Басқару есебі

ААААААААААА

Арнайы тапсырыстар бойынша баға құру: Маржиналдық көзқарасқа сүйенеді; Өзгермелі шығындар релевантты екені ескеріледі; Тұрақты өндірістік және коммерциялық шығындар пайдаға әсер етпейді, себебі релевантты емес

Алдын – ала калькуляциялау: Жоспарлы;  Сметалық;  Жобалық

Ақша қаражаттарының түсімін дисконттау әдісі: Ақша қаржыларының түсімін олардың ағымдағы құнын дисконттау жолы бойынша ауытқуды жоюға мүмкіндік береді; Ақша қаржыларының түсімін олардың ағымдағы құнын дисконттау жолы бойынша уақыттық айырмашылықты жоюға мүмкіндік береді; Ақша қаржыларының түсімін олардың ағымдағы құнын дисконттау жолы бойынша уақытша айырманы жоюға мүмкіндік береді    

Айнымалы өндірістік шығындарға:  Материал шығындары, кесімді еңбек ақы, технологиялық мақсаттағы энергия;  Өндірістің көлемінешығындардың пропорционалды өзеруі;  Қызмет деңгейіне тура пропорционалды өзгеретін шығындар

Арнайы тапсырыстың баға құрылуы: тұрақты өндірістік және сату шығындары табысқа әсер етпейді, олар релевантты емес; маржиналдық әдіске сүйенеді; айнымалы шығындар релевантты екені ескеріледі

Аталаған шығындардың қайсысы менеджермен реттеледі?1) негізгі материалдар 2) басқару персоналының еңбекақысы; 3) негізгі өндірістік жұмысшылар еңбекақысы; 4) қосымша өндірістік жұмысшылар еңбекақысы; 5)амортизация; 6) қосымша әрлеу материалдары 6) сақтандыру 7) тұрып қалу уақыты 8) жабдыққа жағармай; 9) кеңсе таурлары: 1;3; 4; 6;8;

Аталаған шығындардың қайсысы менеджермен реттелмейді?1) негізгі материалдар 2) басқару персоналының еңбекақысы; 3) негізгі өндірістік жұмысшылар еңбекақысы; 4) қосымша өндірістік жұмысшылар еңбекақысы; 5)амортизация; 6) қосымша әрлеу материалдары 6) сақтандыру 7) тұрып қалу уақыты 8) жабдыққа жағармай; 9) кеңсе таурлары: 2; 10; 5; 7

Айнымалы шығындар – бұл: операциялық шығыстар; тікелей және пропорционалды өзгеретін операциондық шығындар; өндіріс немесе сату көлемінің өзгерісіне тікелей және пропорционалды өзгеретін операциондық шығындар

Айнымалы шығындар бойынша өнімнің өзіндік құнын калькуляциялауда (директ-костинг): тұрақты шығындар өзіндік құнға қосылмайды; өндірістік үстеме шығындар өзіндік құнға қосылмайды; үстеме шығындар өзіндік құнға қосылмайды

Ағымдағы норматив – бұл: қысқа мерзім бойы қолдану үшін бекітілген және есепті кезеңнің шарттарына қатысы бар норматив; қысқа мерзімді кезеңде пайдалануға бекітілген норматив; есепті кезеңнің шарттарына қатысы бар норматив

АВС компаниясы келесі айға сату бюджетінде 300 000 теңге түсім аламыз деп жоспарлады. Өнімнің өзіндік құны түсімнің 40%-ын құрайды деп күтіледі. Барлық жеткізілген астық төлемдері сатып алынғаннан кейінгі айда төленеді. Өнім қорларының көлемі кезең басында 100 000 теңгеге тең және кезең соңында 12 000 теңгені құрайды деп жоспарланды. Төлеуге тиісті шоттар кезең басында 76 000 теңгені құрады. Келесі айдағы сатылатын өнімнің өзіндік құны қанша?

Компания картонды қорапшалар өндіреді, өндіріс процесі автоматтандырылған. Жоспарланатын өндіріс көлемі айына 40 000 бірлікті құрайды. Негізгі материалдық шығындар өнім бірлігіне 50 теңгені құрап отыр. Өндірістік үстеме шығындар айына 240 000 теңге. Өндірістік үстеме шығындар өндірілген өнімнің санына негізделіп таратылады. Өндірістік үстеме шығындардың тарату ставкасы қанша? 120 000 теңге; өнім бірлігіне 6 теңге ; сатып алу бойынша жағымсыз баға ауытқушылығы болмайды

Ағымдағы шығындар мысалына жататындар: Еңбекақы және сыйақылар;НҚ-дың жылдық тозуы;Жарық, жылу, жалдық төлем мен коммуналдық төлемдер; ???

Аяқталмаған өндіріс – бұл:Дайын өнім болып есептелмейтін есептік кезеңнің соңында қалған өнім; Барлық өңдеу стадияларынан өтпеген өнім;Дайын өнім болып табылмайтын өнім;.???

Ақша қаражаттарының бюджетін құрастыру:Табыстық бөлігінде қолма қол ж\е қолма қолсыз ақша қаражаттары есептелінеді;Үстеме шығындардың бюджетіне дейін құрастырылады; Ақша қаражаттарының түсімдері мен шығыстарын талдау пайда мен шығын бюджетінің ақпаратынан жасалынады; ???

Айнымалы шығындар бойынша өзіндік құн калькуляциясы, «толық емес өзіндік құн»: «директ-костингпен» бірдей; өзіндік құн айнымалы шығындар бойынша есептеліп, жоспарланады; тек тікелей шығындардан тұрады

Алынған ресурстарға шығындар, бұл ресурстардың жалпы көлемі баламалы нұсқалар мен оларды ары қарай қолдануды таңдауға байланыссыз: өткен кезеңде қабылданған шешімдер салдарынан туындаған шығындар; қайтарылмайтын шығындар; болашақта қабылданатын шешіммен өзгертіле алмайтын өткен кезең шешімдері салдарынан туындаған шығындар

Аталған шығындар қандай категорияға жататынын көрсетіңіз

Шығындар категориясы	Шығындар
1. Тұрақты. 2. Айнымалы. 3. Жартылай айнымалы.	А) құрал цехы жұмысшыларының еңбекақысы Б)цех нормалаушысы еңбекақысы; В)орталық бухгалтерия кассирының еңбекақысы; Г) шикізат пен матрериалды жеткізу шығындары; Д) жарнама шығындары; Е) жал төлемі; Ж) технологиялық қажеттілікке жұмсалған жанармай құны З) цех ғимараты амортизациясы; И)сақтандыру шығындары.

Жауабы: 1- в, д, е, з; 2- а, г, ж; 3- б, и

Активтер шығысталуы ұйым шығыны болып табылмайды: айналымнан тыс активтер алу мен жасаумен байланысты; басқа ұйымдар жарғылық капиталына салым ретінде салумен байланысты, акция және басқа да бағалы қағаздарды қайта сату мақсатында алмаса; комиссия келісімшарттары бойынша, комитент пайдасына қарай агенттік немесе басқа да келісімшарттар бойынша, приципал, т.б.;

материалдық-өндірістік құндылықтарды және басқа да құндылықтарды, жұмыс, қызметке алдын ала төлем тәртібінде; алған мекемелерден несие, займ жабу.

Ағымдағы шығындарға мысал бола алады: еңбекақы және марапаттау; негізгі құралдарға жылдық тозу есептеу; жарықтандыруға, жылуға төлемдер, жал төлемі және коммуналдық қызметтерге төлемдер Айнымалы шығындар бойынша өзіндік құнды калькуляциялаудың ерекшеліктері (директ-костинг, калькуляциялаудың маржиналдық жүйесі): дайын өнім бірлігінің өзіндік құны мен қорларды бағалауда тек қана айнымалы шығындар қолданылады; тұрақты шығындар өнімдерге бөліп таратылмайды, олар кезең шығындарына апарылады (пайда және зиян шотына апарылады) ; өндірістік емес шығындар кезең шығындарына апарылады Ақша қаражаттарының түсімін дисконттау әдісі: Ақша қаржыларының түсімін олардың ағымдағы құнын дисконттау жолы бойынша уақытша ауытқуды жоюға мүмкіндік береді; Ақша қаржыларының түсімін олардың ақымдағы құнын дсконттау жолы бойынша уақыттық айырмашылықты жоюға мүмкіндік береді.; Ақша қаржыларының ағымдағы құнын және ақша қаржыларының жұмсалуның ағымдағы құнын теңестіруге мүмкіндік береді.

Айнымалы шығындар: Өндіріс көлемінің өзгерісіне тікелей байланысты шығындар материалдық, өндірістік жұмысшылардың кесімді еңбек ақыларығ технологиялық мақсат үшін отын шығындары; Өндіріске жұмсалатын шығындар материалдық, өндірістік жұмысшылардың кесімді еңбек ақылары, технологиялық мақсат үшін отын шығындары; Өндіріс көлемінің өзгерісіне тікелей байланысты шығындар.

Альтернативтік варианттардың бірін таңдау туралы шешім қабылдау ақпараты: Табыстар мен релеванттық шығындар; Ұйымның табыстары мен релеванттық шығындары. Релеванттық шығындар мен табыстар туралы.

Ақша қаражаттарының бюджеттін қалыптастыру: кіріс бөлімінде алынған қолмақол және қолма-қолсыз ақша беріледі; шығындар бөлімі сатып алынған қорлар еңбекақыға төлеу, салықты төлеу және басқа да шығындардан тұрады ; бюджеттегі пайда және залал ақпаратына негізделінеді

Алдағы шығындар және түсімдер шешімдер қабылдау кезінде өзгереді : альтернативтік шыгындар ; болашақ кезеңдердін шығындары мен түсімдер; релевантты шығындар мен түсімдер .

ӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘ

Әкімшілік шығыстар есепті кезең соңында көрсетіледі:  Салық салынатын табысты азайтуға;  Шегерістерге;  Жылдық жиынтық табысты азайтуға

Әдеттегі қызмет түрлері бойынша шығындар келесі шығындардан құралады: өнім өндірісі үшін материалдық өндірістік қорларды қайта өңдеу, жұмыс жасау және қызмет көрсету; өнім өндірісі үшін, жұмыс жасау және қызмет көрсету үшін материалдық өндірістік қорларды қайта өңдеу; өнім және тауар сату бойынша

Әдеттегі қызметтер бойынша шығындарды құру кезінде олар келесі элементтер бойынша топтасуы қажет: материалдық шығындар; еңбек шығындары, әлеуметтік қажеттікке төлемдер;   амортизация

Әдеттегі қызметтер бойынша шығындарды құру кезінде олар келесі элементтер бойынша топтасуы қажет: материалдық шығындар

еңбек шығындары; әлеуметтік қажеттікке төлемдер , Амортизация; өзге шығындар (пошталық-телефондық, телефондық, іс-сапарлық, т.б.)

