- •«Металлургия өндірісінің технологиясы - 1»
- •1. Металдардың жіктелуі
- •2. Металдар мен қорытпаларды өндіруге арналған материалдар
- •3. Шойын өндірісі
- •4. Жану үрдістеріне жалпы сипаттама
- •5. Газ қоспаларында жанудың жалпы кинетикасы мен механизмі
- •6. Тығыз қабаттағы газ бен шикіқұрам арасындағы жылу алмасу заңдылықтары
- •7 Домна пешіндегі тотықсыздану үрдістері
- •8. Пештің жоғарғы бөлігінде гидраттар мен карбонаттардың ыдырауы
- •9. Шикіқұрам қабатына қойылатын талаптар
- •10 Агломерациялық үрдіс
- •11. Домна пешінің құрылымы
- •12. Домна шикіқұрамының құрамы
- •13. Домна пешіндегі шикіқұрам мен газ қозғалысы
- •14. Мартен пешінің құрылысы
- •15. Мартендік әдіспен болат өндіру
- •16. Мартен пешінің жұмысы
- •17. Үздіксіз әрекетті агрегаттардағы болат өндіру
- •18. Болаттардың жіктелу
- •19 Үрдістің негізі мен жалпы сұлбасы
- •20 Балқыту технологиясы
- •23 Оттегілі-конверторлы балқытудың үрлеу режимі
- •24. Оттегімен донналы үрлеу
- •25. Үрлеудің аралас әдістері
- •26. Болаттың мартендік өндірісі
- •27. Мартендік үрдістің жалпы сипаттамасы
- •28 Негізгі мартендік үрдіс
- •29 Қышқылды мартендік үрдіс
- •30. Екі ванналы болат балқыту пештері
- •31. Электпештерінде болат өндіру, электрпештері жөніндегі жалпы мағлұматтар, болат балқытуға арналған электр пештерінің жіктелуі
- •32. Болат балқытуға арналған доғалы пештер, үрдіс технологиясы мен әртектілігі
- •33. Индукциялық балқыту пештері, қарсылық пештері
- •34. Ферроқорытпалардың жіктелуі мен тағайындалуы
- •35. Ферроқорытпа үрдістерінің әр түрлі типтерінің ерекшеліктері
- •36. Ферроқорытпа үрдістерінің түрлеріФерроқорытпа үрдісінің түрлері
- •37 Ферроқорытпа сапасына қойылатын жалпы талаптар
- •38. Шикізат материалдарын дайындау және пирометаллургиялық тәсілмен мыс алу
- •39 Концентраттарды күйдіру
- •40. Шағылдыру және электрлік пештерде штейнге балқыту
- •41. Шахталық пештерде штейнге балқыту
- •42. Мысты штейндерді айырбастау
- •3 Сурет – Штейнді үрлеуге арналған конвертердің сұлбасы: а-тік қима; б – көлденең қима
- •43. Мысты тазарту
- •44. Алюминий және оның қосылыстарының қасиеттері
- •45. Глинозем құрамды кендер және минералдар
- •46. Ферроалюминий технологиясы
- •47. Силикоалюминий технологиясы (SiAl)
- •48. Титанның және оның қоспаларының қасиеттері
- •49. Шикіқұрам материалдары
- •50. FeTi - ды карботермиялық балқыту
- •51. FeTi - ды алюмотермиялық балқыту
- •52. Титан технологиясы
- •53 Ферровольфрам өндірісі
- •54 W қасиеті
- •55 Вольфрам жүйелері
- •56. Вольфрамның кендері және дайын өнімдері
- •59. Ванадий және оның темірмен қоспалары
- •60. Ванадий кендері және кендерді бөліп алу
- •61. Өндіру технологиясы
37 Ферроқорытпа сапасына қойылатын жалпы талаптар
Ферроқорытпалар жетекші элементтің өзгеру шектерімен және мөлшерімен, қоспалар концентрациясымен (C; S; P; түсті металдар, N және басқалары), түйіршіктік құрамымен, тығыздықпен, балқу температурасымен, O2, H2 және басқа бейметалл қоспаларының мөлшерімен сипатталады. Ферроқорытпалар сапасының негізгі көрсеткіші жетекші элементтің жоғары концентрациясы мен жетекші элементі мөлшері, химиялық құрамы болып табылады. Ферроқорытпалардың химиялық құрамының біртектілігі қорытпадағы жетекші элементтің орташа мөлшерінен шекті максимал ауытқуымен сипатталады. Ауытқу ± 2% деп қабылданады, бұл қоспалаушы элементтердің берілген тар мөлшерімен болатты алуды қамтамасыз етеді.
