- •Мазмұны
- •1 Тақырып. Ресурстардың шектеулілігі. Таңдау мәселесі. Балама құн. Ресурстардың шектеулілігі
- •Кесте 2. Өндіріс мүмкіншіліктерінің кестесі
- •1 Сурет. Өндіріс мүмкіншілігінің қисық сызығы
- •Экономикалық жүйе түрлері
- •1 Тақырып. Ресурстардың шектеулілігі. Таңдау мәселесі. Балама құн. (есептер, тест сұрақтары)
- •Өз бетімен шығаруға арналған есептер
- •Тест сұрақтары
- •Әрбір экономикалық жүйе ресурстардың шектеулілігі факторына тап болады дегенде не туралы сөз болып отыр:
- •Өндірістік мүмкіншіліктер қисық сызығын сызған кезде төменде аталған экономикалық ұғымдардың қайсысын тікелей мысал ретінде көруге болады:
- •2 Тақырып. Сұраныс. Ұсыныс.
- •Сұраныс (demand).
- •Ұсыныс.
- •3 Тақырып. Сұраныс икемділігі. Ұсыныстың икемділігі.
- •3 Тақырып. Сұраныс икемділігі. Ұсыныс икемділігі.
- •IV. Тапсырмалар
- •VI тест 2. Төмендегінің қайсысы дұрыс?
- •4 Тақырып. Сұраныс пен ұсыныстың өзара әрекеті.
- •1. Сұраныс өзгерісіне реакция.
- •2. Ұсыныс өзгерісіне реакция.
- •3. Сұраныс пен ұсыныстың бірдей өзгерісне реакция.
- •Нарықтық бағаны белігеуде мемлекеттік реттеудің салдарлары
- •Салықтар мен дотациялар;
- •Директивті бағалар (бағаның жоғарғы және төмеңгі шегін тағайындау)
- •3. Сату көлемін реттеу
- •4 Тақырып. Сұраныс пен ұсыныстың өзара әрекеті (есептер, тест сұрақтары).
- •Қорытынды: алынатын түсімнің ең көп мөлшері тепе-теңдік баға кезінде болады. Тест
- •Тест жауаптары
- •5 Тақырып. Бизнесті ұйымдастыру нысандары
- •Бизнесті ұйымдастыру нысандары
- •Жеке бизнес
- •Жеке нысан: артықшылығы мен кемшілігі
- •Серіктестік бизнесті ұйымдастыру нысаны ретінде
- •Серіктестік: артықшылығы мен кемшілігі
- •Бизнесті ұйымдастырудың акционерлік нысаны
- •Акционерлік қоғам: артықшылығы мен кемшілігі
- •Бизнесті ұйымдастырудың арнайы нысандары
- •5 Тақырып. Бизнесті ұйымдастыру нысандары (есептер, тест сұрақтары)
- •1 Тапсырма
- •«Алтын кілт» ертегісі.
- •Есептер
- •6 Тақырып. Кәсіпкерлікті қаржыландыру
- •Қаржы нарығы
- •Қысқа мерзімді қаржыландыру
- •Ұзақ мерзімді қаржыландыру
- •Акциялар
- •Кәсіпорын жаңа капитал шығарады
- •Кесте 1. Қызмет түрлері бойынша таза табыс, млн. Теңге
- •Тақырып 6. Кәсіпкерлікті қаржыландыру (есептер, тест сұрақтары)
- •Тест 1.
- •Жауап бланкісі
- •Есеп 1.
- •Тест 2.
- •Жауап бланкісі
- •Есептер 2
- •7 Тақырып. Фирма шығындары.
- •Шығындар
- •Шығын түрлері
- •Өнімді өндіру үшін фирманың қолданатын сыртқы және ішкі өндіріс факторлары
- •Шекті шығындар
- •Фирма шығындары
- •Пайданың ең жоғары болу шарты
- •Өндіріс масштабының (көлемінің) әсері
- •Қорытынды
- •7 Тақырып. Фирма шығындары (есептер, тест сұрақтары)
- •II.Есептер
- •III. Тест
- •8 Тақырып. Бәсекелестік. Рынок құрылымы.
- •Бәсекелестік
- •Рынок құрылымы
- •Қорытынды
- •2 Тапсырма
- •1 Тапсырма.
- •2 Тапсырма. Түрмедегідер диллемасы
- •3 Тапсырма. Бензоқұбырлар дуэлі
- •4 Тапсырма. Авиокомпания ісі: ірі болған сайын жақсы ма?
