Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
сагындыкова дәрілердің өндірістік технологиясы 102-215.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
1.08 Mб
Скачать

ТАРАУ XIII. АЭРОЗОЛЬДЕР (AEROSOLA)

полиэтиленнен, поливинилхлоридтен жасалган полимерлі кабатпен каптап дайындайды. Шыны баллондар ЫС-2 жэне НС-2А маркалы бейтарап шынылардан жасалынады, олардыц көлемі 15 мл-ден 80 мл-ге дейін. Баллонның кабыргаларының калындыгы біркелкі жэне 20 атмосферадан кем емес ішкі кысымга төзімді болуы керек.

Шыныга койылатын негізгі талаптардыц бірі - жогары химиялык тозімділігі. Ол - пропелленттердің, органикалык еріткіштердіц, дәрілік заттардың агрессивті эсеріне карсы түру кабілеті.

Шыны термиялык тозімді болуы керек, 150°С-ка жуык температура айырмашылыгына шыдамды болуы керек.

13.1. Аэрозольдсрдін жалпы сипаттамасы. Аэрозольді баллон. Пропеллентгер.

Аэрозольдер - газ тэріздес дисперсті ортадан жэне еркін катты немесе сұйык бөлшектерден күралған дисперсті фазадан тұратын аэродисперсті системалар болып табылады.

Аэрозоль - аег (грек тілінде) - aya, solutio (латын тілінде) - ерітінді деген магына береді.

Аэрозольдердің ең карапайым мысалы түман, түтін, шаң болып табылады.

Аэрозоль деген түсініктің өзін түрлі түргыдан түсіндіруге болады:

  • терапевтік түргыдан: аэрозоль - белсенді дәрілік зат сіңірілетін жеріне аэродисперсті жүйе түрінде келіп түсетін дәрілік түр;

  • физико-химиялык тұргыдан: бүл - дисперсті жүйелердің белгілі бір тобы;

  • технологиялык тұргыдан: аэрозоль - дэрінің шыгарылу формасы, мүнда эсер етуші зат еріген, суспензияланган немесе эмульсияланган күйде итеруші газбен біргс клапанмен тыгыз жабылган баллонный ішінде болады.

Гиппократ пен Гален заманынан бастап коптеген дэрігерлер әртүрлі дэрілік шөптерді жагу кезінде пайда болатын бу мен түтінді ингаляциялык терапия ретінде емдік максатпен колданып келген. Емдік максатпен вулкандардың күкіртті буларын, минеральды көздердіц буларын, ылгалды теңіз ауасын жұту колданылып келген.

Аэрозольді орауыштагы дэрілік заттар колдануга колайлы, ыкшамды болып келеді. Орауыш дэрілік затты ылгалдың, жарықтын жэне ауадағы оттегініц зиянды әсерінен сактайды, препараттыц ластануына жэне закымданган тері бөлімін механикалык тітіркендіруге жол бермейді, дәріні үзак уакыт сактауга мүмкіндік тудырады.

Аэрозольдер алгаш per 1960 жылы ХНИХФИ-дің (Украина) тэжірибе зауытында «Ингалипт» аэрозолінің шыгарылуынан бастап өндіріске енгізілді. Қазіргі кезде аэрозольдер тек тыныс жолдарын емдеу үшін ғана емес, сонымен катар теріге, шырышты кабыктарга, жараларга күйіктерге жағу үшін де колданылады.

Аэрозольдер бұлар өндірісте шыгарылатын дайын дэрі түрі, мұнда дэрілік жэне косымша заттар пропеллентпен бірге тыгыз жабылган арнайы баллонның ішінде кысым астында болады.

Дэрілік, косымша заттар мен ыгыстыргыштарды күюга арналган ыдыстарды баллондар деп агайды. Оларды металдан, полимерден жэне шыныдан дайындайды. Біздің елде баллондар тек шыныдан сыртын

Аэрозольді баллонный курылысы

Аэрозольді орауыш: баллоннан, сифонды түтікшеден, клапанды шашыраткыш кондыргылардан жэне пропелленттен түрады. Сүйык фазаның үстінде онымен тепе-тең калыпта пропелленттің каныккан бу кабаты орналасады, оныц комегімен баллонныц ішіндегі дэрілік зат сыртка шыгарылып, ауада шашыратылады. Сифонды түтікше осы жіберілетін дэрілік заттыц ерітіндісіне, суспензиясына немесе эмульсиясына батырылган (сурет 41).

Пропеллентгер - бүлар аэрозольді орауыштың ішінде қажетті кысым тудыратын газ тэріздес заттар. Олар тудыратын кысым әсерінен дэрілік зат сыртка ыгыстырылып шыгарылады.

Пропеленттерге біркатар талаптар койылады: артык кысымда олар оцай сүйыктыкка айналуы керек; каныккан будың кысымы 20°С температура жагдайында 2-8 атм. шамасында болуы керек; химиялык гүракты жэне гидролизге ұшырамауы керек; дэрілік заттармен химиялык