- •5В070500- Математикалық және компьютерлік модельдеу
- •V алғашқы тексеру мерзімі 2013 жыл тексеру мерзімділігі 1 жыл
- •Оқу пәнінің жұмыс бағдарламасы
- •Тексеру мерзімділігі 1 жыл
- •Пәнді оқып үйрену нәтижесінде студенттің меңгеруге тиісті негізгі түсініктері, білімдері, біліктіліктері және дағдылары:
- •Бақылаушы-өлшемдік материалдар мысалы
- •Келісу парағы оқу пәнінің жұмыс бағдарламасы
- •Оқыту бойынша әдістемелік нұсқау
- •Дәрістер
- •Тапсырмалар:
- •Графикалық режимнің функциялары.
- •Void arc(int X, inty, int бұрышбасы, int бұрыш соңы, int радиус);
- •Боялған фигуралар салу процедуралары.
- •Бақылау сұрақтары
- •Пактикалық сабақтар
- •Лаборотория
- •Есеп мазмұны
- •Есеп мазмұны
- •Вариант .
- •Тапсырмалар
- •Есеп мазмұны
- •Есеп мазмұны
- •Есеп мазмұны
- •Вариант .
- •17. Вариант .
- •Есеп мазмұны
- •Тапсырма варианттары
- •Есеп мазмұны
- •Есеп мазмұны
- •Есеп мазмұны
- •Бақылау-өлшемдік материалдары үлгілері
- •Қосымша әдебиеттер
- •Келісу парағы пәннің оқу-әдістемелік кешені
Графикалық режимнің функциялары.
Доға салу фукнциясы.
Void arc(int X, inty, int бұрышбасы, int бұрыш соңы, int радиус);
Шығару көрсеткіші. getx және gety функциясы арқылы шығару көрсеткішін басқаруға болады. Курсорды экранның қажетті жеріне шығару үшін Moveto процедурасын қолдануға болады. Мысалы:
Moveto ( int 310, int 420);
Outtext (' Turbo Pascal 7.0 ');
Ағымдағы жағдайдан өзгерту үшін MoveRel процедурасын қолданады.
Жалпы түрі: void moverel(int dx, int dy); мұндағы dx,dy переметрлері нүкте саны арқылы беріледі, егер dx(dy) мәні оң болса оңға (төмен) ал, теріс болса, онда солға (жоғары) жылжиды.
Нүкте салу поцедурасы. Экранда нүкте салу үшін PutPixel процедурасы қолданады.
Мысалы, PutPixel(int 320, int 240, int red) экран центрінде қызыл нүкте пайда болады.
Түзу сызық салу процедурасы. Түзу салу үшін LineTo процедурасы қолданады. Бұл процедура координаталары берілген, екі нүкте арасын қосады. Жалпы түрі:
void line(int x1, int y1, int x2, int y2); мұндағы, x1, y1, x2, y2 түзу ұштарының координаталары.
void lineto(int x, int y) – курсордың ағымдағы жағдайынан сызық салады. Сызықты setlinesstyle функциясының құрған стилімен беруге боалды, сызық түсін setcolor функциясын шақыру арқылы беруге болады.
void linerel(int dx, int dy) - курсордың ағымдағы(xt, yt) шығару жағдайынан, (xt+dt, yt+dt) коодинатасына сызады. Сызықты setlinesstyle функциясының құрған стилімен беруге болады, сызық түсін setcolor функциясын шақыру арқылы беруге болады.
Шеңбер, Эллипстер және төрбұрыштар салу поцедуралары
void circle(int x, int y, int r); шеңбер салу поцедурасы
мұндағы, x, y ‐ шеңбердің координата центрі, r‐ радиус. Cызық түсін setcolor функциясын шақыру арқылы беруге болады.
void ellipse(int x, int y, int БұрышБасы, int БұрышСоңы, int pадиусХ, int pадиусУ); эллипс салу процедурасы Мысалы,
Ellipse(int 100, int 100, int 0, int 360, int 20, int 50);‐ толық эллипсті салады
Ellipse(int 100, int 100, int 0, int 180, int 20, int 50);‐ эллипстің жоғары бөлігін салады.
Ellipse(int 100, int 100, int 180, int 0, int 20, int 50); ‐ төменгі бөлігін салады.
РадиусX және РадиусY тең болған жағдайда Ellipse шеңбер салады.
Мысалы, Ellipse(int 100, int 100, int 0, int 90, int 50, int 50); шеңбер доғасын салады.
vоid rectangle (int x1, int y1, int x2, int y2) поцедурасы тік төрбұрыш салады. Мұндағы, x1, y1 ‐ төрбұрыштың сол жоғары бұрыштың координатасы, x2, y2‐ төрбұрыштың оң төменгі бұрыштың координатасы. Сызықты setlinesstyle функциясының құрған стилімен беруге болады, сызық түсін setcolor функциясын шақыру арқылы беруге болады.
SetColor( түс коды ) фигура түсін анықтау процедурасы
Rectorecrtmode(); текстік режимге көшу процедурасы
Боялған фигуралар салу процедуралары.
