Әртүрлі кернеу желісіндегі аяқ киім кедергісінің мәндері, Ом

Кеңістік	Аяқ киім табанының материалы	Желідегі кернеу
		65-ке дейін	127	220	220 дан үлкен
Құрғақ	Былғары Кожимит Резина	200 150 500	150 100 500	100 50 500	50 25 500
Дымқыл	Былғары Кожимит Резина	1,6 2 2	0,8 1 1,8	0,5 0,7 1,5	0,2 0,5 1

4. Адам ағзасының жалпы кедергісі мына формуламен анықталады:

RΣ=R_р+R_ц+R_п+R_об

RΣ=200+375+100+200=875Ом

Тапсырма 2. Электрлік қозғалтқышқа қалып арқылы түсетін кернеу алмалы қақпақпен жабылмаған. Кездейсоқ жанасқанда адам денесі арқылы өтетін тоқты анықтау:

а – ашық фазалық режимде;

б - адамның екі қысқышпен тұйықталғанда

в - жарамды изоляцияланған сымды ұстаған жағдайда;

г - нашар изоляцияланған сымды ұстаған жағдайда;

д - бірден екі әртүрлі фазалы сымды ұстаған жағдайда(изоляцияланған);

е - бірден екі әртүрлі фазалы сымды ұстаған жағдайда (нашар изоляцияланған);

Қозғалтқыш үш фазалы желіден қоректенеді, жерге қондырылған нейтралдын кедергісі R_о=4Ом, сызықтық кернеу U_л=380В,жарамды изоляцияның кедергісі – 0,5МОм, нашар қасиеттегі изоляция кедергісі – 10кОм. Адамның есептелген кедергісі R₄=1000 Ом.

Шешімі

Адам ашық фазалы зажимге түскен жағдайда, ол фазалық кернеу күшіне түседі. Тоқ күші мынаған тең:

Мұндай тоқ күші адам өміріне қауіп жоқ, егер ол 0,2 с уақыт аралығында болса (автоматтық қорғағыш қана осындай уақыт аралығын үлгере алады). Одан әрі созылса өлімге алып келеді (кесте-1,2).Өздігінен тоқтан айырыла алмаймыз.

Екі зажим арасына түссе адам сызықтық кернеуге түседі. Адамнан өткен тоқ күші мынаған тең.

Мұндай тоқ мөлшері адам ағзасын өлімге соқтырады.

Изоляцияланған сыммен жанасқанда:

Берілген 1-кесте бойынша айнымалы тоқ 0,6 мА болса, онда ол сезілмейді. Нашар изоляцияланған сыммен жанасқан:

Айнымалы тоқ мынадай мәндермен адамға денсаулығына қауіпті (кесте-1,2), уақыт өте келе адам ағзасының кедергісі төмендейді және өлім қаупі жоғарылайды.

Мұндай тоқтын қауіпі жоқ.

Нашар изоляцияланған әртүрлі фазалы сыммен жанасқанда адамнан өткен күші мынаған тең:

Бұл жағдайда қолыңды электродтан алуға қиын, бірақ болады.

Өзіндік жұмысқа арналған есептер

1. Адам денесінің жалпы электр кедергісін тап. Бастапқы мәліметтер 5-кестеде есептеу үшін берілген.

2. Тоқ мөлшерін анықтаймыз. Тоқ өтетін электр қондырғыларды байқаусыздан жанасқан жағдайдағы адам данесінен өткен тоқ мөлшерін анықтаңыз. Тоқ күшін анықтау үшін бастапқы берілгендер 6-кестеде қараңыздар. Кернеуді 220В деп алыңыздар.

Тапсырма 2 бойынша есептелген тоқ күшінің мөлшері жіберілген нормаланған параметрлерге қойылады(кесте-1,2). Осыдан кейін электр тоғының адам өміріне қаупі туралы қорытынды жасалады.

5-кесте

Жалпы электр кедергіні бастапқы берілгендер бойынша RΣ(Ом) анықтау, қол аяқ контуры бойынша (тапсырма1-ге)

