Тәжірибелік сабақтарды өткізуге әдістемелік нұсқау

Семинар сабақтарға қалай дайындалып келу керек?

Семинар сабақтарына дайындық мынадай кезеңдерден тұрады:

• оқу және анықтамалық әдебиеттер мен оқулықтардағы мәліметтермен танысу;

• дәріс мәтінін қарап шығу, оқу;

• негізгі философиялық категориялар мен түсініктердің мазмұнын, мәнін түсінуге арналған өзіндік жұмыс;

Семинар сабағына дайындалған кезеңде дәптер арналуы қажет, онда:

• сабақ жоспарында қойылған сұрақтарға қысқаша жауап жазылуы;

• қажетті мәліметтер алынған әдебиеттерден жазба көшірме (егер де интернет материалдарынан алынған болса, жауаптарды дұрыс рәсімдеуіңіз сұралады);

• Сізге түсініксіз мәселелер, сұрақтар.

Семинарға дайындалу кезінде теориялық мәселелерді өзіңіздің әлеуметтік және жеке өміріңізбен, яғни практикалық қызметіңізбен байланыстыруға тырысыңыз.

Семинар сабағы – дайын «сабақты» тексеру емес, зерттеп отырған мәселені талқылау.

СЕМИНАР 1. Философия мәдениет феномені ретінде. Мәдени-тарихи контекстегі философия

Сабақтың мақсаты:

Философия пәні, генезисі және қазіргі әлемдегі рөлі. «Дүниетаным» ұғымы, оның құрылымы. Мифологиялық және діни дүниетанымның философиялық дүниетанымнан айырмашылығы.Философияның даму тарихы. Философияның негізгі функциялары.

Ортақ талқыланатын сұрақтар:

1. Философия пәні, қызметі және қоғамдағы орны

2. Философия дүниетаным түрі ретінде. Дүниетанымның тарихи түрлері

3. Философияның мәдени-тарихи алғышарттары

4. Философияның негізгі кезеңдері мен басты бағыттары

Жеке талдаулық сұрақтар:

1. Философия және ғылым: ортақтық пен ерекшелік.

2. Ерте кезең мен қазіргі кезеңдегі мифтердің ролі: адам санасына ықпалы.

3. Философия мен дін: өзара ықпалдастығы мен қарама –қайшылық мүмкіндігі.

4. Шығыс пен Батыстық философиялық ойлау ерекшелігі: қарама –қайшылық пен өзара толықтырушылық.

5. Философия және өнер: дүниені қабылдаудағы ерекшеліктер.

Сабақты өткізуге әдістемелік нұсқау: жеке талдау, топтық талдау

Ортақ талданатын сұрақтарға студенттер міндетті дайындықпен келуі қажет.

Өзіндік жұмыс сұрақтары:

1. Философияның анықтамасын беріңіз

2. «Философия» терминінің мағынасын түсіндір.

3. Философияның дүниеге көзқарас ретінде қалыптасуының 3 негізгі даму кезеңдерін ата.

4. Алғашқы қауым адамына тән ойлаудың бірінші бөлінбеген формасы қандай?

5. Дүниеге діни көзқарастың негізі не?

6. Философияның негізгі салаларын ата.

7. Әлемнің біртұтас бейнесін,ондағы адамның рөлін қалыптастыратын философия функциясы қандай?

8. Философияның негізгі сұрағын гносеологиялық жағынан қарастырғанда бөлінетін философиялық бағыт қалай аталады?

9. Философияның негізгі сұрағын онтологиялық жағынан қарастырғанда бөлінетін философиялық бағыт қалай аталады?

10. Философияның басқа ғылымдардан ерекшелігі қандай?

Әдебиеттер:

1. Алексеев Н., Панин А., Философия. М., 2000

2. Алтай Ж., Қасабек А., Мұхамбетәли Қ. Философия тарихы. А., 1999.

3. Антология мировой философии в 4-х т. М., 1969-1972.

4. Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық. А., 2005-2009.

5. Всемирная энциклопедия: Философия ХХ век. М., 2002.

6. Ғабитов Т. Философия. Оқулық . А., 2002.

7. Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А., 2000.

8. Ғабитов Т., Құлсариева А. Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік. А., 2004.

9. Тұрғынбаев Ә. Философия. А., 2001.

10. Философия. Краткий тематический словарь. Ростов-на-Дону, 2001

СЕМИНАР - 2. Шығыс мәдениетіндегі философия феномені

Сабақтың мақсаты: Көне Үнділік мәдениеттегі діннің мәртебесі және оның философияның қалыптасуы мен дамуындағы ролі. Ведалар дәстүрі. Буддизм мен оның Ведалық дүниетаным мен ритуалдық практикаға қатынасы. Қытайлық философия. Даостық философия. Моизмнің іргелі идеялары. Легизм «соғысушы мемлекеттер» дәуіріндегі саяси- әлеуметтік стратегиялар философиясы ретінде.

Ортақ талқыланатын сұрақтар:

1. Көне үнділік мәдениеттегі карма, каста, реинкарнация жүйесі туралы ілім Үнді философиясының негізі ретінде

2. Буддизм философиясы.

3. Конфуцийшылдық философияның қытайлық мәдениет пен қоғамдағы ролі

4. Даосизм мен моизмнің негізгі идеялары

5. Ежелгі Үнді, Ежелгі Қытай философиясының дүниетанымдық идеяларының салыстырмалық талдауы

Жеке талдаулық сұрақтар:

1. Қытай философиясындағы «инь» және «янь» категорияларының мәні.

