Halal İlə Əməl Etmək Və Şübhəli Şeyləri Tərk Etmək

حديث النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ، قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: الْحَلاَلُ بَيِّنٌ، وَالْحَرَامُ بَيِّنٌ، وَبَيْنَهُمًا مُشَبَّهَاتٌ لاَ يَعْلَمُهَا كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ؛ فَمَنِ اتَّقَى الْمُشَبَّهَاتِ اسْتَبْرَأَ لِدِينِهِ وَعِرْضِهِ، وَمَنْ وَقَعَ فِي الشُّبُهَاتِ كَرَاعِي يَرْعَى حَوْلَ الْحِمَى يُوشِكُ أَنْ يُوَاقِعَهُ؛ أَلاَ وَإِنَّ لِكلِّ مَلِكٍ حِمًى، أَلاَ إِنَّ حِمَى اللهِ فِي أَرْضِهِ مَحَارِمُهُ، أَلاَ وَإِنَّ فِي الْجَسدِ مُضْغَةً إِذَا صَلَحَتْ صَلَحَ الْجَسَدُ كُلُّهُ، وَإِذَا فَسَدَتْ فَسَدَ الْجَسَدُ كُلُّهُ، أَلاَ وَهِيَ الْقَلْبُ

1028. Numən İbn Bəşir  rəvayət edir ki, mən Peyğəmbərin  belə dediyini eşitdim: “Halal da bəllidir, haram da. Bunların arasında (halal yaxud haram olduğu bəlli olmayan bəzi) şübhəli şeylər vardır ki, çox insanlar bunu bilməzlər. Kim şübhəli şeylərdən çəkinsə, dinini və namusunu qorumuş olar. Kim şübhəli şeylərə dalsa, (mal-qarasını) qoruğun kənarında otaran çoban kimi, çox keçməz qoruğa düşər. Bilin ki, hər bir hökmdarın qoruğu vardır. Bilin ki, Allahın yer üzündəki qoruğu haram buyurduğu şeylərdir. Diqqət edin! Bədəndə bir ət parçası vardır. Əgər o yaxşı olarsa, bütün bədən yaxşı olar, yox əgər korlanarsa, bütün bədən korlanar. Bilin ki, o (ət parçası) qəlbdir.” (Buxari 52, Muslim 4178, 1599/107)

بيع البعير واستثناء ركوبه

Dəvəni Satıb Tərkinə Minməyi İstisna Etmək

حديث جَابِرٍ رضي الله عنه، أَنَّهُ كَانَ يَسِيرُ عَلَى جَمَلٍ لَهُ قَدْ أَعْيَا، فَمَرَّ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَضَرَبَهُ، فَدَعَالَهُ، فَسَارَ بِسَيْرٍ لَيْسَ يَسِيرُ مِثْلَهُ، ثُمَّ قَالَ: بِعْنِيهِ بِوَقِيَّةٍ قُلْتُ: لاَ ثُمَّ قَالَ: بِعْنِيهِ بِوَقِيَّةٍ فَبِعْتُهُ، فَاسْتَثْنَيْتُ حُمْلاَنَهُ إِلَى أَهْلِي، فَلَمَّا قَدِمْنَا أَتَيْتُهُ بِالْجَمَلِ، وَنَقَدَنِي ثَمَنَهُ، ثُمَّ انْصَرَفْتُ، فَأَرْسَلَ عَلَى إِثْرِى، قَالَ: مَا كُنْتُ لآخُذَ جَمَلَكَ، فَخُذْ جَمَلَكَ ذلِكَ فَهُوَ مَالُكَ

