- •1 Билет
- •«Өндірісті ұйымдастыру және жоспарлау» курсының құрылымы, мазмұны және міндеттері.
- •2 Тиімділік көрсеткіштерін талдау
- •3 Өнімді өндіру жоспарын орындау, олардың серпіні көрсеткіштерін талдау және есептеу.
- •2 Билет
- •1 Өндірісті ұйымдастыру туралы ғылымның даму тарихы.
- •2 Нарықтық белсенділікті сипаттайтын көрсеткіштерді талдау
- •3 Өткізу жоспарын орындау, олардың серпіні көрсеткіштерін талдау және есептеу.
- •1 Кәсіпорынның жалпы және өндірістік құрылымы туралы түсінік.
- •2 Іскерлік белсенділік көрсеткіштерін талдау.
- •3. Өнімнің ассортименті және құрылымы көрсеткіштерін талдау және есептеу.
- •4 Билет
- •1 Өндірістік құрылымды анықтаушы факторлар
- •2 Маржиналдық талдаудың мәні мен міндеттері.
- •3 Өткізу нарығындағы өнімнің үлесін анықтау және талдау.
- •1 Өндіріс құрылымының түрлері.
- •2. Өнімді өндіру шығындарының жалпы сомасын талдау.
- •3 Өнім сапасы мен бәсеке қабілеттілігі көрсеткіштерін есептеу.
- •Өндіріс құрылымының түрлері.
- •Өнімді өндіру шығындарының жалпы сомасын талдау.
- •Өнім сапасы мен бәсекеқабілеттілігі көрсеткіштерін есептеу.
- •Негізгі өндірістің құрылымы, оны құру қағидалары.
- •Материалдық шығындарға факторлық талдау жасау.
- •Кәсіпорын жұмысының ырғақтылығын талдау және есептеу.
- •Кәсіпорын бөлімшелерін орналастыру қағидалары.
- •Материалдық шығындарды талдау.
- •Өнімді өндіру мен өткізуді жоғарылатудың факторлары және резервтері.
- •Өндірістік үрдістің негізгі сипаттамасы және оның құрылымы.
- •Шығын түрлерін жіктеу.
- •Өндіріс шығындарының классификациясы ш ығындарды есепке алу тәсілдері бойынша:
- •Экономикалық шығындар
- •Бухгалтерлік шығындар Өндірілген өнім көлемінің өзгеруіне байланысты:
- •Кәсіпорынның еңбек ресурстармен қамтамасыз етілуін талдау және есептеу.
- •Өндірістік үрдістің негізгі қағидалары.
- •Еңбекақы қорын талдау
- •Жұмыс уақыты қорын пайдалану тиімділігі.
- •Өндірісті ұйымдастырудың ағындық нысандары, оның әр түрлері және экономикалық тиімділігі.
- •Еңбек уақытының қорын талдау
- •Еңбек өнімділігін және кәсіпорын персоналын пайдалану тиімділігін талдау және есептеу.
- •Нарық жағдайында өндірісті ғылыми-техникалық тұрғыдан дайындаудың мазмұны мен мәні.
- •Еңбек өнімділігін талдау.
- •Жалақы қорын пайдалану көрсеткіштерін талдау және есептеу.
- •Өнім сапасы мен оны анықтаушы факторлар.
- •Кәсіпорын персоналдарын тиімді қолдануын талдау.
- •Кәсіпорынның негізгі құралдармен қамтамасыз етілуін есептеп, талдау.
- •Өнім сапасының көрсеткіштер жүйесі және оларды унификациялауды анықтайтын әдістер.
- •Кәсіпорынның еңбек ресурстарымен қамтамасыз етілуін талдау.
- •Негізгі қорларды пайдаланудың интенсивтілігі мен тиімділігі.
- •Өнімді стандарттау, оның қағидалары.
- •Техникалық жабдықтардың қолданылуын талдау.
- •Кәсіпорынның өндірістік қуатын, технологиялық қондырғыларын пайдалануды есептеп, талдау.