- •9 Тақырып. Еңбек нарығы. Еңбек ресурстары.
- •Еңбек нарығы
- •Еңбек ресурстары және жұмыссыздық
- •Жұмыссыздық түрлері
- •Фрикционды жұмыссыздық
- •Құрылым жұмыссыздығы
- •Циклды жұмыссыздық
- •Жасырын жұмыссыздық
- •Табиғи жұмыссыздық түсінігі
- •Жұмыссыздықтың салдары
- •Оукен заңы
- •Қосымша материал.
- •Жұмыспен қамтуды мемлекеттік реттеу
- •Жай мерзімді
- •Мерзімді-сыйақылы
- •Еңбек нарығы қалай жұмыс жасайды
- •Еңбекке сұраныс
- •Жоғары мөлшерде пайда алу шарты
- •Еңбек ұсынысы
- •Нарықтық тепе-теңдік
- •Қызмет түріне орай еңбекақы деңгейіндегі айырмашылықтар
- •Жалқының ең төменгі деңгейін мемлекеттік реттеу
- •Тақырып 9. Еңбек нарығы. Еңбек ресурстары. (есептер, тест сұрақтары)
- •II. Өздік жұмысқа арналған тапсырмалар тест
- •1 Тест сұрақтарына жауаптар
- •III. Еңбек нарығы және жалақы
- •Келесі сөйлемдердің қайсысы дұрыс, қайсысы қате екенін көрсетіңіз.
- •Келтірілген жауаптардың қайсысыд ұрыс екенін көрсет.
- •Тапсырмалар мен есептер
- •Жұмыспен қамтылғандар және жұмыссызлар. Жұмыссыздықты өлшеу.
- •Терминдермен түсініктерге сәйкес анықтамаларын табыңыз:
- •№3 Тест
- •Есептер
- •Тақырып 11. Экономикалық тұрақтылық
- •Экономикалық тұрақтылық
- •Макроэкономиканың мақсаты мен құралдары
- •Жалпы ұлттық өнім. Жалпы ішкі өнім.
- •Жұө табыс тәсілімен есептеу
- •Жіө өндірістік әдіспен есептеу.
- •Қосымша құнды есептеу
- •Ұлттық шоттың басқа көрсеткіштері
- •Номиналды және нақты жүө
- •Экономикалық циклдар
- •Макроэкономикадағы тепе-теңдік
- •Тепе-теңдік баға деңгейі мен ұлттық өндірістің нақты көлемі
- •Жұмыспен қамтудың кейнсиандық теориясындағы макроэкономикалық тепе-теңдік
- •Жұмыссыздықты шектеу мақсатындағы экспансия саясаты
- •Инфляцияны шектеу мақсатындағы рестриктивті саясат
- •Экономиканы ақша-несие және бюджеттік реттеу әдістері
- •Тақырып 11. Экономикалық тұрақтылық (есептер, тест сұрақтары) тест 1.
- •Тест 2.
- •Дұрыс сөйлемді анықта:
- •12 Тақырып. Халықаралық сауда
- •13 Тақырып. Экономикадағы мемлекет
- •Экономикадағы мемлекет
- •1.1 Жеке меншік құқығын сақтау
- •1.2 Сыртқы әсерлерді ескеру
- •1.3 Нарықтық бәсекелестікті қамтамасыз ету
- •1.4 Тұтынушыларды қорғау
- •1.5 Экономиканы тұрақтандыру
- •1.6 Экономикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету
- •1.7 Қоғамдық қолданыстағы тауарлар мен қызметтерді қамтамасыз ету
- •1.8 Мемлекеттік және жеке сектордың өзара әрекеті
- •1.9 Үкімет өз ақшасын қалай жұмсайды
- •1.10Үкіметтік табыстардың көздері
- •Қорытынды
- •Қазақстан республикасы бойынша қосымша материал
- •13 Тақырып. Экономикадағы мемлекет. (есептер, тест сұрақтары) тест
- •Ойлануға арналған сұрақтар
- •5 Нарық Соңғы тауарлар мен қызметтер 6 Нарық 1 Жаттығу
II. Өздік жұмысқа арналған тапсырмалар тест
КЕЛЕСІ СӨЙЛЕМДЕР ДҰРЫС ПА?
1. Еңбекке сұраныс дайын өнімге деген сұраныстың туындысы болып табылады.