Вариант номері	Жанау кезіндегі тері кедергісі	Терінің үстінгі кедергісі	Ішкі ағза кедергісі	Еден материалы	Кеңістіктің дымқылдану мөлшері	Аяқ киім табанының материалы	Қойылған желі
1	2	3	4	5	6	7	8
1	200	1000	500	Метал	Құрғақ	Былғары	330
2	250	2000	525	Кірпіш	Құрғақ	Кожимит	220
3	210	3000	550	Тал	Дымқыл	Резина	127
4	215	4000	575	Линолеум	Сулы	Былғары	36
5	220	5000	600	Бетон	Дымқыл	Кожимит	380
6	225	6000	625	Металл	Құрғақ	Резина	220
7	230	7000	650	Кірпіш	Құрғақ	Былғары	127
8	235	8000	675	Тал	Дымқыл	Кожимит	36
9	240	9000	700	Линолеум	Сулы	Резина	380
10	245	10000	725	Бетон	Дымқыл	Былғары	220
11	250	11000	750	Асфальт	Сулы	Кожимит	127
12	255	12000	775	Метлахты плитка	Құрғақ	Резина	36
13	260	13000	800	Тал	Дымқыл	Былғары	380
14	265	14000	825	Линолеум	Сулы	Кожимит	220
15	270	15000	850	Бетон	Дымқыл	Резина	127
16	275	16000	875	Тал	Дымқыл	Былғары	36
17	280	17000	900	Металл	Құрғақ	Былғары	380
18	285	18000	910	Тал	Дымқыл	Резина	220
19	290	19000	920	Бетон	Сулы	Былғары	127
20	295	20000	930	Кірпіш	Құрғақ	Кожимит	36
21	300	21000	940	Бетон	Дымқыл	Резина	380
22	305	22000	950	Тал	Дымқыл	Былғары	220
23	310	23000	960	Линолеум	Сулы	Кожимит	127
24	315	24000	970	Бетон	Сулы	Резина	36
25	320	25000	980	Тал	Дымқыл	Былғары	380

6-кесте

Байқаусыздан жанасқан кездегі адамнан өткен тоқ күшінің мәнін анықтау үшін мәліметтер,мА(тапсырма2-ге)

Нұсқа номері	Ашық фазалық зажим R4,Oм	Екі қысқаштардың тұйықталуы		Жарамды изоляцияланған сым		Нашар изоляцияланған сым
		Uл,В	R4,Oм	Rr,Oм	Rиз*106Oм		Rr,Oм	Rиз*103Oм
1	500	380	1000	1000	0,50		1000	20
2	600		1100	380	0,51			19
3	700		1200	960	0,52			18
4	800		1300	940	0,53			17
5	900		1400	920	0,54			16
6	1000		1500	900	0,55			15
7	1100		1600	880	0,50			14
8	1200		1700	860	0,51			13
9	1300		1800	840	0,52			12
10	1400		1900	820	0,53			11
11	1500		2000	800	0,54			10
12	1600		2100	780	0,55			9,75
13	1700		2200	760	0,50			9,5
14	1800		2300	740	0,51			9,25
15	1900		2400	720	0,52			9
16	2000		2500	700	0,53			8,75
17	2100		2600	680	0,54			8,5
18	2200		2700	660	0,55			8,25
19	2300		2800	640	0,50			8
20	2400		2900	620	0,51			7,75
21	2500		3000	600	0,52			7,5
22	2600		3100	580	0,53			7,25
23	2700		3200	560	0,54			7
24	2800		3300	540	0,55			6,75
25	2900		3400	520	0,50			6,5

Блиц тест

1.Электр тогымен зақымданған кезде жоғары емес қауіпті бөлме бұл...

1. ылғалдылығы 100% бөлме

2. ылғалдылығы 75% бөлме

3. құрғақ шаңсыз бөлмелер

4. жеңіл тұтанатын заттары бар бөлмелер

5. жарылғыш қоспалары бар бөлмелер

2.Электр тогымен зақымдалған кезде жоғары қауіпті бөлме бұл...

1. Жеңіл тұтанатын заттары бар бөлме

2. Ылғалдылығы 100% бөлме

3. Ылғалдылығы 75% бөлме

4. Жарылғыш қоспалары бар бөлмелер

5. Құрғақ шаңсыз бөлмелер

3. Электр тогымен зақымданған кезде аса қауіпті бөлмелер бұл...

1. Ылғалдылығы 75% бөлме

2. Жеңіл тұтанатын заттары бар бөлмелер

3. Жарылғыш қоспаларыц бар бөлме

4. Құрғақ шаңсыз бөлме

5. Ылғалдылығы 100% бөлме

4. Элеектроқауіпсіздік бойынша негізгі қорғау шараларына жатпайды

1. Шектеу (изоляция)

2. Металл плиталар

3. Электрқорғау құралдары

4. Қоршаушы қорғау құралдары

5. Алдын алу белбеулері

5.Электр тогымен зақымдануға әсер етпейді

1. Электр үрдісінің автоматизациясы

2. Адам денесінің кедергісі

3. Ток әсерінің ұзақтығы

4. Ток тегі және жиелігі

5. Адамның жеке тұлғалық қасиеттері

7. Электр қауіпсіздік бойынша негізгі қорғау шаралары

1. Электроизоляция құрылғыларын қолдану, жерлендіру, жүктеме кезінде сөндіру

2. Желдету құрылғылары, сору, фильтрлеу қондырғылары, жылу әсерлерінің экрандары

3. Діріл және шу басқыштарды қолдану, қозғалмалы және қауіпті элементтер қоршауларының құрылғылары

4. Жұмыс мүшелерін жарықтандыру, жұмыс және апатты жағдайдағы бақылау құралдарын басқару

5. Электр қамтамасыз етудің қосымша құралдарын қолдану