- •1 Билет
- •«Өндірісті ұйымдастыру және жоспарлау» курсының құрылымы, мазмұны және міндеттері.
- •2 Тиімділік көрсеткіштерін талдау
- •3 Өнімді өндіру жоспарын орындау, олардың серпіні көрсеткіштерін талдау және есептеу.
- •2 Билет
- •1 Өндірісті ұйымдастыру туралы ғылымның даму тарихы.
- •2 Нарықтық белсенділікті сипаттайтын көрсеткіштерді талдау
- •3 Өткізу жоспарын орындау, олардың серпіні көрсеткіштерін талдау және есептеу.
- •1 Кәсіпорынның жалпы және өндірістік құрылымы туралы түсінік.
- •2 Іскерлік белсенділік көрсеткіштерін талдау.
- •3. Өнімнің ассортименті және құрылымы көрсеткіштерін талдау және есептеу.
- •4 Билет
- •1 Өндірістік құрылымды анықтаушы факторлар
- •2 Маржиналдық талдаудың мәні мен міндеттері.
- •3 Өткізу нарығындағы өнімнің үлесін анықтау және талдау.
- •1 Өндіріс құрылымының түрлері.
- •2. Өнімді өндіру шығындарының жалпы сомасын талдау.
- •3 Өнім сапасы мен бәсеке қабілеттілігі көрсеткіштерін есептеу.
- •Өндіріс құрылымының түрлері.
- •Өнімді өндіру шығындарының жалпы сомасын талдау.
- •Өнім сапасы мен бәсекеқабілеттілігі көрсеткіштерін есептеу.
- •Негізгі өндірістің құрылымы, оны құру қағидалары.
- •Материалдық шығындарға факторлық талдау жасау.
- •Кәсіпорын жұмысының ырғақтылығын талдау және есептеу.
- •Кәсіпорын бөлімшелерін орналастыру қағидалары.
- •Материалдық шығындарды талдау.
- •Өнімді өндіру мен өткізуді жоғарылатудың факторлары және резервтері.
- •Өндірістік үрдістің негізгі сипаттамасы және оның құрылымы.
- •Шығын түрлерін жіктеу.
- •Өндіріс шығындарының классификациясы ш ығындарды есепке алу тәсілдері бойынша:
- •Экономикалық шығындар
- •Бухгалтерлік шығындар Өндірілген өнім көлемінің өзгеруіне байланысты:
- •Кәсіпорынның еңбек ресурстармен қамтамасыз етілуін талдау және есептеу.
- •Өндірістік үрдістің негізгі қағидалары.
- •Еңбекақы қорын талдау
- •Жұмыс уақыты қорын пайдалану тиімділігі.
- •Өндірісті ұйымдастырудың ағындық нысандары, оның әр түрлері және экономикалық тиімділігі.
- •Еңбек уақытының қорын талдау
- •Еңбек өнімділігін және кәсіпорын персоналын пайдалану тиімділігін талдау және есептеу.
- •Нарық жағдайында өндірісті ғылыми-техникалық тұрғыдан дайындаудың мазмұны мен мәні.
- •Еңбек өнімділігін талдау.
- •Жалақы қорын пайдалану көрсеткіштерін талдау және есептеу.
- •Өнім сапасы мен оны анықтаушы факторлар.
- •Кәсіпорын персоналдарын тиімді қолдануын талдау.
- •Кәсіпорынның негізгі құралдармен қамтамасыз етілуін есептеп, талдау.
- •Өнім сапасының көрсеткіштер жүйесі және оларды унификациялауды анықтайтын әдістер.
- •Кәсіпорынның еңбек ресурстарымен қамтамасыз етілуін талдау.
- •Негізгі қорларды пайдаланудың интенсивтілігі мен тиімділігі.
- •Өнімді стандарттау, оның қағидалары.
- •Техникалық жабдықтардың қолданылуын талдау.
- •Кәсіпорынның өндірістік қуатын, технологиялық қондырғыларын пайдалануды есептеп, талдау.
- •1.«Өндірістік инфрақұрылым» туралы түсінік.
- •2.Қорқайтарымын талдау.
- •3.Өнімді өндіру көлемі, қор қайтарымдылығы және қор рентабельділігі резервтерін есептеп, талдау.
- •1.Өндіріске техникалық қызмет көрсетудің мазмұны мен мәні.
- •2.Негізгі қорлардың тиімді қолданылуын талдау
- •3.Кәсіпорынның материалдық ресурстармен қамтамасыз етілуін есептеп, талдау.
