Ө.Матаев
Электр жабдықтар пәнінің практикумы
Оқу құралы
АЛМАТЫ 2008
ББК 31.264
Б93
УДК 621.316 (076.2)
Пікіршілер:
Боканова Ә.Ә.- Қазақ ұлттық техникалық университеті «Электротехника» кафедрасының доценті , техника ғылымдарының кандидаты ; Исаханов М.Ж.- Қазақ ұлттық аграрлық университеті «Энергетикалық және ақпараттық жүйелер» факультетінің деканы, техника ғылымдарының кандидаты , доцент
Ө.Матаев
Электр жабдықтар практикумы : Оқу құралы.-Алматы: 2008.-50 бет
Оқу құралына электр жүйелерінде қолданылатын электр аппараттарының теориясы, есебі және жобалаудың мәселелері бойынша типтік есептер кірген.
«Электрэнергетика» саласында оқитын студенттерге арналған.
Қазақ ұлттық аграрлық университеті жанындағы оқу -әдістемелік бірлестігі мақұлдап ұсынған (№ хаттама, қаңтар 2008 ж)
КИМЭП редакциялық- баспа бөлімі , 2008 ж
Алғы сөз
Ұсынылып отырған өқу құралы «Электрэнергетика» пәнінің курсын оқитын электртехникалық мамандықтардың студентері үшін арналған. Электрмен жабықтаудың практикумында авторлар электр тораптары мен жүйелерінің, электр станциялары мен қосалқы станцияларының ж.т.б бөлімдердің теориялық мәселелерін қысқаша қарастырған. Мұнда негізінде электр тораптары жұмысының бейсимметриялы режимдерінің, асинхронды электрқозғалтқышты іске қосқандағы кернеудің тербелістерін, қысқа тұйықталудың токтарын есептеудің, электр станция және қосалқы станциялардың жабдығын таңдап, оларды қ.т. тоқтарының әсерінен тексеру үлгілері қарастырылған. Бұл мәселелердің электр тораптарын, электр станциялары мен қосалқы станцияларды жобалағандағы атқаратын ролдері зор. Сондықтан әрбір иженер-электрикке, оның атқаратын міндеттеріне қарамастан, аталған есептердің әсеріне байланысты әртүрлі мәселерді шешумен айналысады. Осылған байланысты онда электрмен жабдықтаудың есептерін шығарудың әдістемесі бойынша білімдердің белгілі минимумы болу керек.
Еңбекте қарапайым, күрделі емес, жуықтау есептерінің әртүрлі әдестелеріне көбірек көңіл бөлінген. Оқушыға көмек ретінде сандық есептірдің үлкен ауқымы, шығарылған есептерде қажетті қосымшаларға сілтемелер, теориялық сұрақтар тереңірек берілген әдибиеттің тізімі берілген.
Авторлар практикумдегі кемшіліктерге бойланысты ескертурлер мен ұсыныстар жібертен оқырмандарға алдын ала алғасын білдереді.
1. Бір қалыпты емес жүктемесі бар радиалды желілерді есептеу
Төртсымды тораптың бір фазасының айналымдағы кернеу шығынын келесі формулалармен анықтайды:
1) активтік кедергіде
UA-0=Ia-1r1+(Ia1-
)rн,
(1.1)
мұнда r1 -А фазасы сымының активтік кедергісі;
rн-нөлдік сымның активтік кедергісі;
Ia1, Ia2 Ia3- А,В,С фазаларындағы активтік токтар;
2) Реактивтік кедергіде формула (1.1)-ге ұқсас, бірақ оған реактивтік ток пен кедергілерді кіргізеді;
UA-0=Ip1x1+(Ip1
-
)
xн
(1.2)
Басқа фазаларда формулалар ұқсас.
Үшсымды торапта кернеудің сызықты шығынын анықтайды
UA-Ba=(2iai+0,5ia2+0,5ia3); (1.3)
UA-Bp=(2ipi+0,5ip2+0,5ip3); (1.4)
мұнда іa1 және ір1 А және В фазаларында ағатын активтік және реактивтік токтар;
іа2 және ір2- А және С фазаларында ағатын токтар;
іа3 және ір3-В және С фазаларында ағатын токтар.
Кернеудің
жалпы шығыны
Осыған
ұқсас
және
кернеу
шығындарын анықтайды.
