Təyəmmüm Babı

عَنْ عَائِشَةَ ، زَوْجِ النَّبِيِّ  قَالَتْ: خَرَجْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ  فِي بَعْضِ أَسْفَارِهِ، حَتَّى إِذَا كُنَّا بِالْبَيْدَاءِ، أَوْ بِذَاتِ الْجَيْشِ، انْقَطَعَ عِقْدٌ لِي، فَأَقَامَ رَسُولُ اللَّهِ  عَلَى الْتِمَاسِهِ، وَأَقَامَ النَّاسُ مَعَهُ، وَلَيْسُوا عَلَى مَاءٍ، فَأَتَى النَّاسُ إِلَى أَبِى بَكْرٍ الصِّدِّيقِ، فَقَالُوا: أَلاَ تَرَى مَا صَنَعَتْ عَائِشَةُ؟ أَقَامَتْ بِرَسُولِ اللَّهِ  وَالنَّاسِ، وَلَيْسُوا عَلَى مَاءٍ، وَلَيْسَ مَعَهُمْ مَاءٌ. فَجَاءَ أَبُو بَكْرٍ، وَرَسُولُ اللَّهِ  وَاضِعٌ رَأْسَهُ عَلَى فَخِذِي قَدْ نَامَ، فَقَالَ: حَبَسْتِ رَسُولَ اللَّهِ  وَالنَّاسَ، وَلَيْسُوا عَلَى مَاءٍ، وَلَيْسَ مَعَهُمْ مَاءٌ. فَقَالَتْ عَائِشَةُ: فَعَاتَبَنِي أَبُو بَكْرٍ، وَقَالَ مَا شَاءَ اللَّهُ أَنْ يَقُولَ، وَجَعَلَ يَطْعُنُنِي بِيَدِهِ فِي خَاصِرَتِي، فَلاَ يَمْنَعُنِي مِنَ التَّحَرُّكِ إِلاَّ مَكَانُ رَسُولِ اللَّهِ  عَلَى فَخِذِي، فَقَامَ رَسُولُ اللَّهِ  حِينَ أَصْبَحَ عَلَى غَيْرِ مَاءٍ، فَأَنْزَلَ اللَّهُ آيَةَ التَّيَمُّمِ فَتَيَمَّمُوا. فَقَالَ أُسَيْدُ بْنُ الْحُضَيْرِ: مَا هِيَ بِأَوَّلِ بَرَكَتِكُمْ يَا آلَ أَبِي بَكْرٍ، قَالَتْ: فَبَعَثْنَا الْبَعِيرَ الَّذِي كُنْتُ عَلَيْهِ، فَأَصَبْنَا الْعِقْدَ تَحْتَهُ.

206. Peyğəmbərin  zövcəsi Aişə  rəvayət edir ki, biz Peyğəmbərlə  birlikdə səfərə çıxdıq. Nəhayət, Beyda və ya Zətul Ceyş deyilən yerə çatdıqda boyunbağım qırılıb yerə düşdü. Peyğəmbər  dayanıb onu axtarmağa başladı. Onun ya­nında olanlar da dayanmağa məcbur oldular. Ətrafda su olmadığından əshabələrdən bəziləri Əbu Bəkr əs-Siddiqin  yanına gəlib dedilər: “Aişənin nə etdiyini görürsənmi? Allahın elçisi və bu qədər camaat ona görə dayanıb. Onlarda olan su ehtiyatı qurtarıb, özləri də su olmayan yerdə dayanıblar.” Əbu Bəkr  (mənim yanıma) gəldi. Bu vaxt Peyğəmbər  başını dizimin üstünə qoyub yatmışdı. Əbu Bəkr: “Allahın elçisini və bu qədər camaatı su olmayan bir yerdə, həm də su ehtiyatları olmadığı halda saxlamısan?” Sonra o, barmağı ilə böyrümdən vura-vura məni bir az da tənbeh etdi. Bu vaxt Peyğəmbərin  başı dizimin üstündə olduğuna görə mən tərpən­mədim. Peyğəmbər  ayıldıqda (paklanıb namaz qılmaq üçün) su tapmadı. (Elə bu səbəbdən də) Uca Allah təyəmmüm ayəsini nazil etdi və onlar da təyəmmüm etdilər. Useyd İbn Xudeyr  dedi: “Ey Əbu Bəkrin ailəsi! Bu sizin ilk bərəkətiniz deyildir.” (Aişə) dedi: “Sonra üstündə oturduğum dəvəni qaldırdıq və boyunbağını onun altından tapdıq.” (Buxari 334, 3672, 4607, Muslim 367, 550, 842)

عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ شَقِيقٍ قَالَ : كُنْتُ جَالِسًا مَعَ عَبْدِ اللهِ وَأَبِي مُوسَى الأَشْعَرِيِّ فَقَالَ لَهُ أَبُو مُوسَى لَوْ أَنَّ رَجُلاً أَجْنَبَ فَلَمْ يَجِدِ الْمَاءَ شَهْرًا أَمَا كَانَ يَتَيَمَّمُ وَيُصَلِّي فَكَيْفَ تَصْنَعُونَ بِهَذِهِ الآيَةِ فِي سُورَةِ الْمَائِدَةِ {فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا} فَقَالَ عَبْدُ اللهِ لَوْ رُخِّصَ لَهُمْ فِي هَذَا لأَوْشَكُوا إِذَا بَرَدَ عَلَيْهِمُ الْمَاءُ أَنْ يَتَيَمَّمُوا الصَّعِيدَ قُلْتُ وَإِنَّمَا كَرِهْتُمْ هَذَا لِذَا قَالَ نَعَمْ فَقَالَ أَبُو مُوسَى أَلَمْ تَسْمَعْ قَوْلَ عَمَّارٍ لِعُمَرَ بَعَثَنِي رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم فِي حَاجَةٍ فَأَجْنَبْتُ فَلَمْ أَجِدِ الْمَاءَ فَتَمَرَّغْتُ فِي الصَّعِيدِ كَمَا تَمَرَّغُ الدَّابَّةُ فَذَكَرْتُ ذَلِكَ لِلنَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ إِنَّمَا كَانَ يَكْفِيكَ أَنْ تَصْنَعَ هَكَذَا فَضَرَبَ بِكَفِّهِ ضَرْبَةً عَلَى الأَرْضِ ثُمَّ نَفَضَهَا ثُمَّ مَسَحَ بِهَا ظَهْرَ كَفِّهِ بِشِمَالِهِ ، أَوْ ظَهْرَ شِمَالِهِ بِكَفِّهِ ثُمَّ مَسَحَ بِهِمَا وَجْهَهُ فَقَالَ عَبْدُ اللهِ أَفَلَمْ تَرَ عُمَرَ لَمْ يَقْنَعْ بِقَوْلِ عَمَّارٍ.