БББ

Басқару есебінің тарихи негізін құраушы:калькуляциялық және өндірістік есеп, С)калькуляциялық есеп,В)өндірістік есеп

Басқару функциясына жатады: жоспарлау, бақылау; В)бағалау, тікелей ұйымдастырушылық жұмыстар,С)ішкі ақпараттық байланыстар және ынталандыру Басқару есебінің қағидаларына жатады:кәсіпорынның үздіксіз қызметі (өзін жоюға және өндіріс масштабын қысқартуға ниеттің болмауы), В)есеп жүргізу мен жоспарлауының бірыңғай өлшем бірлігін пайдалану (бұл олардың арасындағы тікелей және кері байланысты қамтамасыз етеді), С)жоспарлы-есептік бірліктер оперативті-өндірістік жоспарлаудың мәнін ашады Басқару есебі қаржылық есептен келесі түрімен ерекшелінеді:Ішкі пайдаланушыларға арналады;В)Жоспарлауға арналған басқару аппаратын қамтамасыз етеді;С)Ұйым саласымен басқару;

Басқару есебінің ақпаратының қайнар көзі қаржылық есептен ерекшелінеді:Бухесептің кез келген ақпараттары;Өзіндік құн калькуляциясымен байланысты шығындар ақпараты;Ұйымда құрастырылатын құжаттар;.

Басқару есебінің негізгі объектілеріне не жатады:Шығындар мен шығындар тасушыларының пайда болу орындары;Есептік айда шығарылған өнім;Өнімнің тауарлық шығарылымы және аяқталмаған өндіріс;.

Басқару есебі есеп жүйесінің қандай түрін қолданады?

Өндіріспен басқару жүйесі, барлық бөлімшелер мен әдістерді тек бір мақсатқа жетуге бағыттайды;Өндіріспен басқару жүйесі;

Басқару әдістері және оларды тек бір мақсатқа жетуге бағыттайды;

Басқару есебінің міндеттері не болады?

Ішкі шаруашылық процестер мен саланың нәтижелері жайлы толық және қол жетімді ақпаратты қамтамасыз ету;Ұйымның экономикалық тиімділігін жоспарлау мен басқару;

Шешім қабылдау үшін ақпараттық базаны құру;

Басқару есебінің міндеттеріне шешім қабылдау үшін келесі функциялар қолданылады:

Басшылыққа сай ұйым бөлімшелерінің жоспарлары мен мақсаттарының координациясы;

Жоспарлау, саланың экономикалық нәтижелерінің айқындылығы;

Рентабельділік пен ұйым өтімділігін басқарудың әдістемелік және құралдық базасы;

Басқару есебі келесі принциптерге негізделеді:Шаруашылық жүйелерінің экономикалық және заңдық еркіндігі;Баға құрудың еркіндігі;Үкіметтің шаруашылық салаға араласпауы;

Басқару есебі бойынша бухгалтердің этикалық стандарттары на кіреді:Коммерциялық құпия;Ақпараттың құпиялығы;Корпоративті жауапкершілік;

Басқару есебінің жүйесінде шаруашылық фактілерінің ақпараттары өңделеді:Шығындар мен табыстар жайлы;Қажетті қызметтік нәтижелер;Талдамалы ақпаратты басқару мақсаттары;

Басқару есебінің негізгі объектілері болып табылады:Табыстар, шығындар, шығыстар, нәтижелер;Жауапкершілік орталықтары;Ішкі есептілік жүйесі;

Басқару есебі бухгалтерлік есеп жүйесінің элементі ретінде мынаған арналады:

Ішкі пайдаланушыларға ақпарат беруге;Бизнес әр түрлі жақтарына қатысты ақпарат беруге;

Болашаққа бағытталуға;

Басқару және қаржылық есеп жүйелереінің салыстырмалы сипаттамасы:есепті жүргізу міндеттемесімен, мақсаттарымен, ережелермен, пайдаланушылармен, шығындарды топтастыру қағидаларымен, есеп және есептілік объектісімен, есептілікті ұсыну кезеңділігімен;басқару есебін жүргізу міндетті емес, ақпарат ішкі пайдалануға дайындалады, шығындар калькуляция баптары бойынша топтасады, есеп жауапкершілік орталықтары бойынша жүргізіледі;қаржылық есеп жүргізу міндетті, ақпарат сыртқы пайдалануға дайындалады, ортақ қағидаларға негізделген, шығындар элементтер бойынша топтасады, есеп бүкіл кәсіпорын бойынша жүргізіледі

Басқару есебінің қағидалары:субъект қызметінің үздіксіздігі, басқару мақсатында аралық ақпаратартықшылығы және оны бірнеше рет пайдалану; субъект ішіндегі байланыс жүйесі, басқару шығындарын басқарудың бюджеттік жүйесі, толықтық;біртұтас жоспарлы-есептік өлшем бірліктерін қолдану, субъекттің құрылымдық бөлімдері қызметінің нәтижесін бағалау

Басқару есебінде есептілік құру жиілігі:басқарма үшін қажет кез келген уақтта құрылады;ұйымда жеке анықталады;пайдаланушы сұранысы бойынша құрылады

Басқару есебі жүйесінде шаруашылық фактілер жөнінде мәліметтер өңделуде:өткенде жүзеге асқан;болашақта күтілетін ;болашқта іске асқан

Басқару есебінің негізгі объектісі болып табылады:шығынның пайда болу орны,шығын түрлері,шығын тасымалдаушылар

Басқару функциясына жатады: жоспарлау, бақылау; бағалау, тікелей ұйымдастырушылық жұмыстар; ішкі ақпараттық байланыстар және ынталандыру Басқару есебінің қағидаларына жатады:кәсіпорынның үздіксіз қызметі (өзін жоюға және өндіріс масштабын қысқартуға ниеттің болмауы);есеп жүргізу мен жоспарлауының бірыңғай өлшем бірлігін пайдалану (бұл олардың арасындағы тікелей және кері байланысты қамтамасыз етеді); жоспарлы-есептік бірліктер оперативті-өндірістік жоспарлаудың мәнін ашады Басқарылатын және басқарылмайтын ауытқулар және олардың пайда болу себептері:

Басшының нақты жұмысын дәл көрсетеді;

Материалдармен байланысты, ішкі және сыртқы ауытқуларға байланысты;

Біріншісі ішкі ұйымдастырумен байланысты, ал екіншісі сыртқымен.

Бақыланатын және бақыланбайтын ауытқулар және олардың пайда болу себептері:

менеджердің нақтырақ жұмысын көрсетеді,материалдармен байланысты, ішкі және сыртқы өзгерістерден туындайды

Бухгалтер –талдаушының басқарушылық үрдістегі рөлі: бухгалтер-талдаушы менеджерлер мен басқармены қандай аймақтарда жоспарлы көрсеткіштер орындалмай қалғаны туралы ақпарат береді,бухгалтера-талдаушының есептіліктері жауапкершілік орталықтары басшыларының қызметін бағалауға мүмкіндік береді, бухгалтера-талдаушының қызметі арқасында құрылымдық бөлімшелердің жұмысының мәйкестігі қамтамасыз етіледі

Баға құру бойынша қысқа мерзімді басқару шешімдерін қабылдау мына шарттарды қанағаттандыру қажет: тапсырыс қысқа мерзімді кезең ішінде іске қосылмаған қуатта жүргізіледі және бұдан да пайдалы мүмкіндіктер болса, соларға бөлінеді; тапсырыс бағасы бір реттік болуы қажет және келесі тапсырыстарда қайталанбауы қажет;тапсырысқа қажет барлық ресурстар бойынша іске қосылмаған қуат болуы қажет

Белгілі бір баламалы нұсқаны қабылдамаса, жоюға немесе үнемдеп қалуға болатын шығындар:жойылатын шығындар,маңызды шығындар,релевантты шығындар

Босатылу бағасы – 20 теңге, айнымалы шығындар – 14 теңге, маржиналды табыс – 120000 теңге, операциялық пайда – 10000 теңге.

Компания өнеркәсіптік толықтырушы бұйымдарды өндірумен айналысады. КБ-96 автомобильді жинақтауда қолданылатын сондай толықтырушы бұйымдардың бірі. Төменде осы бұйым бойынша өнім бірлігінің шығындар құрамы көрсетілген:

С) 12;F) 50;Н) 2000

Бюджеттеу түсінігіне не жатады?A)ұйым қызметінің барлық жақтарын қамтитын, барлық апарылған шығындар мен алынған нәтижелерді алдағы жалпы уақыт кезеңіне немесе жеке кезеңдерге қаржылық терминдермен салыстыруға мүмкіндік беретін қаржылық жоспарB) басшымен бекітілген фирманың қаржылық жағдайына болжам жасау, мұнда шығыстар мен шығындардың шектеулері, қаржылық нәтижелердің нормативтері, әртүрлі мақсатты қаржылық көрсеткіштер анықталады. Қаржы салымдары жөніндегі шешім қабылдау процесіC) ұйым қызметінің барлық жақтарын қамтитын, барлық апарылған шығындар мен алынған нәтижелерді алдағы жалпы уақыт кезеңіне немесе жеке кезеңдерге қаржылық терминдермен салыстыруға мүмкіндік беретін қаржылық жоспарды дайындау, орындау, бақылау және талдау. Бюджетті құру (дайындау) және жүзеге асыру процесі Бюджеттеудің мақсаты:оңтайлы қаржылық нәтижелерге қол жеткізу;

B)кәсіпорынның жұмысшылары, акционерлері, жеткізушілері, банктер, бюджет алдындағы қаржылық міндеттемелерін кепілдік орындауы. Басшылықты оперативті басқарушылық шешім қабылдауға қажетті кәсіпорынның қазіргі және болашақтағы жағдайы туралы уақытылы, толық және шынайы ақпараттарменқамтамасыз ету C)кәсіпорынның даму парамертлерін меншікті және сырттан тартылған ресурстармен үйлестіру Бюджеттеудің объектілері: бизнес түрлері (қызметтің, өнімнің, жұмыстың жекелеген түрлері). Кәсіпкерлік қызмет;белгілі бір өнім, қызмет, жұмыс түрлерін өндірумен және сатумен байланысты ақша ағындары. Контрагенттермен, бюджетпен және бюджеттен тыс ұйымдармен қарым-қатынас;өнім, қызмет, жұмыс түрлерін өндіру және сату. Қаржылық сметалар, сыртқы қаржылық ресурстарды (несие және инвестиция) тартудың болжамды көлемі Бюджеттеу субъектілері:Бюджет комиссиясы (комитет);Бюджетті құруға қатысатын бөлімдер;Кәсіпорынның жалпы бюджетін дайындауға жауапты функционалдық қызметшілер мен бөлімдер. Бөлімшелер мен бизнестің жеке түрлерін құратын қаржылық құрылымның элементтері Бюджеттеу принциптері: бюджет жүйесінің тұтастығы. Бюджеттік жүйелер деңгейлері арасындағы табыстар мен шығыстарға шек қою. Бюджеттің дербестігі

B)бюджеттің табыстары мен шығыстарын ашып көрсету C) бюджеттің баланстылығы. Бюджеттік қаражаттарды пайдаланудың тиімділігі мен үнемділігі. Жариялылық. Бюджеттің шынайылылығы. Бюджеттік қаражаттарды пайдаланудың адрестік және мақсаттылық сипаты Бюджеттік циклге кіреді:бюджеттеу процесіне дайындық іс-шаралары; бюджеттеу процесінің өзі, кәсіпорынның стратегиялық бағдарын анықтау

B)сыртқыэкономикалық ортаны талдау; бизнес-бағыттардың стратегиялық бағдарларын анықтау C)ішкі нормативтерді құру Бюджеттік бухгалтерлік балансты құру: бюджеттік баланстың кезең басындағы әрбір баптарының мәліметтері негізінде мүмкін болатын өзгерістерді есепке ала отырып құрылады,негізгі (жалпы) бюджетті құрудың аяқтаушы кезеңі, кезең басындағы бюджетке негізделіп, баланстың әрбір баптарының мүмкін болатын өзгерістерін есепке ала отырып құрылады

Бюджеттеу түсінігіне не жатады:Алдағы уақыттағы периодта және аралық периодтағы ұйымның барлық шығындары мен табыстарын көрсететін қаржылық жоспар. Ұйымның бөлімшелерінің келісілген басқармасы бойынша;Басшылық тарапынан ұйымның шығындар шектеуі мен қаржылық нәтижелердің нормативтері, әр түрлі мақсатты қаржылық көрсеткіштерді анықтау болжамы. Қаражаттарды салу бойынша шешім қабылдау процесі.;Құрастыру, орныдау, бақылау және қаржылық жоспарды талдау, ұйымның барлық бөлімшелерінің толық шығындары мен табыстарын анықтау. Құрастыру және бюджетті жүзеге асыру үрдісі.

