Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
IA_sit-es-zhina_1171_y_2_b_1257_lim_Microsoft_Word.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
252.68 Кб
Скачать

103

Артериялық гипертензия

Клиникалық жағдай N1

35 жастағы ер кiсi, инженер-конструктор дәрiгерге келесi шағымдармен қаралды: басының ауыруы, көз алдында “шiркейлердiң” ұшуы, жүрек қағуы, iшiнiң қалтырау сезiмi, жүрек айнуы.

28 жасында медициналық тексеруден өткенде АҚ 160/90 мм сын. бағ. көтерiлгенi тiркелген. Өзiн сезiнуi қанағаттанарлық болғандықтан дәрiгерде емделмеген. Екi жылдан соң бiр кезеңдерде самай аймағының ауыруы, бас айналуы, түн ұйқысының бұзылуы қосылған. АҚ 170/95 мм сын. бағ. көтерiлген.

Бұл өзгерiстердi эмоциялық күштенулермен (жұмыспен қатар ЖОО оқыған) байланыстырған. Капотенмен жүйесiз емделген. Жазғы демалыс кезiнде АҚ, көңiл күйi қалыпты болған. Анасы АГ науқас. Дәрiгерге қаралатын күнi шағымдары жұмысындағы келеңсiз жағдайдан кейiн басталған.

Об-тi: жалпы жағдайы орта ауырлықта, қозу күйiнде, терi жамылғылары ылғалды, қызара бөрткен. Жүрек шектерi солға ығысқан, тондары анық, ырғақты, аорта үстiнде II тонның акцентi, пульс кернеуi жоғары, 98 мин, АҚ 180/100 мм сын. бағ.

Қан холестерині 5,9 ммоль/л, үшглицеридтері 2,1 ммоль/л.

  1. Болжам диагнозы.

  2. Негiзгi синдромына байланысты (АҚ ерекшелiктерi) күдiктi ауруларға тәуелдi тексеру жоспарын құрыңыз. Дислипидемия атерогенділігін анықтаңыз. Дифференциялық диагнозы (АҚ 40 жасқа дейiн дамығандықтан симптомдық АГ қайсысымен ДД жүргiзетiнiңiздi шешiңiз).

  3. Емi, кризді басу принциптері. Антигипертензиялық ем таңдауда ұйымдастыратын шараларыңыз (АМАД – АҚ амбулаториялық мониторингі, ДМАД – АҚ үйдегі мониторингі).

N1. Жауаптары:

1. Нег. Ауруы: Артериялық гипертензия I дәрежелi, қауiп-қатер тобы 3 – жоғары (тұқым қуалаушылық, гиперхолестеринемия, гиперүшглицеридемия, сол қарынша гипертрофиясы).

Асқ.: Гипертензиялық криз, I типтi (асқынбаған).

2. АГ синдромы жас кезінде (30 жасқа дейін) дамыған; бүйрек, эндокринді патологиялардың объективті белгілері жоқ; орталық нерв жүйесімен байланыстыратын ми сауыты-милық жарақаттардан да мәліметтер жоқ; тек тұқым қуалаушылық, атерогенді дислипидемия бар. Сондықтан бүйрек қан айналымын бағалау мақсатында

(реноваскулярлы АГ) допплер УДЗ; тиреоидты гормондық статусын тексеру; бас миының МРТ тексеру жоспарына қосу керек. Олардан дәлелді нәтижелер болмағанда эсенциаль АГ ерте дамыған вариантымен ДД жүргізу керек.

3. Асқынбаған гипертензиялық криздің Ратнер жіктемесімен І типін қысқа әсерлі бета-адреноблокаторлармен (БАБ), анаприлинмен басу қажет. Антигипертензиялық емдік дәрмнктерді таңдай мақсатында АМАД ұйымдастырамыз: АҚ белгілі уақыттарда өлшеу, БАБ ұзақ әсерлісін (бисопролол немесе эгилокты) таңдау; антидислипидемиялық дәрмектер гиперхолестеринемия мен гиперүшглицеридемияны коррекциялауға бағытталады.

Клиникалық жағдай N2

55 жастағы науқас әйел, емханаға келесi шағымдармен келдi: басының ауыруы, айналуы, құлағының шулауы, жүрек тұсының шаншуы, жүрегiнiң айнып, құсуы.

Өзiн он шақты жылдан науқас санайды, алдын алу шолуында АҚ жоғарылығы анықталып, есепке алынған, мезгiл-мезгiл бас ауырулары болған, капотен, гипотиазид курстармен тағайындалған, 3 рет стационарда емделген. Соңғы 2 жылда АҚ тұрақты жоғары деңгейде – 170-180/100 мм сын. бағ., кейде 220/120 мм сын. бағ. көтерiлiп, мазалайды. Емханалық картасындағы анализдерден: несебімен мезгіл-мезгіл, 0,033-0,0660/00 белок бөлінген; холестерині 5,9 ммоль/л. Келер алдында жұмыстағы келеңсiздiктен кейiн басының, жүрек аймағының қатты ауыруы, бас айналуы, бiр реттiк құсу мазалаған, тiлi мен ерiндерi ұйып қалған. Антигипертензиялық дәрмектер болмай қалған.