207. Şəqiq demişdir: “(Bir dəfə) mən Abdullah (İbn Məsud) və Əbu Musa əl-Əşariy  ilə birlikdə oturmuşdum. Əbu Musa (Abdullahdan): “De görək, əgər adam cunub olsa və bir ay su tapa bilməsə, təyəmmüm etməyəcək və namazı necə qılmalıdır?”– deyə soruşdu. Əbu Musa: “Bəs onda “əl-Maidə” surəsindəki bu: “Su tapmasanız, tə­miz torpaqla təyəmmüm edin”. (əl-Maidə 6). ayəsini (nə edək) necə izah edərsən?”. Abdullah: “Əgər insanlara bu ayəyə əsasən rüsxət veri­lərsə, onlar suyun soyuq olduğunu gördükdə, onu qoyub torpaqla təyəm­müm etməyə başlayacaqlar”. Aməş, Şəqiqdən: “Siz təyəmmümü su soyuq olduğu üçünmü pis qarşıladız?”. O: “Bəli” dedi. Əbu Musa, Abdullaha dedi: “Məgər sən Əmmarın  Ömərə  dediyi bu sözünü eşitməmisənmi? (O demişdir ki,) Peyğəmbər  məni bir iş dalınca göndərmişdi. (Səfər əsnasında) mən cunub oldum və su tapa bilmədim. Bu səbəbdən də mən, heyvanın ağnadığı kimi, yerdə o üzə-bu üzə çevrilib bədənimi torpağa sürtməyə başladım. Sonra Peyğəmbərin  yanına gəldim və bunu ona danışdım. Peyğəmbər: “Sadəcə iki əlinlə belə etməyin sənə kifayət edərdi” dedi, sonra əllərini bir kərə yerə vurdu və əlini silkələdi, sonra da sol əlinin ovcu ilə sağ əlinin üstünü (sürtərək), sağ əlinin ovcu ilə sol əlinin üst tərəfinə və üzünə məsh etdi”. Abdullah (ona etirazını bildirib) dedi: “Məgər sən Ömərin, Əmmarın bu sözü ilə razılaşmadığını görmədinmi?!” (Buxari 347, Muslim 368, 542, 844)

عَنْ عَمَّارُ بْنُ يَاسِرٍ  أَنَّهُ قَالَ لِعُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ : أَمَا تَذْكُرُ أَنَّا كُنَّا فِى سَفَرٍ أَنَا وَأَنْتَ، فَأَمَّا أَنْتَ فَلَمْ تُصَلِّ، وَأَمَّا أَنَا فَتَمَعَّكْتُ فَصَلَّيْتُ، فَذَكَرْتُ لِلنَّبِىِّ  فَقَالَ النَّبِىُّ  «إِنَّمَا كَانَ يَكْفِيكَ هَكَذَا» فَضَرَبَ النَّبِىُّ  بِكَفَّيْهِ الأَرْضَ، وَنَفَخَ فِيهِمَا ثُمَّ مَسَحَ بِهِمَا وَجْهَهُ وَكَفَّيْهِ.

208. Əmmar İbn Yasir  Ömər İbn Xəttaba  dedi: “Yadındadırmı? İkimiz səfərdə idik. Sən namaz qılmadın. Mən isə yerə uzanıb o üz-bu üzə çevrilərək bədənimi torpağa sürtdüm, sonra da namazımı qıldım. Mən bunu Peyğəmbərə  xəbər verdikdə o: “Sənə belə etmək kifayət edərdi” deyib əllərini yerə vurdu, sonra əllərinin içinə üfürdü, sonra da ovuclarını üzünə və biləyə qədər (əllərinə) sürtdü. (Buxari 338, Muslim 368, 553, 846)

عَنْ أَبِى جُهَيْمِ بْنِ الْحَارِثِ الأَنْصَارِىِّ ، قَالَ: أَقْبَلَ النَّبِىُّ  مِنْ نَحْوِ بِئْرِ جَمَلٍ، فَلَقِيَهُ رَجُلٌ فَسَلَّمَ عَلَيْهِ، فَلَمْ يَرُدَّ عَلَيْهِ النَّبِىُّ  حَتَّى أَقْبَلَ عَلَى الْجِدَارِ، فَمَسَحَ بِوَجْهِهِ وَيَدَيْهِ، ثُمَّ رَدَّ عَلَيْهِ السَّلاَمَ.

209. Əbu Cuheym İbn Haris əl-Ənsari  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  Bir-Cəməldən (Mədinə yaxınlığında yer) gələrkən qarşısına çıxan bir nəfər ona salam verdi, lakin Peyğəmbər  onun salamını almadı. Nəhayət, divara yaxınlaşdı, (əllərini divara vurub) üzünə və əllərinə sürtdükdən sonra o kimsənin salamını aldı. (Buxari 337, Muslim 369, 544, 848)

الدليل على أن المسلم لا ينجس