1.1. Айслулҗ умштн, нер өгтн.

1.2. Эндү чиклтн.

Экәс, тигәд, чанһ, йорәҗ, бәәдг, теругинь, күндлад, җөөлн, кермҗ, сөрлҗ.

1.3. Һол келлһнә хүвс текстәс олҗ автн, таблицт бичтн.

келлһнә хүвс	бәәлһнә нерн	чинрлгч нерн	үүлдәгч	нареч	орч нерн	тоолгч нерн
1
2

1.4. Өггдсн схемәр зәңг текстәс олҗ автн.

- - -, - - -, - - - - - - - _____ ======.

1.5. Текстин учр-утхла ирлцдго үгмүд олҗ автн.

Күүкн, медхлә, гер-бүлән, цаасн, өдрлә, бәрүлхлә, теңгр, кеермҗ, үнн, хур.

II. «Мини сул цаг» гидг төрәр келвр тогтаһад, амн үгәр келтн (15 зәңгәс үлү).

III. Өггдсн төрәр күүндвр тогтатн (амн үгәр).

Төр: «Соньн йовдл».

2015 җилин туула сар

9-гч класст хальмг келнә шүүврин даалһврмуд

37-гч вариант

I. Текстәр көдллһн.

1. Хальмгин литәр җил арвн хойр сарта. 2. Шин җил бар сарас эклнә. 3. Бар, туула, лу, моһа, мөрн, хөн, мөчн, така, ноха, һаха, хулһн, үкр — җилин арвн хойр сарин нерд. 4. Долан хонгин нерн һарьгин нертә: Нарн, Сарң, Мигмр, Үлмҗ, Пүрвә, Басң, Бембә.

5. Кезәнә хальмгуд теңгрт бәәсн сар хәләҗәһәд, өдрин то меддг бәәҗ. 6. Нег шинд сар нәрхн хавсн мет үзгднә. 7. Дүүрә йовҗ, нәәмнд төгргин өрәл болна. 8. Арвн тавнд сар дүүрәд, ааһшң төгрг болна. 9. Дәкнәс хасгдад, сар баһрад ирнә. 10. Һучнд үзгддгән уурна. 11. Нәәмн, арвн тавн болн һучн - мацг өдрмүд. 12. Эн өдрмүдт бурхнд шүтдг улс зулан тавлад, эрк эргүләд, зальврад, мөргәд, цер бәрнә. 13. Килнц болну, буйн болну, эн өдрмүдт бум дәкҗ икддг. 14. Тегәд чигн эн өдрмүдт буру йовдл һарһдго.

1.1. Айслулҗ умштн, нер өгтн.

1.2. Эндү чиклтн.

Тенгрт, Пүрвә, тула, нәмнд, икддг, хәләҗаһад, гаха, төгрк, ааһшң, Сарнг.

1.3. Һол келлһнә хүвс текстәс олҗ автн, таблицт бичтн.

келлһнә хүвс	бәәлһнә нерн	чинрлгч нерн	үүлдәгч	нареч	орч нерн	тоолгч нерн
1
2

1.4. Өггдсн схемәр зәңг текстәс олҗ автн.

-.-.- ______ -.-.-.-.- , - - - - =====.

1.5. Текстин учр-утхла ирлцдго үгмүд олҗ автн.

Мигмр, Басң, Альмн, нәәмнд, һучнд, арвн доланд, теңгрт, җилин, кезәнә, ялмн.

II. «Хальмг Таңһчин сүүр (символика)» гидг төрәр келвр тогтаһад, амн үгәр келтн (15 зәңгәс үлү).

III. Өггдсн төрәр күүндвр тогтатн (амн үгәр).

Төр: «Мини өдрин зура».

2015 җилин туула сар

9-гч класст хальмг келнә шүүврин даалһврмуд

38-гч вариант

I. Текстәр көдллһн.

1. Цаһан Сар — хальмг улсин байр. 2. Хальмгуд кезәңк цагас авн Цаһан Сариг байртаһар тосч давулна. 3. Цаһан гисн үг хөвтә, кишгтә, байрта тоотла залһлдата.

4. Эн өдрт урдаснь белднә. 5. Мах чанад, боорцг кеһәд, шин хувц-хунр уйҗ, герән ахулна. 6. Гер дотр шин өлг-эд, ке сәәхн хувц-хунр һарһҗ өлгдг авъяста.

7. Цаһана өмн күңшү үнр һарһад, боорцг шарна. 8. Цаһана боорцг йирин боорцгас йилһрнә. 9. Зүсн болһн эврә чинртә. 10. Цаһана боорцг һурвн багд хувагдна: дееҗин, белгин, эдлврин. 11. Дееҗин боорцг кех һуйрт өндг, һахан хорһ оруллго кенә. 12. Дееҗд орулдг боорцг: целвг, тавн тоһш, һурвн шор белг, мошкмр, хуц, кит. 13. Белгин боорцгт хавтха, хуц, кит, җола, мошкмр, һурвн шор белг, зурһан тоһш орна. 14. Эдлврин боорцгт темән, һалун, хорха, нань чигн олн зүсн боорцг орна.