- •Мазмұны
- •1.1 Қысқаша теориялық мәлімет
- •Конструкциялық анализ және ілініс есебі
- •2.1 Іліністі таңдау. Ілініске қойылатын талаптар
- •2.2 Ілініс классификациясы
- •3 Әртүрлі конструкциялардың қолдану анализі
- •3.1 Конструкторлық схеманы таңдау
- •3.2 Іліністің негізгі бөлшектерін жасауда қолданылатын материалдар
- •4 Ілініс есебі
- •4.1 Іліністің тозуын бағалау
- •4.2 Іліністің жылулық кернеуін бағалау
- •4.3 Ілініс бөлшектерінің беріктігін өлшеу
- •2.7.1 Іліністің қысу серіппесін өлшеу
- •4.4 Іліністің демпфер серіппесін өлшеу
- •4.5 Жетектеуші дискінің күшпегін өлшеу
- •4.6 Ілініс білігін есептеу
- •5 Ілініс жетегі
4.2 Іліністің жылулық кернеуін бағалау
Берілістің бір қосылысы кезіндегі бөлшектерінің қызуы мына формуламен анықталады:
С,
Мұнда 0,5 – бөлшектерді қыздыру үшін жұмсалатын жылу бөлігі
с482 Дж/(кгК) – бөлшектердің жылу бөлігі;
mд16 кг – бөлшектердің массасы; [t]1015 С.
,
т.о.
Қажетті жылусыйымдылықпен қамтамасыз етілді.
4.3 Ілініс бөлшектерінің беріктігін өлшеу
2.7.1 Іліністің қысу серіппесін өлшеу
Бір серіппені анықтау күші:
Н,
Мұндағы, Z18 – серіппе саны.
Н.
Диаметрі
бойынша аламыз
,
формула бойынша қажетті диаметр сымын
ілініс серіппесі үшін анықтаймыз:
,
мұндағы y – қуат коэффициенті m6 y1,25; [пр]700900 МПа – допускаемое напряжение кручения.
мм.
Берілген диметрді аламыз d4,5 мм.
Серіппенің шоғырлану диаметрін белгілі d и m анықтаймыз:
мм.
Жұмыс серіппесінің шоғырлану саны:
,
мұндағы
G9104
МПа – айналу
кезіндегі серпімділік модулі;
с –
серіппе қатаңдылығы;
,
мұндағы
Н
– ілініс
серіппесін өшіру кезіндегі керілу күші;
– ілініс
серіппесін өшіру кезіндегі қысу күші,
мұндағы i – қажалу саны; 1,01,5 мм – жетекші дисктің осьтік деформациясы, сонда
мм.
Н/мм<5090
Н/мм.
.
4.4 Іліністің демпфер серіппесін өлшеу
Іліністің демпфер серіппесін өлшеу үшін:
z8 – серіппе саны;
d4 мм – сым диаметрі;
Dср16 мм – орташа диаметр орамы;
nп5 – толық орам саны;
С300 Н/мм –серіппе қатаңдығы;
Мтр100200 Нм – демпфер элементтерінің фрикциондық қажалу моменті.
Серіппені алдынала тартылу моменті:
Нм
Серіппе демпферінің максимальді қуаты мына формуламен анықталады:
,
мұндағы n – іліністің жектеуші диск саны.
Нм.
Демпфердің бір серіппесін алу куші:
,
мұндағы R0,08 м –серіппеге радус; z – серіппе саны.
Н.
Демпфер серіппесінің аса үлкен қатаңдығын ескере отырып, қуатты формула бойынша табамыз, қима формасын есептегенде, аралық күштің арасы және орама қисығын анықтаймыз:
,
МПа
мұндағы К – коэффициент, қима формасын анықтай келе, күш қатаңдығын және орама қисығын анықтаймыз; []=700900 МПа.
,
мұндағы
,
сонда
,
ал
МПа.
– күш
қатаңдығы орындалады.
4.5 Жетектеуші дискінің күшпегін өлшеу
Күшпек шлицінің аралық қуаты мына формуламен анықталады::
,
МПа
мұндағы
,
а
dн40
мм –
Шлицтің
сыртқы диаметрі;
dв30
мм –
Шлицтің ішкі диаметрі;
;
l60
мм шлиц
ұзындығы;
z10
шлиц
саны; 0,75
–
шлицті
жанасудың нақты коэффициенті;
[см]1530
МПа – қуат
аралығы.
мм,
мм2,
Н,
сонда
МПа,
т.о. 22,97 МПа<30 МПа
– күш
орындалды.
Күшпек шлицінің кесу қуаты мына формуламен анықталады:
,
мұндағы b8 мм – шлиц ұзындығы; [срmax]515 МПа.
МПа,
т.о. 14,36 МПа<15 МПа
– шарт
орындалуда.
Күшпек материалы – Сталь 35, 40Х.
Жетекші диск матералы – Сталь 50, 65Г.
4.6 Ілініс білігін есептеу
Ілініс білігін шлицті бөлігін диаметрдің айналубойынша есептейміз . Қажетті айналу қуатын анықтап [max]70 МПа, табамыз:
м.
Шлицтерді жапырылуға тексеру мына формуламен анықталады:
,
МПа
Мұндағы
–
айналу күшінің орташа радиус,
м; h,
l
– жетекші
дисктің күшпек шлицинің ұзындығы мен
биіктігі,
см.
МПа.
Шлицтің жапырылуын мына формуламен анықтау керек:
,
МПа
мұндағы b8 мм – жетекші дисктің күшпек шлицинің ұзындығы, см.
МПа.
[см]1530 МПа, [tсрmax]=5¸15 МПа
,
–беріктік
шарты орындалды.