Зиянды қоспалар мөлшеріне шектеу (P, S, C). Ферроқорытпалардағы зиянды қоспалар болып балқыту үрдісінде металдан алынбайтын түсті металдардың (Cu, Pb, Zn, Sn, As, Bi, Gd) қоспалары табылады. Түйіршіктік құрам маңызды сипаттама болып табылады. Кесектердің рұқсат етілген өлшемі кесектердің максимал массасымен (5-45) немесе габариттерімен (≤ 300мм) сипатталады. Жоғары сапалы ферроқорытпаларда тотыққан беттер, қождың пісірілген орындары және құйма қалыптардың сылақтары болмауы керек. Қоспалаушы қоспалар негізінде қорытпалардың берілген түйіршіктік құрамын алу үшін ұнтақтау қондырғыларын таңдау жүргізіледі.
Осылай ферроқорытпалар сапасына қойылатын талаптар олардың технологиялық тағайындалуына байланысты орнатылуы қажет.
38. Шикізат материалдарын дайындау және пирометаллургиялық тәсілмен мыс алу
Мыс алу үшін мыс кендері, сонымен қатар түсті металдардың өнеркәсіптік және тұрмыстық қалдықтары қолданылады. Мыстың кендердегі мөлшері өте төмен және 1-6% құрайды. Құрамында 0,5 Cu бар тау жыныстары олардан мыс бөлу үрдісінің тиімсіздігінен қайта өңделмейді. Көптеген жағдайларда мыс кендерінде басқа түсті металдар: мырыш, қорғасын, никель, алтын, күміс, селен, теллур және басқалары болады. Мыс кендерде сульфидтер (сульфидті кендер) немесе оксидтер (тотыққан кендер) түрінде болады. Мыс кендері байытуға, әдетте флотацияға ұшырайды. Байыту нәтижесінде мысты концентрат және қалдық алынады. Кендерді байытуда мыс концентратымен қатар басқа да концентраттар, мысалы, мырыш, қорғасын, пиритті және басқалары, алынады. сульфидті кендерден алынатын мыс концентраты құрамында: 10-35% Cu, 30-35% Fe және 20-24% S болады. Бос жыныстың мөлшері (көбіне SiO2, сонымен қатар Al2O3және CaO) 3-15% аралығында болады.
Мыс кендері мен концентраттарын қайта өңдеудің екі тәсілі бар: пиро- және гидрометаллургиялық. Күйдіруді, штейнге балқытуды, штейнді айырбастау, отпен және электролиттік тазартуды қамтитын пирометаллургиялық тәсіл көбірек таралған (1-сурет).
Концентраттарды күйдіруді күкірт мөлшерін азайту және мыс пен темір сульфидтерінің бір бөлігін оксидтерге ауыстыру үшін жүргізеді. Бұл жеткілікті мысқа бай сульфидтер қорытпаларын (штейн) алу үшін қажет. Штейнге балқыту сульфидтер (штейн) мен оксидтер (қож) балқымаларын алуды қарастырады. Сұйық штейн айырбастауға ұшырайды, яғни конвертерде ауамен үрленеді, бұл ретте сульфидтердің тотығуы, темірдің қождануы және қара мыстың алынуы жүреді. Қара мысты алдымен отпен, сосын электролиттік тәсілмен тазартады (қоспаларды жояды).