2.3 Машинаны жұмысқа пайдаланудағы жылдық экономикалық тиімділігі (жылдық табыс)

Машинаның жылдық табысын мына теңдеумен есептеуге болады

(2.7)

Мұндағы: Q_п- жылдық қайтарылымы, теңге/жыл; Ш- машинаны пайдалану шығындарының қосындысы.

Q =5360000 - 4025072 = 1 334 928 тг

Машинаның жалпы қызмет ету кезіндегі экономикалық тиімділіктің қосындысын (жалпы табыс) мына төмендегі теңдеумен анықтауға болады, теңге;

(2.8)

Мұндағы: ΣР_м- машинаны пайдаланудағы барлық кезеңдегі жөндеуге кеткен шығын, теңге; оны машина құнымен тең деп қабылдауға болады. (ΣР_м=С), абсорбер құнын 1200000 теңге деп қабылдаймыз.

Шығындар қосындысын еңбек шығындарының үлесі арқылы қабылдау қалыптасқан, онда Н_к = bT_р, мүндағы - фактор пропорцианалдылығы, ол өндірістің типіне және құрылымының ұйымдастыруына байланысты 0,5-3 аралығында болады, орта есеппен 0,5 деп қабылдаймыз, онда (2.8) теңдеуді былайша жазуға болады:

(2.9)

Q₁=8,4[5360000*0,75 - (765072+(1+1)960000)] –500000 - 500000 =

= 11 000 000 тг

2.4 Машинаның өзін-өзі өтеу мерзімі

Машинаның өзiн-өзi өтеу мерзiмi машинаның экономикалық тиімділігі машина құнына тең болғанша еңбек ету уақыты деп саналады.

(2.10)

Н = 500 000/ 0,4(5 360 000-4 020 000 - (500 000/8,4)) = 1 жыл

2.5 Пайдалану шығындарының коэффициенттері

Пайдалану шығындарының коэффициенті деп – машинаның барлық жұмыс істеу уақытысындағы шығындарды қосындысының оның бағасына қатынасын айтады.

(2.11)

К = (8,4*(765072+1340000+960000+960000)+500000+500000 / 500000 =70

Машинаны пайдалану шығындарының коэффициенті машинаны жұмысқа пайдалану ұзақтылығына байланысты және Д- үлкен мәнінде 50-100 дейін жетуі мүмкін, соған байланысты жалпы шығындар сомасындағы машина құнының үлесі төмендейді.

2.6 Машина құнының коэффициенті

Машина құнының коэффициенті (пайызға шаққандағы машина құнына оның шығындары, қосындысына қатынасы)

(2.12)

С = 500 000/34810605*100 = 1,4 %

3 Құрылымның даму белгілерін есептеу

Технологиялық белгілері машиналарды дайындаудағы және оны пайдалануға дайындаудағы еңбекті экономдауды қамтамасыз етеді. Сонымен қатар технологиялық факторларға байланысты материалдарды экономдау критерий ол да еңбекті экономдауға әкеп соғады.

Бұл тарауда техникалық обьектілердің немесе құрылымдардың әр түрі даму белгілері есептеліп салыстырылады. Олар төмендегі тәсілдер бойынша жүргізіледі.

3.1 Техникалық объектіні жасаудың еңбек сыйымдылығының белгілері

ТО жасаудың еңбек сыйымдылық белгілері машинаны жобалаудағы, дайындаудағы және пайдалануға дайындаудағы еңбек сыйымдылықтың қосындысының оның негізгі көрсеткіші нәтижесінің қатынасына тең, яғни алынған нәтиженің меншікті еңбек сыйымдылығы, оны мына теңдеумен анықтауға болады:

(3.1)

К_т = 1200000/36612=32,7

Мұндағы С- құрылымның құны; G- аппарат өнімділігі, м³/сағ.

Процестің жылдамдығын орташа есеппен 2,25м/с деп қабылдап, оны мына теңдеумен есептеуге болады:

G = ω*f = 2,25*1,5 = 11880 м³/сағ. (3.2)