Пәннің мазмұны негізгі бөлім

І-ТАРАУ. Криминалистиканың жалпы теориясы

l-тақырып. Криминал истиканың пәні, жүйесі, міндеттері мен әдістері.

Криминалистика пәні. Криминалистика зерттейтін объективтік шындық зандылықтары.

Криминалистиканың жүйесі: Криминалистикалық техниканың жалпы теориясы, криминалистикалық тактика, криминалистикалык методика. Криминалистиканын, негізгі түсініктері мен санатгары. Ғылыми білім жүйесіндегі криминалистиканың алатын орны. Криминалистика және құқықтық ғылымдар. Криминалистиканың жедел іздестіру қызметі теориясы, логика, психология, этика, жаратылыс тану жэне техникалық ғылымдарымен байланысы.

Қазіргі кезде қылмыстың алдын алу, тергеу және ашу жұмысын іске асыруды ішкі істер органдарымен камтамасыз етудегі криминалистиканың міндеттері.

Криминалистика әдістері туралы ілім. Криминалистика әдістерінің жіктемесі мен сипаттамасы. Криминалистика әдістері мен қылмыспен күрес жолындағы практикалық органдар әдістерінің арақатынасы.

Қазақстан Республикасы және шетел мемлекеттеріндегі криминалистиканын даму тарихы мен қазіргі жағдайы.

2-тақырып. Криминалистикалық идентификация теориясы және диагностика, олардың қолданбалы мағынасы.

Криминалистикалык идентификация түсінігі. Криминалистикалык идентификацияның ғылыми негізі мен міндеттері.

Идентификация жағдайлары. Криминалистикалық идентификация субъектілері мен объектілері, олардың түрлері мен нысандары. Идентификация және белгілі бір топка жатқызу. Криминалистикалық идентификацияны іске асыру.

Криминалистикалық идентификацияның негізгі түсініктері: зат белгісі, идентификациялық белгі, идентификациялық аралық, идентификациялық алаң және т.б.

Криминалистикалык идентификация теориясы қағидаларының кылмысты ашу дағы тәжірибелік мағынасы.

Криминалистикалық диагностика түсінігі және мәні. Криминалистикалық диагностиканы іске асыру. Криминалистикалық диагностиканың қылмысты тергеп ашудағы мағынасы.

2-ТАРАУ. Криминалистикалык техника

3-тақырып. Криминалистикалық техниканын жалпы қағидалары.

Криминалистикалық техника түсінігі және құрылымы. Қылмыстық іс жүргізуде қолданылатын ғылыми-техникалық құралдардың құқықтық негіздері. Ғылыми-техникалық әдіс-құралдарды қолданатын субъектілер.

Қылмысты тергеп ашуда пайдаланылатын ғылыми-техникалық және жалпы ғылыми құралдардың жиынтығы. Жылжымалы криминалистикалық лабораториялар.

Іздерді және баска да заттық дәлелдемелерді табу, қарау, бекіту және алуда қолданылатын ғылыми-техникалық әдіс-құралдар. Заттық дәлелдемелерді алдын-ала және сараптамалық түрде зерттеуден өткізудегі ғылыми-техникалық әдіс-құралдар.

Ғылыми-техникалык құраддардың қолдануын процессуалдық және техникалық түрде дайындау.

4-тақырып. Криминалистикалық фотография және бейнетаспаға жазу.

Криминалистикалық фотография түсінігі, жүйесі және мағынасы.

Жалпы фотография негіздері. Фотоаппараттардың негізгі тетіктері және олардың жұмыстық сипаттамасы. Фотообъективтер, фотоэкспонометрлер, жарық сүзгіштер жэне фотоматериадардың түрлері.

Фотофафиялық процесс, оның сатылары және мазмұны.

Фотоға түсіру. Фотоға түсіруге дайындық. Фотоға түсіру техникасы. Ауыспалы оптика мен жарык сүзгіштерін қолдану. Жасанды жарық пайдалану арқылы суретке түсіру.

Негативтік процесс.

Позитивтік процесс. Басып шығару тәсілдері. Фото басып шығарушы мен көшіргіш аспабының құрылымы. Фото қағаздардың сипаттамасы. Негативке баға беру жэне оған фотоқағаз тандау. Басып шығару кезінде негативтегі кейбір кемшіліктерді жою.

Бекітіп алушылык жэне зерттеулік фотография әдістері. Кең бұрышты телеобъективтерді қолдану арқылы түсіру. 1. Панорамалық сурет. 2. Өлшемдік сурет. 3. Стерео сурет. 4. Репродукциялық жэне рефлекстік сурет. 5. карсыластыру (контрастык) суреті. 6. Макро және микросурет. 7. Түс ажырату суреті.

Окиға болған жерді фотоға түсіру. Фотога түсіру приемдары: бағдарлау, шолушылық, тораптап және егжей-тегжейлі.

Баска тергеу әрекеттерін жүргізу кезіндегі (тінту, алу, тану үшін ұсыну, тергеу эксперименті және т.б.) суретке түсіру.

Көзі тірі адамдар мен мәйіттерді тануға ұсыну үшін суретке түсіру. Бөлек заттарды, іздерді және құжаттарды суретке түсіру.

Фотоға түсіру нәтижелерін кұрастыруға ұсынылатын процессуалдық және техникалық-криминалистикалық талаптар.

Криминалистикалық бейнетаспаға жазу, оларды іске асырудағы әдіс-құралдар, қолданылатын жерлері. Криминалистикалық бейнетаспаға жазу нәтижелерінің қылмысты әшкерлеуде, қылмыскерді іздеуде, қылмыс жағдайларын дәлелдеп-анықтаудағы маңызы.

