Ubey İbn Kəb  Və Ənsarda Olan Bir Cəmaatın Fəziləti

حديث أَنَسِ رضي الله عنه، قَالَ: جَمَعَ الْقُرْآنَ عَلَى عَهْدِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَرْبَعَةٌ: كُلُّهُمْ مِنَ الأَنْصَارِ؛ أُبَيٌّ، وَمُعَاذُ بْنُ جَبَلٍ، وَأَبُو زَيْدٍ، وَزَيْدُ ابْنُ ثَابِتٍ قُلْتُ لأَنَسِ مَنْ أَبُو زَيْدٍ قَالَ أَحَدُ عُمُومَتِي

1602. Ənəs  demişdir: “Peyğəmbər  zamanında ənsardan olan dörd nəfər Quranı cəm etməklə məşğul idi: Ubey (İbn Kəbə), Muaz İbn Cəbəl, Əbu Zeyd və Zeyd İbn Sabit.”(Hədisi danışan ravi demişdir): “Mən Ənəsdən soruşdum: “Əbu Zeyd kimdir?” Dedi: “Əmilərimdən biridir.” (Buxari 3810, Muslim 6494, 2465/119)

حديث أَنَسِ بْنِ مَالكٍ رضي الله عنه، قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لأُبَيٍّ: إِنَّ اللهَ أَمَرَنِي أَنْ أَقْرَأ عَلَيْكَ لَمْ يَكُنِ الَّذِينَ كَفَرُوا قَالَ: وَسَمَّانِي قَالَ: نَعَمْ فَبَكَى

1603. Ənəs  rəvayət edir ki, (bir dəfə) Peyğəmbər  Ubey (İbn Kəbə)  dedi: “Allah mənə: “Kitab əhlindən və müşriklərdən inkar edənlər...”. (əl-Bəyyinə1). Surəsini sənə oxumağı buyurdu.” (Ubey) soruşdu: “O, mənim adımı çəkdi?” Peyğəmbər: “Bəli!” dedi və (Ubey) ağlamağa başladı” (Buxari 3809, 4959, Muslim 1901, 6497, 199/122)

من فضائل سعد بن معاذ رضي الله عنه

Sad İbn Muazın  Fəziləti

حديث جَابِرٍ رضي الله عنه: سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: اهْتَزَّ الْعَرْشُ لِمَوْتِ سَعْدِ بْنِ مُعَاذٍ

1604. Cabir  demişdir: “Mən Peyğəmbərin  belə dediyini eşitmişəm: “(Allahın) Ərşi Səd İbn Muazın  ölümündən sarsıldı.” (Buxari 3803, Muslim 6500, 2466/124)

حديث الْبَرَاءِ رضي الله عنه، قَالَ: أُهْدِيَتْ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ حُلَّةٌ حَرِيرٍ، فَجَعَلَ أَصْحَابُهُ يَمَسُّونَهَا وَيَعْجَبُونَ مِنَ لِينِهَا فَقَالَ: أَتَعْجَبُونَ مِنْ لِينِ هذِهِ لَمَنَادِيلُ سَعْدِ بْنِ مُعَاذٍ خَيْرٌ مِنْهَا، أَوْ أَلْيَنُ

1605. Bəra İbn Azib  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  ipəkdən (bir neçə) libas hədiyyə edildi. Səhabələr ipəyiə əlləriylə toxunmağa və onun yumşaqlığına heyrət etməyə başladılar. Bu vaxt Peyğəmbər: “Sizlər bu ipəyin yumşaqlığına heyrət edirsiniz? (Vallahi) Sad İbn Muazın  (Cənnətdə) olan dəsmalı daha xeyirlidir və ya yumşaqdır” deyə buyurdu. (Buxari 3802, Muslim 6502, 2468/126)

حديث أَنَسٍ رضي الله عنه، قَالَ: أْهْدِيَ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ جُبَّةُ سُنْدُسٍ، وَكَانَ يَنْهى عَنِ الْحَرِيرِ فَعَجِبَ النَّاسُ مِنْهَا فَقَالَ: وَالَّذِي نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِيَدِهِ لَمَنَادِيلُ سَعْدِ بْنِ مُعَاذٍ فِي الْجَنَّةِ أَحْسَنُ مِنْ هذَا

