалы, кешке ұйықтау қажет, таңертең ұйқыдан тұру керек, мұның барлығын суретте ым-ишарамен, міндетті түрде сөз арқылы суреттерде көрсету. Күн кестесін орындау барысында ересек адам 5-7 минуттан 2-3 рет баланың қолы және саусақтарына массаж жасайды.

Массаж ересектің баламен эмоционалды және вербалды емес қарым-қатынас көрсетуімен жасалады.

Жаттығу түрлері:

• ересек адам қол үстілерін (ішкі және сыртқы) «шетінен» «ортасына қарай» бағыты бойынша шынтағына дейін, әрбір қолын 6-8 рет;

• ересек адам бала қолының саусақтарын бір мезгілде бүгу және жазу (үлкен саусағына жасалмайды), әрбір қолында 4-8 ретке дейін;

• ересек адам саусағымен баланың ашық алақанында спираль тәріздес қозғалыстарды әр бір алақанында 2-4 рет жасайды («сурет саламыз, түйіншек жасаймыз»);

• ересек адам үлкен және сілтеуіш саусақтарымен бала саусақтарының бас сүйегін – барлық саусақтарға кезекпен 1-2 рет массаж жасалады (біз былай аттап жүреміз, топ-топ, топ-топ біз аттап жүреміз);

• ересек адам баланың үлкен саусағын үш бағытта апарып және әкеледі: алдыға-артқа, жанына-бір жағына, шеңбер бойынша;

• ересек баланың қолын мейірімділікпен 5-6 рет «шетінен» «ортасына» қарай сипалайды.