Бейнетаспаға жазу нәтижелерін процессуалдық түрде бекіту ерекшеліктері.

5-тақырып. Іздер туралы криминалистикалык ілім (трасология).

Қылмыс іздері туралы түсінік, олардың түрлері. Материалдық және идеалдық іздер. Криминалистикалық із танудың заты және міндеттері. Материалдық іздердің түрі. Іздерді табу, қарау, бекіту, алу және зерттеудің жалпы ережелері.

Кескінделген іздер. Кескінделген іздер түсінігі, жіктемесі жэне олардың пайда болу механизмдері.

Қол іздері, олардың криминалистикалық мағынасы. Алақан және табан беткейлеріндегі қыртыстар құрылымы. Бүртік сызықтарының қасиеттері. Бүртік өрнектері, олардың типтері, түрлері.

Қол іздерінін түрлері. Қол іздерін табу, бекіту жіне алудагы криминалистикалык әдістер мен қүралдар. Қол іздері бар объектілермен жұмыс жасау ережелері.

Тірі адам мен мәйіттің саусақ көшірмелерін алу (дактилоскопировать ету). Қол іздерін криминалистикалық зерттеуден өткізу барысыңда шешілетін мәселелер. Сараптамаға материалдарды тандау және жіберу.

Адам аяғының іздері, олардың криминалистикалық мағынасы. Аяқ іздерінің түрлері. Аяқ іздерінің жолы және оның элементтері. Аяқ іздерін табу, қарау, бекіту және алу эдіс-тәсілдері. Аяқ іздерінің жолын және оқиға болған жердегі жанғыз аяқ ізін зерттеумен шешілетін сұрақтар.

Аяқ іздері трасологиялық сараптамасының шешетін сұрақтары. Сараптамаға материалдарды тандау.

Адам тісінің іздері, олардың криминалистикалық маңызы. Аталмыш іздерді бекіту жіне алу тәсілдері. Tic іздерінің сараптамасы.

Жануарлар іздері, оларды қарау, бекіту және алу. Қылмысты тергеп ашуда жануарлар іздерін пайдалану.

Транспорт құралдарының іздері, олардың түрлері, жасалу механизмі және криминалистикалық маңызы. Транспорт құралдарының іздерін табу, бекіту және алудағы ғылыми-техникалық құралдар мен тәсілдер. Транспорт құралының бағытын көрсететін белгілер. Транспорт құралдарының іздерінде кескінделген белгілер бойынша оның моделін мен типін анықтау. Оқиға нәтижесінде транспорт құралдарында қалатын іздер. Транспорт құралдарының іздерін криминалистикалық зерттеуден өткізгенде шешілетін мәселелер. Сараптамаға материалдарды таңдау.

Сындыру саймандары мен құралдарының іздері, олардың криминалистикалық маңызы. Сындыру саймандары мен құралдары іздерінің түрлері, олардың жіктемесі және жасалу механизмі.

Сындыру саймандары мен құралдарды және олардан қалған іздерді табу, қарау, бекіту және алу әдіс-тәсілдері. Осы іздердің сараптамасы шешетін сұрақтар, материаддарды тандау және жіберу.

Заттар қылмыс іздері ретінде.

Құлыптар жэне баска да бекіту кұрылғыларын криминалистикалық зерттеуден өткізу, олардың жіктемесі және құрылысы. Құлыптарды ашу және бұзу тәсілдері. Құлыптарды ашылуын және бұзылуын көрсететін белгілер. Құлыптарды карау, бекіту және алу. Құлыптарды криминалистикалық зерттеуден өткізу барысында шешілетін сұрақтар. Пломбалардың криминалистикалық зерттеуі. Пломбалар құрылымы. Көп кездесетін пломбаларды бұзу тәсілдері. Пломбалардың криминалистикалық сараптамасы шешетін мәселелері, оған жіберетін материалдарды дайындау. Нәрселер қылмыс іздері түрінде: түрлері және олардың криминалистикалық мағынасы. Микрообъектілер. Микрообъектілер түсінігі мен жіктемесі. Микрообъектілерді табу, алу және зерттеу әдіс-құралдары. Микротрасологиялык зерттеулердің криминалистикалық маңызы. Микрообъектілерді қылмыскерлерді іздеуде және қылмысты ашуда пайдалану.

Криминалистикалық иістерді тану (одорология) негіздері. Есірткі заттарды табуда одорология әдістерін пайдалану.

6-тақырып. Қару, оқ-дәрі, жарылғаш заттар, жарылғыш құрылғылар және олардан қалған іздердің криминалистикалық зерттеуі.

Қару, оқ-дәрі және олардан қалған іздердің криминалистикалық зерттеуінің түсінігі, объектілері және мағынасы.

Атыс қаруын қолдану салдарынан пайда болған іздер, олардың жіктемесі, пайда болу механизмі. Атылған гильза және оқ үстіндегі қару бөлшектерінен калған іздер. Атыс жарақаттары және олардын белгілері. Негізгі және қосымша атыс іздері.

Қару жэне олардың іздерін (гильза, оқ, бытыра, тығын және атыс іздері орналасқан заттар) табу, қарау, бекіту және алу. Қару мен қару-жарақтарды қарау кезіндегі сақтандыру шаралары.

Сот-баллистикалық сараптама шешетін сұрақтар: идентификациялық, жіктемелік және диагностикалық. Сараптамаға жіберілетін материалдар.

Суық карудың және оны қолданудан калған іздердің криминалистикалық зерттеуі. Суық қарудың жіктемелік белгілері. Суық қарудың механикалық түрде әсер етудің іздері. Суық қаруды белгілі бір топқа жатқызу және идентификациялау.

