İnsanların Qureyşə Tabe Olmaları Və Xilafətin Qureyşdən Olması

حديث أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه، أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: النَّاسُ تَبعٌ لِقُرَيْشٍ فِي هذَا الشَّأْنِ، مُسْلِمُهُمْ تَبَعٌ لِمُسْلِمِهِم، وَكَافِرُهُمْ تَبَعٌ لِكَافِرِهِمْ وَالنَّاسُ مَعَادِنُ خِيَارُهُمْ فِي الْجَاهِلِيَّةِ خِيَارُهُمْ فِي الإِسْلاَمِ إِذَا فَقِهُوا تَجِدُونَ مِنْ خَيْرِ النَّاسِ أَشَدَّ النَّاسِ كَرَاهِيَةً لِهَذَا الشَّأْنِ حَتَّى يَقَعَ فِيهِ.

1193. Əbu Hureyra  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Bu xüsusda insanlar qureyşə tabedirlər. Müsəlman olanları müsəlman olanlarına, kafir olanları da kafir olanlarına tabedirlər. İnsanlar mədən kimidirlər. Cahiliyyət dövründə onların xeyirli olanları – əgər şəriəti başa düşsələr – İslamda da xeyirli olarlar. Bu xüsusda insanların ən xeyirlisi özünə (hakimiyyət) təklif edilənədək buna ən çox nifrət edən kimsələrdir.” (Buxari 3495, 3496, Muslim 4805, 1818/2)

حديث عَبْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: لاَ يَزَالُ هذَا الأَمْرُ فِي قُرَيْشٍ مَا بَقِيَ مِنْهُمُ اثْنَانِ

1194. İbn Ömər  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Qureyşlilərdən cəmi iki nəfər qalmış olsa belə, bu (idarəçilik) işi onların arasında davam edəcəkdir.” (Buxari 3501, Muslim 4807, 1820/4)

حديث جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ، وَأَبِيهِ سَمُرَةَ بْنِ جُنَادَةَ السُّوَائِيّ قَالَ جَابِرُ بْنُ سَمُرَةَ: سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: يَكُونُ اثْنَا عَشَرَ أَمِيرًا فَقَالَ كَلِمَةً لَمْ أَسْمَعْهَا فَقَالَ أَبِي: إِنَّهُ قَالَ: كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيْشٍ

1195. Cabir İbn Səmura  demişdir: “Mən Peyğəmbərin  belə dediyini eşitmişəm: “(Məndən sonra) on iki əmir olacaq...” Sonra o elə bir söz dedi ki, mən onu eşidə bilmədim. Atam isə demişdir: “Onların hamısı Qureyşdən olacaq.” (Buxari 7222, 7223, Muslim 4810, 1821/6)

الاستخلاف وتركه

Yerinə Xəlifə Tərk Edib Etməmək

حديث عُمَرَ عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ، قَالَ: قِيلَ لِعُمَرَ، أَلاَ تَسْتَخْلِفُ قَالَ: إِنْ أَسْتَخْلِفْ فَقَدِ اسْتَخْلَفَ مَنْ هُوَ خَيْرٌ مِنِّي، أَبُو بَكْرٍ؛ وَإِنْ أَتْرُكْ فَقَدْ تَرَكَ مَنْ هُوَ خَيْرٌ مِنِّي، رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَأَثْنَوْا عَلَيْهِ فَقَالَ: رَاغِبٌ رَاهِبٌ، وَدِدْتُ أَنِّي نَجَوْتُ مِنْهَا كَفَافًا، لاَ لِي وَلاَ عَلَيَّ، لاَ أَتَحَمَّلُهَا حَيًّا وَمَيِّتًا

1196. Abdullah İbn Ömər  rəvayət edir ki, Ömər  can üstə olarkən (ona): “Xəlifə təyin etməyəcəksənmi?” deyə sual verdilər. Dedi: “Əgər xəlifə təyin etsəm, (bilin ki,) məndən daha xeyirlisi – Əbu Bəkr  (özündən sonra məni) xəlifə təyin etmişdir. Yox, əgər bunu etməsəm, (bilin ki,) məndən daha xeyirlisi – Allahın Elçisi  bunu etməmişdir”. (Buxari 7218, Muslim 4817, 1823/11)

النهي عن طلب الإمارة والحرص عليها

Əmir Olmağı İstəmək Və Buna Can Atmağın Nəhy Edilməsi

حديث عَبْدِ الرَّحْمنِ بْنِ سَمُرَةَ، قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: يَا عَبْدَ الرَّحْمنِ بْنَ سَمُرَةَ لاَ تَسْأَلِ الإِمَارَةَ، فَإِنَّكَ إِنْ أُوتِيتَهَا عَنْ مَسْئَلَةٍ وُكِلْتَ إِلَيْهَا، وَإِنْ أُوتِيتَهَا مِنْ غَيْرِ مَسْئَلَةٍ أُعِنْتَ عَلَيْهَا وَإِذَا حَلَفْتَ عَلَى يَمِينٍ فَرَأَيْتَ غَيْرَهَا خَيْرًا مِنْهَا فَكَفِّرْ عَنْ يَمِينِكَ وَأْتِ الَّذِي هُوَ خَيْرٌ.