1606. Ənəs  demişdir: “(Bir dəfə) Peyğəmbərə  ipək cübbə hədiyyə etdilər. Halbuki o, (kişilərə) ipək geyməyi qadağan etmişdi. Camaat bu cübbənin zərifliyinə heyran qaldılar. Peyğəmbər  (onların təəccüblə baxdığını görüb) dedi: “Muhəmmədin canı Əlində olan Allaha and olsun ki, Səd ibn Muazın Cənnətdəki dəsmalı bundan da gözəldir.” (Buxari 3248, 2615, Muslim 6505, 2469/127)

من فضائل عبد الله بن عمرو بن حرام والد جابر رضي الله تعالى عنه

Cabirin  Atası Abdullah İbn Amr İbn Hiramın  Fəziləti

حديث جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ رضي الله عنهما، قَالَ: جِيءَ بِأَبِي، يَوْمَ أُحُدٍ، قَدْ مُثِّلَ بِهِ، حَتَّى وُضِعَ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، وَقَدْ سُجِّيَ ثَوْبًا فَذَهَبْتُ أُرِيدُ أَنْ أَكْشِفَ عَنْهُ، فَنَهَانِي قَوْمِي، ثُمَّ ذَهَبْتُ أَكْشِفُ عَنْهُ فَنَهَانِي قَوْمِي، فَأَمَرَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَرُفِرَ فَسَمِعَ صَوْتَ صَائِحَةٍ، فَقَالَ: مَنْ هذِهِ فَقَالُوا: ابْنَةُ عَمْرِو أَوْ أُخْتُ عَمْرِو، قَالَ: فَلِمَ تَبْكِي أَوْ لاَ تَبْكِي، فَمَا زَالَتِ الْمَلاَئِكَةُ تُظِلُّهُ بِأَجْنِحَتِهَا حَتَّى رفِعَ

1607. Cabir İbn Abdullah  deyir ki, atam uhud günü şəhid edildi. Burnu, qulaqları, ətrafı kəsilmiş olaraq gətrilərək Peyğəmbərin  qarşısına qoyuldu. Üzəri bir bezlə örtülü idi. Mən atamın üzərini açmaq üçün yanına yaxınlaşdım. Yaxınların buna icazə vermədilər. Sonra bir daha cəhd göstərdim. Yenə də qəbiləm buna icazə vermədi. Bu dəfə Peyğəmbər  əmr etdi və örtük qaldırıldı. Bu zaman qadın səsləri eşidildi. Bu qadın kimdir? Orada olanlar: “Amrın qızı və ya bacısı” deyildi. Peyğəmbər: “Bu qadın nə üçün ağlayır? Və ya ağlamasın. Çünki onun cənazəsi qaldırılıncaya qədər mələklər qanadlarıyla onu kölgələməyə davam etdilər” deyə buyurdu. (Buxari 1293, Muslim 6508, 2471/129)

