10.5 Жүйке жүйесі ауруларына шалдыққан науқастарды қарап тексеру

Кезеңдері

Қадамдары

Студенттің іс-әрекеттері

Алынатын мәліметтер

1. Науқасты жалпы қарау

1.1 Науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу әрі қарай тексеруді жүргізу

1.1 Науқастың келісімі алынды

1.2 Науқастың хәлін, анықтау;

1.2 Науқастың хәлін, анықтау:

-халі

1.2

.-хәлі (қанағаттанарлық, орташа ауырлықта, ауыр, өте ауыр, өлім халінде);

-есін анықтау,

1.3 Есін анықтау - ең басты іс әрекеттері:

1- хабары бар мәліметтер туралы сұрау :

1.1 - анамнез жинауда – жады жоғалуында мәлімет алудың нақты және шынайы қоры – белсенді науқастар сәл мүкістерін жасырады, ал керісінше уайымшылдар –көбейтіп жеткізеді;

1.2 - отырған жерін, қай ай, күн, жыл –сұрақ қойю: «Қай жерде отырсыз?», «Қазір нешінші жыл?»; «Қазір қай ай?», «Айдың нешінші жұлдызы?»;

1.3 - жалпы мәлімет туралы сұрау – «Біздің елдің президенті кім?»; «Осы кезде қандай оқиға болып жатыр?»;

1.4 -сөздерді әріптеп айту - науқасқа 5 әріптен тұратын сөзді әріптеп айтуын сұрау –«кітап» -дұрыс және кері, егерде айталмаса, қысқа 4 немесе 3 әріптен тұратын сөзді ұсыну;

1.5 . - сандарды айтқызу: а) 100-ден кейінгі бағытта;

б) 7- цифрлі санды қайталау;

есі - сақталған (анық); өзгерген (сопор, кома)

-төсектегі қалпын анықтау

1.4.-төсектегі кейпіне баға беру

– белсенді, сұлық түсіп жатыр, мәжбүрлі;

1 - Дене бітімін, терісі мен оның қос алқыларын және кілегей қабаттарын қарау;

1.1.3 Жалпы дене бітімін, бойы; тері асты шел майының дамуын бағалау;

-науқастың жағдайына байланысты- тік тұрғызып немесе отырғызып қарау;

-тері асты шел майының дамуын бағалау - жауырын асты теріні бас бармақ пен сұқ саусақ арасына қысып тексеру;

-Дене бітімі қалыпты; өзгерген – алыпты, ергежей; тері асты шел майының дамуы сақталған; төмен (жүдеу, азған,); шамадан тыс дамыған (толық); жергілікті дамыған – мықын, бел аймақтарында немесе беті мен дененің жоғарғы бөлігінде жиналған;

-қалыптыда–2 см аспау. Тері түсі – сақталған; өзгерген

Тері қоректену бұзылыстары - түлеген, құрғақ; қалыңдаған; қасынған іздер;

Түгі, шашы – сақталған, жұқарған, сыңғыш;

2.Бассүйек нервтер қызметін бағалау

2.1 Бассүйек нервтер қызметін тексеру реттілігін жүргізу, бағалау;

1.2.1 БСН І жұбы - иіс сезу нерві:

1 - Науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу әрі қарай тексеруді жүргізу;

- науқастың жағдайына байланысты отырғызып немесе жатқызып тексеру;

2-дәрігер науқастың оң жағына орналасады; 3- науқасқа көзін жұмуды және бір саусағымен мұрынның бір жартысын қысуды өтінеді; 4-ашық жартысына дәрігер хош иісті затты жақындатады;

5-иісті сезіуін сұрау және бұл қандай иіс екенін сұрау; 6-екінші бөлігіне ауыстырып қайталайды;

1.2.1. БСН І жұбы - иіс сезу - дерттік өзгерістер бар (аносмия, гипосмия, гиперосмия, дизосмия, иіс сезі елестушілігі); жоқ.