Бюджеттеу мақсаты:Тиімді қаржылық нәтижелерге жету;Ұйымның жеке және қарыздағы қаражаттарымен даму параметрлері;Ұйымның жұмысшылар, акционерлер, жеткізушілер, банк алдындағы қаржылық міндеттемелерін өтеу бойынша кепілдік. Басшылыққа ұйымның қаржылық болашағы жайлы уақытылы, толық және дәл ақпаратты беріп отыру;

Бюджеттеу объектілері:Бизнес түрлері. Кәсіпкерлік бизнес;

Нақты тауарларды өндірумен және сатумен байланысты қаржылық ағымдар. Контрагенттермен, бюджетпен және бюджеттен тыс фондтармен өзара жақсы қарым қатынас;

Өнімдерді шығару және сақтау. Қаржылық сметалар, ішкі қаржылық ресурстарды тарту көлемінің болжамы;

Бюджеттеу субъектілері:Бюджеттік комиссия (комитет);Бюджеттеуге қатысатын бөлімшелер;

Ұйымның бюджетінің құрастырылуына жауап беретін бөлімшелер мен функционалды қызметтер;

Бюджеттеу принциптері:Бюджеттік жүйенің жалғыздығы. Бюджеттің ұқыптылығы;

Бюджеттік табыстар мен шығыстардың толық көрсетілуі;

Бюджеттердің баланстылығы. Бюджеттік қаражаттарды тиімді және үнемді қолдану. Бюджеттің мақсаттық қолданылуы;

Бюджеттеу және жоспарлау функциялары:Жоспарлау және координация. Бағалау және тенденцияларды қайта бағалау;Шешім қабылдау;Саланы бағалау; персоналдың өзара әрекеті және ынтасы; бақылау және талдау;

Бюджеттік циклге кіретіндері:Бюджеттеу процесіне дайындық шаралары;Сыртқы экономикалық ортаны талдау;Ішкі нормативтерді құрастыру;

Басқару есебі бұл:A) Бақылау, жоспарлау, реттеу және шешім қабылдау үшін ақпараттарды даярлау.F) Өлшеу, жинау, талдау, жіктеу, түсіндіру және қандай да бір объектіні басқаруға қажетті ақпараттарды тапсыру.H) Басқаруда шешім қабылдауға, жоспарлауға, бақылауға және қызметті реттеуге көмектесетін ақпараттармен қамтамасыз ету жүйесі.

Басқару есебі төмендегі мәліметтерді қамтиды:A) Басшылық үшін ішкі қолданысқа берілетін, жөнделетін және өлшенетін барлық есеп ақпараттарының түрін.E) Өндіріс шығындары туралы ақпараттарды.F) Ұйымның ішкі қолданысына қажетті өндірістік шығындар, өнімнің өзіндік құнын жоспарлау, нәтижені анықтауға қажетті мәліметтер.

Басқару есебінде есеп беруді құрастыру жиілігі:A) Қажет болған жағдайда.

G) Ұйым басшысының шешіміне байланысты.H) Басқару есебінде қатаң есеп беру жиілігі нақты қарастырылмайды.

Басқару есебінің объектілері болып саналатындар:A) Өндірістік ресурстар, шаруашылық процесстері мен олардың нәтижелері.B) Жабдықтау-дайындау, өндіріс, қаржылық қорытындылау және ұйымдастыру процестері.H) Ұйымның жабдықтау-дайындау, өндіріс, қаржылық қорытындылау және ұйымдастыру процестері.

Басқару есебінің пәні болып саналады:A) Кәсіпкерлік қызметті басқару, талдау және бақылау мақсатында жедел ақпараттармен қамтамасыз ету.

G) Кәсіпорынның өндірістік-шаруашылық қызметін басқару, талдау және бақылау мақсатында жедел ақпараттармен қамтамасыз ету.

H) Ұйымның жоспарлау процесін жүзеге асыру үшін қажетті ішкі ақпараттармен қамтамасыз ету

Бірэлементті шығындар бұлар - A) Құрамдық бөліктерге бөлуге кілмейтін шығындар. B) Біртипті экономикалық элементтен тұратын және құрамды бөліктерге бөлуге жатқызылмайтын шығындар.F) Құрамдық бөліктерге бөлуге кілмейтін біртипті экономикалық элементтен тұратын шығындар.

Біреттік шығындар бұлар - A) Өндірістің немесе өнімнің жаңа түрін игеруге, дайындауға, сынауға жұмсалынған шығындар.B) Өндірістің және өнімнің жаңа түрін игеруге, дайындауға, сынауға және техникалық әдебиеттерге жазылуға жұмсалынған шығындар.C) Жаңа өнім түрін игеруге, оны сынақтан өткізуге жұмсалынған және өнімнің өзіндік құнына қосылатын шығындарды айтамыз.

Бақыланатын шығындар бұлар - A) Ұйымда жұмыс жасайтын тұлғаның тарапынан бақылауға мүмкін болатын шығындар. B) Шаруашылық субъектісі тарапынан бақылауға мүмкін болатын шығындар.

C) Ұйымның құрылымдық бөлімшелерінде бақылауға мүмкін болатын шығындар.

Бақыланбайтын шығындар -A) Ұйым қызметін басқаруға байланысты емес шығындар.B) Ұйым қызметін басқаруға байланыссыз пайда болатын шығындар және оларға нарықтағы бағаның өсуіне байланысты материалдар бағасының өсуі, басқа шығындардың көбеюі жатады.C) Ұйым тарапынан бақылауға мүмкін емес шығындар.

Басқа ұйымдардан сатып алынған материалдардың құндарына қосылатыншығындар :A) Сатып алынған материалдардың құндары мен тасымалдауға байланысты барлық шығындар.B) Сатып алынған материалдардың құндары мен тасымалдауға байланысты басқа ұйымдарға төленген шығын сомасы.C) Сатып алынған материалдардың құндары мен материалдарды тасымалдауға байланысты уақытша сақтау шығындары.

Бөлістік есеп әдісінде өзіндік объектісі болып саналатындар:A) Өндірілген өнімдер мен орындалған жұмыстардың бөліктері, яғни жартылай фабрикаттар.F) Өнімдердің бөліктері.G) Әрбір сатыдан өңдеуден өткен өнімдер мен орындалған жұмыстардың бөліктері, яғни жартылай фабрикаттар.

«Бақылау астындағы» шығындар деген бұл:A) Жауапкершілік орталығының менеджері айтарлықтай деңгейде әсер ететін шығындар.E) Жауакершілік орталықтарындағы жауапты тұлғалар арқылы айтарлықтай деңгейде әсер ете алатын шығындар.F) Жауапкершілік орталықтарында шығындардың қозғалысына айтарлықтай әсер етуге болатын шығындар.

Бухгалтерлік жазудың мазмұнын анықтаңыз - Дт 1320 Кт 8110:

A) Негізгі өндірістен нақты өзіндік құнмен дайын өнім алынды.

B) Толықтай аяқталған өндірістен нақты өзіндік құнмен дайын өнім алынды.

C) Негізгі өндірістен дайын өнім қоймаға кірістелді.

Бюджеттеудің жақсы жүйесін құру үшін менеджерлер жоспарлауда зерттейтін қызметті:A) Байқалмай қалатын жетіспеушіліктерді анықтау. E) Еркерілмей қалатын жетіспеушіліктерді анықтау. F) Байқалмай және еркерілмейтін жетіспеушіліктерді анықтау.

Басқару шешімдерін қабылдау кезінде уақытша шығындарды есепке алынатын жағдай:C) +Ресурстардың шектеулі кезінде.D) Ресурстардың қамтамасыздығы шектеулі кезінде.F) Ұйымның ресурстарының шектеулі кезінде.

Бақылау жүйесі бұл - A) Кәсіпорын қызметін басқаруға көмек беретін және болашақтағ дұрыс істердің негізін қамтамасыз ететін қатынас жүйесі.

B) Кәсіпорын қызметін басқаруға көмектесетін және болашақта дұрыс қызметтердің негізін қамтамасыз ететін қатынас жүйесі.

C) Кәсіпорын қызметін басқаруға көмек беретін және болашақта дұрыс шешімдердің негізін қамтамасыз ететін қатынас жүйесі.

Басқару есебіндегі бюджет бұл:A) Ұйым және оның бөлімшелерінің қызметін толығымен сандық көріністе көрсететін жоспарлы көрсетікіштер жүйесі.

F) Ұйым және оның бөлімшелерінің қызметін толықтай сандық көріністе көрсететін жоспарлы көрсетікіштер жиынтығы.

G) Ұйым және оның бөлімшелерінің қызметін сандық көріністе көрсететін жоспарлы көрсетікіштер жүйесі.

Бірнеше өнім түрін өндіргенде, құралдарды пайдалану мен ұстап тұрудағы шығындар түрі келесілер: A) Кешенді және жанама.B) Кешенді. C) Жанама.

Басқару есебі – бұл: Басқару есебі – бұл:B) Экономикалық субъектіні жоспарлау, бақылау және басқару іс-әрекетін реттеу мен шешім қабылдау процесі арқылы бақылау.E) Ұйымның қызметін жоспарлау, бақылау және басқару іс-әрекетін реттеу мен шешім қабылдау процесі арқылы бақылау.

F) Кәсіпорын қызметін жоспарлау, бақылау және басқару іс-әрекетін реттеу мен шешім қабылдау процесі арқылы бақылау.

Басқару есебінде ақпаратты дайындауда реттеуші болып:E) Ешқандай стандарттарға сай жүргізілмейді.F) Басқару есебін ешқандай стандарт реттемейді.G) Басқару есебі ешқандай стандарттарға бағынбайды.

Басқару есебінін функциясына келесілер жатады:D) Сыртқы және ішкі қаржылық есеп беруді толтыру үшін және пайда сомасын анықтау үшін шығындарды сатылған өнімдердің өзіндік құны мен кәсіпорында қалған дайын өнімдердің арасында үйлестіру.

E) Сыртқы және ішкі қаржылық есеп беруді толтыру үшін және пайда сомасын анықтау үшін шығындарды сатылған өнімдердің өзіндік құны мен ұйымда қалған дайын өнімдердің арасында үйлестіру.

F) Сыртқы және ішкі қаржылық есептілікті дайындау үшін және пайда сомасын анықтау үшін шығындарды сатылған өнімдердің өзіндік құны мен кәсіпорында қалған дайын өнімдердің арасында үйлестіру.

