Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі ш.Есенов атындағы каспий мемлекеттік технологиялар және инжиниринг университеті
Педагогика институты
Қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасы
«Бекітемін»
Институт директоры:
А.Қ. Ахметов
_____________
«___» _________ 2011 ж.
Оқу-әдістемелік кешен
Пән: нормативті қазақ тілі
Мамандығы: 050117 - Қазақ тілі мен әдебиеті
Оқыту түрі: күндізгі
Барлығы : 2 кредит
АҚТАУ, 2011
Құрастырған: қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасының доценті, ф.ғ.к. Жылқыбаева М.С.
Оқу-әдістемелік кешенге негізге алынған құжаттар:
1) ҚР ҒжБМ 11.05.2005 ж № 289 бұйрығымен бекітілген және 22.06.2006 ж. Абай атындағы ҚазҰПУ дайындаған типтік бағдарлама
Ш. Есенов атындағы Каспий мемлекеттік технологиялар және инжиниринг университеті қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасының 2011ж. ___ тамыздағы отырысында талқыланды. Хаттама № __
Кафедра меңгерушісі: _______________ ф.ғ.к., доц. Қабылов Ә.Д.
Институт әдістемелік кеңесінің 2011 ж. __қыркүйектегі мәжілісінде мақұлданды. Хаттама № ___
Төрағасы: __________ Г.А. Қалиева
Мемлекеттік стандарт пен типтік бағдарламаға сәйкес құрастырылған
Мазмұны
1. ПӘННІҢ ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ --------------------------------------------------------
2. ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ: СИЛЛАБУС -----------------------------------
3. «НОРМАТИВТІК ҚАЗАҚ ТІЛІ» ПӘНІ БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ТАПСЫРУ КЕСТЕСІ ------------------------------------------------------------------------------
4. ПӘННІҢ ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ ------------------
5. ДӘРІСТЕРДІҢ ҚЫСҚАША КОНСПЕКТІСІ ------------------------------------------------
6. СЕМИНАР САБАҚТАРЫ -------------------------------------------------------------------------
7. ПӘНДІ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЫ ----------------------------
8. СӨЖ ЖӘНЕ СОӨЖ ТАПСЫРМАЛАРЫ ----------------------------------------------------
9. ОҚУ, ӨНДІРІСТІК ЖӘНЕ ДИПЛОМАЛДЫ ІС-ТӘЖІРИБЕЛЕРДЕН ӨТУДІҢ
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЫ ЖӘНЕ ЕСЕПТІЛІК ҚҰЖАТТАРЫНЫҢ НЫСАНЫ -
10. СТУДЕНТТІҢ БІЛІМІН БАҒАЛАУ ЖӘНЕ БАҚЫЛАУ МАТЕРИАЛДАРЫ --
11. САБАҚТЫ БАҒДАРЛАМАЛЫҚ ЖӘНЕ МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ҚОЛДАУ-------
12. МАМАНДАНДЫРЫЛҒАН АУДИТОРИЯЛАР, КАБИНЕТТЕР ЖӘНЕ
ЗЕРТХАНАЛАР ТІЗІМІ ---------------------------------------------------------------------------------
ТИПТІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Жоғарғы кәсіптік білім
Нормативті қазақ тілі
050117 «Қазақ тілі мен әдебиеті»
мамандығы үшін
Еңбек көлемі – 1 кредит (45 сағат)
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Алматы - 2011
Абай атындағы Қаз ҰПУ-нің жанындағы «Білім» тобындағы
мамандықтар бойынша ОӘС-сы баспаға ұсынған.
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігінің
22.06.2006 ж., Республикалық жоғары және оқу орнынан кейінгі білім жөніндегі Кеңес жиналысының Хаттама шешімімен БЕКІТІЛГЕН ЖӘНЕ ПАЙДАЛАНУҒА рұқсат етілген.
БІРІНШІ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН
Типтік оқу бағдарламасы 050121 – Қазақ тілінде оқытпайтын
мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті мамандығы бойынша
мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандартына сәйкес
жасалған.
Типтік бағдарламаны Абай атындағы ҚазҰПУ-нің қазақ
филологиясы факультетінің Кеңесі баспаға ұсынған. № 1
« 29 » 2006 ж.
Бұл типтік оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Білім және
ғылым министрлігінің рұқсатынсыз көбейтіліп таратылмайды.
ТҮСІНІК ХАТ
Қазақ тілінің мемлекеттік тіл мәртебесіне байланысты қоғамдық қызметі жыл өткен сайын кеңейіп келеді. Қоғамдық - әлеуметтік өмірде мемлекеттік тілге деген сұраныс үнемі күшейіп келеді. Қазіргі кезде
Қазақстан Республикасында мемлекеттік тілмен бірге шет тілдерін меңгеруге деген ынта да зор.
