5.4 Пайда мен рентабельділікті есептеу
Өнімді сатудан түскен пайда төмендегі формуламен (15) көрсетілген, П (теңге):
П=(Б-ӨҚ)∙Q (15)
мұндағы: Б- кәсіпорынның көтерме бағасы, теңге;
ӨҚ- өнім бірлігінің өзіндік құны,теңге;
Q- мақсатты өнімнің жылдық көлемі, млн.м3/жыл.
П=(39450-39312)∙924400=127567200 теңге;
Рентабельділік деңгейі мына формуламен (16) анықталады, %:
(16)
мұндағы:
негізгі
қор,теңге;
айналымдағы
қор (негізгі қордың 1,5% мөлшерінде
қабыладанады)
Еңбек өнімділігі төмендегі формуламен (17) анықталады, мың тонна/адам:
(17)
мұндағы А- қондырғыдағы жұмысшылар мен қызметкерлердің жалпы саны, адам;
Q-мақсатты өнімнің мөлшері, мың тонна.
Қор қайтарымы төмендегі формуламен (18) анықталады, теңге/теңге:
(18)
Өтелу мерзімі төмендегі формуламен (19) анықталады, жыл:
(19)
мұндағы К- күрделі шығындар, теңге;
П-пайда, теңге.
Салыстырмалы күрделі шығындар төмендегі формуламен (20) анықталады:
(20)
мұндағы К- күрделі шығындар, теңге;
Q- мақсатты өнімнің мөлшері, мың тонна.
Төмендегі 26-кестеде қондырғының техника-экономикалық көрсеткіштері көрсетілген
26-кесте.
Техника-экономикалық көрсеткіштер
Негізгі көрсеткіштер |
Есептелуі |
Қондырғының өнімділігі, млн.м3/жыл |
1 |
Мақсатты өнім шығару, млн.м3/жыл |
0,92 |
Капиталдық шығын, млрд.тг |
18,24 |
Еңбек ақы, млн.тг |
39,2 |
Жұмысшы саны, адам |
30 |
Еңбек өнімділігі, мың тонна/адам |
30,8 |
Таза өнім көлемі, млрд.тг |
27,63 |
Өнім бағасы, м3/тг |
50 |
Жалпы пайда, млрд.тг |
28,5 |
Таза пайда, млрд,тг |
5,7 |
Рентабельдік,% |
25,21 |
Өтеу мерзімі, жыл |
3,97 |
6 Қоршаған ортаны қорғау
6.1 Қоршаған ортаны ластау көздері
Қазіргі мұнай өңдеу зауыттарының қуаты жоғары (12-18 млн. т/ж) және технологиялы қондырғылар түрлері әрқилы болғандықтан, мұндағы өңдеу қоршаған ортаға келтіретін зиянды және ағын судың ластануы өсе бастады.
Көпшілік зауыттарда күкіртті мұнайларды өңдеуі: терең өңдеуге, қайта өңдеу процестерімен бірге мұанайдың 8-10% газ түріндегі көмірсутектерге айналады, оларда күкіртті сутегінің мөлшері жеткілікті болады.