1.2.2 БСН ІІ жұбы ІІ жұбы –көру (оптикалық) нерві қызметін тексеріп бағалау:

а - көру қабылетін тексеру;

б – көру аймағын тексеру

1.2.2 БСН ІІ жұбы –көру (оптикалық) нервін тексеру:

1 - Науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу әрі қарай: а) көру қабылетін тексеруді жүргізу;

-көру қабылеті арнайы кесте арқылы –Сивцев кестесі; бөлме жарық;

2- науқас кестеден 5 м қашықтықта отырады; 3- науқас бір көзін жапқыш жабады; 4- дәрігер әр қатарды көрсетіп науқасқа әріптерді атауды сұрайды; 5- осы әдіспен екінші көзін тексереді;

6-қорытындыны бағалау;

б) көру аймағын тексеру – болжама тексеріс (әсіресе жатып қалған науқастарға жасалады):

1 - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу әрі қарай тексеруді жүргізу:

2 - дәрігер науқасқа қарсы отырады;

3 - науқас бір көзін жапқышпен жабады;

4 - дәрігер науқасқа өзінің (дәрігердің) мұрын қырына қарауды сұрайды;

5 - дәрігер саусағын шетінен ортасына қарай (жанынан, жоғарыдан, төменнен, іштен) науқас саусақты көргенге дейін жәй қозғап алып келеді;

6 – дәрігер науқас саусақты көрген деңгейі мен өзінің деңгейін салыстырып белгілейді;

7 - осы әдіспен екінші көзін тексереді;

8 - қорытындыны бағалау– егерде дәрігер саусақты науқастан бұрын көрсе – бұл науқастың көру аймағының шектелгенін сипаттайды;

1.2.2.БСН ІІ жұбы –көру (оптикалық) нерві – көру қабылеті – сақталған, төмендеген;

б) көру аймағын тексеру – сақталған, шектелген.

1.2.3 БСН ІІІ, ІУ, УІ жұптары – көз қимылдатушы, тежеуші және әкетуші нервтері қызметін тексеріп бағалау:

1.2.3 БСН ІІІ, ІУ, УІ жұптары –көз қимылдатушы, тежеуші және әкетуші нервтерін тексеру:

1 - дәрігер науқасқа қарсы отырады;

2-науқастың бет-әлпетін жайбарақат отырғанда тексеру:

а – көз саңылауын бірдейлігі мен ені – птоз-қабақтың түсіп тұруы;

б - көзалмасының орналасуын экзофтальм -бадыраң көз- шарасының шығып тұруы; энофтальм – шүңірек көз –шарасының кіріңкі болуы;

в - көз қарашығының пішіні (дұрыс – дөңгелек, дұрыс емес); көлемі (үлкейген, кішірейген, екі жақата бірдей, бірдей емес) қарау - ;

3 - Көз алмасы қимылының көлемін тексеру:

а - дәрігер науқасқа қарсы отырып, оның иегін саусақтарымен ұстайды;

б - дәрігер балғашаны 20см қашықтықта ұстап, оны оңға,солға, жоғары, төмен және науқастың мұрын ұшына қозғап алып келеді;

4 – көз қарашығының жарыққа тітіркенуін тексеру:

4.1. көз қарашығының жарыққа тікелей тітіркенуін тексеру

а –науқас жарыққа қарсы отырады;

б- науқастың екі көзін дәрігер алақанмен жабады;

в- кезек-кезек көздерін ашып қарашықтың тітіркенуін бағалайды;

г – жарықта қалыптыда қарашық кішірееді - қарашықтың жарыққа тікелей тітіркенуі сақталған;

4.2. көз қарашығының жарыққа бірдей тітіркенуін тексеру:

а –науқас отырады немесе жатады;

б- дәрігер науқастың бір көзін алақанмен жабады;

в- екінші көздің қарашығына қарайды - ол сәл кеңееді; ал алақанды алғанда ол кішірееді;

г- жарыққа қарашықтардың бірдей тітіркенуін бағалау

-БСН ІІІ, ІУ, УІ жұптары –көз қимылдатушы, тежеуші және әкетуші нервтерін тексеру –қызметі сақталған, төмендеген