1197. AbdurRahman İbn Səmura  rəvayət edir ki, (bir dəfə) Peyğəmbər  (ona) belə demişdir: “Ey AbdurRahman İbn Səmura, heç vaxt vəzifə istəmə! Çünki əgər sən öz istəyinlə vəzifəyə gəlsən, bunun öhdəçiliyi sənin boynuna düşəcək (və Allah sənə yardım etməyəcək), yox, əgər sən vəzifəyə can atmadan buna nail olsan, onda bu işdə (Allah) sənə kömək edər. Habelə, əgər sən and içdikdən sonra, başqa bir işin ondan daha xeyirli olduğunu görsən, daha xeyirli olanı yerinə yetir və andını pozduğuna görə kəffarə ver.” (Buxari 6622, 7147, Muslim 4370, 1652/19)

حديث أَبِي مُوسى وَمُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ قَالَ أَبُو مُوسى: أَقْبَلْتُ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، وَمَعِي رَجُلاَنِ مِنَ الأَشْعَرِيِّينَ، أَحَدُهُمَا عَنْ يَمِينِي وَالآخَرُ عَنْ يَسَارِي، وَرَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَسْتَاكُ فَكِلاَهُمَا سَأَلَ، فَقَالَ: يَا أَبَا مُوسى أَوْ يَا عَبْدَ اللهِ بْنَ قَيْسٍ قَالَ، قُلْتُ: وَالَّذِي بَعَثَك بِالْحَقِّ مَا أَطْلَعَانِي عَلَى مَا فِي أَنْفُسِهِمَا، وَمَا شَعَرْتُ أَنَّهُمَا يَطْلُبَانِ الْعَمَلَ فَكَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَى سِوَاكِهِ تَحْتَ شَفَتِهِ قَلَصَتْ فَقَالَ: لَنْ أَوْ لاَ نَسْتَعْمِلُ عَلَى عَمَلِنَا مَنْ أَرَادَهُ، وَلكِنِ اذْهَبْ أَنْتَ يَا أَبَا مُوسى أَوْ يَا عَبْدَ اللهِ بْنَ قَيْسٍ إلَى الْيَمَنِ ثُمَّ اتَّبَعَهُ مُعَاذُ بْنُ جَبَلٍ فَلَمَّا قَدِمَ عَلَيْهِ أَلْقَى لَهُ وِسَادَةً، قَالَ: انْزِلْ وَإِذَا رَجُلٌ عِنْدَهُ مُوثَقٌ قَالَ: مَا هذَا قَالَ: كَانَ يَهُودِيًّا فَأَسْلَمَ ثُمَّ تَهَوَّدَ قَالَ: اجْلِسْ قَالَ: لاَ أَجْلِسُ حَتَّى يُقْتَلَ، قَضَاءُ اللهِ وَرَسُولِهِ، ثَلاَثَ مَرَّاتٍ فَأَمَرَ بِهِ فَقُتِلَ ثُمَّ تَذَاكَرَا قِيَامَ اللَّيْلِ فَقَالَ أَحَدُهُمَا: أَمَّا أَنَا فَأَقُومُ وَأَنَامُ، وَأَرْجُو فِي نَوْمَتِي مَا أَرْجُو فِي قَوْمَتِي

1198. Əbu Burda  rəvayət edir ki, Əbu Musa  dedi: “Mən, yanımda Əşarilərdən biri sağımda, biri də solumda olmaqla iki kişi ilə birgə Peyğəmbərin  yanına getdim. Onların ikisi də ondan iş (məmurluq) istədilər. Peyğəmbər  bu vaxt misvakla dişlərini təmizləyirdi (misvaklayırdı). O: “Nə deyirsən, ey Əbu Musa, və ya ey Abdullah İbn Qeys?” deyə buyurdu. Mən: “Səni haqla göndərənə and olsun ki, onlar qəlblərində olanı mənə söyləmədilər. Mən onların iş istəməsini heç düşünmədim. Sanki mən hələ də onun dodağının altında misvakını görürəm”. O: “Biz işimizə istəyəni (məmur) təyin etmirik (və ya etməyəçəyik). Ey Əbu Musa, və ya ey Abdullah İbn Qeys Yəmənə sən get!” deyə buyurdu. Sonra onun ardından Muaz İbn Cəbəli göndərdi. O onun yanına çatdıqda, ona: “Düş!” deyə buyurdu və onun üçün döşək qoydu. Muaz onun yanında bağlı bir adam gördü və: “Bu nədir?” deyə soruşdu. O: “Bu yəhudi idi. İslamı qəbul etdi. Sonra yenidən dininə geri döndü” dedi. Muaz: “Mən bu öldürülməyincə oturmaram! Allah və Elçisinin hökmü budur!” deyə buyurdu. Əbu Musa: “Otur!”. Ancaq Muaz: “Mən bu öldürülməyincə oturmaram! Allah və Elçisinin hökmü budur!” deyə üç kərə təkrar etdi və o, əmr etdi və onu öldürdülər. Sonra onlar oturub gecə namazını xatırladılar. Onlardan biri (Muaz) belə buyurdu: “Mən həm yatır, həm də namaza dururam. Yatdığım vaxtda, namaza durduğum zaman (Rəbbimdən savabını) umuram” dedi. (Buxari 6923, Muslim 4822, 1733/15)

فضيلة الإمام العادل وعقوبة الجائر والحث على الرفق بالرعية والنهي عن إِدخال المشقة عليهم