1029. Cabir  rəvayət edir ki, özünə aid bir dəvə üzərində səfər edirdim. Dəvəm yorulmuşdu. Peyğəmbər  yanıma gəlib dəvəyə əli ilə vurdu və dua etdi. Bundan sonra yorğun dəvə heç yorulmamış daha sürətlə yeriməyə başladı. Peyğəmbər: “Bu dəvəni mənə bir Vaqiyyə müqabilində (qırx dirhəm gümüşə) sat” deyə buyurdu. Cabir: “Xeyr, satmaram” dedi. Peyğəmbər: “Bu dəvəni mənə bir Vaqiyyə müqabilində sat” deyə buyurdu. Bu dəfə mən dəvəni ona satdım. Lakin məni ailəmin yanına minikdə aparmasını istədim. Mədinəyə gəldikdə dəvəni Peyğəmbərə  gətirdim. Peyğəmbər  mənə (filankəsin əliylə) dəvəmin pulunu verdi. Dönüb gedərkən arxamdan xəbərçi göndərib məni çağırdı və buyurdu: “Mən sənin dəvəni almaram, bu dəvəni götür, o sənin malındır”. (Buxari 2718, Muslim 4182, 715/109)

حديث جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ، قَالَ: غَزَوْتُ مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: فَتَلاَحَقَ بِيَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَأَنَا عَلَى نَاضِحِ لَنَا قَدْ أَعْيَا فَلاَ يَكَادُ يَسِيرُ، فَقَالَ لِي: مَا لِبَعِيرِكَ قَالَ: قُلْتُ: عَيِيَ قَالَ: فَتَخَلَّفَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَزَجَرَهُ وَدَعَا لَهُ، فَمَا زَالَ بَيْنَ يَدَيِ الإِبِلِ قُدَّامَهَا يَسِير، فَقَالَ لِي: كَيْفَ تَرَى بَعِيرَكَ قَالَ قُلْتُ: بِخَيْرٍ، قَدْ أَصَابَتْهُ بَرَكَتُكَ قَالَ: أَفَتَبِيعُنِيهِ قَالَ: فَاسْتَحْيَيْتُ، وَلَمْ يَكُنْ لَنَا نَاضِحٌ غَيْرُهُ، قَالَ فَقُلْتُ: نَعَمْ قَالَ: فَبِعْنِيهِ فَبِعْتُهُ إِيَّاهُ عَلَى أَنَّ لِي فَقَارَ ظَهْرِهِ حَتَّى أَبْلُغَ الْمَدِينَةَ، قَالَ، فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ إِنِّي عَرُوسٌ فَاسْتَأْذَنْتُهُ فَأَذِنَ لِي فَتَقَدَّمْتُ النَّاسَ إِلَى الْمَدِينَةِ، حَتَّى أَتَيْتُ الْمَدِينَةَ، فَلَقِيَنِي خَالِي فَسَأَلَنِي عَنِ الْبَعِيرِ، فَأَخْبَرْتُهُ بِمَا صَنَعْتُ فِيهِ فَلاَمَنِي قَالَ: وَقَدْ كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ لِي حِينَ اسْتَأْذَنْتُهُ: هَلْ تَزَوَّجْتَ بِكْرًا أَمْ ثَيِّبًا فَقُلْتُ: تَزَوَّجْتُ ثَيِّبًا فَقَالَ: هَلاَّ تَزَوَّجْتَ بِكْرًا تُلاَعِبُهَا وَتُلاَعِبُكَ قلْتُ يَا رَسُولَ اللهِ تُوُفِّيَ وَالِدِي، أَوِ اسْتُشْهِدَ وَلِي أَخَوَاتٌ صِغَارٌ، فَكَرِهْتُ أَنْ أَتَزَوَّجَ مِثْلَهُنَّ فَلاَ تُؤَدِّبُهُنَّ وَلاَ تَقُومُ عَلَيْهِنَّ، فَتَزَوَّجْتُ ثَيِّبًا لِتَقُومَ عَلَيْهِنَّ وَتُؤَدِّبُهُنَّ قَالَ: فَلَمَّا قَدِمَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الْمَدِينَةَ، غَدَوْتُ عَلَيْهِ بِالْبَعِيرِ، فَأَعْطَانِي ثَمَنَهُ وَرَدَّهُ عَلَيَّ

