Медициналық бейне ақпарат обьектісі ретінде.

Сәулелі диагностика мен алынатын ақапраттың басты көзі – мүшелердің медициналық бейнесі болып табылады.

Медициналық бейненің әр түрлілігі негізгі екі топпен беріледі:

• Аналогты және

• Сандық (матрикалық) бейне және

• Аралық вариант – аналогты – сандық бейне.

Аналогты бейне, үздіксіз сипаттағы ақпартты береді. Кемшіліктері: қолайлы сақтаудың қиындығы, диагностикалық қажеттілікке байланысты өңделу қолданушыға берілу, сапасын төмендететін ортақ дыбыстардың және шулардың болуы.

Сандық бейне компьтердің көмегімен алынады. Олар диагностикалық аппарттан қабылдағыштарда түсетін, мүшелер туралы ақпараты бар, негізінен ұяшықты (матрицалық) құрылымнан тұрады. Компьятердің көмегімен матрицада сақталған дыбыстардан мүшелердің бейнесі пайда болады. Дигитальді бейне жоғарғы сапалығымен, бөтен дыбыстардың болмауымен, әртүрлі мәліметті, оптикалық, магнитті сандық тасымалдаушыларда жеңіл сақталуымен, жеңіл өңделуімен, үлкен қашықтықта жіберілуімен сиптталады.

Аналогты – сандық бейне – алғашында аналогты түрде пайда болып, сосын процестің берілуі детектордан дисплеяға есептеліп, жоғарыдағы дигитальді бейнедегі жетістіктерге ие болады. Аналогты бейне сандық немесе керісінше болуы мүмкін. Бұл мақсатта арнайы құрылғыны қолданады: аналогты немесе санды аналогты ұйымдастырғыштар.

Сандық бейне телевизорлы қабылдағышта аналогты дисплея түрінде пайда болып, яғни секундына 30 рет электронды сәулені сканерлеу жолы бойынша. Белгілі аймаққа сәйкес келетін сандық бейненің қарапайым бірлігі “пиксел” деп аталады. Сондықтан дисплеядағы экран матрицасы – пиксельдердің жиынтығы болып табылады.

Медициналық бейне топтарын және сәулелік диагностика әдістерін мыналардың көмегімен алады:

Аналогты бейне:

• әдеттегі кленкалы рентгенграфия, сызықты томография

• әдеттегі рентгенграфия

• сонографияның кейбір түрлері

Аналогты – сандық бейне

Сандық рентгенграфия

Сандық рентгеноскопия

Сандық субтрациялық ангиография

Сонография (кейбір түрлері)

Сцинтиграфия

Сандық бейне

Рентгеногрфияның алғашқы – сандық әдісі

Компьютерлі томография

Магнитті резонансты томография

Эмиссиялық томография

Доплерлік суреттеу

Сәуле диагностикасындағы барлық медициналық бейне екі түрде беріледі:

1. қатты көшірме ретінде – рентгенография, қағазға түсіру, фотоқағазға магнитті тасымалдаушылар – лента, диск

2. бекітілмеген түрде – дисплея экранында немесе рентгенодиагностикалық аппаратта.

Сандық бейненің артықшылығы – компьютермен өңделі мүмкіндігі. Алғашқы болжамды этапы кезінде – бейнені түзету жүргізіледі, бейненің техникалық ақаулары жөндетіледі. Бұл бейнені алу кезінде іске асырылады. Келесі бейнені компьютерлік өңдеу этапында –бейненің сапасын жақсарту мақсатында – бейненің кейбір бөліктерін бояу, үтіктеу жүргізіледі. Медициналық техникаға есептеу техникасы кеңінен енуде. Әдеттегі дәрігер – науқас жүйесі, енді дәрігер – компьютер – науқас жүйесіне ауысуда. Бұл сәуле диагностикасында ерекше күшпен пайда болуда.

Бейнені көзбен көріп (визуальді) талдау.

Мамандығына қарамастан, кез – келген дәрігер сәуле диагностикасныың құжаттарымен жұмыс сәуле диагностикасының құжаттарымен жұмыс істеуіне тура келеді: рентгенограммалармен, сцинтиграммамен, сонограммамен, термограммамен, компьютерлі томограмма және т.б.

Сәулелі бейнелерді оқудың қағидалы тәртібі:

1. Бейнені жалпы қарау

А) қолданылған сәуле әдісін анықтау

Б) зерттелген обьектіні айыра білу (дененің қандай мүшесі)

В) зерттелген дене (мүше) бөлігінің қызметін, құрылысын, пішінін жалпы бағалау

2. Бейнені түпкілікті оқу

А) “қалыпты” және “патологиялық жағдайды” анықтау

Б) ауруды табу және сәулелі белгілерін бағалау

В) табылған белгілердің жалпы патологиялық процеске немесе белгілі бір клиникалық синдрлмға сейкес келуі.

3. жалпы патология процесті немесе қойылған синдромдар

4. әртүрлі сәуле зерттеулерімен алынған мүше бейнелерін салыстыру

5. сәуле зерттеулерінің қорытындысын басқа да құралды зерттеулер мен клиникалық зерттеулердің көрсеткішімен салыстыру

6. сәуле зерттеулерінің көрсеткіші бойынша қорытынды құрастыру