3 Сутек-катионитті сүзгілердің технологиялық есебі.

ФИПа типті сутек-катионитті сүзгілерді алты типті размерлер қылып шығарады:ФИПа 1-1,0-0,6-Н;ФИПа 1-1,5-0,6;ФИПа 1-2,0-0,6;ФИПа 1-2,6-0,6;ФИПа 1-3,0-0,6;ФИПа 1-3,4-0,6.

Кесте 1 І сатылы параллельді-дәлді катионит сүзгісінің жалпы техникалық сипаттамалары

Көрсеткіш	ФИПа 1-0,7-6	ФИПа 1-1,0-6	ФИПа 1-1,5-6	ФИПа 1-2,0-6	ФИПа 1-2,6-6	ФИПа 1-3,0-6	ФИПа 1-3,4-6
Қысым, МПА жұмыстық сынақтық гидравликалық Температура, оС Корпус сыйымдылығы, м3 Өнімділігі, м3/сағ Корпус диаметрі, мм Сүзгі ауданы, м2 Сүзгі биіктігі, мм Қабырғы қалыңдығы, мм Жүктеу сүзілуі: биіктік, м көлем, м3 Масса, т: сульфокөмір катионит Сүзгі конструкциясының массасы, т	1,0 10 700 0,38 3320 8 2,0 0,77 0,5 0,55 0,62	2,27 20 1000 0,78 3685 9 2,0 1,6 1,04 1,14 1,09	5,32 50 1500 1,54 4000 8 2,0 3,54 2,3 2,52 1,57	0,6 0,9 40 11,8 80 2000 3,14 4630 8 2,5 7,85 5,1 5,6 4,7	20,8 130 2600 5,3 4900 10 2,5 13,25 8,6 9,4 4,7	20,8 180 3000 7,1 5170 10 2,5 17,75 11,5 12,6 5,58	37,8 220 3400 9,1 5440 10 2,5 22,7 5 14,8 16,2 7,27

Технологиялық есеп келесі кезекпен жүргізіледі.

Суды жұмысартудың параллельді H-Na катиониттеудің Н-катиониттелген және Na-катиониттелген сүзгілерге берілетін судың шығынының (м³/сағ) арақатынасы, келесі формуламен есептеледі:

3.1 Н-катионитті фильтрлерге

q^H_пол= 3.2 Na-катионитті фильтрлерге

q^Na_пол=q_пол-q^H_пол=10м³/сағ-0,24 м³/сағ=9,76м³/сағ

мұндағы,

q_пол-Н-Na-катионитті қондырғының пайдалы өнімділігі, м/сағ;

q^H_пол, q^Na_пол-Н-катионитті және Na-катионитті сүзгілерге сәйкес толық өнімділік, м/сағ;

-өнделмеген судың сілтілігі,г-экв/м;

-жұмсартылған судың керекті сілтілігі, г-экв/м;

А-жұмсартылған судағы күшті қышқылдық аниондардың жиынтық мөлшері (сульфаттардың,хлоридтердің,нитраттардың т.б.), г-экв/м³.

3.3 Na-катионитті сүзгілердегі катиониттің көлемі W_Na(м³) есептелінеді

W_Na= = =1,35 м³ (3)

3.4 Н-катионитті сүзгілердегі катиониттің көлемі W_Н(м³) есептелінеді

W_Н= = =2,07м³ (4)

мұндағы,

-жұмсартылған судың толық кермектілігі, г-экв/м³; әр фильтрдің тәулік бойы регенерациялар саны, 1-3 қабылдаймыз;

-Н-катиониттің жұмысшы алмасу сыйымдылығы, г-экв/м³;

-судағы натрий концентрациясы, г-экв/м³.

3.5 Н-катиониттің жұмысшы алмасу сыйымдылығы келесі формуламен анықталады

=α_НЕ_полн-0,5q_удС_к=0,92*1600-0,5*5*25=1409,5 г-экв/м³ (5)

мұндағы,

α_Н-Н катиониттің регенерация әсерінің коэффициенті, кесте арқылы қабылдаймыз;

С_к-судағы кальций, магний, натрий, калийдің толық құрамы, г-экв/м³; q_уд - регенерациядан кейін катионитті шаюға арналған үлес салмағы,1 м³ катионитке 4-5 м³ су қабылданады;

Е_полн-бейтарап ортадағы катиониттің паспорттық толық алмасу сыйымдылығы, г-экв/м³.

Кесте 2 Сутек-катиониттің регенерация әсерінің коэффициентінің мағынасы

Катиониттің регенерациясына арналған күкірт қышқылының үлес салмағы,г-экв жұмысшы алмасу сыйымдылығы	50	100	150	200
Н-катиониттің регенерация әсерінің коэффициенті	0,68	0,85	0,91	0,92

3.6 Сутек және натрий-катиониттің сүзгілердің көлемі (м³) келесі формуламен анықталады

F_H=W_H/H=2,07/2=1,035 м² (6)

F_Na=W_Na/H=1,35/2=0,675 м² (7)

мұндағы,

Н-катионит қабатының биіктігі, 2-2,5м қабылданады.

Н-катионитті сүзгілер үшін арынның жоғалуы, қопсыту қарқындылығы және сүзу жылдамдығы Na-катиониттілер сиякты жүргізіледі және есеп формула бойынша жүргізіледі. Жұмыс фильтрының саны 2-ден кем болмауы керек. Н-катионитті жұмыс фильтрының саны 6-ға дейін болса 1 резервті, ал саны одан көп болса 2. Резервті катионитті сүзгілер қондырылмайды.