Тік төртбұрыш.
void bar(int x1, int y1, int x2, int y2,); боялған тік төртбұрыш салу процедурасы, мұндағы, x1, y1 ‐ жоғары сол бұрыш, x2, y2 ‐ оң төменгі бұрыш.
void bar3D(int x1, int y1, int x2, int y2, int тереңдігі, int ж_шегі); көлемді параллелепипед салу процедурасы x1, y1 ‐ сол жоғары; x2, y2 ‐ оң төменгі бұрыш орынын береді. Тереңдігі‐ параллелепипедтің алдыңғы және артқы бетінің ара қашықтығын береді. ж_шегі ‐ (типі Bollean) артқы бетінің жоғары шетін салу керек па, соны анықтайды. Сызықты setlinesstyle функциясының құрған стилімен беруге боалды, сызық түсін setcolor функциясын шақыру арқылы беруге болады.
Дөңгелек және сектор.
void pieslise(int x, int y, int бұрыш1, int бұрыш2, int радиус); дөңгелек секторын салады және ағымдағы стиль бойынша бояйды, мұндағы, x,y ‐ параметрі сектор центрінің орнын анықтайды. Бұрыш1, Бұрыш2 ‐ сектор шектелетін түзу бұрышын анықтайды, Радиус ‐ сектор радиусы. Егер Бұрыш1=0, Бұрыш2=360, онда процедура дөңгелек салады.
Эллипс және эллипсті сектор.
void sector(int x, int y, int бұрыш1, int бұрыш2, int радиусХ, int радиусY) ‐ эллипстік сектор салады.
мұндағы, x, y ‐ сектор центрінің орнын анықтайды, Бұрыш1, Бұрыш2 ‐ сектор шектелетін, түзу бұрыштарын анықтайды. Көрінетін сектор «қиып алатын» РадиусХ ‐ Х осьі бойынша радиус, РадиусY ‐ Y осьі бойынша радиусы. Егер(бұрыш1≠ бұрыш2) эллипстік сектор (бұрыш1=бұрыш2) – дөңгелек сектор салады.
void setfillstyle(int cтиль, int түс); - Стиль және бояу түсін анықтайды (Bar, Вas3D, Sector и т.б қолданады)
Константа |
облысты бояу стильі |
Solid_Fill |
толық бояу |
Line_Fill |
көлбеу штрихтар |
LtSlas_Fill |
450 оңға сызылғын штрих |
Slash_Fill |
450 солға сызылғын штрих |
Widedot_fill |
сирек нүктемен толтыру |
Closedot_fill |
жиі нүктемен толтыру |
Hatch_fill |
Клеткамен толтыру |
setLinestyle(int сызықтипі, int үлгі, int жуандығы); - салынатын контур және сызық стильі
Константа |
Сызық типі |
Solid_Line |
Үздіксіз |
Dotted_Line |
Үздікті |
Center_line |
Штрих-уздікті сызық |
Userbit_line |
Программалаушы анықтаған сызық |
Dashed_line |
Үздікті, Dotted_Line типінен үлкендеу. |
void settextstyle(int шрифт, int ориентация, int өлшем); - шрифт өзгерту.
void outtext(const char *текст); ‐ Текст сөзін ағымдағы жолдан шығарады. Сызықты setlinesstyle функциясының құрған стилімен беруге боалды, сызық түсін setcolor функциясын шақыру арқылы беруге болады.
void outtextxy(int x, int y, const char текст); (х,у) кординаталы нүктеден бастап тексті шығарады.
void delay(unsigned тоқтату); - процедура көрсетілген миллисекундта тоқтатып тұру.
Void sound(unsigned жиілік); компьютердің ішкі динамикасы көмегімен дыбыстық сигналды шығарады.
GoToXY(x,y:byte); - курсорды (x,y) координатаға ауыртыру
Randomize(); ‐ процедурасы кездейсоқ сандар генераторын іске қосады. Int random(int диапозон) ‐ егер диапозан көрсетілмесе, 0<=X<1 аралығындағы кездейсоқ Х санын береді. Егер диапозон берілсе, онда 0<=X<диапозон аралығындағы кездейсоқ Х санын береді. Random функциясынан бұрын міндетті түрде Randomize(); процедурасын қолдану керек.
Функция
графигін салу.
Функция графигін салу негізінен PutPixel
процедурасы
арқылы
орындалады. Мысал.
.
Функция салу программа фрагменті
төмендегідей болады.
X:=‐0.68;
While x<=6.28 {
Y:=sin(x);
Putpixel(300+15*round(x),200+15*round(y),9);
X:=x+0.5;}
Программаға түсініктеме: Біріншіден бұлар үздіксіз функциялар. Сондықтан координаталар бас нүктесін экран ортасынан алған дұрыс. Екіншіден графиктің абсолюттік биіктігі 2‐ге тең, яғни нүктенің диаметріне тең. Осыны еркеріп масштаб енгіземіз. Егер y=15*sin(x) деп алсақ графиктің жоғары биіктігі 30‐ға тең болады, яғни координатаны 15 есеге үлкейттік. Функция графигіндегі кез келген нүкте координата бас нүктесінен салыстырмалы түрде анықталады, яғни (300,200) нүктесінен есептеледі.
Декарттық
және
полярлық
координаталар
жуйесі
арасында
ал,
кері
көшу
формуласы
.
(x,y)
нүктенің
декарттық,
(r,
φ)
полярлық
координаталары.