Басқару есебінін принципіне келесілер жатады:C) Жоспарлау мен есептеу үшін кәсіпорын бөлімшелерінің іс-әрекет нәтижелерінің бағаларын өлшеуде бірдей бірлігін пайдалану.E) Жоспарлау мен есептеу үшін кәсіпорын және оның бөлімшелерінің іс-әрекет нәтижелерінің бағалау мен өлшеуде бірдей бірлігін пайдалану.F) Жоспарлау мен есептеу үшін ұйымның және оның бөлімшелерінің іс-әрекет нәтижелерінің бағалау мен өлшеуде бірдей бірлігін пайдалану.

Басқару мақсатындағы ғимараттарды жөндеу бойынша шығындар мына шоттқа апарылады:A) Дт 7210 «Әкімшілік шығыстар».F) 7210 «Әкімшілік шығыстар» шотының дебетінде.G) Дт «Әкімшілік шығыстар» шоты.

Бөлістік әдіс бойынша өзіндік құнды калькуляциялау тәсілі:A) Барлық шығындарды әрбір бөлістегі өнімге бөлу.F) Әрбір бөлістегі шығындарды әрбір бөлістегі өнімге бөлу.G) Әрбір бөліске тиісті өндірістік шығындарды әрбір бөлістегі өнімге бөлу.

Бағадан ауытқу бұл:A) Материалдардың нормативтік бағасы – Материалдардың нақты бағасы * сатып алынған материалдар саны.

B) Материалдардың нормативтік бағасы – Материалдардың нақты бағасы * сатып алынған материалдар көлемі.

C) Сатып алынған материалдардың нормативтік бағасы – Сатып алынған материалдардың нақты бағасы * сатып алынған материалдар саны.

ДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДДД

Дайын өнім бұл -

A) Толықтай өңдеуден өткен, техникалық талаптарға жауап беретін ұйымның қоймасына немесе тапсырыс берушілерге тапсырылған өнім.

B) Толықтай өңдеуден өткен, техникалық талаптарға жауап беретін ұйымның қоймасына немесе тапсырыс берушілерге тиісті құжаттарға арқылы тапсырылған өнім.

C) Толықтай өңдеуден өткен, техникалық талаптарға жауап беретін ұйымның қоймасына немесе тапсырыс берушілерге тиісті құжаттарды рәсімдеу арқылы тапсырылған өнім.

Дайын өнім өндірісіндегі нормадан артық жұмсалынған материалдық шығындар апарылатын объекті:

A) Негізгі өндіріс шығындарына.

F) Өнімнің өзіндік құнына.

G) Негізгі өндірістегі өнімнің өзіндік құнына.

Дайын өнім өндірісіндегі нормадан артық жұмсалынған материалдық шығындар апарылады:

A) Негізгі өндіріс шығындарына.

F) Өндіріс шығындарына.

G) Негізгі өндірістік шығындарға.

Дайын өнім өндірісіндегі нормадан артық есептелінген еңбек ақы шығындары апарылатын объекті:

A) Негізгі өндіріс шығындарына.

F) Өнімнің өзіндік құнына.

G) Негізгі өндірістегі өнімнің өзіндік құнына.

Дайын өнім өндірісіндегі нормадан артық есептелінген еңбек ақы шығындары апарылады:

A) Негізгі өндіріс шығындарына.

F) Өндіріс шығындарына.

G) Негізгі өндірістік шығындарға.

Дайын өнім өндірісінде нақты және нормативтік үстеме шығыстардың арасындағы айырмашылықтар апарылатын шотты атаңыз:

A) Дебет шоты 8110 «Негізгі өндіріс».

F) «Негізгі өндіріс» шотының дебетіне.

G) 8110 «Негізгі өндіріс» шотының дебетіне.

Дайын өнім өндірісінде нақты және нормативтік үстеме шығыстардың арасындағы айырмашылықтар апарылатын шот:

A) Дебет шоты 8110 «Негізгі өндіріс».

F) Өндіріс шығындарына.

G) Негізгі өндірістік шығындарға

Дайын өнімді жарнамалау бойынша шығыстар апарылатын шот:

A) Дт 7110 «Өнімдерді, жұмыстар мен қызметтерді өткізу шығыстары».

F) Өнімдерді, жұмыстар мен қызметтерді өткізу шығыстарына

G) «Өнімдерді, жұмыстар мен қызметтерді өткізу шығыстары» шотының дебетіне.

Дайын өнім қоймасындағы дайын өнімді буып-түюші жұмысшыларға еңбекақы есептелінді:

Дт Өндірістік үстеме шығындар Кт Еңбекақы

Дт Дайын өнімге байланысты шығындар

Кт Еңбекақы

Дт Сауда-саттық бойынша шығындар Кт Еңбекақы

Дәстүрлі экономикалық ғылымда өнідірістік шығындардың сметасын құрастыруға қандай әдістерді қолданады:

А.Калькуляциялық әдіс; В.Сводтық; С.Сметалық;

Дифференциалды есеп – бұл:

A) Дифференциалды ақпараттарды және альтернативті таңдау негізінде шешім қабылдау үшін түсімдерді жинақтау, даярлау, талдау.

F) Дифференциалды ақпараттарды және альтернативті таңдау негізінде шешім қабылдау үшін түсімдер туралы мәліметтерді қорытындылау, даярлау, талдау.

G) Дифференциалды ақпараттарды және баламаны таңдау негізінде шешім қабылдау үшін түсімдер туралы мәліметерід жинақтау, дайындау, талдау.

Дифференциалды есеп:

 Дифференциалды ақпараттарды және альтернативті таңдау негізінде шешім қабылдау үшін түсімдерді жинақтау, даярлау, талдау

 Ақпараттарды және альтернативті таңдау негізінде шешім қабылдау үшін түсімдер туралы мәліметтерді қорытындылау

 Ақпараттарды және альтернативті таңдау негізінде шешім қабылдау үшін түсімдер туралы мәліметтерді жинақтау, дайындау

«Директ-костинг» жүйесінде өнімнің өзіндік құнына кіретін шығындар

C)тиімді баға құру саясатын жүргізуге мүмкіндік береді

D)тікелей шығындар және айнымалы үстеме шығындар

G)материалдық, еңбекақы шығындары, үстеме шығындардың айнымалы бөлігі

«Директ-костинг» жүйесінің мәні неде?

C) өнімнің өзіндік құны есепке алынады

F) өнімнің өзіндік құны

G) айнымалы шығындар бөлігі бойынша жоспарланады

«Директ-костинг» жүйесі бұл:

A) Өнімнің өзіндік құны тек ауыспалы шығындар бөлімінде есептеліп, жоспарланады.

F) Өнімнің өзіндік құны тек өзгермелі шығындар бөлімінде есептеліп, жоспарланады.

H) Өнімнің өзіндік құны тек айнымалы шығындар бөлімінде есептеліп, жоспарланады.

«Директ-костинг» жүйесінде шығындар мынадай түрлерге бөліненді:

B) Тұрақты және айнымалы.

F) Өзгермелі және тұрақты.

G) Тұрақты және ауыспалы.

«Директ-костинг» жүйесінің басты ерекшелігі:

C) Өнеркәсіптік өнімнің өзіндік құны тек қана айнымалы (өзгермелі) шығындар бөлімінде есепке алынады және жоспарланады.

D) Өнімнің өзіндік құны тек қана айнымалы (өзгермелі) шығындар бөлімінде есепке алынады және жоспарланады.

Дисконттау коэффициенті былайша анықталады:

A) Инвестиция құны / Ақша қаражаттарының жылдық ағымы.

B) Инвестиция бойынша салым құны / Ақша қаражаттарының жылдық ағымы.

C) Инвестиция бойынша күрделі салым құны / Ақша қаражаттарының жылдық ағымы.

Дисконттау түсінігі:

А) қолда бар ақша қаражаттарын көрсету

F) болашақта алынатын

H) пайыз қойылымы көмегімен ағымдағы құны арқылы

Дисконттауға негізделген инвестицияның тиімділігін бағалауға анықталған әдістер:

А.Таза келтірілген құн әдісі;

Б.Пайданың ішкі норма әдісі;

С.Инвестицияның өтелуінің дисконтталған уақыты; табыстылық индексі;

Дұрыс емес пікірді көрсетіңіз. Капитал салымдары туралы шешімдер келесідей бағыттар бойынша қолданылады:

E) өнімнің түрлерін анықтау

F) компанияның мақсатты сатуға бағытталған өнімдерінің түрлерін анықтау

H) нарықтағы қалыптасқан бағаны ескере отырып, компанияның мақсатты сатуға бағытталған өнімдерінің түрлерін анықтау

Дұрыс жауап нұсқасын таңдаңыз:

A) шығындар қолданылған ресурстар (материалдық, еңбек, қаржылық) көлемімен анықталады

B) қолданылған ресурстардың көлемі әртүрлі ресурстардың шамаларының өлшемдестігін қамтамасыз ету үшін ақшалай өлшемде ұсынылуы қажет C) шығындар ұғымы міндетті түрде нақты мақсаттар мен тапсырмаларға (өнім өндіру, жұмысты орындау, қызмет көрсету, капитал салымдарын жүзеге асыру, бөлімнің қызмет көрсетуі, т.б.) қатысты болу қажет

Дт 1310 Кт 8310 - бухгалтерлік жазу:

Көмекші өндірістегі артық материалдар қоймаға қайтарылды

Көмекші өндірістегі пайдаланудан артып қалған материалдар қоймаға қайтарылды

Пайдаланылмай қалған материалдар көмекші өндірістен қоймаға қайтарылды

Дт 1330 Кт 6220 - бухгалтерлік жазу:

Басқа ұйымдардан төлемсіз алынған материалдардың құны

Жалпы өндірістік мақсат үшін жұмсалынған материалдар құны

Төлемсіз алынған материалдардың құны

 Дт 1510 Кт 2310 бухгалтерлік жазудың мазмұны:

 Жылжымайтын мүліктегі инвестицияларды сатуға арналған ұзақ мерзімді активтер құрамына енгізгенде

 Жылжымайтын мүліктегі инвестицияларды сатуға арналған ұзақ мерзімді активтер құрамына баланстық құны бойынша енгізгенде

 Ұйымның жылжымайтын мүліктегі инвестицияларды сатуға арналған ұзақ мерзімді активтер құрамына баланстық құны бойынша енгізгенде

 Дт 2210 Кт 6410 – бухгалтерлік жазудың мазмұны:

 Инвесторлардың инвестициялардың баланстық құндарының жоғарлауы

 Сатып алу бағасы бойынша акциялар сатып алу кезінде ағымдағы есеп шоттан ақша ұаражаттары аударылды

 Сатып алу құны бойынша акциялар алынды

Дт 2210 Кт 6410 – бухгалтерлік жазудың мазмұны:

 Сатып алу бағасы бойынша акциялар алынды

 Сатып алу бағасы бойынша акциялар сатып алу кезінде ағымдағы есеп шоттан ақша қаражаттары аударылды

 Сатып алу бағасы бойынша акциялар сатып алу үшін есеп шоттан ақша аударылды

Дт 2310 Кт 1510 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

Сатуға арналған ұзақ мерзімдерді активтерді жылжымайтын мүлік ретінде инвестициялар құрамына енгізгенде

Ұйымның сатуға арналған ұзақ мерзімді активтерді жылжымайтын мүлік ретінде инвестициялар құрамына енгізгенде