7-тақырып. Құжаттардың техникалық криминалистикалық зерттеуі.

Құжаттардың техникалық криминалистикалық зертеуінің түсінігі мен шешетін міндеттері. Құжаттардың толық және жартылай жасандылығы.

Құжат мәтініндегі өзгерістерді табу. Өшіру, түзету, үстінен жазу, үстінен басу, уландыру және жуып шаю белілері. Мөр және штамп көшірмелерінің, құжат бланкілерін қолдан жасағандығын табу. Қойылған қолдың техникалық жасандылығына итермелейтін белгілерін анықтау.

Жыртылған және жанған әлсін көрінетін, түссізденген үстіне сия төгілген мәтіндерді, қағаздарды, бояуларды, желім және т.б. сараптамалық зерттеуден өткізу мүмкіндіктері. Құжаттың жасын анықтау мүмкіндіктері.

8-тақырып. Адам сырт келбеті туралы криминалистикалық ілім.

Криминалистикалық габитология түсінігі мен мазмұны, оның жаратылыс тану ғылымилық негіздері.

Адам сырт келбетінің белгілері мен элементтері, оның жіктемесі.

«Ауызша портрет» түсінігі, оның тереулік жедел іздестірушілік және сараптама тәжірбиесінде қолданылуы. Адам сырт келбетінің «ауызша портрет» әдісімен суреттеу ережесі.

Анотомиялық, функционалдық белгілерді, көзге ұрар және ерекше белгілерін суреттеу.

Адам сырт келбетін сипаттайтын киім кешек пен басқа да заттарды суреттеу.

9-тақырып. Криминалистикалық тіркеулер.

Криминалистикалык тіркеулердін түсінігі және түрлері, объектілер және нысандары. Криминалистикалық тіркеулердің жұмыс жасауындағы ғылыми және құқықтық негіздері.

Ішкі істер органдарының криминалистикалық тіркеу.

Криминалистикалык тіркеулерді қылмыспен күресте пайдаланудың негізгі бағыттары. Криминалистикалык тіркеулерді пайдалану тиімділігін арттыру міндеттері.

ІІІ-ТАРАУ. Криминалистикалық тактика.

10-тақырып. Криминалистикалық тактиканың тұжырымдамалық негіздері және технологиясы.

Криминалистикалық тактика түсінігі және жүйесі. Криминалистикалық тактика ғьшыми білім жүйесінде. Криминалистикалық тактиканың қылмыстық құқық, кылмыстық іс жүргізу құқығы, сот психологиясы, жедел іздестіру қызметінің теориясы, басқару ғылымы, логика және этикамен байланысы.

Тактикалық тәсілдер, оларды қолдану шарттары: құқтық, шектілік (рұқсаттылық), мақсатталық.

Тактикалык комбинацияны: түсінігі, жіктемесі, шектіліктің (рұқсаттылық) жалпы жағдайлары. Процессуалдық әрекет тактикасы. Процессуалдық әрекеттерді жүргізуге дайындық, оны жүргізу, жолы мен нәтижелерін бекіту

11-тақырып. Криминалистикалық болжамдар және тергеуді жоспарлау.

Криминалистикалық болжамдар түсінігі мен мәні. Криминалистикалық болжамдар жіктемесі. Жалпы, жеке, тергеулік, сараптамалық, жедел іздестірушілік, соттық, алғашқы және келесі болжамдар.

Болжамдарды құру және тексеру. Тергеулік болжамдарға қойылатын талаптар. Болжамдарды құру барысында қолданылатын логикалык ойлау тәсілдері. Болжамдарды кұру негізі. Болжамдарды тексеруге негіз және оларды тексеру тәсілі.

Тергеуді жоспарлаудың түсінігі және негізгі қағидалары. Тергеудің әртүрлі кезендеріндегі жоспарлаудың ерекшеліктері. Тергеудің алғашқы, келесі және соңғы кезендеріндегі жоспарлау. Жедел іздестіру шараларынан алынған материалдармен қозғалған қылмыстық іс бойынша тергеуді жоспарлаудың ерекшеліктері. Тергеушілер тобы жүргізетін тергеуді жоспарлау.

12-тақырып. Тергеулік қарау және куәләндіру тактикасы.

Тергеулік қараудың түсінігі, мәні және міндеттері. Тергеулік қарау түрлері, қағидалары және олардың жіктемесі. Қарау барысында техникалық құралдар мен маман көмегін пайдалану. ОБЖ қарау тергеу әрекеттерінің жүйесінде. ОБЖ түсінігі және оны қарау кезінлегі міндеттері. ОБЖ қарауды ұйымдастыру. ОБЖ қарау үшін тергеулік жедел іздестірушілік топты құрастыру. Мәйітті табылған жерінде сыртынан қарау. Мәйітті қайталап және қосымша қараудан өткізу. Тергеулік куәландыру. Қылмыс іздері немесе ерекше белгілерді ажырату мақсатында айыпталушы, күдікті, жәбірленуші, куә денесін қарау ерекшеліктері.

13-тақырып. Тінту және алу тактикасы.

Тінту және алу түсінігі мен міндеттері. Тінту түрлері мен сатылары. Тінту жүргізу туралы шешім қабылдау. Тінтуге дайындық. Айыпталушының жеке басы, оның байланысы, тінту орны, түпнұсқалы объектілер және тінтудің баска да шарттары жайлы ақпараттарды жинап-зерттеу. Тінтуді жоспарлау. Тергеулік-жедел іздестірушілік топты құру жэне оған нұсқау беру. Тінту кезінде маманды қатыстыру. Ғылыми-техникалық және көмекші құралдарды әзірлеу. Көлік жэне байланыс құралдарымен қамтамасыз ету.