1) Иә 2) Жоқ
2. Өнімнің берілген бағасындағы өндірістің айнымалы факторының- еңбектің шекті табысының қисығы төмен көлбеуленген (кемімелі), өйткені шекті еңбек өнімі еңбекті пайдалану азайғанда арта береді.
1) Иә 2) Жоқ
3. Жеке еңбек ұсынысының қисығы әрқашан оң көлбеуленген (өспелі), өйткені еңбекақы жоғары болған сайын ұсыныс мөлшері де жоғары болады.
1)Иә 2)Жоқ
4. Жұмыспен қамтылудың төмендеуі әрқашан еңбекақының өсуіне әкеледі.
1)Иә 2) Жоқ
5. Мемлекет ең төменгі жалақы шегін тепе-теңдік жалақыдан жоғары белгілесе, ол жұмыс күшінің жетіспеушілігіне әкеліп соғады.
1) Ия 2) Жоқ
6. Тауарларға сұраныс оларды өндіруге қажет еңбек сұранысының туындысы болып табылады.
1) Ия 2) Жоқ
7. Бәсекелес салада фирманың еңбекке сұранысы ақшалай көрсетілген шекті еңбек өнімі қисығының бір бөлігі түрінде беріледі.
1) Ия 2) Жоқ
БІР ҒАНА ДҰРЫС ЖАУАПТЫ ТАҢДАҢЫЗ:
8. Бәсекелес фирма өндіріс факторын қолдануды ..............арттыра береді.
1. фактордың шекті өнімі ең жоғарғы шегіне жеткенше;
2.фактордың бағасы өнім бағасына теңескенше;
3.фактордың бағасы осы фактордың шекті өніміне теңескенше;
4.фактордың бағасы осы фактордың ақшамен көрсетілген шекті еңбек өніміне теңескенше;
5. жоғарыда айтылғанның барлығы дұрыс.
9.Бәсекелес фирма ең жоғары пайда табу үшін қосымша жұмысшыларды тек қана мына жағдайда қабылдауы керек, егер
1. ақшамен көрсетілген шекті еңбек өнімі жалақы мөлшерінен көп болса;
2. ақшамен көрсетілген шекті еңбек өнімінің мөлшері өссе;
3. жалпы түсім жалпы шығыннан артық болса;
4. ақшамен көрсетілген шекті еңбек өнімі жалақы мөлшерінен аз болса.
10. Егер мемлекет бәсекелес еңбек нарығында ең төменгі жалақы мөлшерін тепе-теңдік жалақы мөлшерінен жоғары тағайындаса, онда:
1. салада жұмыс күшінің жетіспеушілігі орын алады;
2. салада жұмыс күшінің артықшылығы орын алады;
3. еңбекке сұраныс өседі;
4. еңбекке ұсыныс қысқарады.
11. Түпкілікті өнім нарығында монополист және еңбек нарығында бәсекелес болып табылатын фирма еңбекті сұрағанда қайсы шартқа сүйенеді?
1. Р*MPL = W.
2. P*MCL = W.
3. MR*MPL = W.
4. дұрыс жауабы жоқ..
12. Жеке табыстардың дифференциациялану себебі болып............табылады.
1. байлықты иелену;
2. еңбек рыногындағы дискриминация;
3. адамдардың түрлі қабілеттілігі;
4. жоғарыда айтылғандар
13. Егер салада еңбек ұсынысын шектейтін кәсіподақ әрекет етсе, онда бәсекелі еңбек рыногымен салыстырғанда:
1.жалақы мөлшері көбірек болады, жұмысшы азырақ алынады;
2.жалақы мөлшері азырақ болады, жұмысшы көбірек алынады;
3. жалақы мөлшері көбірек болады, жұмысшы да көбірек алынады;
4. жалақы мөлшері азырақ болады, жұмысшы да азырақ алынады;
5. ештеңе анық айту мүмкін емес.
14. Сіздің ойыңызша шекті еңбек табыстылығының ең дұрыс өлшемі болып не табылады?
1. теңге;
2. дана;
3. адам;
4. адам-сағ;
5. бір адамға келетін теңге
15. Жалақы мөлшерін көбейткенде:
1. еңбек сұранысының мөлшері қысқарады:
2. фирманың еңбекке сұранысы қысқарады;
3. еңбек ұсынысы артады;
4. еңбек ұсынысының мөлшері қысқарады.