2. Будданың «төрт игілікті ақиқаты»

3. Үнді философиясындағы ахимса принципі.

4. Даосизмдегі «у-вэй» принципі.

5. Конфуций іліміндегі «Ардақты әке» ілімі туралы.

Сабақты өткізуге әдістемелік нұсқау: жеке талдау, топтық талдау, презентация

Өзіндік жұмыс сұрақтары:

1. «Карма» ұғымы нені білдіреді?

2. Нирвана дегеніміз не?

3. «Барлық дүние белгілі бір өмірлік энергиямен толықтырылған» дейтін Ежелгі Қытай ілімі қалай аталады?

4. Ци субстанциясымен бірге әлемнің негізін қалайтын заттардың табиғи заңы Лао-Цзы философиясында қалай аталады?

5. Ежелгі Қытай философиясының этика, адамгершілік мәселелеріне басты назар аударатын бағытын ата.

6. Буддизм философиясының негізгі идеясы қандай?

7. Шығыс философиясы дәстүріндегі ең көне болмыс талқыламасын ата.

8. Сяо принціпі қандай мағынаны білдіреді ?

9. Ертедегі Қытай философиясындағы заттардың табиғи жолы қалай аталады?

10. Моизмның негізгі идеясын атаңыз.

Әдебиеттер:

1. Алексеев Н., Панин А., Философия. М., 2000

2. Алтай Ж., Қасабек А., Мұхамбетәли Қ. Философия тарихы. А., 1999.

3. Антология мировой философии в 4-х т. М., 1969-1972.

4. Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық. А., 2005-2009.

5. Всемирная энциклопедия: Философия ХХ век. М., 2002.

6.Ғабитов Т. Философия. Оқулық . А., 2002.

7.Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А., 2000.

8.Ғабитов Т., Құлсариева А. Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік. А., 2004.

9.Тұрғынбаев Ә. Философия. А., 2001.

10.Философия. Краткий тематический словарь. Ростов-на-Дону, 2001

СЕМИНАР 3. Антикалық мәдениеттегі философия

Сабақтың мақсаты: Антикалық философияның даму кезеңдері. Алғашқы философиялық (Сократқа дейінгі) мектептер: а) Милет мектебі: Фалес, Анаксимандр, Анаксимен; б) Элей мектебі; в) Гераклит мектебі; д) Атомистер.Софистер және Сократ философиясы. Киниктер философиясы. Платон және Аристотель – грек философиясының шыңы.

Ортақ талқыланатын сұрақтар:

1. Антика дәуірі философиясының негізгі сипаты мен кезеңдері

2. Милет мектебі. Гераклит

3. Элей мектебі. Пифагор

4. Атомизм. Демокрит

5. Софистер. Сократ

6. Платон идеализмі

7. Аристотель философиясы

8. Эллинистік философия: кинизм, эпикуреизм, стоицизм, скептицизм

Жеке талдаулық сұрақтар:

1.Философиялық білімнің бастауы ретіндегі грек мифологиясының ролі.

2. Антикалық философиясындағы «Жеті данышпан».

3. Зенон апориясы: диалектика және метафизика.

4. Эллиндік – римдік кезеңдегі перипатетизм.

Сабақты өткізуге әдістемелік нұсқау: кесте жасақтау, презентация, топтық талдау.

Өзіндік жұмыс сұрақтары:

1. Ертедегі грек философиясының негізгі мәселесі не болды?

2. Бәрі ағады, бәрі өзгереді, қозғалмайтын ештеме жоқ” деген сөздерді ертедегі грек философтарының қайсысы айтты?

3. Платонның ілімінде танымның іске асу жолы қандай?

4. Аристотельдің пікірінше, материя дегеніміз не?

5. Сократ игілікті қалай түсіндіреді?

6. Парменидтің «Болу не мүлде болмау» деген сөзінің мәнін түсіндіріңіз.

7. «Өзіңді өзің танып біл» деген кімнің сөзі?

8. «Платон менің досым, бірақ ақиқат –қымбат» деген сөзді кім айтты?

9. «Ұшып бара жатқан жебе» жайындағы Зенонның апориясы қай мағынада айтылды?

10. Идеялар туралы ілімнің авторы кім?

Әдебиеттер:

1. Алексеев Н., Панин А., Философия. М., 2000

2. Алтай Ж., Қасабек А., Мұхамбетәли Қ. Философия тарихы. А., 1999.

3. Антология мировой философии в 4-х т. М., 1969-1972.

4. Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық. А., 2005-2009.

5. Всемирная энциклопедия: Философия ХХ век. М., 2002.

6.Ғабитов Т. Философия. Оқулық . А., 2002.

7.Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А., 2000.

8.Ғабитов Т., Құлсариева А. Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік. А., 2004.

9.Тұрғынбаев Ә. Философия. А., 2001.

10.Философия. Краткий тематический словарь. Ростов-на-Дону, 2001

СЕМИНАР 4. Ортағасырлық мәдениеттегі философия феномені

Сабақтың мақсаты: Ортағасырлық философияға тән сипаттар. Ертехристиандық философия. Әулие Августин. Парасат пен сенім қатынасы. Пьер Абеляр. Ортағасырлық батысеуропалық философия: Фома Аквинский.