Ұйымның сатуға деп қойған мерзімді активтерді жылжымайтын мүлік ретінде инвестициялар құрамына қосқанда

Дт 2310 Кт 2410 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

 Ұйымның пайдалануындағы негізгі құралдарды жылжымайтын мүлік ретінде инвестициялар құрамына еңгізгенде

 Негізгі құралдарды жылжымайтын мүлік ретінде инвестициялар құрамына еңгізгенде

 негізгі құралдарды жылжымайтын мүлік ретінде инвестициялар құрамына ауыстырғанда

  Дт 2310 Кт 2930 бухгалтерлік жазудың мазмұны:

 Жылжымайтын мүлік қатарына алынған инвестициялардың бастапқы құны

 Құрылысы аяқталған инвестицияларды жылжымайтын мүлік қатарына кірістегенде

 Құрылысы аяқталған инвестицияларды жылжымайтын мүлік қатарына бастапқы құндары бойынша кірістегенде

Дт 2310 Кт 3310 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

 Жылжымайтын мүлік ретінде инвестицияларды заңды ұйымдардан сатып алғанда

 Жылжымайтын мүлік ретінде инвестицияларды заңды ұйымдардан сатып алғанда

 Жылжымайтын мүлік ретінде инвестицияларды заңды кәсіпорындардан сатып алғанда

Дт 2390 Кт 2420 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

Шаруашылық әдіспен құрылысқа пайдаланылатын негізгі құралдарға есептелген амортизация сомасы

Шаруашылық әдіспен құрылысқа пайдаланылатын негізгі құралдарға есептелген тозу сомасы

Ұйымның шаруашылық әдіспен құрылысқа пайдаланылатын негізгі құралдарға есептелген амортизация сомасы

Дт 2410 Кт 2310 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

Жылжымайтын мүліктегі инвестициялар объектісін негізгі құралдар қатарына қайтарғанда

Жылжымайтын мүліктегі инвестициялар объектісін негізгі құралдар қатарына баланстық құнмен кері қайтарғанда

Жылжымайтын мүліктегі инвестициялар объектісін негізгі құралдар қатарына баланстық құнмен енгізгенде

 Дт 2410 Кт 2930 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

 Шаруашылық әдіспен құрылысы аяқталған объекті бастапқы құнымен кірістелгенде.

 Шаруашылық әдіспен құрылысы аяқталған объекті бастапқы құнымен пайдалануға берілгенде.

 Шаруашылық әдіспен құрылысы аяқталған объекті бастапқы құнымен балансқа алынғанда.

Дт 2410 Кт 3310 – бухгалтерлік жазудың мазмұны:

Жабдықтаушы ұйым арқылы сатып алынған негізгі құралдар бастапқы құны бойынша балансқа кірістелгенде

Жабдықтаушы ұйымдардан сатып алынған негізгі құралдар бастапқы құны бойынша кірістелгенде

Мердігерлерден бастапқы құны бойынша негізгі құралдар кірістелгенде

Дт 2410 Кт 5110 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

Жарғылық қорға салым ретінде салынған негізгі құралдардың құны

Жарғылық қорға салым ретінде салынған негізгі құралдар

Акцияларды төлеу арқылы жарғылық қорға салым ретінде салынған негізгі құралдар

 Дт 2410 Кт 5420 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

 Қайта бағалаудың нәтижесі негізгі құралдардың бастапқы құндарының жоғарлауы.

 Қайта бағалаудың нәтижесінде негізгі құралдардың бастапқы құндарының өсуі.

 Ұйым қайта бағалаудың нәтижесінде негізгі құралдардың бастапқы құндарын өсіргенде.

Дт 2410 Кт 6280 - бухгалтерлік жазудың мазмұны

 Ұйымда жүргізілген түгендеудің нәтижесінде артық шыққан негізгі құралдар құны кірістелгенде

 Ұйымда жүргізілген түгендеудің нәтижесінде артық шыққан негізгі құралдар құны балансқа еңгізілгенде

 Түгендеудің нәтижесінде артық шыққан негізгі құралдар құны

 Дт 2930 Кт 2420 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

 Ұйымның шаруашылық әдіспен құрылысқа пайдаланатын негізгі құралдарға есептелген амортизация сомасы

 Шаруашылық әдіспен құрылысқа пайдаланатын негізгі құралдарға есептелген тозу сомасы

 Шаруашылық әдіспен құрылысқа пайдаланатын негізгі құралдарға есептелген амортизация сомасы

Дт 3350 Кт 3120 - бухгалтерлік жазу:

 Өндіріс жұмысшыларының еңбек ақысынан жеке табыс салығы ұсталынды

 Басқару қызметкерлерінің еңбекақысынан жеке табыс салығы ұсталынды

 Сатушылардың еңбек ақысынан жеке табыс салығы ұсталынды

Дт 3350 Кт 3220 – бухгалтерлік жазу:

А) Басқару қызметкерлерінің еңбек ақысынан зейнетақы жарнасы ұсталынды

В) Өндіріс жұмысшыларының еңбек ақысынан зейнетақы жарнасы ұсталынды

С) Сатушылардың еңбек ақысынан зейнетақы жарнасы ұсталынды

 Дт 4150 Кт 2410 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

 Ұйымның ұзақ мерзімді жалға алынған негізгі құралдары жалға берушіге қайтарылғанда

 ұзақ мерзімді жалға алынған негізгі құралдар қайтарылғанда

 ұзақ мерзімді жалға алынған негізгі құралдары жалға берушіге қайтарылғанда

Дт 7010 Кт 1330 – бухгалтерлік жазу:

Ұйымда сатылған тауарлардың өзіндік құнын есептен шығару

Сатылған тауарлардың өзіндік құны есептен шығарылғанда

Сату бойынша тауарлардың өзіндік құны есептен шығарғанда

 Дт 7110 Кт 1350 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

 Өнімдерді, қызметтер мен жұмыстарды сату үшін көмекші материалдар пайдаланылды

 Сатуға байланысты басқа да материалдар есептен шығарылды

 Сату бойынша көмекші материалдар пайдаланылды

 Дт 7210 Кт 3350 - бухгалтерлік жазу:

 Әкімшілік басқару қызметкерлеріне еңбек ақы есептелді

 Ұйымның бас менеджеріне есептелген еңбек ақы сомасы

 Ұйымның бас есепшісіне есептелген еңбек ақы сомасы

 Дт 7210 Кт 1310 – бухгалтерлік жазу

 Табиғи норма шегінде қоймадағы материалдардың жетіспеушілігі

 Табиғи норма шегінде орталық қоймадағы жетіспеген материалдардың құны

 Табиғи норма шегінде қоймадағы материалдардың жетіспеушілігі әкімшілік шығыстарға апарылғанда

 Дт 7410 Кт 2310 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

 Жылжымайтын мүліктегі инвестициялардың құнын сату кезінде есептен шығарғанда

 Жылжымайтын мүліктегі инвестициялардың құнын қаржылық жалға беру кезінде есептен шығарғанда

 Жылжымайтын мүліктегі инвестициялардың құнын қаржылық жалға беру кезінде есептен шығарғанда

 Дт 7410 Кт 2410 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

 Сату кезінде негізгі құралдарды есептен шығарғанда

 Жою кезінде негізгі құралдарды есептен шығарғанда

 Қаржылық жалға беру кезінде негізгі құралдарды есептен шығарғанда

Дт 7420 Кт 2310 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

Қайта бағалау арқылы жылжымайтын мүліктегі инвестициялардың әділ құнын төмендеткен жағдайда

Қайта бағалаудың нәтижесінде жылжымайтын мүлік құрамындағы инвестициялардың әділ құнының төмендеуі

Қайта бағалаудың нәижесінде жылжымайтын мүліктің инвестициялардың әділ құнының төмендеуі

Дт 7450 Кт 2320 - бухгалтерлік жазудың мазмұны:

Ұйымның жылжымайтын мүліктегі инвестицияларына тозу сомасын есептегенде

Жылжымайтын мүліктегі инвестицияларға амортизациялық есептелгенде

Жылжымайтын мүліктегі инвестицияларға тозу есептелгенде

 Дт 7450 Кт 2420 –бухгалтерлік жазудың мазмұны:

 Ағымдағы жал бойынша негізгі құралдарға есептелген тозу сомасы

 Операциялық жал бойынша негізгі құралдарға есептелген амортизация сомасы

 Ағымдағы жал бойынша негізгі құралдарға есептелген амортизация сомасы

 Дт7470 Кт 1320 бухгалтерлік жазу:

 Өрт салдарынан қоймадағы дайын өнім есептен шығарылды

 Төтенше жағдайлардан дайын өнім есептен шығарылды

 Кәсіпорында орын алған төтенше жағдайлардан дайын өнім есептен шығарылды

 Дт 7510 Кт 1310 - бухгалтерлік жазу:

 Кәсіпорын қызметін тоқтатуға байланысты материалдарды есептен шығару

 Ұйым қызметін тоқтатуға байланысты материалдарды есептен шығару

 Ұйымның жалпы қызметін тоқтатуға байланысты материалдарды есептен шығару

Дт 8110 Кт 1310 мазмұнын және алғашқы құжаттары:

A) Негізгі өндірісте материалдар лимитті – заборлық карталар бойынша жіберілгенде

B) Негізгі өндіріске материалдар талаптар бойынша жіберілгенде

C) Негізгі өндіріске материалдар жіберілді,лимитті – заборлық карта, талаптар бойынша

Дт 8110 Кт 1340- бухгалтерлік жазу:

Аяқталмаған өндіріс құнын негізгі өндіріс шығындарына апарғанда

Есепті мерзім басында негізгі өндіріс шығындарына аяқталмаған өндіріс құнын апарғанда

Есепті мерзім басында аяқталмаған өндіріс құнын негізгі өндіріс шығындарына апарғанда

 Дт 8410 Кт 1250 – бухгалтерлік жазудың мазмұны:

 Көмекші өндірістегі жұмысшылардың іс сапар шығындары есептен шығарылғанда

 Өндірістік қызмет мақсаты үшін іс сапар шығындары есептен шығарылғанда

 Негізгі өндірістегі жұмысшылардың іс сапар шығындары есептен шығарылғанда

Дт 8410 Кт 3350 – бухгалтерлік жазудың мазмұны:

Өндірісте орын алған ақауды жөндеуге байланысты жұмысшыға есептелген еңбек ақы

Өндірістегі ақауды жөндеуге байланысты жұмысшыға есептелінген еңбек ақы

Ақауды жөндеуге байланысты жұмысшыға есептелінген еңбек ақы

Дт 8410 Кт 3350 – бухгалтерлік жазу:

А) Негізгі өндірісті басқарушы цех персоналдарына еңбек ақы есептелінді

В) Негізгі өндірісті ұйымдастырушы цех персоналдарына еңбек ақы есептелінді

С) Негізгі өндіріске қызмет көрсетуші цех персоналдарына еңбек ақы есептелінді

ЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕ

Егер альтернативті вариантты қолданбаса шыгындарды тиімді пайдалануға болады

A) альтернативті шыгындар

B) қайтарымсыз шыгындар

C) ревалантты шыгындар жалдау ақылары

 Есептің және өнімнің өзіндік құнын есептеудің тапсырыстық әдісі басқаларымен салыстырғанда мүмкіндік береді:

А) нақты бір тапсырыстың шығындарын, сәйкесінше оның бағасын дәлірек анықтауға;

В)жеке тапсырыстардың тиімділігін бағалауға, жалпы және басқа да баламалы тапсырыстардың жекелеген операцияларының арасынан пайда көп әкелетін тапсырыстарды анықтауға;

С) өндірістік шығындарды және болашақтағы тапсырыстар бойынша босатылатын бағаларды жоспарлаудың базасын құруға;

Есептік кезең басындағы аяқталмаған негізгі өндіріске өндірістік шығындар қосындысы, есептік кезең соңындағы негізгі аяқталмаған өндірістің айырмасы бұл

 Өнімнің өзіндік құны

 Есептелген өзіндік құн

 Өндірілген өнімнің толық өзіңдік құны

 Есептік кезең басындағы аяқталмаған негізгі өндіріске өндірістік шығындар қосындысы, есептік кезең соңындағы негізгі аяқталмаған өндірістің айырмасы бұл:

 Есептелген өзіңдік құн

 Өндірілген өнімнің өзіңдік құны

 өнімнің өзіңдік құны

 Есептелінген әлеуметтік салық өнімнің өзіндік құнына:

 Есептеледі

 Өнімнің өзіндік құнында есептеледі

 Өнімнің жұмыстар мен қызметтердің өзіндік құнына есептеледі

Есептелген әлеуметтік салық өнімнің өзіндік құнына

Өнімнің өзіндік құнында есептеледі

Ұйымның есеп саясатына байланысты есептеледі

Өнімнің жұмыстар мен қызметтердің өз құнынан есептеледі

Есептелінген әлеуметтік салық өнімнің өзіндік құнына мындай тәртіппен енгізіледі:

A) 100 % мөлшерінде енгізіледі.

