Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Ответы 25 билет.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
3.04 Mб
Скачать
  1. Кәсіпорынның негізгі құралдармен қамтамасыз етілуін есептеп, талдау.

Өндіріс үдерісінде кәсіпорын жұмысшыларының еңбек құралдарының көмегімен еңбек заттарына әсер етіп, оларды дайын өнім түрлеріне айналдыратыны белгілі. Еңбек құралдары (машиналар, құрал-жабдықтар, ғимараттар, көлік құралдары және т.с.с.) еңбек заттарымен (шикізаттар мен материалдар, жартылай фабрикаттар, отын және т.с.с.) бірігіп өндіріс құралдарын құрайды. Негізгі өндірістік қорлар (одан әрі – НӨҚ) – бұл ұзақ уақыт бойына нысанын өзгертпестен, өндіріс үдерісіне бірнеше дүркін қатысатын және өзінің құнын дайындалған өнімге пайдалану шамасына қарай амортизациялық аударымдар түрінде бөлшектеп өткізетін еңбек құралдары. Негізгі қорлары өндірістің маңызды факторларының бірі болып табылады. Олардың жағдайы мен пайдалану тиімділігі кәсіпорын қызметінің түпкі нәтижесіне әсер етеді. Шаруашылықты жүргізудің нарықтық жағдайында барлық экономикалық ресурстарды, оның ішінде еңбек құралдарын неғұрлым тиімді пайдалану арқылы ғана кәсіпорын қатаң бәсеке жағдайына төтеп бере алады. Негізгі өндірістік қорлардың жағдайы мен оларды пайдалану тиімділігін талдаудың міндеттеріне келесілер жатады:

  • Негізгі өндірістік қорлардың құрамы мен серпінін, техникалық жағдайын зерттеу;

  • Кәсіпорынның еңбек құралдарымен қамтамасыз етілуін талдау;

  • Негізгі құралдарды пайдалану тиімділігін бағалау;

  • Еңбек құралдарын пайдаланудың кәсіпорын қызметінің экономикалық көрсеткіштеріне әсерін анықтау;

  • Құрал-жабдықтардың маңызды топтарын пайдаланудың экстенсивтілігі мен интенсивтілігін сипаттау;

  • Кәсіпорынның өндірістік қуаттылығын пайдалануын талдау;

  • Негізгі құралдарды пайдалану тиімділігін арттыру резервтерін ашып көрсету.

Кәсіпорынның негізгі құралдармен қамтамасыз етілуі өндіріс көлеміне тікелей әсер етеді. Кәсіпорынның өндірістік қуаттылығы өндірістік құрал-жабдықтардың мөлшерімен анықталады. Кәсіпорынның негізгі құралдармен қамтамасыз етілуін сипаттау үшін олардың жоспардағы мөлшерін нақты мөлшерімен салыстыру қажет. Бірақ өндірістегі жұмысшылар саны мен өндірістік бағдарламаның көлемін есепке алғанда мына көрсеткіштерді талдау қажет: Еңбектің қормен жарақтандырылуы. Бұл көрсеткіш еңбектің негізгі өндірістік қорлармен жарақтану деңгейін сипаттайды және негізгі қорлардың орташа жылдық құны мен жұмысшылардың орташа тізімдік санының қатынасымен анықталады

13-билет.

  1. Өнім сапасының көрсеткіштер жүйесі және оларды унификациялауды анықтайтын әдістер.

Практикада өнімнің сапа деңгейін бағалау үшін көрсеткіштер жүйесін пайдаланады. Онда өзіне қорытындылау және өнімнің сапасы жөніндегі жеке көрсеткіштер қосылады.

Сапаны жинақтап қорыту көрсеткіштері жалпы салада немесе кәсіпорындарда өнінің сапасының деңгейін сипаттайды. Бұл көрсеткіштерге жататындар мыналар:

- сұрыптылылығы;

- маркасы;

- жүктелімі;

- пайдалы заттың мазмұны;

- өнімнің дүниежүзілік стандартына сай үлесі, т.б.

Жеке көрсеткіштер тым әр түрлі және не ол, не бұл өнімнің өзіндік ерекшелігіне байланысты болады. Нарықтық жағдайда тұтынушының қанағаттануы тауарға деген өзінің ерекшелігінің жиынтығы сатып алу сату актісінде көрінеді. Мұндай ерекшеліктің үйлесуі, өндіруші мен тұтынушының мүдделерінің сақталуы негізінде тауарлар және тұтынушылар талабының сипаттамасын, сол сияқты нарық жағдайында тауардың толық сәйкестігін бәсекенің жарамдылығы деп атайды.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]