- •1.«Өндірістік инфрақұрылым» туралы түсінік.
- •2.Қорқайтарымын талдау.
- •3.Өнімді өндіру көлемі, қор қайтарымдылығы және қор рентабельділігі резервтерін есептеп, талдау.
- •1.Өндіріске техникалық қызмет көрсетудің мазмұны мен мәні.
- •2.Негізгі қорлардың тиімді қолданылуын талдау
- •3.Кәсіпорынның материалдық ресурстармен қамтамасыз етілуін есептеп, талдау.
- •1.Кәсіпорынның құрал-сайман шаруашылығының атқаратын қызметтері мен құрылымы.
- •2.Негізгі қорлардың техникалық жағдайын бағалау.
- •3.Кәсіпорын материалдық ресурстарын тиімді пайдалануды есептеп, талдау
- •1.Кәсіпорынның жөндеу шаруашылығы және оның өндірістегі рөлі.
- •2.Өндіру және өткізу көлемін ұлғайту қорларын анықтау және оған әсер ететін факторларды талдау.
- •3.Өнім өндірудің жалпы шығындарын есептеп, талдау.
- •Өткізілген өнім шығындары деңгейіне факторлардың әсерін талдау
- •Кәсіпорынның энергетикалық шаруашылығы, оның рөлі мен атқаратын міндеттері.
- •3. Өнім өндірудің жалпы шығындарын есептеп, талдау.
- •Тауарлы өнімнің 1 теңгесіне шаққандағы шығын деңгейіне талдау
- •Энергошаруашылықтың технико-экономикалық көрсеткіштер жүйесі.
- •Өнімнің құрылымы мен ассортиментін және бірқалыпты өндірісті талдау
- •3. Өнімнің кейбір түрлерінің өзіндік құнын есептеп, талдау
- •Тауарлы өнімнің 1 теңгесіне шаққандағы шығын деңгейіне талдау
- •Кәсіпорын транспорты, өндірістік цехтардың жұмысын ұйымдастырудағы оның атқаратын рөлі.
- •2. Өнімді өндіру және өткізу жоспарының орындалуын және оның динамикасын талдау
- •Тікелей материалдық шығындарды есептеп, талдау.
- •Қойма шаруашылығы, оның түрлері, міндеттері мен құрылымы.
- •Талдау әдістері жіктелуі.
- •3. Тікелей жалақыны есептеп, талдау.
- •Сурет 1. Жалақы мөлшері.
- •Қойма жұмыстарына есеп жүргізу, оның орналастыру және жарақтандыру.
- •Талдау әдістерінің түрлері.
- •Жанама шығындарды есептеп, талдау.
- •Жаңа техниканың тәжірибелік өндірісін ұйымдастыру.
- •Экономикалық талдау кезеңдері.
- •Жауапкершілік орталықтары бойынша шығындарды есептеп, талдау.
- •Жаңа техниканы дайындау және игеру үрдістерін жоспарлау және басқару.
- •Экономикалық талдау түсінігі және мәні.
- •Өнімнің өзіндік шығынын төмендету резервтерін есептеп, талдау.
2. Өнімді өндіру шығындарының жалпы сомасын талдау.
Өзіндік құн-өнім өндіруге жұмсалған барлық шығын. Өндірілген өнімнің өзіндік құнына барлық жұмсалған шығындар: шикізат, материал, электр энергиясы, амортизациялық жарна, еңбекақы т.б. кіреді. Өзіндік құн сол кәсіпорын шығынының жиынтық көрсеткіші, ол әрбір өнімге жұмсалған жалпы шығын сомасын өнім көлеміне бөлу арқылы анықталады.
Өнім (тауар, жұмыс және қызмет) өндіру және оны өткізу шығындары кәсіпорынның барлық шығындарының ең үлкен үлесін құрайды. Олар өнім өндіру процесінде негізгі құралдар, шикізат, материалдар, құрастырушы бұйымдар, жанармай мен энергияны, еңбекті пайдаланумен байланысты шығындардан және т.б. шығындардан қалыптасады.
