Тәжірибелік сабақ №11 Жолды басқару бойынша көлік жұмыстарының өзіндік құнының өзгеріс динамикасын есептеу
Жолды басқару бойынша көлік жұмыстарының өзіндік құны төмендегідей сипатталады (кесте 11.1).
Кесте 11.1
Көрсеткіш |
Өткен жыл |
Есеп беру жылы |
|
жоспар |
нақты |
||
Өзіндік құны, 10 ткм, у.е. |
0,66 |
0,60 |
0,56 |
Жүк айналымы, млн ткм |
3850 |
3900 |
4100 |
Анықтау:
1) Тасымалдаудың өзіндік құны мен жоспарлы экономика суммасын түсіру бойынша жоспарлық тапсырмалар өлшемі.
2) Өткен жылмен салыстырғанда өзіндік құнның нақты өзгерісі.
3) Өзіндік құн бойынша жоспардың орындалу проценті.
4) Өткен жылмен салыстырғанда өзіндік құн мен жүк айналым өсуінің жоспардан тыс төмендеуінен үнемделген сумманы қосу арқылы нақты үнемдеу.
Шешуі:
1. Өзіндік құнын түсіру бойынша жоспарлық тапсырмалар мына индекс арқылы анықталады:
мұндағы
және
- есеп
беру жылы мен өткен жылдың нақты жоспарына
сәйкес өзіндік құн
10 ткм .
немесе
90,9%.
Яғни. өзіндік құнның төмендеуі 9,1%-ке жоспарланған 90,9 - 100.
Өзіндік құнның түсуінен жоспарлық үнемделу мына формула бойынша анықталады
мың. у.е.
(нәтиже алдындағы «минус» таңбасы үнемдеуді, «плюс» таңбасы шығынды білдіреді).
2. Өткен жылмен салыстырғандағы өзіндік құнның нақты өзгерісі мына индекс бойынша есептеледі:
мұндағы
-
есеп
беру жылындағы нақты өзіндік құн.
немесе
84,8%.
өткен жылмен салыстыру бойынша нақты өзіндік құн 15,2%-ке төмен. Осыдан барып өзіндік құнды қамтамасыз ету бойынша жоспарлық тапсырмалар артығымен орындалған.
3. Жоспармен салыстырғандағы өзіндік құнның нақты өзгерісі мына индекспен анықтайды
нақты өзіндік құн жоспардан 6,7%-ке төмен.
4. Өткен жылға қарсы нақты үнемдеудің жалпы суммасы мына формула бойынша есептеледі:
мың.
у.е.
Бұл сумма үш бөліктерден тұрады:
Жоспарлық үнемдеу (оның есебі ертерек орындалған), Э1= - 23400 мың. у.е.;
Жоспардан тыс үнемдеу (немесе өзіндік құнның жоспардан тыс өзгерісі есебінен шығындануды келесі формула бойынша есептейді )
мың.
у.е.
Жүк айналымы көлемінің жоспардан тыс өзгерісі есебінен үнемдеу мына формула бойынша есептеледі (немесе шығын)
мың. у.е.
Яғни,
мың.
у.е.,
алдыңғы алынған көлемге сәйкес келеді.
Кесте 11.2 – Алғашқы мәліметтер
№ нұс |
Өзіндік құн, 10 ткм, у.е |
Жүк айналым, млн ткм |
||||
Алдыңғы жыл |
Есеп беру жылы |
Алдыңғы жыл |
Есеп беру жылы |
|||
жоспар |
нақты |
жоспар |
нақты |
|||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
1 |
0,4 |
0,35 |
0,33 |
2000 |
2050 |
2150 |
2 |
0,45 |
0,4 |
0,38 |
2100 |
2150 |
2250 |
3 |
0,5 |
0,45 |
0,42 |
2200 |
2250 |
2310 |
4 |
0,55 |
0,5 |
0,47 |
2300 |
2350 |
2370 |
5 |
0,6 |
0,55 |
0,5 |
2300 |
2400 |
2420 |
6 |
0,65 |
0,6 |
0,56 |
2350 |
2450 |
2770 |
7 |
0,7 |
0,65 |
0,61 |
2400 |
2500 |
2515 |
8 |
0,75 |
0,7 |
0,65 |
2470 |
2570 |
2600 |
9 |
0,8 |
0,75 |
0,71 |
2500 |
2600 |
2630 |
10 |
0,85 |
0,8 |
0,77 |
2570 |
2630 |
2680 |
11 |
0,9 |
0,85 |
0,81 |
2600 |
2740 |
2780 |
12 |
0,95 |
0,9 |
0,86 |
2700 |
2850 |
2900 |
13 |
1,0 |
0,95 |
0,91 |
2800 |
2940 |
2980 |
14 |
1,1 |
1,0 |
0,93 |
2900 |
2050 |
2150 |
15 |
1,2 |
1,1 |
1,0 |
2000 |
2150 |
2250 |
16 |
1,3 |
1,2 |
1,1 |
2100 |
2250 |
2310 |
17 |
1,4 |
1,3 |
1,2 |
2200 |
2350 |
2380 |
18 |
1,5 |
1,4 |
1,3 |
2300 |
2390 |
2420 |
19 |
1,6 |
1,5 |
1,4 |
2600 |
2640 |
2680 |
20 |
1,7 |
1,6 |
1,5 |
2710 |
2710 |
2750 |
21 |
1,8 |
1,7 |
1,5 |
3000 |
3100 |
3170 |
22 |
1,9 |
1,8 |
1,6 |
3100 |
3150 |
3190 |
23 |
2,0 |
1,9 |
1,7 |
3200 |
3270 |
3310 |
24 |
2,1 |
2,0 |
1,8 |
3400 |
3480 |
3510 |
25 |
2,2 |
2,1 |
1,9 |
3500 |
3600 |
3670 |
26 |
2,3 |
2,2 |
2,0 |
3600 |
3700 |
3780 |
27 |
2,4 |
2,3 |
2,1 |
3700 |
3800 |
3890 |
28 |
2,5 |
2,4 |
2,2 |
3800 |
3900 |
3990 |
29 |
2,6 |
2,5 |
2,3 |
3900 |
3990 |
4100 |
30 |
2,7 |
2,6 |
2,4 |
4000 |
4100 |
4190 |
Негізгі және қосымша әдебиеттер [1-7]