1030. Cabir İbn Abdullah  rəvayət edir ki, Peyğəmbərlə  bərabər döyüşlərin birində idik. Yolda Peyğəmbər  mənə çatdı. Mən bizə aid olan su daşıyan bir dəvənin üzərində idim. Dəvə yorulmuşdu, heç yerimirdi. Peyğəmbər: “Sənin dəvənə nə olub” deyə buyurdu. Mən: “Yorulub” dedim. Peyğəmbər  dəvənin arxa tərəfinə keçib dəvəni danladı və dua etdi. Bundan sonra mənim dəvəm digər dəvələrin önündə gedirdi. Peyğəmbər: “Dəvən necədir?” deyə buyurdu. Mən: “Dəvə xeyirlə bərabərdir, ona sənin bərəkətin dəymişdir” dedim. Peyğəmbər: “Onu mənə satarsan?” deyə buyurdu. Cabir: “Mən, Peyğəmbərdən  utandım. Halbuki bizim ondan başqa su daşıma dəvəmiz yox idi. Bəli, sataram” dedim. Peyğəmbər: “Elə isə onu mənə filan qiymətə ver” deyə buyurdu. Mən də dəvəni Mədinəyə evə çatana qədər belində getmək şərtilə satdım. Cabir: “Ya Rəsulullah! Mən evliyəm!” dedim və ondan öndə getmək üçün izn istədim. O, da mənə izn verdi. Mən də Mədinəyə çatmaq üçün insanları önünə keçdim. Məni evdə dayım qarşıadı və dəvə barəsində soruşdu. Ona dəvə ilə olan hadisəni danışdım. O, da başqa dəvəmiz olmadığı üçün satdığıma görə məni danladı. Cabir: “Mən Peyğəmbərdən  izn istədiyim vaxt mənə: “Qızla, yoxsa dul ilə evləndin” deyə buyurdu. Mən: “Dul ilə” dedim. Peyğəmbər: “Sən onunla, onun da səninlə oynayacaq bir qızla evlənsəydin?” deyə buyurdu. Mən: “Ya Rəsulullah! Atam şəhid oldu. Mənim kiçi yaşda bacılarım var. Onlara baxmayacaq, işlərini görməyəcək bir qızla evlənməyi istəmədim. Onları bütün işlərini görsün deyə dul ilə evləndim. Mədinəyə gəldikdə dəvəni Peyğəmbərə  gətirdim. O,da mənə dəvənin pulunu verdi, həm də dəvəni mənə geri qaytardı”. (Buxari 2967, Muslim 4184, 715/110)

حديث جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ، قَالَ: اشْتَرَى مِنِّي النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بَعِيرًا بِوَقِيَّتَيْنِ وَدِرْهَمٍ أَوْ دِرْهَمَيْنِ، فَلَمَّا قَدِمَ صِرَارًا أَمَرَ بِبَقَرَةٍ فَذُبِحَتْ، فَأَكَلُوا مِنْهَا، فَلَمَّا قَدِمَ الْمَدِينَةَ أَمَرَنِي أَنْ آتِيَ الْمَسْجِدَ فَأُصَلِّيَ رَكْعَتَيْنِ، وَوَزَنَ لِي ثَمَنَ الْبَعِيرِ

1031. Cabir İbn Abdullah  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  məndən iki Vaqiyyəyə, bir dirhəm və ya iki dirhəm müqabilində bir dəvə aldı. Sırar adlanan yerə çatdıqda əmr etdi bir inək kəsildi və cəmaat ondan yedilər. Mədinəyə gəldiyimiz zamn isə çənə məscidə gəlib iki rükət namaz qılmağımı əmr etdi və dəvəyə düşəcək pulu çəkib verdi mənə”. (Buxari 3089, Muslim 4189, 715/115)

من استسلف شيئًا فقضى خيرًا منه وخيركم أحسنكم قضاء