33. Күштік трансформаторлардың салқындату жүйелері.

Трансформаторда үлкен электр энергия өткендіктен, ол жылу энергиясына беріледі. Сондықтан оның температурасы өседі және тарнсформатор қызып, шығыны артады, ал өзі бұзыла бастайды. Мұндай жағдайдан құтылу үшін салқындату жүйесін міндетті түрде ескереді. Салқындату жүйесі негізгі 2 түрге: ауамен немесе маймен салқындату деп ажыратылады.

Жүйеге кіретін элементтер:

1) радиаторлар

2) бактар

3) майлы-сулы салқындатқыштар

4) бактар

5) циркуляциялық насостар.

34. Күштік трансформаторлардың түрлері және олардың сұлбасы

Қосалқы станцияларда арнайы электртехникалық қондырғылар – күштік трансформаторлар бар. Олардың мақсаты электр энергияны түрлендіру және оны тұтынушыларға жеткізу жолында шығынын азайту.

Оларды келесі критерийлер бойынша ажыратады:

1) қуаты бойынша топтарға (1,2,3,4,5, 6 топтар);

2) фаза саны бойынша: 1 немесе 3 фазалы;

3) орама саны бойынша: 2 немесе 3 орамды;

4) кернеуді түрлендіру бойынша: жоғарлатқыш немесе төмендеткіш;

5) салқындату жүйесі бойынша: ауалы немесе майлы;

т.б.

Схема замещения одной фазы силового трансформатора и ее параметры:

Принципиальная схема силового трансформатора:

35. КЭС-тың өзіндік мұқтаждығын электрмен жабдықтау сұлбасы

Сурет - 6 кВ-тық КЭС ө.м.қоректендірудің   сұлба  нұсқалары

36. Қоздыру жүйесін топқа бөлу. Синхронды генераторлардың щеткасыз қоздыру жүйелері

Көмекші және реттеуші құрылғылардың қоздырғыштар жиынтығы қоздыру жүйесі деп аталады.

Қоздыру жүйесі: Тәуелсіз қоздыру, Щеткасыз  қоздыру, Өздігінен қозу жүйелерге бөлінеді.

Щеткасыз  қоздыру  жүйесінің ерекшелігі, түйіспелі сақинасының жоқтығы болып табылады.

Сурет – Щеткасыз  қоздыру жүйесі

Көмекші СГ GE  қайтымды машина  типі  бойынша  орындалған. Айнымалы  тоқ  орамы – айналу  бөлігінде  орналасқан, ал  қоздыру  орамы  қозғалмайды.

Айнымалы тоқтың  айналма орам  тоғы GE білікке  бекітілген өткізгіштер  арқылы айналма  түзеткіштерге  беріледі  және  ары  қарай  негізгі  генератордың қоздыру  айналма орамына  беріледі.

37. Қосалқы станциядағы оперативті тоқтың қоректену көздері

Тізбектегі коммутационды аппараттарын басқаруды, релелік қорғаныстарды, автоматиканы және де сигнал беруді қоректендіру үшін оперативті тоқ қолданылады. Оперативті тоқ көздеріне қойылатын басты талаптарының бірі ол барлық шартқа дайын болу. Соның ішінде қысқа тұйықталу кезінде бұл кезде қосалқы станция шиналарындағы кернеу нөлге дейін төмендеп кетуі мүмкін. Екі түрлі оперативті тоқ қолданылады: айнымалы қосалқы станцияларщдағы ықшамдатылған сұлбалар және тұрақты қосалқы станциялардағы стационарлы аккумуляторлық құрылғылары бар оперативті тоқ. Негіз ретінде трансформатор тоқтарын және кернеулерін солнымен қатар өзіндік мұқтаждық трансформаторлар қолданылады. Тоқ трансформаторы қысқа тұйықталу кезінде оперативті тізбектердің сенімді қоректенуін қамтамасыз етеді. Оперативті басқару үшін қалыпты жұмыс жағдайыда тоқ трансформаторын қолданбайды, себебі бұл жағдайда олардан қажетті куат алу мүмкін емес. Әмбебап негіз ретінде тоқ және кернеу трансформаторларынан бір уақытта комбинерленген қоректену негіз болады. Зауыттардан шығарылған БПТ және БПН сериалы қоректену блоктары тоқ және кернеу трансформаторларына сәйкестендіріліп қосылады. Қосалқы станцияларда тоқ және кернеу трансформаторларының қуатын анықтауда конденсатор құрылғылары кеңінен қолданылады. Сыйымдылығы 40/80 және 200мкФ комплекті конденсаторлар қолданылады. Оларға заряд беру үшін кернеу трансформаторларынан қорек лалтын немесе қосалқы станцияларды қалыпты жұмыс кезіндегі өзіндік мұқтаждықтардан қорек алатын зарядты құрылғылар қолданылыды.