1.2.4 БСН У жұбы - үшкүл нерв - қызметін тексеру:

1.2.4 БСН У жұбы - үшкіл нерв талшықтарының бет аймағындағы орындарын сипап тексеру: 1- ауру сезімін анықтау науқас - отырады немесе жатады:

а- дәрігер науқастың оң жағына орналасады – сипап тексеру екі саусақпен (2,3) симметриялық екі нүктені басып жасалады;

б- үшкіл нервтің 1 талшығының орнын сипау – екі жақта бірдей - қас доғасының үсті (қастан жоғары);

в- үшкіл нервтің 2 талшығының орнын сипау – мұрынның екі жағында –көз аймағынан төмен, бет сүйегінің үсті (бет ұштарында);

г- үшкіл нервтің 3 талшығының орнын сипау – иекте - ауыз бұрыштарынан ортасында;

д – бағалау - сипап тексеруді әр деңгейді білінетін ауру сезімі анықталады;

2- бет аймағындағы сезіну қабылетін (сезімталдығын) тексеру: 2.1.– аурусыңғыштығы (қадамдары):

а-Науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу әрі қарай тексеруді жүргізу; - науқастың жағдайына байланысты отырғызып немесе жатқызып тексеру;

б-дәрігер науқастың оң жағына орналасады;

в- науқасқа көзін жұмуды өтіну;

г – симметриялық түрде бет аймағының (маңдай, бет, жақ сүйектерінің бойымен; мұрынның екі бөлігі аймағын инемен шаншып тексеру;

д-тексеріп отырып сұрау – сеземе жоқ па?, қалай сезеді –айқын шаншуды немесе жәй тұйық жанасуды?;

е - алған мәліметті бағалау – сезбейтін аймақтар; айқын сезіну, жәй сезіну.

2.2. - ыстықты, салқынды сезіну (қадамдары):

а -науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу әрі қарай тексеруді жүргізу; - науқастың жағдайына байланысты отырғызып немесе жатқызып тексеру;

б-дәрігер науқастың оң жағына орналасады;

в- науқасқа көзін жұмуды өтіну;

г – симметриялық түрде бет аймағының (маңдай,бет, жақ сүйектерінің бойымен; мұрынның екі бөлігі аймағына кезектеп ыстық су құйылған және сұйық су құйылған пробирканы жанастырып тексеру;

д-тексеріп отырып сұрау – сеземе жоқ па?;

е - алған мәліметті бағалау - сезбейтін аймақтар; айқын сезіну, жәй сезіну.

БСН У жұбы - қызметі сақталған, өзгерген.

1.2.5 БСН - YІІ жұбы -бет нерві қызметін

1. науқасты бет әлпетін жайбарақат жағдайда қарап тексеру;

2. ым (мимикалық) бұлшықет қызметін

тексеру

1.2.5 БСН -YІІ жұбы-бет нерві

1 -Науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу әрі қарай тексеруді жүргізу; - науқастың жағдайына байланысты отырғызып немесе жатқызып тексеру;

2-дәрігер науқастың оң жағына орналасады; 3- науқастың бет әлпетін қарау-тиыштықта бет бұлшықетінің ассиметриясы: көз саңлауының бірдей еместігі; маңдай және мұрын –ерін қатпарларының әртүрлі жиналуын; ауыз бұрышының бір жағына қисаюы;

1.1 - жарақат бөлігінде өзгерістер:

а-табиғи қатпарларының (маңдайда, мұрын-ерін) тегістелуі;

б- көз саңлауы кеңейген;

в-ауыз бұрышы төмен түскен;

2. ым (мимикалық) бұлшықет қызметін

тексеру - науқасқа келесі нұсқауларды орындауды өтіну:

а –«қастарын жоғары көтеру» – қатпар жиналмайды -маңдай бұлшықеті;

б- «қасты түнеру» (ашулану кейпі) – қатпар жиналмайды - тәкәппарлық бұлшықеті;