من فضائل أبي ذر رضي الله عنه

Əbu Zərin  Fəziləti

حديث ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: لَمَّا بَلَغَ أَبَا ذَرٍّ مَبْعَثُ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ لأَخِيهِ: ارْكَبْ إِلَى هذَا الْوَادِي فَاعْلَمْ لِي عِلْمَ هذَا الرَّجُلِ الَّذِي يَزْعُمُ أَنَّهُ نَبِيٌّ يَأْتِيهِ الْخَبَرُ مِنَ السَّمِاءِ وَاسْمَعْ مِنْ قَوْلِهِ ثُمَّ ائْتِنِي فَانْطَلَقَ الأَخُ حَتَّى قَدِمَهُ، وَسَمِعَ مِنْ قَوْلِهِ، ثُمَّ رَجَعَ إِلَى أَبِي ذَرٍّ، فَقَالَ لَهُ: رَأَيْتُهُ يَأْمُرُ بِمَكَارِمِ الأَخْلاَقِ، وَكَلاَمًا، مَا هُوَ بِالشِّعْرِ فَقَالَ: مَا شَفَيْتَنِي مِمَّا أَرَدْتُ فَتَزَوَّدَ وَحَمَلَ شَنَّةً لَهُ، فِيهَا مَاءٌ، حَتَّى قَدِمَ مَكَّةَ فَأَتَى الْمَسْجِدَ فَالْتَمَسَ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، وَلاَ يَعْرِفُهُ وَكَرِهَ أَنْ يَسْأَلَ عَنْهُ، حَتَّى أَدْرَكَهُ بَعْضُ اللَّيْلِ فَرآهُ عَلِيٌّ، فَعَرَفَ أَنَّهُ غَرِيبٌ فَلَمَّا رَآهُ تَبِعَهُ فَلَمْ يَسْأَلْ وَاحِدٌ مِنْهُمَا صَاحِبَهُ عَنْ شَيْءٍ حَتَّى أَصْبَحَ ثُمَّ احْتَمَلَ قِرْبَتَهُ وَزَادَهُ إِلَى الْمَسْجِدِ، وَظَلَّ ذلِكَ الْيَوْمَ، وَلاَ يَرَاهُ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، حَتَّى أَمْسى فَعَادَ إِلَى مَضْجَعِهِ فَمَرَّ بِهِ عَلِيٌّ، فَقَالَ: أَمَا نَالَ لِلرَّجُلِ أَنْ يَعْلَمَ مَنْزِلَهُ فَأَقَامَهُ، فَذَهَبَ بِهِ مَعَهُ، لاَ يَسْأَلُ وَاحِدٌ مِنْهُمَا صَاحِبَهُ عَنْ شَيْءٍ حَتَّى إِذَا كَانَ يَوْمُ الثَّالِثِ، فَعَادَ عَلِيٌّ مِثْلَ ذلِكَ، فَأَقَامَ مَعَهُ ثُمَّ قَالَ: أَلاَ تُحَدِّثُنِي مَا الَّذِي أَقْدَمَكَ قَالَ: إِنْ أَعْطَيْتَنِي عَهْدًا وَمِيثَاقًا لَتُرْشِدَنَّنِي، فَعَلْتُ فَفَعَلَ، فَأَخْبَرَهُ قَالَ: فَإِنَّهُ حَقٌّ، وَهُوَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَإِذَا أَصْبَحْتَ فَاتَّبِعْنِي، فَإِنِّي إِنْ رَأَيْتُ شَيْئًا أَخَافُ عَلَيْكَ قُمْتُ كَأَنِّي أُرِيقُ الْمَاءَ فَإِنْ مَضَيْتُ فَاتَّبِعْنِي، حَتَّى تَدْخُلَ مَدْخَلِي فَفَعَلَ، فَانْطَلَقَ يَقْفُوهُ، حَتَّى دَخَلَ عَلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، وَدَخَلَ مَعَهُ، فَسَمِعَ مِنْ قَوْلِهِ، وَأَسْلَمَ مَكَانَهُ فَقَالَ لَهُ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ارْجِعْ إِلَى قَوْمِكَ فَأَخْبِرْهُمْ حَتَّى يَأْتِيَكَ أَمْرِي قَالَ: وَالَّذِي نَفْسِي بَيَدِهِ لأَصْرُخَنَّ بِهَا بَيْنَ ظَهْرَانَيْهِمْ فَخَرَجَ حَتَّى أَتَى الْمَسْجِدَ، فَنَادَى بِأَعْلَى صَوْتِهِ: أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ، وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللهِ ثُمَّ قَامَ الْقَوْمُ فَضَرَبُوهُ حَتَّى أَضْجَعُوهُ وَأَتَى الْعَبَّاسُ، فَأَكَبَّ عَلَيْهِ قَالَ: وَيْلَكُمْ أَلَسْتُمْ تَعْلَمُونَ أَنَّهُ مِنْ غِفَارٍ، وَأَنَّ طَرِيقَ تِجَارِكُمْ إِلَى الشَّامِ فَأَنْقَذَهُ مِنْهُمْ ثُمَّ عَادَ مِنَ الْغَدِ لِمِثْلِهَا، فَضَرَبُوهُ، وثَارُوا إِلَيْهِ، فَأَكَبَّ الْعَبَّاسُ عَلَيْهِ