Жоғары оқу орындарында өтілетін практикалық қазақ тілі сабақтарында студент-жастар шет тілдерін ана тілінің базасында оқып үйренгені ұтымды екенін уақыт дәлелдеп көрсетті. Соңғы жылдары қазақ аудиториясы үшін шет тілдерін ана тілі негізінде оқытып үйретудің кешенді бағдарламалары жасала бастады. Шет тілдерін ана тілінің базасында, оқытудың екі түрлі тиімді жағы бар:біріншіден өз ана тілінің құрылым-жүйесін ғылыми негізде тереңірек игереді, ойлау мүмкіндігі кеңейе түседі, екіншіден, өз ана тілінің құрылымдық негізін терең білген студент шет тілін де жақсы игереді.
Шет тілдерін жоғары мектептерде оқып үшін ана тілінің құрылым жүйесі туралы мектепте алған лингвистикалық білім жеткіліксіз. “Нормативті қазақ тілі” бағдарламасы, түптеп келгенде, дұрыс сөйлеу, дұрыс жазу сияқты ана тілінің нормаларын үйретуді, оны терең меңгертуді көздейді. Жоғары оқу орындарында оқитын студенттер ана тілінің құрылым жүйесін ғылыми негізде игеру қажет. Мектепте алған білім жүйесіне қарағанда студенттер игеруге тиісті тілдік материалдар бұрынғыдан әлдеқайда күрделірек, тереңірек болуы тиіс.
«Басқа ұлт мектептеріне қазақ тілі мен әдебиеті» (КРО) бөлімінде оқитын студенттердің, ана тілінің жүйесін, оның ғылыми-теориялық негізін практикалық тәжірибемен сабақтастыра білетін білім жеткілікті деңгейде болуы тиіс. Мұның өзі ана тілі мен шет тілінің құрылымдық бірліктерін салыстыра отырып, олардағы типологиялық ұқсастық пен айырманы айқындай алады.
Аталмыш бағдарламада қазақ тілінің ғылыми-теориялық негізі мен құрылымдық жүйесін фонетикалық, лексикалық, грамматикалық тұрғыдан оқыту көзделеді. Қазақ тілінің өзіне тән типологиялық, гносеологиялық ерекшеліктері қамтылады. Қазақ тілінің фонетикалық жүйесіндегі үндесім заңдылығы оның басты өзіндік ерекшелігін көрсетеді. Қазақ тілінің мұндай типологиялық айырмасын түбегейлі білген ана тілінің материалын ағылшын тілімен салыстыра алады, өзге тілдің дыбыстары мен гармматика жүйесіндегі айырмашылықтарды айқын аңғара алады.
Грамматика саласындағы негізгі типологиялық ерекшелік қазақ тілінің жалғамалық қасиетімен байланысты. Тілдің морфологиялық табиғатынан туындайтын мұндай өзгешеліктерді айқын ажырата білу басқа тілдің грамматикалық құрылымын жете білуге игі ықпал етеді.
Синтаксистік құрылымдардың негізгі модельдерін, оның құрылымдық, мағыналық түрлерін жақсы ажырата білудің де шет тілін оқып-үйренуде тигізетін әсер-ықпалы ерекше. Сөйлемдегі сөздердің байланысу жолдары мен амал-тәсілдері туралы лингвистикалық білім құрылымы басқа тілдердің синтаксистік жүйесін игеруде аса пайдалы болмақ.
Қазақ тілінің ғылыми салаларын (фонетика, лексика, морфология, синтаксис) сатылай комплексті талдау оқушының теориялық материалды жүйелі меңгеруіне, білімін бекітуге, тереңдетуге септігін тигізеді. Сондықтан
«Нормативті қазақ тілі» курсын оқытуда сатылай комплексті талдау кеңінен жүргізіледі. Талдаудың бұл түрі өткен және кейінгі материалды жүйелі түрде өзара бірлікте игеруге мүмкіндік береді.
Қазақ тілінің құрылымдық өзге тілдермен салыстыра отырып, терең және жан-жақты игереді. Осындай контрастивтік әдістің негізінде құрылым жүйесі әр басқа тілдердің ортақ белгілері мен айырмашылықтары анық аңғарылады. Ал «ортақ белгі» мен «айырма белгіні» білу шет тілін игерген материалды бекіте түседі. Сондықтан да «басқа ұлт мектептеріне қазақ тілі мен әдебиеті» бөлімдерге қарағанда өзіндік ерекшелігі бар.
КІРІСПЕ
Пәннің жүргізілу мақсаты мен көлемі туралы түсінік. Нөлдік деңгейдегі бақылау.