Тұрғылықты бөлмеде тінту жүргізудің тактикалық тәсілдері. Қызмет бөлмелерінде тінту жүргізу ерекшеліктері. Аулаларды, көлік құралдарын тінту. Құпия орын түрлері және оларды табу тәсілдері. Қосымша және қайталап тінту.

Тінтудің алудан айырмашылығы. Алуға дайындық және оны жүргізудегі тактикалық тәсілдер. Тінту және алу жолдары мен нәтижелерін бекіту.

14-тақырып. Жауап алу және беттестіру тактикасы.

Жауап алу мен беттестірудің түсінігі және мәні. Жауап алу мен беттестіру такгикасының жалпы қағидалары. Жауап алу мен беттестірудің түрлері. Жауап алу принципі. Жауап алу әрекетін дайындау. Жауап алу мен беттестіру үшін түпнұсқалы мәліметтер жинау. Жауап алудың тактикалық қамтамасыздығы, ұйымдастырушылық және техникалық жағынан қамтамасыз ету. Маман, сарапшы, аудармашы, қорғаушының қатысуымен жүргізілетін жауап алу тактикасының ерекшелігі. Жедел іздестірушілік шараларымен алынған дәлелдемелер мен ақпараттарды жауап алу мен беттестіру кезінде пайдалану. Жауап алуды бекіту құралдары мен тәсілі.

Есіне түсірудің тактикалық тәсілдері. Жәбірленушіден жауап алу ерекшелігі. Күдікті жэне айыпталушыдан жауап алуда колданылатын тактикалық тэсілдер. Алиби тексеру. Жауап берушінің өтірігін шығару мақсатында жауап алу тактикасынын ерекшелігі. Сезімге бой алдырушылык жэне логикалык ыкпал ету тәсілдері. Тактикалык-криминалистикалық комбинациялар. Бірнеше куәлардың қатысуымен жауап алу. Жасы толмағандардан жауап алу тактикасы ерекшеліктері. Беттестіру түсінігі мен міндеттері. Беттестіруге дайындық. Беттестіру кезінде жауап алу тәртібі туралы шешім кабылдау. Беттестіру кезіндегі тактикалық тәсілдер. Беттестіру үстінде жауап алу кезінде дәлелдемелерді пайдалану. Жауап алу жолы мен нәтижелерін бекіту. Бекітудің негізгі құралы. Бекітудің қосымша құралдары.

15-тақырып. Көрсетулерді оқиға болған жерде тексеру және нақтылау тактикасы.

Көрсетулерді оқиға болған жерде тексеру жэне нақтылаудың түсінігі және криминалистикалық міндеттері. Аталмыш тергеу әрекетінің басқа тергеу әрекеттерінен айырмашылығы. Көрсетулерді оқиға болған жерде тексеру және нақтылауды іске асыру кезінде шешім қабылдау.

Көрсетулерді оқиға болган жерде тексеру және нақтылауға дайындық. Көрсетулері оқиға болған жерде тексеріліп-нақтыланатын адамнан қосымша жауап алу қажеттілігі. Тергеулік-оперативтік топты құрастыру. Аталмыш тергеу әрекетін жүргізу кезінде қолданылатын ғылыми-техникалык кұралдар. Көлік, байланыс кұралдарымен және күзетпен қамтамасыз ету. Көрсетулерді тексеру және нақтылау жерін тергеушімен алдын ала зерттеу.

16-такырып. Тергеу экспериментінін тактикасы.

Тергеу экспериментінің түсінігі, мәні және мақсаттары. Тергеу экспериментінің түрлері. Тергеу экспериментіне қатысушылар. Тергеу экспериментінің психологиялық және этикалык негіздері. Аталмыш тергеу әрекетінін басқа тергеу әрекеттерінен айырмашылығы.

Тергеу экспериментіне дайындық, оның кезендері мен міндеттері. Тергеу экспериментін жүргізу кезіндегі жағдайды қалпына келтіру, онын шарттары мен мүмкіңдіктері. Тергеу эксперимента жүргізу кезінде ғылыми-техникалық кұралдарды пайдалану, муляждар қолдану.

Тергеу эксперимента жүргізу тәсілдері мен тактикалық жағдайлары Тергеу экспериментін өткізуді және оның нәтижелерін бекіту. Тергеу экспериментінін нәтижелеріне баға беру және оның тергеу үшін маңыздылығы.

17-тақырып. Тану үшін ұсыну тактикасы.

Тану үшін ұсыну түсінігі, максаты және түрлері. Тану үшін ұсыну криминалистикалық идентификацияның бір түрі ретінде. Тану үшін ұсынуды жүргізу туралы шешім қабылдау. Тану үшін ұсынуға дайындық. Танушыдан Тактикалық операцияны қылмыстық іс қозғау сатысында және

кідіртілмейтін тергеу әрекеттерін жүргізу кезінде пайдалану. Тергеу барысындағы тактикалық операциялардын алатын орны.

21-тақырып. Тергеуге қарсылық білдіру және оны жою жолдары.

Тергеуге қарсылық білдірудің түсінігі, мазмұны және субъектілері. Қылмысты және оған қатысушылар, келген зардапты жасыру нысаныдагы тергеуге қарсылық білдіру. Қылмысты жасыру тәсілдері. Жасағансу жолымен кылмысты жасыру.

Жэбірленуші жагынан қылмысты жасырушылық.

Сырттай тергеуге қарсылық біддіру тэсілдері мен нысандары.