Ортақ талқыланатын сұрақтар:

1. Батысеуропалық ортағасырлық философияның қалыптасуының мәдени-әлеуметтік контексті. Негізгі қайнар көздері

2. Ортағасырлық мәдениеттегі христиандық дін феномені. Христиандық діннің негізгі рухани құндылықтары

3. А. Августин және Ф. Аквинский ілімдеріндегі Құдай, дүние және адамның арақатынасы жһніндегі ізденістер

4. Универсалий мәселелері. У. Оккам номинализм маңызы жөнінде

Философия және теология. Схоластика. Томизм схоластикалық жаңалықтың жоғарғы формасы ретінде

Жеке талдаулық сұрақтар:

1. Ортағасыр философиясындағы сана мен сенім философиясының арақатынасы.

2. Универсалийлер табиғаты туралы талас.

3. Ортағасыр философиясындағы Құдай болмысын дәлелдеу.

Сабақты өткізуге әдістемелік нұсқау: презентация, өткенді қайталау, топтық талдау.

Өзіндік жұмыс сұрақтары:

1. Ортағасырлық философияға тән басты белгі қандай?

2. Орта ғасырда ақыл-ой мен сенімнің үйлесімдік теориясын жасағанкім?

3. Пьер Абельяр нені жақтады?

4. Номинализмнің басшылыққа алатын қағидасы қандай?

5. Ортағасырлық реализмнің негізін атаңыз.

6. Схоластика дегеніміз қандай құбылыс?

7. Дүниедегі бардың бәрінің пайда болуы мен дамуының себебі Фома Аквинскийдің пікірінше не?

8. Бастапқы христиан дінінің қағидаларын қоршауы теориясының (апалогетика) мәні неде?

9. Орта ғасыр философиясының екі ақиқат теориясы қандай?

10. Ортағасырлық “ Шіркеу әкелерінің ” (“ Отцы церкви ”) ілімі қалай аталды?

Әдебиеттер:

1. Алексеев Н., Панин А., Философия. М., 2000

2. Алтай Ж., Қасабек А., Мұхамбетәли Қ. Философия тарихы. А., 1999.

3. Антология мировой философии в 4-х т. М., 1969-1972.

4. Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық. А., 2005-2009.

5. Всемирная энциклопедия: Философия ХХ век. М., 2002.

6.Ғабитов Т. Философия. Оқулық . А., 2002.

7.Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А., 2000.

8.Ғабитов Т., Құлсариева А. Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік. А., 2004.

9.Тұрғынбаев Ә. Философия. А., 2001.

10.Философия. Краткий тематический словарь. Ростов-на-Дону, 2001

СЕМИНАР 5. Исламдық ортағасырлық мәдениет контекстіндегі араб-мұсылман философиясы

Сабақтың мақсаты: Араб философиясының даму кезеңдері. Әл-Кинди. Әбу Насыр әл Фараби. Ибн-Сина. Ж.Баласағұн мен М.Қашқаридың философиясы. Суфизм. Қожа Ахмет Иассауи.

Ортақ талқыланатын сұрақтар:

1. Арабтық-мұсылмандық философияның мәдени-әлеуметтік және рухани контексті.

2. Рухани өрлеу мен жетілудің суфийлік практикасы. Суфизмнің негізгі рухани құндылықтары

3. Түрік тілдес философиядағы этика, саясат мәселелері

4. Араб-мұсылман және батысеуропалық философиядағы білім мен сенім арақатынасының мәселесі: салыстырмалы талдау

Жеке талдаулық сұрақтар:

1. Ибн Сина және Ибн Рушд философиясының мәні

2. Ортағасыр философиясындағы екіұдай ақиқат теориясы.

Сабақты өткізуге әдістемелік нұсқау: презентация, дискуссия, жеке талдау

Өзіндік жұмыс сұрақтары:

1. Ислам философиясының қалыптасуына ықпал еткен екі негізгі арнаны атаңыз.

2. Антиктік философиядан Әл-Фараби қабылдаған маңызды дәстүрдің атауы қандай?

3. Ортағасырлық дәуірде «арабтардың философы» аталған кім?

4. Әл-Ғазали ислам дініің қай саласының өкілі?

5. Калам философиясының ерекшеліктерін түсіндіріңіз.

6. Фикх атауы және негізгі екі ұғымын түсіндіріңіз.

7. Таухид ұғымының түсініктемесі және құрамдас бөлшектері.

8. Рисала ұғымының түсініктемесі және құрамдас бөлшектері.

9. Ибн Синаның сауығу кітабы қандай салаларды қамтиды?

10. Суфизмнің негізгі идеясы қандай?

Әдебиеттер:

1. Алексеев Н., Панин А., Философия. М., 2000

2. Алтай Ж., Қасабек А., Мұхамбетәли Қ. Философия тарихы. А., 1999.

3. Антология мировой философии в 4-х т. М., 1969-1972.

4. Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық. А., 2005-2009.

5. Всемирная энциклопедия: Философия ХХ век. М., 2002.

6.Ғабитов Т. Философия. Оқулық . А., 2002.

7.Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А., 2000.

8.Ғабитов Т., Құлсариева А. Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік. А., 2004.

9.Тұрғынбаев Ә. Философия. А., 2001.

10.Философия. Краткий тематический словарь. Ростов-на-Дону, 2001

СЕМИНАР 6. Ренессанс пен реформация мәдениетіндегі философия

Сабақтың мақсаты: Қайта өрлеу дәуірі философиясы және мәдениетінің пайда болуының алғы шарттары. Гуманизм, неоплатонизм, натурфилософия.