F) Өнімнің өзіндік құнына енгізіледі.

G) Өнімнің жұмыстар мен қызметтердің өзіндік құнына енгізіледі.

Еңбекақыны есептеу бойынша бухгалтерлік жазба

Дт Үстеме шығындар Кт Еңбекақы

Дт Негізгі өндіріс Кт Еңбекақы

Дт Көмекші өндіріс Кт Еңбекақы

Еңбек ақы бойынша ауытқу былайша анықталады:

A) 1 сағат еңбектің нормативтік бағасы – нақты сағаттық баға * нақты орындалған сағат саны.

B) 1 сағаттың нормативтік бағасы – нақты сағаттық баға * нақты орындалған сағат саны.

C) 1 сағат еңбектің нормативтік бағасы – нақты 1 сағаттық баға * нақты орындалған сағат саны.

Еңбек тиімділігі бойынша өндіріс көлемінің ауытқуы былайша анықталады:

A) Өнім өндірісіне норма сағат – өнім өндіруге нақты жұмсалынған сағат * тұрақты үстеме шығындарды бөлудің нормативтік ставкасы.

B) Өнім өндіруге қажетті норма сағат – өнім өндіруге кеткен нақты жұмсалынған сағат * тұрақты үстеме шығындарды бөлудің нормативтік ставкасы.

C) Өнім өндіруге қажетті норма сағат – өнім өндіруге жұмсалынған нақты жұмсалынған сағат * тұрақты үстеме шығындарды бөлудің нормативтік ставкасы.

 

 

ЖЖЖ

Жауапкершілік орталықтарына не жатады:

A. Шығындар орталықтары;

B. Табыстар орталықтары;

C. Пайда және инвестиция орталықтары;

Жобалық смета құжатының негізгі міндеті не болып табылады:

A. Құрылыстың жобалық дайындық этаптары, инвестицияны бекіту және келісімді құрастыру тәртібі;

B. Жобалық құжаттың құрамы мен мазмұнын анықтау және бекіту;

C. Сметалық құжатты құрастыру тәртібі мен құрамының ережесі;

Жанама шығындар:

A. Барлық басқа шығындар, өндіріспен байланысты тікелей баптардан басқасы;

D. Үстеме және тұрақты жанама шығындар;

G. Айнымалы және тұрақты жанама шығындар;

Жоспарлы, сметалық, нақты (есептік) калькуляция

D) өнім бірлігінің өзіндік құнын есептеу түрлері

E) өзіндік құн түрлері

H) мақсатты калькуляциялау

Жауапкершілік орталығы:

А) басында шешім қабылдаушы басшы тұратын ұйымның құрылымдық бірлігі

В) басында шешім қабылдаушы және оған берілген қызметтер бойынша жауап беретін басшы тұратын ұйымның құрылымдық бірлігі

С) басында басшы тұратын ұйымның құрылымдық бірлігі

Жауапкершілік орталықтар бойынша есеп шартында табыстар мен шығындар бақылауын қамтамасыз ету жүзеге асады:

А) өкілеттіліктерді қайта тарату

В) менеджерлер арасында өкілеттіліктерді қайта тарату

С) жауапкершілік орталықтарын басқаратын менеджерлер арасында өкілеттіліктерді қайта тарату

Жанама шығындарды таратпай әртараптандыру болжайды:

А) әр түрлі шығын баптарына және шығындардың пайда болу орындарына әр түрлі тарату базасы қолданылуы мүмкін

В) әр түрлі тарату базасы қолданылуы мүмкін

С) әр түрлі база қолданылуы мүмкін

Жанама шығындарды таратудың ең белгілі сызбасы келесі болады:

A) жанама шығындар таратылатын объектіні таңдау (өнім, өнімдер тобы, тапсырыс)

B) жанама шығындардың аталған түріне тарату базасын таңдау – шығындарды таратуда қолданылатын көрсеткіштер түрлері (еңбек шығындары, негізгі материалдар, т.б.)

C) тарату коэффициентін таратылатын жанама шығындар көлемін тарату базасына бөлу арқылы есептеу, әрбір объектігі жанама шығындар көлемін таратылатын шығындар көлемін сәйкес объектінің тарату базасына көбейту арқылы анықтау.

Жинақтап алғанда бұл шығындар нақты бір технологиямен байланысты және өндірісті ұйымдастырумен байланысты шығындарды құрайтын өндірістік өзіндік құнды құрайды

A) Тікелей материалдық

B) Тікелей еңбек

C) Жанама шығындар, өндірістік үстеме шығындар

Жауапкершілік орталықтарына не жатады:

A)шығындар орталығы

B)табыстар орталығы C)пайда орталығы, инвестиция орталығы Жаппай типтегі өндірістің ерекшеліктеріне жатады:

A)бұйымның аздаған номенклатурасын көп көлемде үнемі өндіру

B)ереже бойынша, үнемі тұрақты бекітілген операцияның орындалуына жұмыс орындарын мамандандыру C)механикалық және автоматтандырылған процестердің үлес салмағының айтарлықтай артуы және қол жұмыстарының кенеттен төмендеуі Жоспарлау және бюджеттеу функциясы

A) жоспарлау және үйлестіру; тенденцияларды бағалау және қайта бағалау;

B)шешім қабылдау және жауапкершіліктерді бөлу; C)қызметке баға беру; персоналды жұмылдыру және ынталандыру; бақылау және талдау Жобалық-сметалық құжаттаманың негізгі міндеті:

A)құрылыстың жобалық дайындығының сатылары, негізделген инвестицияны үйлестіру және бекітудің тәртібі, оның құрамы, инвестицияның тиімділігін бағалау;

B) жобалық құжаттаманы үйлестіру және бекітудің тәртібі, оның құрамы мен мазмұны, жобаның ТЭК (технико-экономикалық көрсеткіштері), техникалық және тарифтік нормалау; C) сметалық құжаттаманы дайындаудың тәртібі мен ережелерінің құрамы

Жобаларды бағалау әдістері:Инвестицияның орташа табыс нормасы, өтеушілік кезеңі, табыстың ішкі нормасы, ағымдағы таза құн

Инвестициялық ресурстардың орташа табыс нормасы, өтеушілік кезеңі, табыстың ішкі нормасы, ағымдағы таза құн Күрделі қаржының орташа табыс нормасы, өтеушілік кезеңі, табыстың ішкі нормасы, ағымдағы таза құн

Жалпы пайданың деңгейіне факторлар әсері: Өнімді сатудан түскен түсімнің ауытқуы Өндірістік шығындардың нормадан ауытқуы Өнімді сату бойынша шығындардың нормадан ауытқуы

Жоспарланатын шығындар:Нормалар, нормативтер, лимиттер негізінде өнімнің белгілі бір көлеміне есептелген шығындар

Нормалар, нормативтер, лимиттер негізінде өнімнің жұмыстар мен қызметтердің белгілі бір көлеміне есептелген шығындар Өнімнің. Жұмыстар мен қызметтердің белгілі бір көлеміне есептелген шекті шығындар

Жауапкершілік орталығы бойынша есепке алу (шығындар орталығы, пайда орталығы және инвестициялық орталық)

Өнімді сатудан түскен түсімдер, шығыстар, ірі салымдар бойынша шешім қабылдау бойынша менеджер орталығының қызметі

Есептер арқылы шығыстар мен түсімдер үшін менеджер орталығы жауапты Инвестициялық шешім қабылдау үшін ақпараттарды дайындау

 Жалпы пайданың деңгейіне факторлар әсері: Өнімді сатудан түскен түсімнің ауытқуы Өндірістік шығындардың нормадан ауытқуы Өнімді сату бойынша шығындардың нормадан ауытқуы

Жасалу уақыты бойынша калькуляциялау түрлері:Кейінгі және алдын-алаӨнім өндіруге дейінгі және кейінгіАлдын-ала, кейінгі

Жауапкершілік орталығы бойынша есепке алу (шығындар орталығы, пайда орталығы және инвестициялық орталық)Өнімді сатудан түскен түсімдер, шығыстар, ірі салымдар бойынша шешім қабылдау менеджер орталығының қызметіИнвестициялық шешім қабылдау үшін ақпарттарды дайындауЕсептер арқылы шығыстар мен түсімдер үшін менеджер орталығы жауапты

Жауапкершілік орталықтары бойынша есеп жүргізгендегі смета (бюджет):ИкемдіӨзгеріске түсетінӨзгертуге болатын

Жауапкершілік орталықтары бойынша есеп: Жауапкершілік орталықтарындағы кіріс және кіріс туралы жоспарлы және нақты бухгалтерлік ақпараттарды өңдейтін бухгалтерлік басқару жүйесі

Ұйымның жауапкершілік орталықтарындағы кіріс және кіріс туралы жоспарлы және нақты бухгалтерлік ақпараттарды өңдейтін бухгалтерлік басқару жүйесі Жауапкершілік орталықтарындағы кіріс және кіріс туралы жоспарлы және нақты бухгалтерлік ақпараттарды өңдейтін бухгалтерлік басқару жүйесі

Жеке өндірісте дайын өнімнің өзіңдік құны: Барлық нақты шығынды алынған өнім көлеміне бөлу арқылы Барлық нақты өндірістік шығынды алынған өнім көлеміне бөлу арқылы Барлық нақты өндіріске жұмсалынған шығынды алынған өнім көлеміне бөлу арқылы

Жеке өндірістегі калькуляциялау объектісі:Өнімнің жеке түрлеріЖеке тапсырыстар мен өнім түрлеріЖеке тапсырыстар

