Sdh платалары
SDH-тің барлық оптикалық платалары қатарынан тек қана деңгей платаларын қарастырамыз. 2.8 сурет. PD1, PQ1, PM1 платаларында пайда болған авариялар STM-1 және STM-4 толқын ұзындығы 1310 нм тең болатын қысқа прогоны бар, яғни шеңбер элементтерінің арақашықтығы 5 шақырымнана аспайды. ITU-T стандарты бойынша қысқа прогон 15 км аспауы керек. Шеңбердің толықтай жұмыс істеуі үшін әрбір платаға STM-1 үшінде STM-4 үшін де екі оптикалық интерфейс қажет. Осы көрсетілген шарттарға SD1 және SD4 платалары сәйкес келеді. 2.9 суретте осы платалардың жұмыс істеу сұлбасы көрсетілген. Оптикалық сигнал жүйе кірісіне түседі де оптикалық сигнал электрлік сигналға түрленеді. Электрлік сигналға мәліметтер сигналы мен синхронизация сигналы бөлінеді. Сонымен қатар оптикалық кабель бойынша өтетін сигналдың жоқтығы бақыланады. Әрі қарай сигнал фрейманы синхрондайтын және скрембирлеуіне жауап беретін құрылғыға түседі онда сонымен қатар SOH және POH байттары есептелінеді. Трибутарлы жүктеме BUS interface арқылы XSC матрица платасына түседі. D1-D12 басқару байттары мен бақылау байттары микропроцессор арқылы SCC платасына тікелей түседі. STM сигналының түрленуінің әр этабында авариялардың пайда болуының сұлбасы 2.10 суретте көрсетілген. 2.9 сурет. SD1 және SD4 оптикалық платалардың жұмыс істеу сұлбасы. 2.10 сурет. SD1 және SD4 платаларымен жұмыс істегенде бақыланатын авариялар. Желіні басқару орталығы негізінде мен SUN құрылғысында жұмыс істейтін OptiX iManager T2000 ұсынар едім. Басқару орталығын сақинаның ең негізгі станциясына орнатқан дұрыс деп ойлаймын. Мультиплексорды қосудың логикалық сұлбасын құрастырып болғаннан соң, оптикалық кабельді төсеудің географиялық сұлбасына өтуге болады.
Т2000 басқару орталығы
Тасымалдау желісі арқылы Huawei T2000 басқару орталығы екі платформада Windows 98/ME/2000/XP және Unix жүйесінің Soliaris 8 іске асыруға болады. Windows ОЖ кең таралған әрі Қазақтелекомның кез – келген қызметшісіне белгілі болғандықтан осы жүйеде қаламыз. Басқару орталығы Ethernet 10/100 порттары арқылы UTP – дің төрт жұпты кабелі арқылы байланысады. Басқару орталығы орталық АТС орналасады, өйткені онда тәулік бойы желіні басқаратын және бақылайтын SDH операторлары болады. Өшірілген желі арқылы басқару тасымалдау желісінің басқару орталығындағы компьютер бірі – мультиплексорлар желісіндегі IP адрес ретінде, ал екіншісі – корпоративті немесе басқа желіге арналған екі тәуелсіз IP адрестерінен құралған. Басқару орталығы терезелі режимде жұмыс істейді. Бір терезені мысал ретінде 2.11 суретте келтіргенбіз. Төменде Т2000 – нің негізгі мүмкіншіліктері көрсетілген:
Желі элементтерін және олардың өзара байланысын жалпы картада көрсету;
әрбір элементтің құрамы мен конфигурациясы;
болған аварияларды тарихын көру және сол авариялардың критикалық суретін көрудің үшдеңгейлілігі;
байланыс жолдары мен жаңа элементтерді құрастыру, элемент платасын қосу және алып тастау;
төртдеңгейлі синхронизациялы басқару;
әртүрлі деңгейлі ағындарды құрастыру, өшіру және саралау;
оптикалық байланыс жолдарын жүктеу барысында әрбір VC-4 – ті бөлек етіп көрсетуі;
орнатылған аппараттарда аварияларды орнату;
желі қауіпсіздігін бақылау;
2.11 сурет. Т2000 жүйесінің бір терезесі мысал ретінде көрсетілген
создание рабочих групп с запретами и разрешениями на то или иное действие;
удаленное управление сетью, посредством модема и непосредственно по сети;
управление байтами служебной связи и байтами D1-D12;
выставление порогов срабатывания аварий и многое другое.
SDH желісінің құрамы
SDH желісі кез келген басқа желі сияқты жиынтығы шектелген жеке функционалды модульдерден құралады: мультиплексорлар, коммутаторлар, концентраторлар, регенераторлар және терминалды жабдықтар. Бұл жиын желі шешетін негізгі функционалды міндеттерімен анықталады:
SDH желісінде транспортталу үшін жарамды агрегатты блокқа қол жеткізетін арналар арқылы кіріс ағындарын жинау – қол жеткізу желісінің терминалды мультиплексорлары шешетін мультиплекстеудің міндеті;
кіріс/шығыс ағындарының енгізу/шығару мүмкіндігі болатын агрегатты блоктарды желі бойынша транспорттау – енгізу/шығару мультиплексорлары шешетін транспорттау енгізу/шығару мультиплексорлары шешетін транспорттаудың міндеті, басқаша АDМ – желідегі ақпараттық ағынды логикалық түрде басқарады, ал физикалық түрде осы желіде транспортты арнаны түзетін физикалық ортадағы ағынды басқарады;
таратқыш торапқа бірнеше бір типті ағындарды біріктіру концентраторлар (хаб) шешетін концентрация міндеті;
үлкен қашықтықтарға берілетін сигналдың формасы мен амплитудасын қалыпқа келтіріп (регенерация), оның өшулігін компенсациялау үшін LAN-дағы қайталағыштарға ұқсас құрылғылар, яғни регенераторлардың көмегімен шешілетін регенерация қолданылады;
қолданушының желісі мен SDH желінің байланысуы – шеткі жабдықтың көмегімен шешіледі, мысалы әртүрлі орайластырушы құрылғылар, соның ішінде интерфейстер конверторы, жылдамдықтарының конверторы және т.б.
Желінің бөлінген тараптарында жүзеге асырылатын виртуалды контейнерлерді маршрутизация еұлбасына сәйкес бір сегменттен басқаға аса жүктеу цифрлық коммутаторлардың немесе ДХС крос-коммутаторлардың көмегімен шешілетін коммутацияның міндеті болып табылады.