Ортақ талқыланатын сұрақтар:

1. Ренессанс дәуірі философиясының ерекшеліктері және негізгі сипаттары

2. Ренессанс гуманизмі. Адам идеалы.

3. Ренессанс натурфилософиясы

4. Реформация қозғалысы. Философия және әлеуметтік утопия

Жеке талдаулық сұрақтар:

1.«Ғалымның білместігі» еңбегіндегі Н.Кузанскийдің онтология мен гносеология мәселесін талдауы

2. XVI ғасырдағы ғылыми революция және оның әлем бейнесінің өзгеруіне ықпалы

3. Эразм Роттердамскийдің философиялық мұрасы

4. Ж.Ламетри «Адам-машина»

5. Ағарту дәуірі ойшылдарының еңбектеріндегі құқықтық мемлекет концепциясы

Сабақты өткізуге әдістемелік нұсқау: презентация, дискуссия, жеке талдау

Өзіндік жұмыс сұрақтары:

1. Ренессанс философиясының негізгі идеясын атаңыз.

2. Гуманизм ұғымын түсіндіріңіз.

3. Н. Кузанскийдің негізгі еңбектерін атаңыз.

4. Коперниктің теориясының мазмұнын және маңызын түсіндіріңіз.

5. Н. Макиавеллидің «Билеуші және Тит Ливидің бірінші декадасы туралы пікірлер» шығармасы қандай ілімнің қалыптасуына себепші болды?

6. Утопистік социалистік шығармалардың аттарын және авторларын атаңыз.

7. Бұл шығармалар неге утопистік деп аталады?

8. «Әлемнің және заттардың шексіздігі туралы» еңбектің авторы кім және басты идеясы қандай?

9. Бруно «монадо» деп қандай құбылысты атаған?

10. Галилейдің ғылымда ашқан екі басты жаңалығы қандай?

Әдебиеттер:

1. Алексеев Н., Панин А., Философия. М., 2000

2. Алтай Ж., Қасабек А., Мұхамбетәли Қ. Философия тарихы. А., 1999.

3. Антология мировой философии в 4-х т. М., 1969-1972.

4. Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық. А., 2005-2009.

5. Всемирная энциклопедия: Философия ХХ век. М., 2002.

6.Ғабитов Т. Философия. Оқулық . А., 2002.

7.Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А., 2000.

8.Ғабитов Т., Құлсариева А. Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік. А., 2004.

9.Тұрғынбаев Ә. Философия. А., 2001.

10.Философия. Краткий тематический словарь. Ростов-на-Дону, 2001

СЕМИНАР 7. Жаңа Заман мәдениетіндегі батысеуропалық философия

Сабақтың мақсаты: ХІХ ғасырдағы неміс философиясының даму кезеңдері. Иммануил Канттың философиясы. Гегельдің логикасы мен диалектикасы. Фейербахтың антропологиялық материализмі. Марксизм философиясының негізгі ерекшеліктері. К.Маркстің жаттану концепциясы.

Ортақ талқыланатын сұрақтар:

1.Жаңа Заман философиясындағы негізгі руханилық бағдар.

Экспериментальдық жаратылыстанудың пайда болуы.

2.Декарт философиясындағы күмәндану принциптері

3.Д. Беркли мен Д. Юмның субъективтік идеализмі

4. Екінші жартысындағы И. Канттың трансценденталдық философиясы.

5.Гегельдің диалектика туралы ілімі.

6.Фейербахтың антропологиялық ілімі.

Жеке талдаулық сұрақтар:

1.Ф.Бэконның таным «Елестері»

2. Р.Декарттың интеллектуалды интуициясы

3. Бенедикт Спиноза: «Еркіндік танымдық қажеттілік»

4. Дж.Локк іліміндегі либералды демократияның негізгі теориясы

5. Томас Гоббс қоғамның табиғи және азаматтық халі туралы.

Сабақты өткізуге әдістемелік нұсқау:топтық талдау, кейс толтыру

Өзіндік жұмыс сұрақтары:

1. Жаңа Заман философиясының негізгі бағдары қандай?

2. Эмпиризм негізінде қандай идея бар?

3. Бэкон философиясының өзегі-әдіс (метод) жайлы ілімі қалай аталады?

4. Бэкон табиғатты танып білудің басты кедергісі деп нені есептеді?

5. Адамдардың субъективтік түсініктеріне тән қателесулерді Ф. Бэкон қандай ұғымдармен тұжырымдады?

6. Декарт философиясының негізгі танымдық принципі қандай?

7. Спинозаның философиясы бойынша дүниедегінің бәрін басқаратын құбылыс?

8. Канттың трансценденталдық философиясының негізгі идеясы қандай?

9. Гегель ілімінің ерекшеліктерін атаңыз.

10. Фейербахтың негізгі философиялық ізденістері қандай?

Әдебиеттер:

1. Алексеев Н., Панин А., Философия. М., 2000

2. Алтай Ж., Қасабек А., Мұхамбетәли Қ. Философия тарихы. А., 1999.

3. Антология мировой философии в 4-х т. М., 1969-1972.

4. Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық. А., 2005-2009.

5. Всемирная энциклопедия: Философия ХХ век. М., 2002.

6.Ғабитов Т. Философия. Оқулық . А., 2002.

7.Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А., 2000.

8.Ғабитов Т., Құлсариева А. Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік. А., 2004.

9.Тұрғынбаев Ә. Философия. А., 2001.