в - «көзін жұму» -көздің дөңгелек бұлшықеті - көзі жабылмайды;

г-« аузын бұлтиту» - жарақат жағы айқын бұлтияды – бет ұшы бұлшықеті-ауаны шығара алмайды- ауыз бұрышы қозғалмайды;

д – «тісін көрсету –аузын ақситу» -жарақат жағында ауыз бұрышы қимылдамайды –күлкі бұлшықеті;

е - еріндерін алға қарай түтік тәріздес жинау- жиналмайды - ауыздың дөңгелек бұлшықеті

-БСН -YІІ жұбы-бет нерві -

қызметі сақталған, өзгерген

1.2.6 БСН YІІІ жұбы-есіту нерві

1.2.6 БСН YІІІ жұбы-есіту нерві – есіту қабылетін тексеру қадамдары:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу әрі қарай тексеруді жүргізу;

б - әр құлақтың есіту қабылеті бөлек тексеріледі;

в - науқас дәрігерге жанымен тұруы қажет (науқас сөйлеп тұрған кісінің бетін көрмеу қажет) әр түрлі қашықтықта тұрып дәрігер сыбырлап немесе дауыстап сөйлейді - қай қашықтықта науқас әңгімені немесе сыбырлауды еститінін бағалайды;

-БСН YІІІ жұбы-есіту нерві –қызметі сақталған, бұзылған

Қалыптыда – әңгіме 15-20м, ал сыбырлау - 6м қашықтықта естіледі

1.2.7 БСН ІХ–Х жұбы -тіл-жұтқыншақ және кезбе нервтері

1.2.7 БСН ІХ –Х жұбы-тіл-жұтқыншақ және кезбе нервтері –дәм сезу қабылетін, дауысының өзгерісін тексеру.

1 -дәм сезу қабылетін тексеру:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу әрі қарай тексеруді жүргізу;

б – әр түрлі ерітінділерді –тәтті, қышқыл, ашшы; тұзды;

в – науқасқа тілін шығаруды сұрау;

г - ерітінділерді тілдің симметриялық аймақтарына (артқы 3/1 және алдыңғы 3/2 бөліктері) тамшылау;

д – сезіну деңгейін науқас жазба түрде көрсетеді немесе дайындалған трафареттерді белгілейді (дәмнің түрі мен кұштілігі).

2 - дауысының өзгерісін тексеру – әңгімелесу кезінде дауыстың үнділігі (қарлығу, дауыстың шықпауы – сыбырлап сөйлеу – дауыс байламдары қызметінің бұзылысы) мен ашықтығын бағалау (маңқа дауыс тембрі – жұмсақ тіл мұрын-жұтқыншақты толық жаппайды)

1.2.7 - БСН ІХ –Х жұбы-тіл-жұтқыншақ және кезбе нервтері – қызметі сақталған, жоғалған;

Қалыптыда – тілдің әр аймағы әр түрлі дәмді бөлек сезеді: тәтті – тіл ұшы; қышқыл – тіл бүйірі; ашшы - артқы 3/1; тұзды - алдыңғы 3/2 бөліктері.

Дәмді сезбеу – агевзия; төмендеуі – гипогевзия.

1.2.8 БСН ХІ жұбы – қосымша нерв

1.2.8 БСН ХІ жұбы – қосымша нерв - қимылдатушы нерв - төс–бұғана-емізіктік және трапеция тәрізді бұлшықеттер қимылын реттейді. Бұл бұлшықеттер күшейтілген тынысқа қатысады.

Осы бұлшықеттер қимылын тексеру реттілігі.