Тергеуге қарсылық білдіру жоюдың әдіс-тәсілдері.

22-тақырып. Кісі өлтіруді тергеу.

Қылмыстық істі қозғау.

Оқиға болған жерді, мәйітгі жэне баска да заттык дэлелдемелерді қарау. Қарау нэтижелерін тергеудің жалғасында пайдалану.

Кісі елтіру ісіндегі болжамдар. Тергеудің алгашкы кезеңін жоспарлау. Кісі өлтіруді эшкерелеу барысындагы тергеуші мен жедел іздестіру қызметкері арасындагы эрекеттестік ерекшеліктері.

Қылмыскерді іздеп-аныктаудағы ішкі істер бөлімшелерінің мүмкіндіктері.

Күдіктіні үстау. Жеке басын тінту. Күдіктіні куәландыру. Мекен-жайы мен жүмыс орнын тінту. Күдіктіден жауап алу.

Куәларды аныктап, олардан жауап алу. Субъективтік портреттер құрып, оларды іске асыру эдістемесі.

Сот-медициналық сараптама. Мәйіт жэне онын бөлшектерін тану үшін ұсыну. Кісі елтіру ісі бойынша жүргізілетін басқа да сараптамалар түрлері.

Тергеу эксперимент!. Керсетулерді окига болган жерде тексеру жэне нақтылау. Әрі карай іске асырылатын тергеу эрекеттер жэне олардьщ жедел іздестіру шараларымен ұштасуы.

Мәйітті бөлшектеумен ұштасатын кісі өлтіруді тергеу ерекшеліктері.

Танылмаған мәйіт табьшған кездегі тергеудің ерекшеліктері.

Өзін-өзі өлтірумен, абайсызда немесе өз бетінше өлумен бүркемеленген, кісі өлтірулерді тергеу ерекшеліктері.

Өзін-өзі өлтіруге экеп соқгырған істер бойынша тергеудін ерекшеліктері.

Хабар-ошарсыз жоғалған адамга байланысты козгалган істер бойынша тергеудің ерекшеліктері. Заказ бойынша жасалған кісі өлтіруді тергеу ерекшелігі.

Алгашқы тергеу әрекеттері.

Жәбірленуші және куәлардан жауап алу. Оқиға болған жерді және заттық дәлелдемелерді қарау. Күдікгіні аныктап, одан жауап any. Сот-медициналық сараптамасын тағайындау. Басқа да сараптамалар тұрлері. Әрі қарай іске асырылатын тергеу әрекеттері. Ұрып-соғу мен азаптауды тергеу ерекшеліктері.

24-тақырып. Жыныстык кылмыстарды тергеу.

Жыныстық қылмыстардың криминалистикалык сипаттамасы. Дэлелдеуге жататын жағдайлар. Қылмыстық істерді қозғаудың ерекшеліктері.

Алғашқы тергеу эрекеттері жэне олардың жедел іздестіру шараларымен ұштасуы. Типтік болжамдар сипаты жэне тергеуді жоспарлау.

Жәбірленушілерден жауап алудың тактикалық ерекшелігі. Жэбірленуші тулғасын зерттеу. Оқиға болған жерді қарау. Жэбірленушіні куәлэндіру, оның киімін алу жэне карау. Жэбірленушінің жэне баска да заттық дәлелдемелердің сот-медициналық сараптамасын тағайындау. Куэгерді аныктау жэне одан жауап алу. Күдіктіні ұстау жэне одан жауап алу. Күдіктіге қатысты куәлэндіру эрекетін жүргізу. Тінту жэне алу әрекеттерін жүргізу.

Келесі тергеу әрекеттері.

Ауызша портрет құру. Зорлауды жасагансу эрекетін әшкерелеу. Тану үшін үсыну. Сот сараптаманарын тағайындау. Жас балалар мен жасы толмағандарга катысты жат қылыктарды тергеу ерекшеліктері.

Әйелді жыныстық қатынасқа түсуге мәжбүр етуді тергеу ерекшеліктері. Бой жетпегенмен жыныстық қатынасқа түсуді тергеу ерекшеліктері. Ер адамның ер адаммен жыныстык катынасқа түсуді тергеу ерекшеліктері.

Жыныстық қылмыстарды жасауға итермелейтін жағдайларды анықгау.

25-тақырып. Ұрлауды тергеу.

Ұрлаудың криминалистикалык сипаттамасы. Дэлелдеуге жататын жағдайлар. Кідіртілмес тергеу эрекеттері мен жедел іздестіру шаралары.

Окига болган жерді қарау. Материалдық түрде жауапты түлгалар мен жәбірленушіден жауап алу. Ұрлауды жасағансу әрекеттерін әшкерелеу тэсіддері. Тергеулік болжамдар кұру, оларды тексеру.

Келесі тергеу әрекеттерінің тактикалық ерекшеліктері.

Мемлекеттік және қоғамдық мүлікті тергеу ерекшеліктері. Қалтаға түсуді тергеу ерекшеліктері

26-тақырып. Алаяқтықты тергеу.

Алаяқтықтың криминалистикалык сипаттамасы. Дэлелдеуге жататын жағдайлар. Қылмыстық іс қозғау. Дэлелдеу затын аныктау мақсатымен, жоспарлау жэне белек тергеу эрекеттерін жүргізу үшін алаяктыкты іске асыру тәсілдерін талдаудың мағынасы.

Алғашкы тергеу эрекеттері жэне олардың жедел іздестіру шараларының ұштасуы.

