96.Электр станцияларды және қосалқы станцияларды өлшеу.Өлшеуіштік аспаптардың көлемін және оларды орналастыруды таңдау

Өлшеуіш  құралдардың  көлемімен  оларды  орналастыру  орны (ББҚ, ГБҚ, ОБҚ) обьектінің  сипаттамасына   және  басқару  амалына тәуелді әртүрлі  болады.

Генератор  тізбегіндегі  өлшеуіш  құралдар  көлемі  мен  орналасу  орны

Турбогенераторлар

Статор                     Ротор

Әрбір  фазада  амперметр, вольтметр,    ваттметр,     варметр, активті  энергия  есептегіші, активті  және  реактивті  қуат   датчиктері.   Тіркегіш  құралдар:     ватт­метр,    амперметр    және    вольт­метр (60 МВт және одан  жоғары  генераторларда) амперметр,         вольтметр. Вольтметр негізгі  және  резервті  қоздыру   тізбегінде. Тіркеуші    амперметр (60 МВт және одан  жоғары  генераторларда)

1. Көрсетілген  құралдар басқарудың  негізгі қалқанында  (ББҚ  немесе  ГБҚ) орналастырылады. 2. 12 МВт –қа  дейінгі генераторлар статорында  бір амперметр   орнатылады. 3. Турбинаның топтық  қалқанында ваттметр, жиілік  өлшегіш  құралдар  орнатылады статор  тізбегінде  (ББҚ  жоқ  болса) және  қоздыру  тізбегінде  вольтметр орнатылады. 4. ББҚ  болса  ОБҚ-на   ватт­метр және варметр   орнатылады. 5.ОБҚ-на   ваттметр және варметрді  қосатын  жиілік  өлшегіш  құралдар  орнатылады.

Егер  өлшеу  обьектісі  басқару  қалқанынан  алыста  орналасса (жүз және мың  метр),   өлшеуіш құралдардың  тоқ  трансформаторларына  дейінгі сым  кедергісі  салдарынан,   өлшеу  қателігі  рұқсат  етілмейтін  шамаға  дейін  ұлғайып  кетеді. Бұл  жағдайда  активті  және  реактивті  қуаттың   өлшеуіш  ток  түрлендіргіштері  қолданылады,  олар  шығысында  өлшенетін  параметрге  сызықты  тәуелді  тұрақты  тоқты  береді. ӨҚ   қолдану ТТ және КТ   жүктемесін, бақылау  кабельдердің  қимасын  азайтуға, және де ЭЕМ (ЭВМ) ақпаратты  енгізуге  көмектеседі , яғни   телеөлшеулер  және телебасқару  жүйесін   іске  асыруға  көмектеседі .

97. Электр станциялардағы оперативтік токтың қоректену көздері

ЭС және ҚС-да сигнализациялардың, автоматикалардың, апатты жарықтандырулардың  басқару  тізбектерін және де өзіндік  мұқтаждық механизмдерінің неғұрлым жауапты  қондырғыларын   қоректендіру  үшін  аккумуляторлық  батареялар  орнатылады. Бұл  барлық  тұтынушылар тұрақты,уақытша  және  қысқа  мерзімді   қосылған  болып   үш  топқа  бөлінеді.

Тұрақты тоқтың  негізгі  көзі  сілтілік қышқылды аккумуляторлар СҚ, болып  табылады. Олардың  қызмет  ету  мерзімі  үлкен  және жұмысқа  тұрақты болып  келеді. Аккумуляторлардың  СҚ  түрі  СҚ-1 ден СҚ-148   дейін  46 түрлі    болып  шығарылады .

Қосалқы  станцияларда СН  типті   аккумуляторлар  кеңінен  қолданыс  тапты,  олардың  өлшемдері  шағын және разрядты  сипаттамалары жақсы болып  келеді.  СН типті   аккумуляторладың  құндылығына  жұмыс  процесінде сілтілік  қышқыл буының  аз  бөлінуі  жатады.

Айнымалы  оперативтік  тоқтың қорек  көздері тоқ және кернеу трансформаторы және ө. м. трансформаторлары болып табылады. Оперативтік  айнымалы  тоқ  қоректендіретін  сұлбадағы  сенімділікті  қамтамасыз  ету  үшін  резервтеу  орындалады.

Түзетілген кернеуді (тоқты) алу  үшін, ажыратқыштың  электромагнитті  жетегін  қоректендіру  үшін күштік  түзеткіштер, объектіде кернеу  жоғалғанда  әртүрлі  аппараттарды қоректендіретін энергия қоры бар зарядтық құрылғылар, екіншілік  тізбекті қоректендіретін тоқ, кернеу  және ө.м.  трансформаторларының қоректену  блоктарын  қолданады.