 Жобаларды бағалау әдістері: Инвестицияның орташа табыс нормасы, өтеушілік кезеңі, табыстың ішкі нормасы, ағымдағы таза құн Инвестициялық ресурстардың орташа табыс нормасы, өтеушілік кезеңі, табыстың ішкі нормасы, ағымдағы таза құн Күрделі қаржының орташа табыс нормасы, өтеушілік кезеңі, табыстың ішкі нормасы, ағымдағы таза құн

Жоспардың сандық бейнеленуі және оның жүзеге асуын бақылау құралы: Бюджет Негізгі бюджет, жеделдетілген(функционалдық) бюджет Смета

 Жоспарланатын шығындар: Нормалар, нормативтер, лимиттер негізінде өнімнің белгілі бір көлеміне есептелген шығындар Нормалар, нормативтер, лимиттер негізінде өнімнің жұмыстар мен қызметтердің белгілі бір көлеміне есептелген шығындар Өнімнің. Жұмыстар мен қызметтердің белгілі бір көлеміне есептелген шекті шығындар

 

 Жоспарланбайтын шығындар: Нақты жұмсалынған шығындардың нәтижесі Жоспарлы өзіндік құннан асып түскен қосымша және нормадан артық жұмсалынған шығындар Жоспарлы өзіндік құннан асып түскен қосымша, нормадан артық жұмсалынған және нақты жұмсалынған шығындардың соммасы

Жеке өндірісте дайын өнімнің өзіңдік құны:Барлық нақты шығынды алынған өнім көлеміне бөлу арқылы Барлық нақты өндірістік шығынды алынған өнім көлеміне бөлу арқылы Барлық нақты өндіріске жұмсалынған шығынды алынған өнім көлеміне бөлу арқылы

Жөнделетін ақаудан болған жоғалтулар:Ақау болған өнімнің өзіндік құнының және ақаудың алдын алудағы шығынның, алынған қалдықтар құны мен басқа да ұсталымдардың арасындағы айырмасыАқау болған өнімнің, жұмыстар мен қызметтердің өзіндік құнының және ақаудың алдын алудағы шығынның, алынған қалдықтар құны мен басқа да ұсталымдардың арасындағы айырмасыАқау болған өнімге жұмсалынған барлық шығындардың және ақаудың алдын алудағы шығынның, алынған қалдықтар құны мен басқа да ұсталымдардың арасындағы айырмасы

Жөндеу шеберханасы құралдарын жөндеу үшін жұмсаған материалдары шоты:8310 «Көмекші өндіріс» шотының дебетіндеДт 8310 «Көмекші өндіріс»«Көмекші өндіріс» шотының дебетінде

 Жөндеу шеберханасы құралдарын жөндеу үшін жұмсаған материалдары шоты:«Көмекші өндіріс» шотының дебетінде8310 «Көмекші өндіріс» шотының дебетіндеДт 8310 «Көмекші өндіріс»

Жұмысшылардың қосымша еңбек ақысынан төлемдер өзіндік құнының құрамына:Мейрам күндері орындаған жұмыс үшін төлемдер, өзіндік құнға кіредіТүнгі мерзімдегі жұмыс үшін төлемі, өзіндік құнға кіредіЖоспардан тыс орындалған жұмыс үшін төлемдер, өзіндік құнға кіреді

ЗЗЗ

Зиянсыздық нүктесіндегі сатудан түскен табыс 100000 ш.б. тең. Тұрақты шығындар 40000 ш.б. тең. Маржиналды табыс деңгейін анықтаңыз?

Компания жыл бойына төменде келтірілген қаржылық нәтижелерге алаңдайды:

Табыстар - 300000 теңге

Айнымалы шығындар – 180 000 теңге

Операциялық зиян - (40000) теңге

Компанияның тұрақты шығындары неге тең? Компанияда өзіндік құны 30 000 теңге тұратын 2000 бірлік ескірген қабырға шамдары бар. Егер шамдар 10 000 теңгеге қайта өңделетін болса, оларды 18 000 теңгеге сату мүмкіндігі бар. Шамның баламасы басқа фирмада 3000 теңгеге қалай сатылады? Егер шамдар қайта өңделіп және сатылады деп есептесек, оларды баламалы қолдану құны қаншаға тең?

А) 0,4

В) 0,6;

С) 1;

Д) 0,5;

Е) 0,3

F) 10 000

G) 2

Н) 160000

Залалсыздық нүктесі сипатталады:Түсім = жалпы шығындарТүсім де жоқ залал да жоқТабыс та зиян да жоқ

 Залалсыздық нүктесі: Шығындардың табысқа тең болғандағы сату көлемінің нүктесі Өндіріс шығындарының түсімге тең болғандағы сату көлемінің нүктесі Шығындардың түсімге тең болғандағы сату көлемінің нүктесі

Залалсыздықты маржиналдық табысты есептеуге болады: Түсімнен жиынтық өзгермелі шығынның айырмасы Сатудан түскен түсімнен жиынтық айнымалы шығынның айырмасы Түсімнен ауыспалы шартты ауыспалы шығынның айырмасы

Залалсыздықты талдау шешімді қабылдауға көмектеседі:Жеке өнім түрлерін өндіруді тоқтату туралы Шектелетін фактордың болуынан өндіріс көлемінің жоспары туралыӨндіріс көлемінің қажеттілігі туралы 

Зиянсыздықтың бухгалтерлік моделі Өндіріс көлемінің өзгерісіне тәуелді болатын жиынтық табыс пен жиынтық шығындардың өзара байланысы сызықтық сұлбасы Өндіріс көлемінің өзгерісіне тәуелді болатын жиынтық табыс пен жиынтық шығындардың сызықтық сұлбасы Өндіріс көлемінің өзгерісіне тәуелді болатын жиынтық табыс пен жиынтық шығындардың өзара байланысы сызықтық сұлбасы

ИИИИИИИИИИИИИИИ

Икемді бюджет:

нақты қызмет деңгейі бойынша түзетілген бастапқы бюджет

айнымалы шығындар

іскерлік белсенділіктің нақты жеңгейіне есептелген бюджет

Икемді (айнымалы) бюджеттің артықшылығы мен мүмкіндіктері

алдында жасалған бюджеттің шынайы еместігін негіздеу;

бюджетті құру процесінде қарастырылмаған жаңа ықтималдықтарды анықтау; басты назар аударуды талап ететін мәселелерді бірегейлендіру;

«Икемді бюджет» түсінігі

қол жеткізілген нәтижелерді жоспарланған көрсеткіштермен салыстырудың динамикалық базасы;

бюджет іскерлік белсенділіктің нақты бір деңгейіне байланысты құрылады;

табыстар мен шығындар нақты көлемді ескере отырып түзетіледі;

Икемді бюджетті анықтайтын дұрыс анықтама:

Икемді бюджетте мәліметтер дифференциалды өнім көлемі және сатумен келтіріледі.

Икемді бюджетте мәліметтер дифференциалды өнім көлемі және сатумен қарастырылады.

Икемді бюджетте мәліметтер дифференциалды сату және өнім көлемі бойынша келтіріледі.

Инвестициялық жобаларды талдау әдістері:

Рентабельділіктің ішкі нормасы;Инвестицияға түзетілмеген қайтарым;

Таза келтірілген құн;

Инвестициялық жобалардың тиімділігін бағалау әдістері келесі түрлерге бөлінеді:

Дисконттауға негізделген әдістер;

Таза ағымдық құн, инвестиция рентабельділігінің индексі, инвестиция рентабельділігінің ішкі нормасы;

Есептік бағаларға негізделген әдістер;

Инвестицияның қайтарылымы:

Капиталға салған негізгі қарыз сомасының қайтарылуы; Негізгі қарыз сомасының қайтарылуы; Салынған салымның қайтарылуы;

 Инвестиция өтелетін болуы үшін таза келтірілген құн (ТКҚ):Пайдаланылатын капитал құнына көп болуы керек;

Таза келтірілген құн күрделі салымнан жоғары болуы керек;

Таза келтірілген құн күрделі қаржыдан жоғары болуы керек

Инветициялық капиатлдың рентабельділігі (ROI)

 Түсімнің инвестициялық капиталға және пайданың түсімге қатынасыАйналым капиталының түсімнің бірлігіне қатысты пайдаға қатынасы

Пайданың инвестициялық капиталға қатынасы

Инветиция орталығының басшысының есептілігі келесі ақпаратты міндетті түрде қамтиды:

Шығындар жайлы;

Табыстар;

Пайдаланылған активтерден пайда;

Инкрементті (өспелі) шығындар:

Жаңа өнім түрін игеруге, оны сынақтан өткізуге жұмсалынған және өнімнің өзіндік құнына қосылатын шығындарды айтамыз;

Өндірістің және өнімнің жаңа түрін игеруге, дайындауға, сынауға және техникалық әдебиеттерге жазылуға жұмсалынған шығындар;

Өндірістің немесе өнімнің жаңа түрін игеруге, дайындауға, сынауға жұмсалынған шығындар;

Инкрементті шығындарға анықтама беріңіз

қосымша шығындар;

өндіру негізінде пайда болатын;

немесе қосымша өнімді сатудан пайда болатын;

Инкременттік шығындар және кірістер пайда болатын кезең:

Өнімінің қандай да бір түрі бойынша қосымша партияны шығару кезінде.

Өнімнің, жұмыстар мен қызметтердің қосымша партиясын өндіру немесе орындау кезінде пайда болады.

Өнімнің қандай да бір түрін қосымша шығарған кезде пайда болады.

КККККККККККККККК

 Калькуляциялау бірліктері:

 Центнер Тонна Шаршы метр

Калькуляциялаудың объектілері:

Өндірістен дайындалған өнімдердің, жартылай фабрикаттардың, жұмыстардың және қызметтердің түрлері;

Толықтай аяқталған өнімдердің, жартылай фабрикаттардың, жұмыстардың және қызметтердің түрлері;

Өнімдердің, жартылай фабрикаттардың, жұмыстардың және қызметтердің түрлері

Калькуляция объектісі болып табылады:

Өнім; жұмыс; қызмет

Калькуляциялаудың тәсілдері:

 Шығындарды тікелей есептеу, шығындарды қосу, шығындарды есепке алмау, шығындарды бөлу, мөлшерлік(нормативтік);

 Тікелей есептеу, шығындарды қосу, шығындарды есепке алмау, шығындарды бөлу, мөлшерлік(нормативтік);

Өндірістік шығындарды шығындарды қосу, шығындарды есепке алмау, шығындарды бөлу, мөлшерлік(нормативтік)

Капитал салымдарының бюджетін құру дегеніміз:

компанияның ұзақ мерзімді қажеттіліктерін бағалайтын жоспар;

компанияның негізгі құралдарды сатып алу қажеттіліктерін бағалайтын жоспар;

компанияның негізгі құралдарды сатып алу қажеттіліктерін бағалайтын жоспар;

Капитал салымдарын іске асырудағы шығындар:

Есепті кезең шығындарымен танылады;

Есепті кезеңдегі жұмсалынған шығындармен;

Есепті кезеңдегі жұмсалынған шығындар бойынша танылады;

Кәсіпорынның қызметін толық және құрылымдары бойынша бағалау көрсеткіштері, жоспарлардың

нұсқаларын есептеу, түзетулер ескерілген жоспарлау

Бюджеттік цикл; Бюджетті құру бірізділігі Бюджетті құру үрдісі

Кәсіпорын шығындарының көмекші өндірістік белгі бойынша бөлінетін үш түрі бар:өнімнің өндірісне және сатуына жұмсалған өзіндік құнын құрайтын шығындар. Бұл ағымдағы шығындар, яғни әдеттегі қызмет түрлері бойынша шығындар;

өндірісті кеңейту және жаңарту шығындары, ірі бірлік –уақытша қаражат салу;

әлеуметтік-мәдени, тұрмыстық және басқа да өндірістік емес қажеттіліктерге шығындар;

 Кезең шығыстары:

 Тауарларды, жұмыстарды сату, әкімшілік және несие бойынша пайыздарды төлеу шығындарынан.