Тергеуді жоспарлау ерекшеліктері. Типтік болжамдар. Жәбірленушінін жеке басын талдап, одан жауап алу. Күдіктінің субъективтік портретін құрастыру. Заттық дэлелдемелерді карау. Оқиға болган жерді карау, Куэларды анықтап, олардан жауап алу. Келесі тергеу әрекеттері. Күдіктіні ұстау, жеке басын тінту, одан жауап алу. Тінту жэне келтірген зиянның орнын толтыруға бағьггталған шараларды қабылдау. Тану үшін ұсыну. Сараптама тагайындау. Айыпталушыдан жауап any.

Мемлекеттік жэне коғамдык мүлікті алаяктық жолымен талан-таражға салуды тергеу ерекшеліктері.

Алаяктықты жасауға итермелеген жағдайлар мен себептерді анықтау және мұндай кылмыстардың алдын алуға қатысты шаралар кабылдау.

27-тақырып. Тонау және қаракшылықты тергеу.

Тонау жэне карақшылыктыц криминалистикалык сипаттамасы. Дэлелдеуге жататын жағдайлар. Қылмыстық іс қозгау ерекшелігі.

Алғашқы тергеу әрекеттері жэне олардың жедел іздестіру шараларының ұштасуы.

Жэбірленуші мен куәлардан жауап алу. Окига болган жерді қарау. Күдіктіні ұстау жэне одан жауап aлy.

Тергеуді әрі карай жоспарлау. Келесі тергеу эрекеттерінің тактикалық ерекшеліктері.

28-тякырмп. Қоркытып алушылыкты тергеу.

Қорқытып алушылыктың криминалистикалык сипаттамасы. Дэлелдеуге жататын жағдайлар. Қылмыстық іс қозгау ерекшеліктері.

Қорқытып алушылық істері бойынша алғашқы тергеу әрекеттерінің тактикасы. Типтік болжамдар жэне тергеуді жоспарлау. Күдіктіні ұстау, оның жеке басын тінту жэне одан жауап aлy. Жәбірленуші мен куэгерден жауап алу.

Әрі қарай тергеу тактикасының ерекшеліктері. Сараптамалар тагайындап-жүргізу. Беттестіру. Тану үшін ұсыну, беттестіру. Көрсетулерді окига болган жерде тексеру жэне нактылау.

Қорқытып алушылыкты тергеу барысында баска құкык қоргау органдарымен өзара эрекеттесу.

Қорқытып алушьшыққа итермелеген жағдайларды аныктау жэне оларды жою максатында шаралар қабылдау

29-тақырып. Жалған ақша жасау әрекеттерін тергеу.

Жалган акша жасау әрекеттерінің криминалистикалык сипаттамасы. Дэлелдеуге жататын жагдайлар. Түпнұскалы ақпар жэне оларга бага беру, кылмыстық іс қозгау ерекшеліктері.

Акшаларды карау, сараптама тагайындау. Баска да алғашқы тергеу әрекеттері жэне олардың жедел іздестіру шараларының ү_штасуы

Тергеуді жоспарлау. Типтік болжамдар. Келесі тергеу эрекеттері.

Сараптамалар тагайындау. Тану үшін ұсыну. Көрсетулерді оқиға болған жерде тексеру жэне нактылау. Тергеу эксперименті.

Жалган ақша жасауды тергеу барысында тергеушінің жедел іздестіру қызметкерімен өзара эрекеттесуі.

Қүлды қагаздарды дайындап-өткізуді тергеу ерекшеліктері.

Жалған ақша жасау, күнды қағаздарды дайындап-өткізуге итермелеген жагдайлар мен себептерді тергеу кезінде аныктап, оларды жою жолдарын көрсету.

30-тақырып. Экономикалық қызмет саласындағы қылмыстарды тергеу.

Криминалистикалык сипатгама. Дэлелдеуге жататын жагдайлар. Қылмыстық іс қозғау. Аталмыш қылмыс түрлерін жасау және жасырудың типтік тэсіддері.

Алгашкы тергеу әрекеттері және ұйымдастырушылык шаралар. Тергеуді жоспарлау және типтік болжамдар. Кейінге қалдырылмайтын тергеу әрекеттері және олардың талан-таражга салуды тергеуде қолданылатын оперативтік-іздеу және ұйымдастырушылық шараларымен үштасуы. Тіркеу жүйесімен, сақгау реті жэне материалдық қүндылықгар қозгалыстарымен танысу. Өндеу және күжаттық ревизия. Сот-бухгалтерлік сараптама. Қүжаттарды алу жэне карау. Үстау. Тінту жэне материалдық залалдың орнын толтыру шараларын қабылдау. Күдіктілерден жауап алу. Экономикалық қызмет саласындагы кылмыстарды тергеу барысында тергеушінің ІІМ-нің басқа кызметтерімен өзара эрекеттестігі.

Келесі тергеу әрекеттерінің тактикасы. Сараптама түрлері мен оларды тагайындау реті. Қылмыскерлер қимылынан келген материаддық залал мөлшерін аныктау.

Нактылы кәсіпкерлік салалардағы экономикалык кызмет шеңберіндегі қылмыстарды тергеу ерекшеліктері.

Қылмыстың жасалуына итермелейтін жагдайларды аныктау жэне жою.

31-тақырып. Экономикалық контрабанданы тергеу.

Экономикалык контрабанданың криминалистикалык сипаттамасы. Дэлелдеуге жататын жагдайлар.

Түпнүсқалы ақпар жэне оларга бага беру, кылмыстық іс козғау ерекшеліктері. Алгашкы тергеу әрекеттері. Ұсталганнан жауап алу. Контрабанда заттарын жэне олардыц табылган жерін карау. Қулия жерлерді

табуда қолданьиіатын криминалистикалык құраддар мен тәсілдер. Контрабанда иегерін анықтауға бағытталған жедел іздестіру шаралары.