- •1.Кәсіпорынның құрал-сайман шаруашылығының атқаратын қызметтері мен құрылымы.
- •2.Негізгі қорлардың техникалық жағдайын бағалау.
- •3.Кәсіпорын материалдық ресурстарын тиімді пайдалануды есептеп, талдау
- •1.Кәсіпорынның жөндеу шаруашылығы және оның өндірістегі рөлі.
- •2.Өндіру және өткізу көлемін ұлғайту қорларын анықтау және оған әсер ететін факторларды талдау.
- •3.Өнім өндірудің жалпы шығындарын есептеп, талдау.
- •Өткізілген өнім шығындары деңгейіне факторлардың әсерін талдау
- •Кәсіпорынның энергетикалық шаруашылығы, оның рөлі мен атқаратын міндеттері.
- •3. Өнім өндірудің жалпы шығындарын есептеп, талдау.
- •Тауарлы өнімнің 1 теңгесіне шаққандағы шығын деңгейіне талдау
- •Энергошаруашылықтың технико-экономикалық көрсеткіштер жүйесі.
- •Өнімнің құрылымы мен ассортиментін және бірқалыпты өндірісті талдау
- •3. Өнімнің кейбір түрлерінің өзіндік құнын есептеп, талдау
- •Тауарлы өнімнің 1 теңгесіне шаққандағы шығын деңгейіне талдау
- •Кәсіпорын транспорты, өндірістік цехтардың жұмысын ұйымдастырудағы оның атқаратын рөлі.
- •2. Өнімді өндіру және өткізу жоспарының орындалуын және оның динамикасын талдау
- •Тікелей материалдық шығындарды есептеп, талдау.
- •Қойма шаруашылығы, оның түрлері, міндеттері мен құрылымы.
- •Талдау әдістері жіктелуі.
- •3. Тікелей жалақыны есептеп, талдау.
- •Сурет 1. Жалақы мөлшері.
- •Қойма жұмыстарына есеп жүргізу, оның орналастыру және жарақтандыру.
- •Талдау әдістерінің түрлері.
- •Жанама шығындарды есептеп, талдау.
- •Жаңа техниканың тәжірибелік өндірісін ұйымдастыру.
- •Экономикалық талдау кезеңдері.
- •Жауапкершілік орталықтары бойынша шығындарды есептеп, талдау.
- •Жаңа техниканы дайындау және игеру үрдістерін жоспарлау және басқару.
- •Экономикалық талдау түсінігі және мәні.
- •Өнімнің өзіндік шығынын төмендету резервтерін есептеп, талдау.
2.Қорқайтарымын талдау.
Қор қайтарымы – негізгі қорлардың макроэкономикалық (салалар, бірлестіктер, кәсіпорындар деңгейіндегі) пайдалану тиімділігінің аса маңызды көрсеткіші. Қор қайтарымын макроэкономика деңгейінде талдап, есептеу кезінде жалпы ішкі өнім және таза табыс туралы деректер, ал жекелеген салалар деңгейінде жалпы өнім, тауаржәне таза өнім туралы деректер пайдаланылады. Түрлі салаларда қор қайтарымының деңгейі әркелкі болады. Ол жеңіл және тамақ өнеркәсібі салаларында жоғары;машина жасау мен металл өңдеуде, электроника мен көмір өнеркәсібінде едәуір төмен. Өндірістің техникалық деңгейін көтеру, негізгі қорлардың пайдаланылуын жақсарту, түбегейлі қайта жаңғыртуға және кәсіпорындарды техникамен қайта жарақтандыруға бағытталған күрделі қаржының үлесін көбейту қор қайтарымын арттыратын факторларға жатады
Негізгі қорлар көлемінің өсуі есебінен:
ΔQ(Ф) = ФОо(Ф1 - Фо)
Негізгі қорларды тиімді қолдану есебінен:
ΔQ(Ф) = (ФО1 - ФОо) · Ф1
3)негізгі қорлардың салыстырмалы үнемдеу
+Эопф = ОПФ1 - ОПФо
3.Өнімді өндіру көлемі, қор қайтарымдылығы және қор рентабельділігі резервтерін есептеп, талдау.
Нарықтық экономикаға көшу кәсіпорыннан өндіріс тиімділігін арттыруды, өнімдердің және ғылыми-техникалық прогресстің жетістіктерін енгізуге байланысты қызметтердің бәсекеге қабілеттілігін арттыруды, өндірісті басқарудың және иелік етудің формаларының тиімділігін, иесіздікті жоюды, кәсіпкерлікті күшейтуді,бастамашылықты арттыруы және т.б. талап етеді.