10.Философия. Краткий тематический словарь. Ростов-на-Дону, 2001

СЕМИНАР 8. ХІХ ғ. мәдениетіндегі батысеуропалық философия

Сабақтың мақсаты: ХІХ ғасырдағы философиялық бағыттар, түрлері. Ғылыми бағыттар. Рационализм, позитивизм, түрлері.

Ортақ талқыланатын сұрақтар:

1. ХІХ ғасыр –ғылымның алтын ғасыры. Рационализм және оптимизм, прогесске деген шексіз сенім

2. ХІХ ғ. екінші жартысындағы эпистемологиялық айтыстар мен саяси-әлеуметтік философияның қалыптасуы . Маркс идеяларының батыстық қоғамның саяси-әлеуметтік тұғырнамаларына әсері

3. Қоғамдық ғылымдардың дамуы. Позитивизмнің дамуы. Эмпириокритицизм және махизм. Неокантианство

4.«Өмір философиясы» және экзистенциализм. А. Шопенгауэр, Ф. Ницше

Жеке талдаулық сұрақтар:

1. Позитивизм және философия ғылымының пайда болуы.

2. Ф. Ницше «билікке ерік»

3. «Өмір философиясы»: иррационализм,интуитивизм,волюнтаризм принциптері

4. Психоанализ, экзистенциализм және персонализм

Сабақты өткізуге әдістемелік нұсқау: топтық талдау, терминдер сөздігін талдау

Өзіндік жұмыс сұрақтары:

1. Рационализм мен оптимизмнің анықтамасын беріңіз.

2. Индустриалды қоғамның негізгі доминанттарын атаңыз.

3. Индустриалды қоғамның басты құндылығы қандай?

4. Эпистемологиялық айтыстардың басты тақырыбы қандай?

5. Позитивизмнің анықтамасын түсіндіріңіз.

6. Позитивтік социологияның негізін салған кім?

7. Позитивизмнің жалғастырушысы эмпириокритицизм мен махизм ағымдарының ерекшеліктерін түсіндіріңіз.

8. Неокантианствоның ғылыми әдісі мәселесін жасақтаудағы ролі.

9. «Өмір философиясын» негіздеген кім?

10. Еуропалық нигилизм ерекшеліктерін түсіндіріңіз.

Әдебиеттер:

1. Алексеев Н., Панин А., Философия. М., 2000

2. Алтай Ж., Қасабек А., Мұхамбетәли Қ. Философия тарихы. А., 1999.

3. Антология мировой философии в 4-х т. М., 1969-1972.

4. Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық. А., 2005-2009.

5. Всемирная энциклопедия: Философия ХХ век. М., 2002.

6.Ғабитов Т. Философия. Оқулық . А., 2002.

7.Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А., 2000.

8.Ғабитов Т., Құлсариева А. Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік. А., 2004.

9.Тұрғынбаев Ә. Философия. А., 2001.

10.Философия. Краткий тематический словарь. Ростов-на-Дону, 2001

СЕМИНАР 9. Қазақ мәдениетіндегі философия феномені

Сабақтың мақсаты: Қазақтардың дәстүрлі дүниетанымы. Номадтық мәдениеттің синкретизмі. Жыраулар шығармашылығындағы дүниетанымдық ізденістер. Сопылық дәстүр. Ш.Уәлихановтың философиялық көзқарастары. Ы.Алтынсаринның гуманизмі мен антропоцентризмі. А.Құнанбаевтың адам мен Құдайдың, сенім мен білімнің арақатынасы туралы.

Ортақ талқыланатын сұрақтар:

1. Қазақ халқы ойлау мәдениетінің мифологиялық бастаулары

2. Дәстүрлі түркілік дүниетаным және оның мәні

3. Жыраулар шығармашылығындағы философиялық сарын

4. ХІХ ғ. Қазақ ағартушыларының дүниетанымдық көзқарастары: Ш. Уәлиханов, Ы. Алтынсарин, А. Құнанбаев, Ш. Құдайбердіұлы

Жеке талдаулық сұрақтар:

1. 17-18 ғғ. Қазақ хандығы қайраткерлерінің саяси-құқықтық көзқарастарында қандай сарын басым болды?

2. Жыраулар қандай мәселемен айналысқан?

3. Отан қорғауда ерекше көзге түсіп, жорық жырауы атанған кім?

Сабақты өткізуге әдістемелік нұсқау: топтық талдау, презентация

Өзіндік жұмыс сұрақтары:

1.Номадтық мәдениеттің синкретизмі неде?

2.Қазақтың халықтық шығармашылығындағы дүниетанымдық ізденістердің негізгі тақырыбы қандай? авторы кім?

3.«Жерұйық» шығармасының

4.Сопылық дәстүр қазақ философиясының қалыптасуына қандай әсер тигізді?

Әдебиеттер:

1. Алексеев Н., Панин А., Философия. М., 2000

2. Алтай Ж., Қасабек А., Мұхамбетәли Қ. Философия тарихы. А., 1999.

3. Антология мировой философии в 4-х т. М., 1969-1972.

4. Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық. А., 2005-2009.

5. Всемирная энциклопедия: Философия ХХ век. М., 2002.

6.Ғабитов Т. Философия. Оқулық . А., 2002.

7.Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А., 2000.

8.Ғабитов Т., Құлсариева А. Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік. А., 2004.

9.Тұрғынбаев Ә. Философия. А., 2001.