1 - төс – бұғана-емізіктік бұлшықет қимылын және күшін тексеру – қадамдары:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіру - бұлшықет қимылын - науқас басын оңға және жоғары бұрып, осы кейпінде ұстайды; кейіннен осы қимылды сол жағында қайталайды;

б – қимыл деңгейі толықтығын және ұстап тұруын бағалау – толық және ұстап тұрады

в – күшін тексеру – дәрігер қолымен осы қимылдарға қарсылық көрсетеді;

г – бұлшықет қарсылық деңгейі оның күш деңгейі – жоғары, әлсіз;

2 - төс – трапеция тәрізді бұлшықет қимылын және күшін тексеру – қадамдары:

а –науқасқа тексеру мағынасын түсіндіру - бұлшықет қимылын - науқас екі иығын көтереді және осы кейпінде ұстайды;

б – қимыл деңгейі толықтығын және ұстап тұруын бағалау – толық және ұстап тұрады;

в – күшін тексеру –дәрігер қолымен осы қимылдарға қарсылық көрсетеді;

г – бұлшықет қарсылық деңгейі оның күш деңгейі – жоғары, әлсіз;

1.2.8 БСН ХІ жұбы – қосымша нерв - қызметі сақталған, өзгерген

1.2.9 БСН ХІІ жұбы - тіл асты нерві – қызметін тексеру

1.2.9 БСН ХІІ жұбы - тіл асты нерві –қызметін тексеру - қадамдары:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу әрі қарай тексеруді жүргізу;

б–тілді ауыз қуысы ішінде қарау;

в – науқасқа тілін шығаруды сұрау - тіл кілегей қабатының өзгерісі – жұқаруы мен қатпарлануы және тілдің бір жағына қисаюы- зақым нервтің бір жартысында; г – тіл қимылсыз (глоссоплегия) - нервтің толық зақымы - сөйлеу мен тағамды итеру қабылеті қоса бұзылады;

1.2.9 БСН ХІІ жұбы - тіл асты нерві – қызметі сақталған, өзгерген.

3. Қимыл-қозғалыс үйлесімі мен кеңістіктегі дене тепе-теңдігі тұрақтылығын зерттеу:

3. Қимыл-қозғалыс үйлесімі мен кеңістіктегі дене тепе-теңдігі тұрақтылығын зерттеу:

3.1 Мұрын – саусақ сынағы- қимыл –қозғалыс үйлесімі

3.2 Өкше-тізе сынағы

3.3 Ромберг кейпі сынағы:

3. Қимыл-қозғалыс үйлесімі мен кеңістіктегі дене тепе-теңдігі тұрақтылығын зерттеу.

3.1 Мұрын – саусақ сынағы – науқастың көзі ашық және жұмып тұрған жағдайда тексереді. Қадамдары:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу;

б - аяқ ұштарын бір-біріне қосып тік тұруын сұрау;

в - қашықтықтан алып келген созылған оң қолының сұқ саусағымен мұрнының ұшына тигізу;

г - осы реттілікте сол қолымен қайталау.

3.2 Өкше-тізе сынағын жүргізу қадамдары:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат;

б - науқас шалқасынан жатады;

в - бір аяғының өкшесін екінші аяғының тізесіне қойып тілерсек үстімен төмен қарай жүргізу, сосын қері тізеге дейін қайту;

г - осы реттілікте екінші жағынанда тексеру.

3.3 - Ромберг кейпі сынағы- көзі ашық және жұмып тұрған жағдайда тексеріледі. Қадамдары:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу;

б - науқас аяқ ұштарын бір-біріне қосып, басын сәл көтеріп, қолдарын жанына алып сәл уақыт тік тұрады (кейбір жағдайда жүктемелеу үшін қолын алға созып тұрады);

в - осы реттілікте көзін жұмдырып қайталау.

3. Қимыл-қозғалыс үйлесімі мен кеңістіктегі дене тепе-теңдігі

3.1 Мұрын – саусақ сынағы – дерттік жағында: а - саусақ ұшымен мұрын ұшына тік түсе алмайды; б - қол ұшы мұрынға жақындаған сайын дірілдейді.

3.2 Өкше-тізе сынағы –өкшесі тілерсектің екі жағына түсіп кете береді.

