Жұмыс № 5. "Екінші тетанус" тәжірибесі (Маттеучидің тәжірибесі).

Қозу нәтижесінде бұлшықетте пайда болған тоқ, өз кезегі келесі жүйке-ет препаратын тітіркендіріп қоздырады.

Жұмыс жасауға қажет. Бақа, стимулятор, электродтар, тәжірибені жасауға қажетті құрал-саймандар, Рингер ерітіндісі, шыны ілмек, шыны пластинка.

Жұмысты орындау. Қимылсыздандырылған бақаның артқы аяқтарынан екі жүйке-ет препаратын даярлайды. Оларды құрғақ ағаш (немесе резинка, әйнек) пластинканың үстіне жеке-жеке орналастырады. Бірінші препараттың балтыр бұлшықетінің үстіне екінші препараттың жүйкесін салады. Сосын бірінші препараттың жүйкесін ырғақты электр тоғымен тітіркендіреді (6-сурет). Осы әсердің салдарынан екі препарат бұлшықеттерінің сіресе жиырылуы байқалады. Себебі бірінші жүйке-ет препараты қозған кезде пайда болатын әрекет тоғы екінші препараттағы жүйкені қоздырады.

6-сурет. Екінші тетанусты алу тәжірибесінің схемасы (Маттеучидің тәжірибесі).

1, 2 –бақа аяқтары;

3 – тітіркендіруші электродтар.

Жұмыс № 6. Электромиография.

Электромиография – бұлшықетердің электрлік белсенділігін (немесе биопотенциалдарын) тіркеу әдісі. Бұл әдісті қолданып бұлшықет ауруларын анықтауға, сонымен қатар қимыл-қозғалыс аппаратының әрекеттік қызметін зерттеуге болады. Қойылған мақсатқа қарай тыныштық, еркін және жүктеме кезіндегі бұлшықеттердің жиырылуының электр миограммасын жазып алуға болады. Электромиограф күшейткіш блоктан, динамиктен, екі осциллоскоптан және фото суретке түсіретін құралдан тұрады. Адамның бұлшықеттері биопотенциалдарын тіркеу үшін тері бетіне байланатын немесе бұлшықетке кіргізетін ине тәрізді электродтар қолданылады. Тері бетінен тіркелген ЭМГ-ма - әртүрлі қозғалтқыш бірлігінің әрекет потенциалдарының жиынтығы болып есептеледі. ЭМГ-ма толқындарының тербелісі 1-2 – ден 3000 мкв-қа дейін, ал жиілігі 15-20 имп/сек болады.

Жұмыс жасауға қажет. Электромиограф, дәке, электродтар, спирт.

Жұмысты орындау. Зерттелуші адамды орындыққа отырғызып, иықтың қос басты бұлшықет биопотенциалын тіркейді. Ол үшін теріні спиртпен сүртіп, физиологиялық ертіндімен ылғалданған дәке салып екі электродтарды бекітеді. Жеке жермен байланыстыратын үшінші электродтарды орналастырады. Аспапты электр торабына қосып, оны жылытады. Күшейткіш коэффициенті (жалпы 100-300 мкв/мм) мен реттеуші белгілерді анықтап, жазып алады. Аспап экранынан, зерттелуші бұлшықетінің босаңсыған, жиырылған және жүк көтерген кездердегі пайда болатын электр потенциалдарын көруге болады. Динамикті қосып, бұлшықеттер электр құбылысының сипатын дыбыс түрінде естуге болады. Ауыр жүк көтерген кездегі биопотенциалдар шайқалымы мен жиілігінің жоғары болатыны байқалады (7-сурет).

7-сурет. Электромиограмма.

Зертханалық жұмысты орындап болғаннан кейін, ЭМГ-ма қисығының тыныштық және жүктеме кезіндегі схемасын салып, қорытынды жасау керек.

Жұмыс № 7. Жақ еттерінің биологиялық потенциалдарын жазып алу.

Жұмыс жасауға қажет. Электромиограф, дәке, электродтар, лейкопластырь, спирт.

Жұмысты орындау: Зерттелушіні орындыққа отырғызады. Жақ еті терісі үстін спиртпен сүртіп, физиологиялық ерітіндімен ылғанданған дәкені орналастырады. Электродтарды бір бірінен 2 см арақашықтықта лейкопластырмен бекітеді. Тыныштық және шайнау кездерінде пайда болған электромиограмманы жазып алады.