Өндіріс көлемі мен өнімдерді сату бір-біріне тәуелді көрсеткіштер болып табылады. Шектеулі өндірістік мүмкіндіктер және шектеусіз сұраныстар жағдайында, өнім өндіру көлемі бірінші орынға қойылады.
Өндіріс көлемінің және өнімді сатудың өсу қорқыну, оның сапасын арттыру кәсіпорынның шығынының пайдасы мен рентабельділігінің мөлшеріне тікелей әсер етеді. Сол себепті бұл көрсеткіштерге талдау жасаудың маңызы зор.
Оның негізгі міндеттері:
а) жоспардың орындалу дәрежесін, өндіріс пен өнімді сату динамикасын бағалау;
б) бұл көрсеткіштердің шамасын өзгеруіне әсер ететін факторларды анықтау;
в) өнімді шығаруды және сатуды көбейтудің шаруашылық ішілік резервтерін анықтау;
г) анықталған резервтерді игеру шараларын жасау.
Өндіріс көлемінің негізгі көрсеткіштері болып тауар мен жалпы өнім есептеледі.
Өнімдерді сату өндіріс пен тұтынушы арасындағы байланыстырушы бөлім болып табылады. Өнім өндіру көлемі өнімнің нарықтағы сұранысына байланысты.
Өндірістік бағдарламаның орындалуын бағалауда өндіріс көлемінің және өнімді сатудың (данасы, метрі, тоннасы және т.б.) натуралды көрсеткіштері үлкен маңызға ие.
Оларды өндіріс көлеміне және өнімдерді жекелеген түрлері мен біртектес топтары бойынша сатылуына талдау жасағанда қолданады.
Негізгі қорлар көлемінің өсуі есебінен:
ΔQ(Ф) = ФОо(Ф1 - Фо)
Негізгі қорларды тиімді қолдану есебінен:
ΔQ(Ф) = (ФО1 - ФОо) · Ф1
негізгі қорлардың салыстырмалы үнемдеу
+Эопф = ОПФ1 - ОПФо
16-билет.
1.Өндіріске техникалық қызмет көрсетудің мазмұны мен мәні.
Техникалық қызмет көрсету өндіріс құралдарының дайындығын және өнімді дайындау барысындағы еңбек құралдарының қозғалысын қамтамасыз ету бойынша қызметтерді атқарады.
Негізгі өндіріске техникалық қызмет көрсету үшін кәсіпорында қосымша шаруашылық құрылады, ол жөндеу, энергетикалық, құрал-сайман, тасымалдау, қамсыздандыру және қойма шаруашылықтарынан тұрады. Олардың басты міндеті негізгі өндіріске уақтылы және сапалы қызмет көрсету, ең аз шығындармен тоқтаусыз жұмыс жасау үшін жағдайлар жасау болып табылады.
Қазіргі уақытта көптеген кәсіпорындарда техникалық қызмет көрсету бойынша барлық жұмыстар кешенін кәсіпорындардың өздері орындайды, бұл құралдарды, жабдықтарды, жұмыс күшін және т.б. бытыраңқы пайдалануға байланысты үлкен мақсатсыз шығындарға әкеліп соқтырады. Қосымша қызмет көрсетуші қызметтердің бытыраңқылығы, олардың төмен мамандандырылу деңгейі тиісті техникалық базаны және қосымша жұмыстарды ұйымдастырудың үдемелі нысандарын жасауға кедергі келтіреді.
Қосымша өндірістер үшін қол еңбегін едәуір көп пайдаланатын жеке дара мен ұсақ сериялы өндіріс түрлері тән, соған сәйкес дайындалатын өнімнің бағасы мамандандырылған кәсіпорындардағы бағаларға қарағанда анағұрлым қымбат және сапасы төмен болады. Қосымша шаруашылықтардың рөлін дұрыс бағаламау техника деңгейі мен негізгі және қосымша өндірісті ұйымдастыру арасын айтарлықтай алшақтатуға әкеліп соқтырды. Қосымша цехтарда тиімділігі аз құрал-жабдықтар мен технологиялар қолданылуда, жұмыстарды төмен деңгейде механикаландыру байқалуда, жоспарлаудағы, нормалаудағы, еңбекақыдағы кемшіліктер байқалуда және т.б. Қосымша цехтарға барлық уақытта дерлік қажетті өндірістік алаңдар мен құрал-жабдықтар, білікті жұмыс күші, тапшы материалдар бөліне бермейді.