3.3 Ромберг кейпі сынағы – бұл кейпінде тұра алмайды- дерттік жағына шайқалады немесе аяғын қосып мүлдем тұра алмайды;

4. Терең (сіңір) рефлекстерді тексеру-

екі-үшбасты бұлшықеттер; білезік, тізе, ахил рефлекстері және Бабинский, Гордон, Оппенгейм, Шеффер рефлекстері)

4.1 – иық рефлексі – бицепс бұлшықет рефлексін тексеру. Науқас жатқан немесе отырған кейпінде жасалады. Қадамдары: а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу;

б – дәрігер науқастың қолың сәл шынтағында бүгіп өзінің сол білегінің алдыңғы аймағына орналастырады;

в - осы жағдайда дәрігер сол қолының ұлкен саусағы ұшымен бицепстің сіңірін басып ұстайды;

г – дәріген балғашамен ұлкен саусақ ұшына ұрып тексереді;

д – науқастың қолы шынтақ буынында сәл бүг іледі.

4.1 Терең (сіңір) рефлекстерді –– иық рефлексі - сақталған, төмендеген, жоғарылыған

4.2 – шынтақ рефлексі – трицепс бұлшықет рефлексін науқас отырған кейпінде жасалады. Тексеру қадамдары:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу;

б – дәрігер науқастың қолың сәл сыртқа, артқа және жоғары әкетіп шынтақ буынында бүгеді;

в – науқастың білегі тік төмен салбырап тұрады;

г- балғаша соққысын дәрігер шынтақ өсіндісінің үстіне түсіреді;

д – науқастың қолы шынтақ буынында сәл жазылады.

4.2 Шынтақ рефлексі - сақталған, төмендеген, жоғарылыған

4.3 – білезік рефлексі – трицепс бұлшықет рефлексін тексеру науқас шалқасынан жатқанда жасалады. Қадамдары:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу;

б –дәрігер науқастың қолдарын шынтақ буынында сәл бүгіп қүрсақ үстіне орналастырады;

в– балғаша соққысын дәрігер кәрі жілік өсіндісінің үстіне түсіреді;

г– науқастың қолы шынтақ буынында сәл бүгіледі; сонымен қатар кейбір жағдайда саусақтары бірге бүгіледі және білектің ішке қарай аударылуы (пронация) болады.

4.3 Білезік рефлексі -

сақталған, төмендеген, жоғарылыған

4.4 Тізе рефлексін тексеру

4.4 Тізе рефлексі – квадрицепс бұлшықет рефлексін (сан бұлшықет) тексеру науқастың шалқасынан жатқандағы және отырғандағы қалпында тексеріледі.Қадамдары:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу;

б - науқас шалқасынан жатқызу – аяқтары ұршық және тізе буындарында сәл бүгілген;

в – дәрігердің сол қолы науқас тізесінің астында (дәрігер аяқ салмағын сезіну керек);

г – балғаша соққысын дәрігер тізеден төмен бұлшықет сіңіріне түсіреді;

д – тізе буыны сәл жазылады;

4.4 Тізе рефлексі - сақталған, төмендеген, жоғарылыған

4.5 Ахил рефлексін тексеру

4.5 Ахил рефлексі – квадрицепс бұлшықет рефлексін (сан бұлшықет) тексеру науқастың шалқасынан жатқандағы және отырғандағы қалпында тексеріледі. Қадамдары:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу; б - науқасты шалқасынан жатқызу – аяқтары ұршық және тізе буындарында сәл бүгілген;

в - дәрігердің сол қолы науқас тізесінің астында (дәрігер аяқ салмағын сезіну керек);

г – балғаша соққысын дәрігер тізеден төмен бұлшықет сіңіріне түсіреді;

4 – тізе буыны сәл жазылады;

4.5. Ахил рефлексі - сақталған, төмендеген, жоғарылыған

5. Менингиальдық белгілерді анықтау

5. Менингиальдық белгілерді анықтау:

5.1 Мойын бұлшықеті сіресуін тексеру

5.1 Мойын бұлшықеті сіресуін тексеру реттілігі:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу әрі қарай тексеруді жүргізу;

б- науқасты шалқасынан жатқызу ;

г–дәрігердің алақанын науқастың шүйдесіне қояды;

д – дәрігер науқастың басын еңкейтеді;

е – екінші қолының саусақтарымен иекпен төс арасындағы алшақтықты өлшейді;

ж - алған мәліметіне қорытынды береді.