Бухгалтерлiк есептiң №7 “Тауарлы-материалдық босалқылардың есебi” стандартына сәйкес өнімнің өндiрiстiк өзiндiк құнын қалыптастыратын шығындарды жоспарлауда, есепке алуда және талдауда оларды топтастырудың келесi түрлерi қолданылады: пайда болу орны, өнiм (жұмыс, қызмет) түрлерi және шығын түрлерi бойынша.
Өндiрiлетiн өнiмнiң (тауардың, жұмыстың және қызметтiң) өзiндiк құнын құрайтын шығындарды экономикалық мазмұнына сәйкес келесi элементтер бойынша топтастырылады:
-материалдық шығындар;
-еңбекақы шығындары;
-еңбекақыдан аударылатын аударымдар (әлеуметтiк салық);
-амортизация;
-басқа да шығындар.
3 Өнім сапасы мен бәсеке қабілеттілігі көрсеткіштерін есептеу.
Нарықтық қатынастардың дамуы өнім өндірушілердің алдына ұсынылатын өнімдер ассортиментін өзгертуде жаңа талаптар қоя бастады. Осы жағдайдағы негізгі талап – өнімнің (қызмет, жұмыс) тұтынушылар сұранысын толық дәрежеде қанағаттандырарлықтай қабілетінің болуы. Бұл орайда, кәсіпорындар өз өнімдерінің тұтынушылар сұранысына сай болуын, яғни сапасы мен бәсекеге төзімді болуын жіті қадағалап отыруы шарт. Өнімнің сапасы – бұл оның тұтынушылардың нақты қажеттіліктерін қанағаттандыруға жарамдылығын сипаттайтын қасиеттерінің жиынтығы. Жоғары сапалы тауар өнімге сұранысты арттырып, тек сату көлемінің есебінен ғана емес, сонымен қатар жоғарғы бағаның негізінде пайданы өсіруге мүмкіндік береді. Сапа көрсеткіштері негізгі үш түрге бөлінеді: жалпылама, жекелеген және жанама сапа көрсеткіштері. Сапаның жалпылама көрсеткіштері – барлық өндірілген өнімнің түріне және белгісіне қарамастан төмендегідей сапалық белгілерін сипаттайды: жалпы өндірілген өнім көлеміндегі жаңа өнімнің үлес салмағы; жоғары санатты сапалы өнімнің үлес салмағы; өнімнің орташа салмақты баллы; сертификатталған өнімнің үлес салмағы; дүниежүзілік сапа стандартына сай өнімнің үлес салмағы; экспортталатын өнімнің үлес салмағы, т.с.с. Сапаның жекелеген көрсеткіштері өнімнің төмендегі бір қасиетін ғана сипаттайды: пайдалылық (сүттің майлылығы, тамақ өніміндегі ақуыздың мөлшері, көмірден көп күл қалу және т.б.); сенімділік (ұзаққа төзу (пайдалану), тоқтаусыз жұмыс істеу, т.с.с.); технологиялылық (еңбек сыйымдылық, энергия сыйымдылық); бұйымның әдемілігі. Сапаның жанама көрсеткіштеріне сапасыз өнім үшін төленетін айыппұлдар, ақауы бар өнімдердің көлемі мен үлес салмағы, сатып алушылардан арыз-шағым түскен тауарлардың үлес салмағы және т.б. жатады. Өнім сапасының көрсеткіштерін талдауда олардың серпіні, қол жеткізген деңгейі және өзгеру себептері зерттеледі. Тауар сапасы бойынша жоспардың орындалуын бағалу үшін әртүрлі әдістер қолданылады. Бағалаудың баллдық әдісінің мәні мынада: алдымен тауар сапасының орташа салмақты баллын анықтап, содан соң нақты және жоспарлы деңгейді салыстыру арқылы жоспардың орындалу пайызын анықтау. Тауар сапасына қарай жоспардың орындалуын бағалау ақауы бар және жарнамалайтын тауарлардың үлес салмағы бойынша жүргізіледі.
5-билет.