10.Философия. Краткий тематический словарь. Ростов-на-Дону, 2001

СЕМИНАР 10. ХІХ-ХХ ғғ. ресейлік мәдениет контестіндегі орыс философиясы

Сабақтың мақсаты: Орыс философиясы.Славянофилдер философиясы. Сенім адам білімінің шеткері шегі ретінде. П.Я.Данилевскийдің мәдени-тарихи типтер тұғырнамасы.

Ортақ талқыланатын сұрақтар:

1.ХІХ ғ. орыс философиясына тән сипаттар. Батысшылдық және славнофилдік.

2.Орыстың революционер-демократтарының философиясы (Герцен А., Огарев Н., Чернышевский Г.).

3.В.Соловьевтің «Жалпы бірлік» метафизикасы.

4.Н.Бердяевтің персонализмі.

5.Орыс космизмі.

Жеке талдаулық сұрақтар:

1.Орыс ұлтының ерте дүниетанымдық көзқарасын сипаттайтын шығармалар.

3. Орыс исихазмы туралы не айта аласыз?

4. М.В.Ломоносов шығармаларындағы философиялық дәстүрлер.

9. Орыс философтарының шығармаларындағы антропоцентристік және ар мәселесі неге басты орында болды?

Сабақты өткізуге әдістемелік нұсқау: дискуссия, презентация

Өзіндік жұмыс сұрақтары:

1. Ресей философиялық ойларының негіздерін қандай идеялар құрады?

2. Алғашқы орыс философы – митрополит кім болды?

3. Славянофильдер нені қолдады?

4. Батысшылдық ағымының ерекшеліктерін атаңыз.

5. “Философиялық хаттардың ” авторы кім және негізгі идеясы қандай?

6. “ Құдай жоқ болса, онда мән де, мақсатта жоқ ” - деген философ кім?

7. “ Барлық жаратылыс тұтастығы құдайда ” - деген ойшыл кім?

8. Н.Г. Чернышевский бойынша интеллигенцияның өмірлік сұрағы қандай?

9. Бердяевтың ойынша өмірдің тарихы мәселесі неден көрініс тапқан?

10. В. Соловьев философиясының орталық идеясы қандай?

11. Орыс космизмінің ерекшеліктері қандай?

Әдебиеттер:

1. Алексеев Н., Панин А., Философия. М., 2000

2. Алтай Ж., Қасабек А., Мұхамбетәли Қ. Философия тарихы. А., 1999.

3. Антология мировой философии в 4-х т. М., 1969-1972.

4. Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық. А., 2005-2009.

5. Всемирная энциклопедия: Философия ХХ век. М., 2002.

6.Ғабитов Т. Философия. Оқулық . А., 2002.

7.Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А., 2000.

8.Ғабитов Т., Құлсариева А. Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік. А., 2004.

9.Тұрғынбаев Ә. Философия. А., 2001.

10.Философия. Краткий тематический словарь. Ростов-на-Дону, 2001

СЕМИНАР 11. ХХ ғ. мәдениет контекстіндегі батыстық философия

Сабақтың мақсаты: ХХ ғасырдағы философияның мәні. Негізгі бағыттар ретіндегі прагматизм, структурализм, сенсуализм, экзистенциализм, феноменология, герменевтика.

Ортақ талқыланатын сұрақтар:

1. Э. Гуссерльдің феноменологиясы.

2. М. Хайдеггер, А. Камю, Ж. Сартрдың философиялық ізденістері

3. М. Фуконың билік пен білім контоминациясы мәселесі

4. Герменевтика және тексті түсіндіру мәселесі

5. Постмодернизм философиясы

Жеке талдаулық сұрақтар:

1.К. Юнг «ұжымдық санасыздық» туралы

2. К.Поппердің ашық қоғам концепциясы

3. Экзистенциализм «шектік жағдайлар» туралы

Сабақты өткізуге әдістемелік нұсқау: дискуссия, презентация

Өзіндік жұмыс сұрақтары:

1. Позитивизмнің үшінші тарихи формасын білдіретін ХХ ғасырдағы философиялық ағым қалай аталады?

2. Феноменологияның негізін салушы кім ?

3. Неопозитивизмнің негізгі проблемасы қандай?

4. Структурализм философиясы үшін тән танымның социогуманитарлық методын атаңыз.

5. Гуссерльдің пікірінше адамның шынайы табиғаты қандай?

6. Хайдеггердің жаңа еуропалық нигилизмді талдауын түсіндіріңіз.

7. Сандырақ өмір сүру тақырыбының негізгі идеясы қандай?

8. Ж.П. Сартр шығармашылығындағы әлеуметтік бірдейлік идеясын түсіндіріңіз.

9. Герменевтика ұғымының анықтамасын беріңіз.

10. Постмодернистік ойлаудың өзіндік ерекшелігін түсіндіріңіз.

Әдебиеттер:

1. Алексеев Н., Панин А., Философия. М., 2000

2. Алтай Ж., Қасабек А., Мұхамбетәли Қ. Философия тарихы. А., 1999.

3. Антология мировой философии в 4-х т. М., 1969-1972.

4. Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық. А., 2005-2009.

5. Всемирная энциклопедия: Философия ХХ век. М., 2002.

6.Ғабитов Т. Философия. Оқулық . А., 2002.

7.Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А., 2000.

8.Ғабитов Т., Құлсариева А. Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік. А., 2004.

9.Тұрғынбаев Ә. Философия. А., 2001.