Келесі тергеу эрекеттері. Тергеушінің анықтама органымен, баска қүқык қорғау қызметкерлері, сондай-ақ шетел мемлекеттерінің кұқық қорғау қызметкерлерімен өзара эрекеттестігі. Криминалистикалык және оперативтік тіркеулер, сондай-ақ Интерпол мэліметтерін мүмкіндіктерін пайдалану.

32-тақырып. Салықтық кылмыстарды тергеу.

Криминалистикалык сипаттама. Дэлелдеуге жататын жагдайлар. Қылмыстық іс қозгау. Салыктардан жалтарудың типтік тэсілдері.

Болжамдар жэне тергеуді жоспарлау.

Салыктық кылмыстарды тергеу кезіндегі алгашқы тергеу эрекеттері жэне олардың жедел іздестіру шараларымен ұштасуы. Өндеу және құжаттык ревизия. Күдіктіні үстау жэне одан жауап алу. Аула мен бөлмелерді қарау. Куәгерлерден жауап алу.

Келесі тергеу эрекеттерін жүргізу тактикасы. Салыктық кылмыстар туралы істерді тергеу кезіндегі сараптамалар. Ішкі істер органдары кызметкерлерінің қаржы полициясымен тергеу кезіндегі өзара қарым-қатынастары. Салықтық қылмыстардың жасалуына итермелейтін жагдайларды анықтау жэне жою.

33-тақырып. Мемлекеттік қызмет мүддесіне карсы қылмыстарды тергеу.

Мүндай қылмыстардың түрлері, олардың кылмыстық-құкылық және криминалистикалык жіктемесі. Мемлекеттік қызмет мүддесіне қарсы нактылы кьілмыстардың криминалистикалык сипаттамасы:

• лауазымдық құзыретті теріс пайдалану;

• лауазымдық кұзырет билігін шектен шығару;

• лауазым өкілеттілігін иемдену;

• кэсіпкерлік кызметге заңды бүза отырып қатысу;

• қызметтік подлог;

• кызмет бабындагы селкостық, әрекетсіздік.

Мемлекеттік қызмет мүддесіне карсы кылмыстар бойынша қылмыстық іс қозғау жэне кейінге қаддырылмайтын тергеу эрекеттерін жүргізу шеңберінде тергеуді ұйымдастырудың жалпы принциптері. Типтік тергеулік ситуациялар. Осындай санаттағы кылмыстарды тергеу барысында оперативтік-тактикалык комбинацияларды құрастыру ерекшеліктері. Тергеушінің баска кұкык коргау қызметкерлерімен әрекеттесудің тактикалық тәсілдері.

Осындай санаттагы кылмыстарды тергеу барысында қолданылатын техникалық-криминалистік құраддар мен арнайы білімдерді пайдалану ерекшеліктері. Мемлекеттік қызмет мүддесіне карсы кылмыстардың аддын-алу мәселелерін криминалистикалык кұраддармен іске асыру.

34-тақырып. Есірткі заттар мен жүйкеге әсер ететін заттардың заңсыз айналымын тергеу.

Есірткі заттар мен жүйкеге эсер ететін заттардың заңсыз айналымына байланысты қылмыстардың криминалистикалык сипаттамасы. Дэлелдеуге жататын жагдайлар. Осындай қылмыстар туралы түпнүхқалы ақпарлар, оларга бага беру жэне кылмыстык іс қозғау жайлы шешім қабылдау.

Алғашқы тергеу эрекеттері. Күдіктіні ұстау, одан жауап алу. Жеке басын тінту. Окига болган жер мен заттык дэлелдемелерді карау. Есірткі заттарга қатысты сараптама тагайындау. Тінту. Куэлардан жауап алу.

Келесі тергеу әрекеттері. Есірткі заттардың өсіріліп-дайындалатын жерлері мен наркоманияға катысы бар адамдарды аныктаудагы тергеушінің жедел іздестіру қызметкерімен өзара эрекеттесуі.

35-тақырып. Парақорлыкты тергеу.

Парақорлыктың криминалистикалык сипаттамасы. Дэлелдеуге жататын жагдайлар. Кылмыстык іс қозғау ерекшеліктері. Дәлелдеу затын аныктау мақсатымен, жоспарлау жэне бөлек тергеу әрекеттерін жұргізу үшін паракорлыкты іске асыру тәсілдерін талдаудың магынасы.

Тергеудін алгашқы кезеңіндегі типтік тергеулік ситуациялар. Тергеуді жоспарлау, болжамдарды қүру жэне оларды тексеру.

Парақорды қылмыс үстінде ұстау немесе басқа да жағдайлардағы алғашқы тергеу әрекеттері жэне олардың жедел іздестіру шараларының уліітасуы. Жауап алу. Тінту.

Жедел іздестіру шараларын жүргізу нэтижесінде алынған мәліметтерді тергеу барысында пайдалану. Пара алушы мен делдалдың іс-кимылдарын сипаттайтын қүжаттарды талдау жэне кызметін зерттеу.

Келесі тергеу әрекетгері.

Парақорлық істері бойынша жүргізілетін сараптамалар. Беттестіру. Кылмыс жасауга итермелейтін жагдайлар мен себептерді аныктау, оларды жоюға жэне алдын алуга багьпталган шаралар.

36-тақырып. Жасы толмағандармен жасалған қылмыстарды тергеу ерекшеліктері.

