Xəstəlik, Qocalıq Və Ya Ölüm Səbəbilə Aciz Qalan Kimsənin Yerinə Həcc Etmək

حديث عَبْدِ اللهِ بْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: كَانَ الْفَضْلُ رَدِيفَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَجَاءَتِ امْرَأَةٌ مِنْ خَثْعَمَ، فَجَعَلَ الْفَضْلُ يَنْظُرُ إِلَيْهَا وَتَنْظُرُ إِلَيْهِ، وَجَعَلَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَصْرِفُ وَجْهَ الْفَضْلِ إِلَى الشِّقِّ الآخَرِ؛ فَقَالَتْ: يَا رَسُولَ اللهِ إِنَّ فَرِيضَةَ اللهِ عَلَى عِبَادِهِ فِي الْحَجِّ أَدْرَكَتْ أَبِي شَيْخًا كَبِيرًا، لاَ يَثْبُتُ عَلَى الرَّاحِلَةِ، أَفَأَحُجُّ عَنْهُ قَالَ: نَعَمْ وَذَلِكَ فِي حَجَّةِ الْوَدَاعِ

844. Abdullah İbn Abbas  demişdir: “Fədl  (İbn Abbasın  qardaşı) Peyğəmbərin  tərkinə minmişdi. Bu əsnada Xəsəm qəbiləsindən bir qadın (onların yanına) gəldi. Fədl  o qadına, o da Fədlə baxmağa başladı. Belə olduqda Peyğəmbər  Fədlin üzünü başqa tərəfə çevirdi. Qadın dedi: “Ya Rəsulullah! Allah Öz qullarına həcc ziyarətini elə bir vaxtda vacib buyurmuşdur ki, (artıq) atam qocalmış və minik üzərində oturmağa halı qalmamışdır. Belə olduqda, mən onun əvə­zinə həcc edə bilərəmmi?” Peyğəmbər: “Bəli!” deyə buyurdu. Bu hadisə vida həccində baş vermişdir. (Buxari 1513, 1855, Muslim 3315, 1334/407)

حديث الْفَضْلِ بْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: جَاءَتِ امْرَأَةٌ مِنْ خَثْعَم عَامَ حَجَّةِ الْوَدَاعِ، قَالَتْ: يَا رَسُولَ اللهِ إِنَّ فَرِيضَةَ اللهِ عَلَى عِبَادِهِ فِي الْحَجِّ أَدْرَكَتْ أَبِي شَيْخًا كَبِيرًا لاَ يَسْتَطِيعُ أَنْ يَسْتَوِيَ عَلَى الرَّاحِلَةِ، فَهَلْ يَقْضِي عَنْهُ أَنْ أَحُجَّ عَنْهُ قَالَ: نَعَمْ

845. Fadl İbn Abbas  rəvayət edir ki, Xəsəm qəbiləsindən Vəda həcci zamanı bir qadın gəlib dedi: “Ya Rəsulullah! Allah qulları üzərinə həcc etməyi fərz etmişdir. Atam ixtiyar adamdır, hansıki minik üzərində dayana bilmir. Mən onun yerinə həcc edə bilərəmmi?” dedi. Peyğəmbər: “Bəli” deyə buyurdu. (Buxari 1854, Muslim 3315, 1334/407)

فرض الحج مرَّة في العمر

Həccin Ömürdə Bir Dəfə Fərz Olması

حديث أَبِي هُرَيْرَةَ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: دَعُونِي مَا تَرَكْتُكُمْ، إِنَّمَا هَلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ بِسُؤَالِهِمْ وَاخْتِلاَفِهِمْ عَلَى أَنْبِيَائِهِمْ، فَإِذَا نَهَيْتُكُمْ عَنْ شَيْءٍ فَاجْتَنِبُوهُ، وَإِذَا أَمَرْتُكُمْ بِأَمْرٍ فَأْتُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ

846. Əbu Hureyrə, AbdurRahmən İbn Saxr  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Mən sizə nə öyrətmişəmsə onunla kifayətlənin. Həqiqətən sizdən əvvəlki ummətləri çox sual vermələri və Peyğəmbərlərinə müxalif olmaları həlak etdi. Sizə nəyi qadağan etsəm ondan çəkinin, nəyi əmr etmişəmsə ondan bacardığınız qədər yerinə yetirin»⁵⁷. (Buxari 7288, Muslim 3221, 1337/412)

سفر المرأة مع محرم إِلى حج وغيره

Qadının Həccə Və Digər Səfərlərə Məhrəmlə Getməsi

حديث ابْنِ عُمَرَ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: لاَ تُسَافِرُ الْمَرْأَةُ ثَلاَثًا إِلاَّ مَعَ ذِي مَحْرَمٍ

847. İbn Ömər  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Məhrəmi yanında olmadığı halda qadın üç gün belə səfərə çıxmaz”. (Buxari 1087, Muslim 3327, 827/417)

حديث أَبِي سَعِيدٍ، قَالَ: أَرْبَعٌ سَمِعْتُهُنَّ مِنْ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَأَعْجَبْنَنِي وَآنَقْنَنِي: أَنْ لاَ تُسَافِرَ امْرَأَةٌ مَسِيرَةَ يَوْمَيْنِ لَيْسَ مَعَهَا زَوْجُهَا أَوْ ذُو مَحْرَمٍ وَلاَ تُشَدُّ الرِّحَالُ إِلاَّ إِلَى ثَلاَثَةِ مَسَاجِدَ: مَسْجِدِ الْحَرَامِ، وَمَسْجِدِي، وَمَسْجِدِ الأَقْصى

848. Peyğəmbərlə  birlikdə on iki döyüşdə iştirak etmiş Əbu Səid  demişdir: “Peyğəmbərdən  eşitdiyim bu dörd şey məni təəccübləndirmiş və mənim xoşuma gəlmişdir:– qadın, yanında əri və ya məhrəmi olmadan iki günlük səfərə çıxmamalıdır;– orucluq və qurban bayramlarında oruc tutmaq olmaz;– iki namazdan sonra – əsr namazından sonra ta gün batanadək və sübh namazından sonra ta gün çıxanadək namaz qılmaq olmaz; – üç məsciddən – Məscidülhəramdan, mənim məscidimdən və Məscidüləqsadan – başqa heç bir yerə (ibadət məqsədilə) səfərə getmək olmaz.” (Buxari 1864, Muslim 3450, 1397/511)

حديث أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه، قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: لاَ يَحِلُّ لاِمْرَأَةٍ تؤْمِنُ بِاللهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ أَنْ تُسَافِرَ مَسِيرَةَ يَوْمٍ وَلَيْلَةٍ لَيْسَ مَعَهَا حُرْمَةٌ

849. Əbu Hureyra  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Allaha və Axirət gününə iman gətirən qadına yanında bir məhrəmi olmadan bir gün və bir gecəlik səfərə çıxmaq halal deyildir.” (Buxari 1088, Muslim 3332, 1339/421)

حديث ابْنِ عَبَّاسٍ، أَنَّهُ سَمِعَ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: لاَ يَخْلُوَنَّ رَجُلٌ بِامْرَأَةٍ، وَلاَ تُسَافِرَنَّ امْرَأَةٌ إِلاَّ وَمَعَهَا مَحْرَمٌ فَقَامَ رَجُلٌ، فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ اكْتُتِبْتُ فِي غَزْوَةِ كَذَا وَكَذَا، وَخَرَجَتِ امْرَأَتِي حَاجَّةً قَالَ: اذْهَبْ فَحُجَّ مَعَ امْرَأَتِكَ

850. İbn Abbas  Peyğəmbərin  belə dediyini eşitmişdir: “Heç bir kişi (naməhrəm) bir qadınla təklikdə qalmamalı və heç bir qadın yanında məhrəmi olmadan səfərə çıxmamalıdır!” Bu vaxt bir nəfər ayağa qalxıb dedi: “Ya Rəsulullah, mən filan (döyüşdə iştirak etmək üçün) orduya yazılmışam, zövcəm isə həcc ziyarəti üçün yola çıxmışdır”. Peyğəmbər: “Get, zövcənlə birlikdə həcc ziyarətini yerinə yetir!” (Buxari 3006, Muslim 3336, 1341/424)

ما يقول إِذا قفل من سفر الحج وغيره