Тауарлы балықтарды қолдан өсіру және жетлдір гигиенасы

Тауарлы балық өсіруге арналған су қоймаларын таңдаудағы зоогигиеналық талаптар. Су қоймалары, оны пайдалану ережелеріне, режимдеріне қойылатын талаптар. Тауарлы балық шаруашылығы өндірісінде пайдаланылатын су сапасын санитариялық-гигиеналық тұрғыдан қадағалау: а) тоғандарды; б) жылулық және атомдық электростанцияларындағы бассеиндерді; в) шабақ балығын өсіру тоғандарын; г) балық қорын ұдайы көбейту үшін уылдырық өсіруші шаруашылық (УОШ) тоғандары; д) көлді-тауарлы балық шаруашылықтарын (КБТШ); е) балық өсіруші зауыттар (лосось, бекіре, сиг балықтары) жұмыстарына санитариялық-гигиеналық бақылау жүргізу.

Ара гигиенасы

Ара балы және одан өндірілетін өнімнің гигиеналық маңызы. Ара омартасы (бал арасының ұялары тұратын жер – пасека) тұратын орынды таңдап алу. Ара ұясы (улей) микроклиматы. Қыс мезгілінде ара өсіру гигиенасы. Ара омартасындағы ветеринариялық-санитариялық режим.

Малды көліктермен тасымалдаудың зоогигиеналық талаптары

Малды темір жолмен, су, автомобиль және әуе көлітерімен тасымалдау шарттары. Малды тиеу, тасу және түсіру кезінде қойылатын гигиеналық талаптар. Мал тасымалдағанда оны азықтандыру және суару жұмыстарын ұйымдастыруға қойылатын гигиеналық талаптар. Мал айдап жеткізудің зоогигиеналық режимі. Малды көлікпен тасымалдағанда ұрылып соғылу салдарынан пайда болатын қажу (стресс) үрдістерінің алдын алу шаралары.

Еңбек гигиенасы мен малшылардың жеке гигиенасы

Мал шаруашылығы жұмысшылары еңбек өнімділігін арттыруда гигиеналық режим мен еңбек шарттарының маңызы. Мал шаруашылығы жұмысшыларының жеке гигиенасы, жұмысшы денсаулығы мен мал сапасын арттырудағы ең басты факторлар.

Ұсынылған әдебиеттер тізімі.

1.Гершун В.И., Муслимов Б.М. Ветеринарная гигиена. Учебное пособие.Алматы,Қайнар, 1994.

2.Храбустовский И.Ф., Демчук В.М., Онегов А.П Практикум по зоогигиене. Уч.пособие Москва, Колос, 1984.

3 Мырзабеков Ж.Б. Сагындықов Қ.А. және т.б. Ветгигиена. Лабораториялық-практикалық сабақтардың методикалық нұсқаулары. Алматы, 2005

4.Кузнецов А.Ф., Демчук М.В и др. Гигиена сельскохозяйственных животных. Книга 1,2. Москва: Агропромиздат, 1991.

5.Мырзабеков Ж.Б., Сағындыков Қ.А. және т.б. Жалпы зоогигиена. Оқу құралы. Алматы, 1992.

6. Мырзабеков Ж.Б., Ибрагимов П.Ш. Ветеринариялық гигиена. Алматы, 2005

жолдары. Шетелдегі және ТМД елдеріндегі жылқы өсірудің озат тәжірибесі.

Жылқының ата-тегі, қолға үйрету және өзгерту

Жылқы (Eguus) көптеген тіршілік иелері секілді табиғи және қолдан сұрыптау нәтижесінде пайда болған малдың эволюциялық үлгісі. Қазіргі замандағы эквидтер, олардың биологиялық ерекшеліктері. Жылқының түраралық будандары, оларды пайдалану тиімділігі. Жылқыны қолға үйрету, жылқы шаруашылығының тарихи кезеңдері. Жылқы тұқымдары мен тұқымдық топтарын қайта құру және өзгеруіне байланысты әлеуметтік экономикалық факторлар мен табиғаттың әсері.

Жылқы экстерьері, интерьері және конституциясы

Бағылатын түрлі тұқымды және типті жылқылардың ерекшеліктері. Жылқы экстерьері мен конституциясын оқу. Формасы мен қызметінің байланысы. Жылқы экстерьерін бағалау әдістері, маңызы. Жылқының жеке дене мүшелері, олардың құрлысы мен ерекшеліктері. Жылқыда кездесетін ақаулар мен кемшіліктер. Жылқы экстерьерінің жасына қарай және жыныс ерекшеліктері. Жылқы аллюры. Жылқы күйі. Жылқының түр-түсі, белгілері мен таңбалары, олардың тұқым қуалаушылық және биологиялық қасиеттері. Жылқының дене өлшемдері, индекстері және тірілей салмағы. Жылқы бонитировкалаудағы экстерьерді бағалау және сипаттау. Жылқыны суретке түсіру. Жылқы тұқымдары мен типтерінің интерьері. Жылқының жоғары нерв жүйесінің қызметі, әр түрлі конституциялық типтерінің темпераменті мен мінез құлқы.