сыйымды
болуы керек;
тері
мен шырышты кабыкка
тітіркендіргіш
эсер етпеуі
жэне зиянсыз болуы керек.
Пропеллентгер
20°С температурадагы жэне атмосфералык
кысымдагы химиялык табигаты мен
агрегаттык
күйі
бойынша
үш
топка
бөлінеді:
Сұйылтылган
газдар.
Сыгылган
газдар.
Жеңіл
ұшкыш
органикалык
еріткіштер.
1. Сұйылтылган
газдар.
Негізгі
пропеллентгер
ретінде соңгы
уакытка дейін фреондар
(хладондар) колданылып келеді. Олар
аздаган
артык
кысым
мен айналадагы ортаның онша
жогары емес
темпсратурасында
газ
тэріздес күйден сүйык күйге айналып
кетеді.
Бүлар
галогенденген
пропеллентгер -
метанның, этанның, пропанның фтор
туындылары,
химиялык
инертті,
биологиялык зиянсыз,
көптеген органикалык
еріткіштермен
сыйымды.
Фреондарды колданудын колайлыгы
-
орауышта сұйылтылған газдын бір тамшысы
калган кезде де, баллонның
ішіндегі ішкі кысым әркашан бір калыпты
болып тұрады.
Фторкөмірсутекті
пропелленттердін
айналадагы
ортаға зиянды
эсер етуіне
байланысты (озонды бүзгыш эсері)
оларды
колдануга толык тыйым салынуы мүмкін,
сондыктан,
жаңа
пропеллентгер
түрі іздестірілуде.
Парафин
катарындагы
каныккан
комірсутектер
- пропан,
н-буган, изобутан
-
хладондарга
Караганда
арзан, спирттерде, хлороформда ериді,
судан жеңіл, гидролизденбейді, улылыгы
томен,
бірак жангыш жэне жарылгыш.
Сондыктан, оларды сулы
негізде дайындалган
препараттарды шашыратуга
колдану тиімді.
Хлорлы
көмірсутектер
-
этилхлорид. метилхлорид. метиленхлорид,
винилхлорид
-
еріткіштер жэне косарлы еріткіштер
ретінде
колданылады. Бірак
олар жангыш
және үшкыш наркотиктер.
Сығылган
газдар.
Бұл
топтан азот, аргон,
азоттың аскын тотыгы, көміртегінің
кос тотыгы колданылады. Олар
улы
емес, химиялык,
инертгі, арзан.
Женіл
үшкыш
органикалык
еріткіштер. Бұлар
жай эфирлер: диметил, метилэтил жэне
диэтил эфирлері. Олар сүйылтылган
күйде колданылады.
Бірак
жангыш, жарылгыш
келеді, тыныс жолдарына тітіркендіре
жэне
наркотикалык
эсер
етеді.
Дэрілік
заттар
пропеллентге
немесе
пропелленттіц еріткішпен коспасында
ерітіледі.
Осы кезде
баллонның ішінде екі фазалы жүйс
(система)
пайда
болады -
сүйык
фаза жэне
пропелленттің
каныккан
буы.
Көп
жагдайларда дэрілік зат пропеллентте
ерімейді.
Онда оларды спирте,
глицеринде, өсімдік майларында,
полиэтиленде, проииленгликольде
ерітеді. Мүндай кезде баллонның ішінде
үш фазалы жүйе кұрылады
да,
сұйык фазасы өзара араласпайтын
сұйыктыктың екі кабатынан
тұрады, мысалы,
жогаргы кабаты -
дэрілік заттың спирттегі ерітіндісі,
төменгісі
-
сұйык пропеллент. Үшінші
фазасы газ
тэріздес пропеллент.
Аэрозольдер
шыгаратын оцдірістін арнайы цехтарында
технологиялык
процесс
үш негізгі операциядан түрады:.
1)
концентраттарды
дайындау
(дэрілік жэне косымша
заттардыц препараттарын
пропеллентсіз
дайындау); 2) пропеллентгер
коспасын дайындау;
3)
баллондарды толтыру
жэне
олардың сапасын багалау.
Концентраттары
дайындау.
Бүл
операция
реакторларда дэрілік заттардыц
касиеттеріне
байланысты
жүргізіледі.
Концентрат, эдетте, еріткіштерде
ерітілген
немесе косымша заттарды (ПАВ.
солюбилизаторлар, косарлы
еріткіштер)
колдана
еріткіштерде араластырылган
бір
немесе
бірнеше дәрілік
заттардан
тұрады.
Ол темен жэне жогары
температуралардың эсеріне агрегативті
тұракты
болуы керек, пропеллентпен жэне
орауыштың бөлшектерімен
сыйымды,
сұйык жене
тұткыр
емес болуы керек. Концентрат
-
ерітінді дэрілік
заттарды пропелленттің
немесе косарлы
еріткіштіц бір бөлігінде тікелей еріту
аркылы
дайындалады.
Қосарлы еріткіш
пропеллентпен толык
араласуы жэне
үшкыштыгы
темен болуы керек.
Коптеген
дэрілік
заттар пропеллентге
ерімейді,
оларды
еріту үшін арнайы
еріткіштер
колданылады (этанол, глицерин,
өсімдік
майлары жэне т.б.).
Концентрат-эмульсиялар
(суспензиялар)
дэрілік
зат
еріткіште, косарлы
еріткіште
немесе баска косымша
сұйыктыктарда араластырылганда
алынады.
Мұндай
концентраттар баллоннан
тұткыр, созылгыш
масса
түрінде (кобік,
крем, линимент) шыгарылады. Дайын
концентрат реактордан кабылдагыштарга
жіберіледі,
одан баллондарды толтыруга арналган
автоматты
линияға беріледі.
Пропеллеиттердіц
коснасын дайындау.
Аэрозольді
баллонда тиісгі
кысымды (2-3 атм.) камтамасыз ету
үшін
арнайы болмелерде кысымы жогары
каныккан булары бар
негізгі пропелленттіц
темен кысымды косымша пропелленттермен
коспасын дайындайды. I
Іропелленттерді
тасымалдау насостыц немесе
инертті
газ тудыратын кысымныц
көмегімен жүргізіледі.
3. \
іроіо.іі.
іі
баллондарды голтыру жэне олардын
сапасын
багалау.
Аэрозольді
баллондарды толтыру
тэсілі
пропеллентке
13.2. Аэрозольдер дайындау гсхнологиясы.