1608. Abdullah İbn Abbas  rəvayət edir ki, Məkkədə Peyğəmbərin  zühur xəbəri Əbu Zərin  qulağına çatınca qardaşına: “Heyvanına min, bu vadiyə get və özünə səmadan xəbər gəldiyini söyləyən bu adam haqqında mənə məlumat topla. Danışdığını dinlə, sonra da mənə xəbər gətir!” dedi. Qardaşı yola çıxaraq Məkkəyə gəldi və Peyğəmbərin  söylədiklərini dinlədi. Əbu Zərin  yanına dönərək: “Onun yaxşı əxlaqı əmr edərkən və elə bir söz söyləyərkən gördüm. Bu söz şeir deyil” dedi. Əbu Zər: “İstədiyim haqda mənə bir şey əldə etmədin! Sonra azuqəsini yığdı və içində su olan bir tuluğunu götürərək Məkkəyə gəldi. Məscidə çatdıqda Peyğəmbəri  axtardı, lakin onu tanımırdı və soruşmaqdan da çəkindi. Nəhayət, axşam oldu və yatdı. Əli  onu gördü və onun qərib olduğunu başa düşdü. Onu gördükdə arxasınca düşdü, lakin bir-birlərindən heç bir şey soruşmadılar. Nəhayət, səhər olduqda (Əbu Zər) tuluğu və azuqəsini alaraq məscidə çəkildi. O gün belə davam etdi. Peyğəmbəri  görə bilmirdi. Nəhayət, axşam oldu. O yenə yatdığı yerə döndü. Əli  yenə onun yanına baş çəkdi və: “Bu adama evinin yolunu bilmək zamanı gəlmədimi?” deyərək onu qaldırdı və özü ilə apardı. Bir-birlərindən heç bir şey soruşmadılar. Üçüncü gün gəlincə eyni şəkildə etdi. Əli  yenə onu qaldıraraq apardı. Sonra: “Səni bu diyara gətirən nədir?” deyə ondan soruşdu. Əbu Zər: “Məni irşad edəcəyinə əhdi-peyman versən, (dediyini) edərəm” dedi. O da onun dediyi kimi etdi. Bunun üzərinə Əbu Zər  ona (nə üçün gəldiyini) xəbər verdi. Əli: “Həqiqətən o haqdır və Allahın Elçisidir. Sabaha çıxdığı vaxt məni təqib et! Mən sənin üçün qorxudacaq bir şey görsəm, su tökərmişəm kimi edəcəyəm, keçib getdikdə arxamca gəl və mənim girdiyim yerə gir!” dedi. Əbu Zər  onun dedyini etdi. Əlini  təqib edərək yola düşdü. Nəhayət Əli  Peyğəmbərin  yanına girdi. Əbu Zər  də onunla birlikdə girdi. Onun söylədiyini dinlədi və orada müsəlman oldu. Bunun üzərinə Peyğəmbər: “Tayfana dön, əmrim sənə gəlincə onlara xəbər ver!” deyə buyurdu. Əbu Zər: “Nəfsim əlində olan Allaha and içərəm ki, onların arasında bunu qışqıracağam. O, çıxaraq məscidə gəldi və var səsiylə: “Şahidlik edərəm ki, Allahdan başqa ibadətə layiq haqq ilah yoxdur və Muhəmməd Allahın Elçisidir” deyə qışqırmışdı. Müşriklər ayağa durdular və onu yerə sərilənə kimi döydülər. Abbas  gələrək onun üzərinə yıxıldı və: “Təəssüflər olsun sizə! Onun Ğifar qəbiləsindən olduğunu və tacirlərinizin Şama gedən yolu bunlardan keçdiyini bilmirsiniz?” deyərək onu müşriklərin əlindən qurtardı. O sabahısı gün yenə bunun kimi etdi. Onlar yenə ayağa durdular və onu döydülər. Yenə Abbas  onu qurtardı”. (Buxari 3861, Muslim 6516, 2474/133)

من فضائل جرير بن عبد الله رضي الله عنه