Жалпы жағдайы орта ауырлықта, артық салмағы бар (бойы 160 см, салмағы 92 кг), бетi домбыққан, қуқыл, қабақтары iсiнген. Санасы анық, патологиялық рефлекстер жоқ. Бет аймағында ауырсынулық және тактиль сезiмталдығы төмендеген. Сол қолының бұлшық еттік күшi әлсiз. Жүректiң шала тұйық дыбысының сол шегi сол бұғана орта сызығынан 2,0 см солға ығысқан. Жүрек тондары анық, ырғақты, аорта үстiнде II тонның акцентi, АҚ 230/120 мм сын. бағ. Пульсi 60 минутына, ырғақты. Бауыры ұлғаймаған. ЭКГ: I, aVL R биiк, R тiсшесi V5,V6>V4.

  1. Болжам диагнозы, асқынулары (криз типiнiң ерекшелiктерi).

  2. Негiзгi синдромдарына байланысты (АГ, нысана мүшелердегi өзгерiстердiң даму ерекшелiктерiне) күдiктi ауруларға тәуелдi тексеру жоспарын құрыңыз. Дифференциялық диагнозы (АҚ 40 кейiн дамығандықтан симптомдық АГ қайсысымен ДД жүргiзетiнiңiздi шешiңiз).

  3. Емi (АГ дәрежесiне, ерекшелiктерiне, қауiп факторларына тәуелдi ем). Антигипертензиялық дәрмектерді таңдауда ұйымдастыратын шараларыңыз (АМАД – АҚ амбулаториялық мониторингі, ДМАД – АҚ үйдегі мониторингі).

N2. Жауаптары:

1. Нег. ауруы: Артериялық гипертензия III дәрежелi, қауiп-қатер тобы 4 – өте жоғары (артық салмақ, гиперхолестеринемия, сол қарынша гипертрофиясы, гипертензиялық нефропатия, ми қан айналымының өтпелi бұзылысы – ТИА).

Асқ.: Гипертензиялық криз, II типтi, асқынған. Транзиттік ишемиялық шабуыл (атака). /Ми қан айналымының өтпелі (динамикалы) бұзылысы/.

2. АГ 40 жастан кейін дамыған, антигипертензиялық дәрмектерді тағайындау тактикасы дұрыс болмаған; кризді негізінен эмоциялық күштемелер арандатады – сондықтан Артериялық гипертензия нозобірлігінен күдіктенеміз, дегенмен артық салмағын, дислипидемиялық факторларды ескере отырып, бүйрек артерияларының атеросклерозымен байланысты САГ ДД жүргіземіз, ол үшін бүйрек тамырларының допплер УДЗ тағайындаймыз; әрине хаттамаға сай тексеру жоспарын да құрамыз (хаттаманы зерттеңіз).

3. Науқаста асқынған криз болғандықтан стационарлық емге көрсетпе бар, стационарда АГД таңдалады, ол негізінен диуретик тәрізді дәрмектер қатарынан – индапамид, ұзақ әсерлі кальций антагонистерінен (амлодипин, нормодипин, лацидипин т.б. зерттеңіз) топтастырылады. Стационардан шыққаннан соң АГД тұрақты, жүйелі қабылдауын бақылау мақсатында ДАМД ұйымдастырамыз.

Клиникалық жағдай N3

56 жастағы ер кiсi, цех бастығы, қабылдау бөлiмiне жедел жәрдем көлiгiмен келесi шағымдармен жеткiзiлдi: 2 сағат бұрын дамыған басының, әсіресе сол самайының қатаң ауыруы, жүрек айнуы, көз алдының мұнартып, “шiркейлердiң” пайда болуы.

15 жылдан басы ауырады, соған байланысты “бас ауру” таблеткаларын қабылдап жүрген. Алғашқы 10 жылда дәрiгерлерге сирек көрiнген, АҚ 160/100 мм сын. бағ. дейiн жоғарылаған, Соңғы 5 жылда көңiл күйi төмендеген, әсiресе ай, квартал соңында есеп тапсырғанда өзiн нашар сезiнедi. Үш рет стационарда АҚ 220-240/110-130 мм сын. бағ. көтерiлуiне байланысты емделген. Стационарлық емнен АҚ 170/100 мм сын. бағ. дейiн төмендеген. Емханада дәрігерімен тағайындалған емдi жүйелi қабылдамайды. Емханалық картасынан: несебінде протеинурия мезгіл-мезгіл 0,0990/00 дейін, холестерині 8,6 ммоль/л. ЭхоКГ: аортаның айқын атеросклерозы, аорта диаметрі кеңіген, аорта қақпағы жармаларының ашылу тербелісі қалыптыдан төмен.