Жасы толмагандармен жасалган қылмыстардың криминалистикалык сипаттамасы. Дэлелдеуге жататын жагдайлар. Қылмыстық іс қозгау туралы шешім кабылдау. Тергеушінің анықтама органы, жасы толмагандармен жұмыс жасау инспекциясының қызметкерлері жэне учаскелік инспекторлармен өзара әрекеттестігі.

Болжамдар сипаты жэне тергеуді жоспарлау. Типтік тергеулік ситуациялар.

Жасы толмагандармен жасалган қылмыстарға көрсететін белгілерін аныктауда криминалистикалык білімдерді пайдалану. Жасы толмагандармен жасалган кылмыстарды тергеу спецификасын аныктайтын психологиялык және басқа да факторлар. Оқига болған жерді қарау. ¥стау, жасы толмаган күдіктінің жеке басын тінту. Жауап алу. Тінту. Тану ушін ұсыну. Бетгестіру. Жасы толмаган айыпкерден жауап алу. Осындай санаттағы істер бойынша сараптамаларды тагайындау.

Жасы толмағандар тобы жасаган кылмыстарды тергеу ерекшелігі.

Жасы толмағаңдардың қылмысына итермелейтін жагдайлар мен себеп-салдарды аныктау. Аталмыш қылмыстардың алдын алу шаралары.

37-тақырып. Ұйымдасқан қылмыстық құрылымдармен жасалынатын қылмыстарды тергеу.

Ұйымдаскан қылмыстық құрылымдармен жасалынатын кылмыстардың криминалистикалық сипаттамасы.

Ұйымдасқан қылмыстық қызметке тән белгілер, тергеулік ситуациялар, оларга бага беру. Аталмыш мәселелерді қылмыстық күрылымдармен жасалынатын кылмыстарды тергеп ашуда пайдалану.

Қылмыс сипаты, кылмыстык кұрылым кұрамы, кылмыстык іс козгау негізі мен себептеріне байланысты тергеудің негізгі типтік эдістемелері.

Ұйымдасқан кылмыстык кызметгі тергеп ашу кезіндегі ұйымдастырушылық, тергеулік жэне басқа да эрекеттер ерекшеліктері. Қылмыстық кұрьшымның эрбір мүшесінің рөлдік функцияларын аныктау.

Тактикалық ерекшеліктер: оқиға болган жерде қараудың; күдіктіден (айыпкер) жауап алу; беттестіру; берілген жауапты окига болған жерде тексеру жэне нактылау. Өткізілген тергеу эрекеттерінің нэтижелеріне баға беру, оларды пайдалану.

Ұйымдаскан кылмыстык кұрылымдармен жасалынатын кылмыстарды тергеп ашудағы тергеуші жэне жедел іздестіру қызметкерлерінін карым-катынасы.

Ұйымдаскан кылмыстык кұрылымдармен жасалынатын кылмыстарды тергеуде құқық қорғау органдарының тіркеулік мәліметтерін пайдалану.

Ұйымдасқан қылмыстық құрылымдармен қылмыстардың жасалуына итермелейтін жағдайларды анықтау, оларды жоюға шаралар қолдану.

38-тақырып. Компьютерлік ақпарат ағымындағы қылмыстарды тергеу ерекшеліктері.

Компьютерлік ақпарат ағымындағы кылмыстардьщ криминалистикалык сипаттамасы. Компьютерлік ақпарат түсінігі. Компьютерлік кылмыстардьщ жасалу тәсілдері. Дэлелдеуге жататын жагдайлар. Қылмыстык іс қозғау.

Болжамдар құру жэне тергеуді жоспарлау. Аталмыш санаттағы кылмыстық істерді тергеу өзгешелігін аиықтайтын факторлар.

Шетел азаматарының катысуымен біркатар тергеу эрекеттерін жүргізу тактикасының ерекшеліктері.

Компьютерлік кылмыстарды тергеу барысында тергеушінің жедел іздейтіру аппараттарымен өзара карым-қатынасы.

Компьютерлік кылмыстарды жасауға итермелейтін жагдайларды аныктау оларды жоюга қатысты тергеушінін шаралары.

ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕРІ ТІЗІМІ

1. Республикасының Конституциясы.

2. Қазакстан Республикасындағы құқықтық реформаның Мемлекеттік Багдарламасы.

3. Казақстан Республикасының жедел іздестіру қызметі туралы Заңы. 1994.

4. Қазақстан Республикасының Қылмыстык кодексі. 1998.

5. Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексі. 1998

6. Аверьянова Т.В., Белкин Р.С, Бородулин А.И. и др. Криминалистическое обеспечение деятельности криминальной милиции и органов предварительного расследования /Под ред. проф. Р.С.Белкина. - М.,1997г.

7. Аверьянова ТВ., Статкус В.Ф. «Эксперт» - Руководство для экспертов органов внутренних дел. М., 2003

8. Алиев Р.М. Расследование уголовных дел налоговой полицией. Учебно-практическое пособие. - Алматы, ТОО «Аян Эдет», 1998г.

9. Аубакиров А.Ф. История становления криминалистических знаний в Казахстане. В сб. Научные труды Высшей школы «Эділет». Алматы,1998г.

10. Арыстанбеков М.А., Шакенов А.О. Криминалистика. Оку-әдістемелік құрал. - Караганды, 2003.

11. Аубакиров А.Ф. Криминалистическая экспертиза машинописных текстов. Караганда, 1981 г.

12. Аубакиров А.Ф. «Криминалистическая цифровая фотография», Алматы, 2001

13. Ахпанов А.Н. Проблемы уголовно-процессуального принуждения в стадии предварительного расследования. - Алматы, 1997г.

14. Баев О.Я. Криминалистическая тактика и уголовно-процессуальный закон. Воронеж, 1977г.