10.Философия. Краткий тематический словарь. Ростов-на-Дону, 2001

СЕМИНАР 12. Болмыс философиясы

Сабақтың мақсаты: Онтология болмыс туралы ілім ретінде. Онтология мәселелері. Болмыс емес феномені. Өлім феномені. Мәдениет пен философиядағы өлімге деген қатынас. Буддистік тантризм және өлімді қабылдау сатылары. Адам болмысының экзистенциализмі. Онтологияның антропологиямен байланысы

Ортақ талқыланатын сұрақтар:

1. Болмыс – философиялық категория ретінде. Болмыс формалары және аспектілері.

2. Материя ұғымы. Әлемнің материалдық бірлігі принципі.

3. Қозғалыс материяның атрибуты. Материя қозғалысының түрлері.

4. Кеңістік және уақыт

5. Диалектиканың категориялары және негізгі заңдары.

Жеке талдаулық сұрақтар:

1. Философиядағы «болмыссыздық» категориясы.

2. Прогресс және регресс: түсініктер арақатынасы

3. Виртуальды шынайылық

Сабақты өткізуге әдістемелік нұсқау:топтық талдау

Өзіндік жұмыс сұрақтары:

1. Болмыстың анықтамасын және негізгі формаларын ата.

2. Материалистік философияда болмыс нені білдіреді?

3. Материяның философиялық анықтамасын беріңіз.

4. Қозғалыс пен тыныштықтың арақатынасы қандай?

5. Сананың анықтамасын беріңіз.

6. Диалектиканың қай заңы даму процестерінің ішкі қайнар көздерін ашады?

7. Дамудың механизмын көрсететін заң қандай?

8. Әлемнің дамуының қайнар көзі неде?

9. Құбылыстың ішкі, көзге көрінбейтін жағын атаңыз.

10. Материалистік диалектика бойынша дүниенің негізі (субстанция) неде?

Әдебиеттер:

1. Алексеев Н., Панин А., Философия. М., 2000

2. Алтай Ж., Қасабек А., Мұхамбетәли Қ. Философия тарихы. А., 1999.

3. Антология мировой философии в 4-х т. М., 1969-1972.

4. Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық. А., 2005-2009.

5. Всемирная энциклопедия: Философия ХХ век. М., 2002.

6.Ғабитов Т. Философия. Оқулық . А., 2002.

7.Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А., 2000.

8.Ғабитов Т., Құлсариева А. Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік. А., 2004.

9.Тұрғынбаев Ә. Философия. А., 2001.

10.Философия. Краткий тематический словарь. Ростов-на-Дону, 2001

СЕМИНАР 13. Таным философиясы

Сабақтың мақсаты: Таным және шығармашылық. Ақиқат. Адасу. Ғылыми таным. Әдіс мәселесі. Танымның негізгі әдістері. Логика және әдіснама.

Ортақ талқыланатын сұрақтар:

1. Таным – шындықты бейнелеу формасы. Танымның субъектісі және объектісі

2. Ақиқат – танымның мақсаты ретінде. Абсолютті және салыстырмалы ақиқат.

3. Ғылыми танымның әдістері.

4. Ғылымдағы түсіну проблемасы.

Жеке талдаулық сұрақтар:

1. Танымдағы ақиқат мәселесі.

2. Білім мен сенім.

3. Ғылыми революцияның себептері мен сипаты.

4. Адамзат тарихындағы ақпараттық революция.

5. Сциентизм және антисциентизм.

6. Ғалымның моральдық жауакершілігі мәселесі.(ғылым этикасы)

Сабақты өткізуге әдістемелік нұсқау: дискуссия

Өзіндік жұмыс сұрақтары:

1. Таным ұғымының анықтамасын беріңіз.

2. Сезімдік және рационалдық танымның арақатынасы қандай?

3. Ақиқат дегеніміз не?

4. Ақиқаттың түбегейлі өлшеуішін атаңыз.

5. Сезімдік танымның негізгі формалары қандай?

6. Танымның субъектісі қандай?

7. Адамның дүниені танып білуін жоққа шығаратын бағыт қандай?

8. Зерттеліп отырған объект жөніндегі толық емес білім қалай аталады?

9. Ғылыми танымның негізгі әдістерін атаңыз.

10. Таным процесінің ең жоғарғы сатысы қалай аталады?

Әдебиеттер:

1. Алексеев Н., Панин А., Философия. М., 2000

2. Алтай Ж., Қасабек А., Мұхамбетәли Қ. Философия тарихы. А., 1999.

3. Антология мировой философии в 4-х т. М., 1969-1972.

4. Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық. А., 2005-2009.

5. Всемирная энциклопедия: Философия ХХ век. М., 2002.

6.Ғабитов Т. Философия. Оқулық . А., 2002.

7.Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А., 2000.

8.Ғабитов Т., Құлсариева А. Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік. А., 2004.

9.Тұрғынбаев Ә. Философия. А., 2001.

10.Философия. Краткий тематический словарь. Ростов-на-Дону, 2001

СЕМИНАР 14. Философиялық антропология

Сабақтың мақсаты: Адам болмысының экзистенциализмі. Онтологияның антропологиямен байланысы. Әлеуметтік философия пәні, қоғам феномені. Қоғамның пайда болуы. Антропосоциогенез.

Ортақ талқыланатын сұрақтар:

1. Философия тарихындағы адам мәселесі.

2. Адам бойындағы биологиялық және әлеуметтік сана-сезім.

3. Тұлға үғымы. Адам өмірінің мәні мен мақсаты.

4. Құндылықтар туралы ілім. Аксиология.

Жеке талдаулық сұрақтар:

1. Философиядағы адам өмірінің мәні мәселесі.