Об-тi: жалпы жағдайы орта ауырлықта, бет терiсi қызарған. Жүректiң шала тұйық дыбыс шегi солға 1,0 см ығысқан, тондары әлсiзденген, ырғақты, аорта үстiнде II тонның акцентi. АҚ 240/130 мм сын. бағ., пульсi

64 мин., кернеулi. ЭКГ: сол қарынша гипертрофиясы, систолалық күш түсумен.

  1. Болжам диагнозы, асқынулары (криз типiнiң ерекшелiктерi).

  2. Негiзгi синдромдарына байланысты (АГ, нысана мүшелердегi өзгерiстердiң даму ерекшелiктерi) күдiктi ауруларға тәуелдi тексеру жоспарын құрыңыз. Дифференциялық диагнозы (АҚ 40 кейiн дамығандықтан симптомдық АГ қайсысымен ДД жүргiзетiнiңiздi шешiңiз).

  3. Емi (АГ дәрежесiне, ерекшелiктерiне, қауiп факторларына тәуелдi ем). Антигипертензиялық ем таңдауда ұйымдастыратын шараларыңыз (АМАД – АҚ амбулаториялық мониторингі, ДМАД – АҚ үйдегі мониторингі).

N3. Жауаптары:

1. Нег. ауруы: Артериялық гипертензия III дәрежелi, қауiп-қатер тобы 4 – өте жоғары (артық салмақ, гиперхолестеринемия, протеинурия, сол қарынша гипертрофиясы, аортаның атеросклерозы, аневризмасы, дисциркуляциялық энцефалопатия).

Асқ.: Гипертензиялық криз, II типтi, асқынбаған.

2. АГ 40 жастан кейін дамыған, антигипертензиялық дәрмектерді қабылдау тактикасы дұрыс болмаған; кризді негізінен эмоциялық күштемелер арандатады – сондықтан Артериялық гипертензия нозобірлігінен күдіктенеміз, дегенмен артық салмағын, дислипидемиялық факторларды ескере отырып, бүйрек артерияларының атеросклерозымен байланысты САГ ДД жүргіземіз, ол үшін бүйрек тамырларының допплер УДЗ тағайындаймыз; әрине хаттамаға сай тексеру жоспарын да құрамыз (хаттаманы зерттеңіз).

3. Науқаста асқынбаған криз болғандықтан күндізгі стационарлық емге көрсетпе бар, онда АГД таңдалады, ААФ қатарынан (каптоприл, лизиноприл, периндоприл, фозиноприл т.б.), ұзақ әсерлі кальций антагонистерінен (амлодипин, нормодипин, лацидипин т.б. зерттеңіз) топтастырылады. Стационарда АГД тұрақты, жүйелі қабылдауын бақылау мақсатында АМАД ұйымдастырамыз. Үйіне шығарылғаннан соң ДМАД ұйымдастырамыз (науқасқа АҚ тіркеу амалдарын үйретеміз – ГА бар науқастар мектебіне жазамыз).

Клиникалық жағдай N4

63 жастағы әйел науқастың шағымдары: жалпы қатаң әлсiздiк, бас

айналуы, жүрегiнiң қағып кету сезiмi, көз алдында “шiркейлердiң” ұшуы, жүрегiнiң айнуы.

12 жыл бұрын АГ ауруы қойылған, бiрақ есепке алынбаған, өздiгiнен мезгiл-мезгiл АҚ өлшемей, бас ауруына сүйенiп, клофелин, фуросемид iшедi. Стационарға түсерден бiраз уақыт бұрын бас ауруының күшеюiне, жүрек тұсының ауырсынуына байланысты клофелиннiң екi таблеткасын қабылдаған, жалпы жағдайы жақсармаған, бас ауыруы тыйылмағандықтан эналаприлдің бiр таблеткасын тағы iшкен. 30-40 минуттан соң қатаң жалпы әлсiздiк қосылып, жоғарыдағы шағымдары мазалаған. Жедел жәрдем шақырған, клиниканың қабылдау бөліміне жеткізілген.

Об-тi: жалпы жағдайы орта ауырлықта, артық салмақты, адинамия, бей-жай күйде, сұрақтарға зорға жауап бередi. Терi жамылғылары қуқыл, жабысқақ суық термен ылғалданған. Тынысы беткей, 24 минутына. Жүрек шектерi солға ығысқан, тондары әлсiзденген, ырғақты. АҚ 90/60 мм сын. бағ., пульсi 110 мин, толуы мен кернеуi әлсiз. Бауыры ұлғаймаған.

  1. Болжам диагнозы. Негiзгi асқынуына байланысты тексеру және ем жоспарларын құрыңыз, шұғыл көмек көрсетiңiз.

  2. Жедел жәрдем және жоспарлы ем тактикасы. Консилиумге қажетті мамандар.

  3. Антигипертензиялық ем таңдауда ұйымдастыратын шараларыңыз (АМАД – АҚ амбулаториялық мониторингі, ДМАД – АҚ үйдегі мониторингі).

N4. Жауаптары: