Dayanmaq Haqda Allahın Sözü: “Sonra İnsanların Axışıb Gəldiyi Yerdən Siz Də Gəlin”

حديث عَائِشَةَ قَالَ عُرْوَةُ: كَانَ النَّاسُ يَطُوفُونَ فِي الْجَاهِلَيَّةِ عُرَاةً إِلاَّ الْحُمْسَ، وَالْحُمْسُ قُرَيْشٌ وَمَا وَلَدَتْ، وَكَانَتِ الْحُمْسُ يَحْتَسِبُونَ عَلَى النَّاسِ: يُعْطِي الرَّجُلُ الرَّجُلَ الثِّيَابَ يَطُوفُ فِيهَا، وَتُعْطِي الْمَرْأَةُ الْمَرْأَةَ الثِّيَابَ تَطُوفُ فِيهَا، فَمَنْ لَمْ يُعْطِهِ الْحُمْسُ طَافَ بِالْبَيْتِ عُرْيَانًا؛ وَكَانَ يُفِيضُ جَمَاعَةُ النَّاسِ مِنْ عَرَفَاتٍ، وَيُفِيضُ الْحُمْسُ مِنْ جَمْعٍ، وَعَنْ عَائِشَةَ أَنَّ هذِهِ الآيَةَ نَزَلَتْ فِي الْحُمْسِ (ثُمَّ أَفِيضُوا مِنْ حَيْثُ أَفَاضَ النَّاسُ) قَالَ: كَانُوا يُفِيضُونَ مِنْ جَمْعٍ فَدُفِعُوا إِلَى عَرَفَاتٍ

764. Urvə deyir ki, insanlar cahiliyyədə Kəbəni çılpaq təvaf edərdilər. Yalnız Humsdan başqa. Hums Qureyş və ondan törənən qəbilələrdən ibarət idi. Bu Humslar insanlara savab qazanmaq niyyətilə Allah üçün libaslar verib savab qazanardırlar. Kişi kişiyə libas verir, o da aldığı libasda təvaf edirdi, qadın da qadına libas verir ki, onda təvaf edərdi. Humslunun libas vermədiyi kimsə isə Kəbəni çılpaq təvaf edərdi. İnsanlar Ərafatdan çıxardılar, Hums isə Muzdəlifədən çıxardı. Aişə deyir ki, bu ayə Hums haqqında nazil olu: “Sonra Insanların Axışıb Gəldiyi Yerdən Siz Də Gəlin”. (əl-Bəqərə 199). Onlar Muzdəlifədən çıxırdılar (Allah) onları Ərafata getməklərini əmr etdi”. (Buxari 1665, Muslim 3013, 3014, 1219/152)

حديث جُبَيْرِ بْنِ مُطْعِمٍ قَالَ: أَضْلَلْتُ بَعِيرًا لِي، فَذَهَبْتُ أَطْلُبُهُ يَوْمَ عَرَفَةَ، فَرَأَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَاقِفًا بِعَرَفَةَ، فَقُلْتُ: هذَا وَاللهِ مِنَ الْحُمْسِ، فَمَا شَأْنُهُ ههُنَا

765. Cubeyr İbn Mutim  demişdir: “Ərəfa günü mənim dəvəm itdi və mən onu axtarmağa getdim. (Bu vaxt) Peyğəmbərin  Ərəfatda dayandığını görəndə (öz-özümə) dedim: “Vallahi, bu adam əhməsilidir⁵¹ Elə isə onun burada nə işi var?” (Buxari 1664, Muslim 3015, 1220/135)

في نسخ التحلل من الإحرام والأمر بالتمام

Ehramdan Çıxmanın Nəsx Olması Və Həcci Tamamlamağın Əmr Edilməsi

حديث أَبِي مُوسى رضي الله عنه، قَالَ: قَدِمْتُ عَلَى رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَهُوَ بِالْبَطْحَاءِ؛ فَقَالَ: أَحَجَجْتَ قُلْتُ: نَعَمْ، قَالَ: بِمَا أَهْلَلْتَ قُلْتُ: لَبَّيْكَ، بِإِهْلاَلٍ كَإِهْلاَلِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: أَحْسَنْتَ، انْطَلِقْ فَطفْ بِالْبَيْتِ وَبِالصَّفَا وَالْمَرْوَةِ ثُمَّ أَتَيْتُ امْرَأَةً مِنْ نِسَاءِ بَنِي قَيْسٍ فَفَلَتْ رَأْسِي، ثُمَّ أَهْلَلْتُ بِالْحَجِّ؛ فَكُنْتُ أُفْتِي بِهِ النَّاسَ حَتَّى خِلاَفَةِ عُمَرَ رضي الله عنه، فَذَكَرْتُهُ لَهُ، فَقَالَ: إِنْ نَأْخُذْ بِكِتَابِ اللهِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُنَا بِالتَّمَامِ، وَإِنْ نَأْخُذْ بِسُنَّةِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَإِنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَمْ يَحِلَّ حَتَّى بَلَغَ الْهَدْىُ مَحِلَّهُ

766. Əbu Musa  rəvayət edir ki, mən Rəsulullah  Bathda olduğu zaman yanına gəldim. Rəsulullah: “Həccə niyyət etdinmi?” deyə buyurdu. Mən: “Bəli, niyyət etdim” dedim. Rəsulullah: “Hansı həcci niyyət edib ehrama girdim” dedi. Mən: “Peyğəmbərin  ehrama girdiyi kimi ehrama girib Ləbbeykə” dedim. Rəsulullah: “Çox gözəl, indi get Beyti təvaf et və Səfa və Mərva arasında səy et!” deyə buyurdu. Bunları etdikdən sonra Qeys oğullarından olan bir qadının yanına gəldim. Başımın saçıcı taradı. (bərabərimdə qurban olmadığı üçün ümrə edib ehramdan çıxdım). Sonra həcc niyyətiylə ehrama girib təlbiyyə etdim. Artıq sonralar mən ta Ömərin  xəlifəliyinə kimi insanlara bu fətva edirdim. Ömər  xəlifə olduğu zaman bunu ona zikr etdim. Ömər: “Allahın kitabın alsaq o, bizə: Allah üçün həcc və ümrəni tam yerinə yetirin” (əl-Bəqərə 196). Allah Rəsulunun  Sünnəsini alsaq qurban kəsiləcək yerə çatana qədər ehramdan çıxmamışdır” dedi. (Buxari 1724, Muslim 3016, 1221/154)

جواز التمتع