2. Адам мәселесінің өмірі мен өлімі мәселесі.

3. «Маугли»мәселесі.

4. Адамдағы Құдай мәселесі мен Құдай Адам мәселесінің философиядағы талқылануы.

5. Эвтаназия: «теріс» және «оң».

6. Адамды клондау мәселесінің философиялық аспектілері.

Сабақты өткізу әдісі: өткенді қайталау, талдау топтық, кесте толтыру

Өзіндік жұмыс сұрақтары:

1. Философияда адамның негізгі бейнелері қандай?

2. Микрокосм және макрокосм ұғымдарын түсіндіріңіз.

3. Антропоцентризмнің анықтамасын беріңіз.

4. Тән мен рух үйлесімін іздестіру формаларын атаңыз.

5. Адам өмірінің мән-мағынасы қандай?

6. Бақыт феноменін түсіндіріңіз.

7. Адамның әлеуметтік бірдейлігін қалай түсінесіз?

8. Еркіндік пен анархия ұғымдарының айырмашылықтары қандай?

9. Жеке бас еркіндік идеясын түсіндіріңіз?

10. Конформизм және конформдық мінез-құлық дегеніміз не?

Әдебиеттер:

1. Алексеев Н., Панин А., Философия. М., 2000

2. Алтай Ж., Қасабек А., Мұхамбетәли Қ. Философия тарихы. А., 1999.

3. Антология мировой философии в 4-х т. М., 1969-1972.

4. Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық. А., 2005-2009.

5. Всемирная энциклопедия: Философия ХХ век. М., 2002.

6.Ғабитов Т. Философия. Оқулық . А., 2002.

7.Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А., 2000.

8.Ғабитов Т., Құлсариева А. Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік. А., 2004.

9.Тұрғынбаев Ә. Философия. А., 2001.

10.Философия. Краткий тематический словарь. Ростов-на-Дону, 2001

СЕМИНАР 15. Жаһандық мәселелер философиясы

Сабақтың мақсаты: Жаһандық мәселелер. Пайда болуының себептері. Экологиялық апат қаупі. Жаһандық, глобализм, антиглобализм тарихтың қазіргі ұйғарым – талабы ретінде. Жаһандық модельдеу «Римдік клубтың» негізгі мәселесі ретінде

Ортақ талқыланатын сұрақтар:

1. Жаһандық мәселелер және олардың пайда болуының себептері. Экологиялық апат қаупі және оны жеңудің негізгі философиялық мағынасы .

2. Жаһандық мәселелерді шешудің негізгі бағыттары. Футурологиялық бағыттың қалыптасуы.

3. «Римдік клубтың» философиялық ізденістері.

Жеке талдаулық сұрақтар:

1. Әлеуметтік философиядағы технократиялық концепция.

2. Философиялық концепциялардағы техника сыны.

3. Адамзат тарихындағы ақпараттық революция.

4. Қазіргі мәдениетке ақпараттық технологияның ықпалы.

5. Ақпараттық дағдарыс мәселесі.

6. Жаһандық мәселелер, дағдарыс және апаттар: түсініктер арақатынасы.

7. Жаһандық және антиглобальдық: қарама-қайшылық мәні.

Сабақты өткізу әдісі: өткенді қайталау, талдау топтық, кесте толтыру

Өзіндік жұмыс сұрақтары:

1. Жаһандық мәселелердің пайда болу себептері қандай?

2. Адамның зиянды әрекетінен қоршаған ортаны қорғау мәселесі қалай аталады?

3. Экологиялық апат қаупін жеңудің қандай негізгі сценарийлерін білесіз және олардың философиялық мағынасын түсіндіріңіз?

4. Жаһандық, глобализм және антиглобализм ұғымдарын түсіндіріңіз.

5. «Жаһандық қ модельдеу» дегеніміз не?

6. «Римдік клубтың» негізгі мәселелері қандай?

7. Жаһандық мәселелерді шешудің негізгі бағыттарын атаңыз.

8. Футурология дегеніміз не?

9. Футурологияның негізгі бағыттарын атаңыз.

10. «Жаһандық сана» ұғымына түсініктеме беріңіз.

Әдебиеттер:

1. Алексеев Н., Панин А., Философия. М., 2000

2. Алтай Ж., Қасабек А., Мұхамбетәли Қ. Философия тарихы. А., 1999.

3. Антология мировой философии в 4-х т. М., 1969-1972.

4. Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық. А., 2005-2009.

5. Всемирная энциклопедия: Философия ХХ век. М., 2002.

6.Ғабитов Т. Философия. Оқулық . А., 2002.

7.Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия А., 2000.

8.Ғабитов Т., Құлсариева А. Мәдени-философиялық энциклопедиялық сөздік. А., 2004.

9.Тұрғынбаев Ә. Философия. А., 2001.

10.Философия. Краткий тематический словарь. Ростов-на-Дону, 2001

Студенттің өзіндік жұмыстарына (СӨЖ), студенттің оқытушының басшылығымен орындайтын өзіндік жұмыстарына (СОӨЖ) арналған тапсырмаларды орындау

СОӨЖ № 1. Философия мәдениет феномені ретінде. Мәдени-тарихи контекстегі философия.

Тапсырма 1. Негізгі түсініктер бойынша кестені толтырыңыз.

Түсінік Дүниетаным Мифология Дін Философия Онтология Гносеология Аксиология Диалектика Методология	Анықтамасы
Әлеуметтік философия