-мойын бұлшықетінің сіресуі – 2-3 саусақ алшақтығы

5.2 Керниг белгісін анықтау

5.2 Керниг белгісін анықтау реттілігі. Қадамдары:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу;

б-науқасты шалқасынан жатқызу;

в–дәрігердің науқастың аяғын ұршық пен тізе буындарында 90˚бүгеді;

г – дәрігер науқастың бүгілген тізе буынын жазуға әрекет жасайды;

д – алған мәліметіне қорытынды береді.

5.2 Керниг белгісі - оң,

теріс

5.3 Брудзинский белгісін анықтау реттілігі:

- жоғарғы

-ортаңғы,

-төменгі

5.3 Брудзинский белгісін анықтау реттілігі. Қадамдары:

5.3.1 Брудзинский жоғарғы белгісін анықтау реттілігі:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу;

б - науқасты шалқасынан жатқызу;

в - дәрігердің алақанын науқастың шүйдесіне қояды;

г -дәрігер науқастың басын еңкейтеді;

д – алған мәліметіне қорытынды береді – науқастың аяқтары тізе мен ұршық буынында бүгіледі.

5.3.2. Брудзинский ортаңғы белгісін анықтау реттілігі. Қадамдары:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу;

б - науқасты шалқасынан жатқызу;

в - дәрігердің қолымен науқастың қасаға сүйегінің үстінен басады;

г – алған мәліметіне қорытынды береді – науқастың аяқтары тізе мен ұршық буынында бүгіледі.

5.3.2 Брудзинский төменгі белгісін анықтау реттілігі. Қадамдары:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу;

б - науқасты шалқасынан жатқызу;

в - дәрігердің науқастың аяғын ұршық пен тізе буындарында 90˚бүгеді;

г – алған мәліметіне қорытынды береді – екінші аяғының осы буындары бүгіледі.

5.3 -Брудзинский белгілері - оң, теріс

6. Дерттік (пирамидтық) рефлекстерді анықтау:

6.1 Бабинский рефлексін тексеру:

6.2 Гордон рефлексін тексеру:

6.3 Оппенгейм рефлексін тексеру:

6.4 Шеффера рефлексін тексеру:

6.1 Бабинский рефлексін тексеру реттілігі:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу;

б - науқасты шалқасынан жатқызу;

в - дәрігер науқастың аяғын сирақ-асық буынында ұстап сәл көтереді;

г - табанның шеткі қырының бойын (өкшесінен бастап жоғары) балғашаның тұтқасы ұшымен сызып тітіркендіреді;

д - алған мәліметіне қорытынды береді – үлкен бақай керіліп жазылады, жиі жағдайда осымен бірге қалған башпайлар бірінен –бірі ажырап жазылады.

6.2 Гордон рефлексін тексеру реттілігі:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу;

б - науқасты шалқасынан жатқызу;

в –дәрігер науқастың балтырын қолымен қысады;

г – алған мәліметіне қорытынды береді – үлкен бақай немесе барлық башпайлар керіліп жазылады ;

6.3 Оппенгейм рефлексін тексеру реттілігі:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу;

б - науқасты шалқасынан жатқызу;

в–дәрігер науқастың қолының ұлкен саусағымен үлкен жіліншігінің қыры бойын жоғарыдан төмен қарай тобыққа дейін сызып өтеді;

г – алған мәліметіне қорытынды береді – үлкен бақай керіліп жазылады;

6.4 Шеффера рефлексін тексеру реттілігі:

а - науқасқа тексеру мағынасын түсіндіріп рұхсат алу;

б - науқасты шалқасынан жатқызу;

в - дәрігер науқастың Ахилл сіңірін қолымен қысады;

г – алған мәліметіне қорытынды береді – үлкен бақай немесе барлық башпайлар керіліп жазылады ;

-Дерттік (пирамидтық) рефлекстер – бар, жоқ