 Өткізу, әкімшілік, проценттер бойынша шығыстардан.

 Сату,әкімшілік және пайыздар бойынша шығындардан.

Кезең шығындарына жатады:

Әкімшілік; Сату; Маркетингтік және ғимарат амортизациясы;

Кезең шығыстары есепті мерзім соңында апарылады:

Жылдық жиынтық табысты азайтуға; Салық салынатын табысты азайтуға;

Шегерістерге;

Келесідей шығындар элементтерін бөліп көрсетеді:

– материалдық шығындар (қайтарылған қалдықтардың құнын шегере отырып);– әлеуметтік қажеттіліктерге аударымдар;– басқа да шығындар

Кешенді шығындар:

Бірнеше экономикалық элементтерден тұратын шығындар;

Бірнеше экономикалық элементтерден тұратын және құрамды бөліктерге бөлуге жатқызылатын цехтық үстеме шығындар;

Бірнеше экономикалық элементтерден тұратын және құрамды бөліктерге бөлуге жатқызылатын шығындар;

Коммерциялық шығындар бұлар -

Сатып алушыларға өнімді өткізуге байланысты шығындар.

Өнімді сатуға байланысты шығындар.

Тауарларды, жұмыстар мен қызметтерді өткізуге байланысты жалпы жиынтық пайданы азайтатын шығындар.

Көмекші өндіріске жұмсалынған материалдар шоты:

"көмекші өндіріс" шотының дебетіне; Дт 8310 "көмекші өндіріс" ; 8310 "көмекші өндіріс"шотының дебетіне;

 Көмекші өндірістегі жұмысшылардың еңбекақылары:

Ауыспалы. Айнымалы. Өзгермелі.

Көмекші өндіріс шығындары таратылатын объектілер:

Орындалған жұмыс, қызмет көлеміне

Қызмет көрсететін өндіріске.

Көмекші өндіріс қызметінің өзіндік құнына

Көмекші өндіріс жұмысышыларының еңбек ақысы қорынан есептелінген әлеуметтік салық шығыны есепке алынатын шот:

Дт 8310 «Көмекші өндіріс».

«Көмекші өндіріс» шотының дебетіне.

Көмекші өндіріске.

Көптік регрессия талдауы

қозғалысқа әсер ететін барлық факторлар нақты болжау және бақылау үшін енгізілуі керек;

қарапайым регрессия үшін теңдеуді кеңейту және оған айнымалылар қосу қолданады;

шығындар тек қызмет көрсету сағаты өзгерісінен емес, сонымен бірге температура тұрақсыздығы және т.б. факторлардан өзгеруі мүмкін екенін қарастырады;

 Күрделі қаржының тиімділігін анықтау үшін пайдаланатын көрсеткіштер:

Таза дисконтталған құн; Өтеушілік мерзімі;  Өтеушіліктің есептік коэффициенті

Кіші квадраттар әдісі

ең кіші және ең үлкен мәндер әдісіне және тарату әдісіне қарағанда нақты болып саналады;

түзу сызықтың мүмкін болатын ішіндегі ең дұрысын математикалық анықтауға мүмкіндік береді;

негізінде мынадай қағида бар, таңдалған сызықтың барлық жеке нүктелерінің вертикальді ауытқуының квадраттар соммасы, басқа сызықтағы нүктелердің вертикальді ауытқуының квадратының соммасынан аз болуы қажет;

Кіретін шығындар – бұл:

Сатып алынған, қолда бар және болашақта табыс әкелетін активтер.

Қолда бар және болашақта табыс әкелетін активтер.

Ұйымда нақты бар және және болашақта табыс әкелетін активтер

ҚҚҚ

1Қызмет түрлері бойынша шығындар орталығы

A) шығындар топталатын қызметтің немесе жауапкершілік сфераларының аздаған учаскелері

B) шығындарды калькуляциялаудың дәстүрлі жүйесінде қолданылатын шығындар орталығымен жиі ұқсас болады

D)қызмет түрлері бойынша шығындарды топтау

2.Қауіпсіздік аймағы (маржасы) – көрсетеді:

А) компания зиян шекпестен бұрын сату көлемі қаншаға қысқартылатынын

F) сату көлемі азаймастан бұрын компанияның қанша зиян шегуі мүмкіндігін

H) компания зиян шегіп жатқандағы сату көлемінің қысқартылуы

3.Қорларды жайғастыру және сақтауға кететін барлық релевантты шығындарға қосылады:

E) қорларды құрудың барлық нұсқаларына бірдей тапсырыстарды орындау құны F) тапсырысты орындау құны H) тапсырыстың барлық нұсқаларына бірдей құн 4. Құрылыстың жобалық дайындау этаптары:

F.Инвестициялық ойды құрастыру;

G.Инвестицияны құрастыру, экспертиза, бекіту – объектіні таңдау актісі;

H.Жобалық құжат – объектіні алу актісі.

5.Қауіпсіздік жағдайын не көрсетеді?

А)Тұрақтылық қорын, бизнестің пайыздағы немесе натуралды бірлігін көрсетеді;

В)Пайызбен нақты көрсетілген;

С)Маңызды көрсеткішті тұрақтылауға мүмкіндік береді;

6. Қауіпсіздік жағдайының түрлері:

А)Өнім көлеміне, бағаға, нақты шығындарға байланысты классикалық қауіпсіздік нүктесі;

В)Пайда бойынша қауіпсіздік нүктесі;

С)Баға бойынша қауіпсіздік нүктесі;

7. «Қауіпсіздік нүктесі» түсінігі:

А)Айнымалы және тұрақты шығындарды жабуға қажетті өнім көлемі;

В)Барлық шығындарды жабуға қажетті минималды өнім көлемі;

С)Минималды өнім көлемі;

8. Қабылданған шешім әсер ететін болашақ шығындар мен түсімдер

C)маңызды шығындар мен түсімдер

E) қайтарылмайын шығындар

G) болашақ кезең шығындары мен табыстары

9. Қандай жанама (үстеме) шығындар ортақ өндірістік (өндірістік) және ортақ шаруашылық (өндірістік емес) шығындарға жататынын анықтаңыз

1.Ортақ өндірістік 2.Ортақ шаруашылық

А) жабдықтар мен жұмыс орындарына қызмет көрсету бойынша көмекші өндіріс қызметтері Б) өндірістік бөлімшелер басқармасын қамтамасыз ету В) біліктілікті көтеру және қайта даярлау шығындары Г) белгіленген заңнама бойынша міндетті төлемдер, салықтар, жарналар Д) материалдар, жартылай фабрикаттар, дайын өнімдерді ішкізауыттық тасу үшін шығындар Е)жабдықтарды күтетін жұмысшылардың еңбекақысы мен әлеуметтік қажеттілігіне есептеулер Ж) әкімшілік-басқарушылық шығындар

A) 1- а, б, д, е;

B) 2- в, г, ж

C) 1- а, б, д, е; 2- в, г, ж

10. Қаржылық есептіліктің басқару есебінен негізгі айырмашылықтары

A) Қаржылық есеп жүргізу басқару есебімен салыстырғанда заңнамамен реттелген. Алайда салық заңдарына сәйкес өнімді өзіндік құнынан төмен емес бағаға сату қажет, ал калькуляциялау басқару есебінің ажырамас бөлігі болып табылады.

Қаржылық есептің негізгі мақсаты сыртқы пайдаланушылар үшін қаржылық құжаттар құру болып табылады, басқару есебінің мақсаты – ішкі өндірістік жсопарлауды қамтамасыз ету, басқару және бақылау

B) Бірінші түрдің ақпаратын пайдаланушылар сыртқы пайдаланушылар (салық органдары, аудиторлар, т.б.). Ақпарат коммерциялық құпия болып табылмайды, яғни барлығына қол жетімді. Басқару есебінің ақпараты, керісінше, ішкі пайдаланушыларға дайындалып, ұйымның коммерциялық құриясы болып табылады.

Қаржылық есепте екіжақты жазу және шоттар қолданылады, сондай ақ құжаттау және түгендеу, ал басқару есебінде бұл әдістер көп қолданылмайды.

Қаржылық есеп қаржылық ақпаратты жазу, бағалау және беруді реттейтін жалпыға ортақ қағидаларға негізделген

C) Басқару есебі басқарушылар мақсаты мен міндеттеріне сәйкес ұйымдастырылады, мемлекетпен реттелмейді, ұйым қызғушылығына бағытталадыү

Қаржылық есепте шығындар экономикалық элементтер бойынша топтасады (материалдық шығындар, еңбек шығындары, әлеуметтік шығындар, амортизациялық шығындар, басқа да шығындар).

Қаржылық есепте есептілік жасаудың кезеңділігі заңнамамен, нормативтік актілермен бекітіледі (жыл сайын, квартал сайын), басқару есебінде қажет болғанына қарай (ай сайын, апта сайын, күн сайын, кейде жедел).

11. Қазіргі өндірістік есептің негізгі бөлімдеріне жатады:

A) есепті кезеңде өндіріс үрдісі барысында қандай шығындар топтары пайда болғанын көрсететін шығын түрлері бойынша есеп

B) шығындардың пайда болу орны бойынша есеп ол шығындар жүзеге асқан орын бойынша таратуға мүмкіндік береді

C) шығындар тасымалдаушысы бойынша есеп белгілі бір өнімді өндірумен немесе қызмет көрсетумен байланысты шығындарды анықтайды

12. Құнды басқару жүйесі басқармаға келесі жағдайларға қатысты шешімдер қабылдауға көмектесу қажет:

A) жаңа бұйымдарды жасау

B)баға қою , маркетингтік шаралар жасау

C) ассортиментті кеңейту немесе азайту

13. Қауіпсіздік аймағы (маржасы) – көрсетеді:

А) компания зиян шекпестен бұрын сату көлемі қаншаға қысқартылатынын

F) сату көлемі азаймастан бұрын компанияның қанша зиян шегуі мүмкіндігін

H) компания зиян шегіп жатқандағы сату көлемінің қысқартылуы

14. Қорларды жайғастыру және сақтауға кететін барлық релевантты шығындарға қосылады:

E) қорларды құрудың барлық нұсқаларына бірдей тапсырыстарды орындау құны F) тапсырысты орындау құны

H) тапсырыстың барлық нұсқаларына бірдей құн

15. . Қаржылық бюджетке кіреді:

C) Пайда және зиян жөніндегі болжамды есептілік D) Капиталды шығындар бюджеті (инвестициялық бюджет). E) Ақша қаражаттарының бюджеті (кассалық бюджет). F) Болжамды баланс 16. 1)Қосымша еңбек ақы мынадай жағдайлардың бірінде төленеді:

A) Жұмысшылардың кезекті және қосымша еңбек демылысы кезінде.

B) Кезекті еңбек демалысын пайдаланбағаны үшін өтем ақы кезінде.

C) Қоғамдық тапсырмаларды орындағаны үшін.