- •3. Психокоррекциялық бағдарламаларды құрастырудағы негізгі ұстанымдар
- •2. Диагностика мен коррекция ұстанымы
- •4. Психокоррекциялық бағдарламаларды құрастыру алгоритмі
- •Коррекция бағдарламалары түрлері
- •Дамудағы қиындық себептерін түсіндірудің түрлі моделдері
- •Психокоррекция міндеттері
- •Психокоррекция кешенінің негізгі бөлімдері
- •Жеке психокоррекция жұмысының кезеңдері
- •Психокоррекция тиімділігін бағалау ерекшелігі.
- •Психологтың – «клиентке» қатынасы
- •Мектеп жасындағы оқушылармен психологиялық қызметтің жүргізілу ерекшелігі
- •2. Отбасынан тыс жерде қарым-қатынасқа түсу қиындығын түзетудегі коррекция.
- •Бірінші сынып оқушыларының мектепке бейімделу деңгейін арттыруға бағытталған түзету - дамыту бағдарламасы
- •2 Сабақ « Мен және өзгелер»
- •3 Сабақ «Ойлан, тап!»
- •4 Сабақ «Достығымыз жарасқан»
- •5 Сабақ Кім, қайдан, қай жерден?
- •6 Сабақ. Кел, бірге ойнайық
- •7 Сабақ. Жүзден жүйрік
- •8 Сабақ. Саған сенім артамын
- •9 Сабақ. Ойлануға кез келді
- •10 Сабақ. Қарым – қатынас менің өмірім
- •Бастауыш сынып жасындағы балалардың танымдық процесіне арналған түзету - дамыту бағдарламасы
- •Танысу « Қуаныш шеңбері»
- •«Кішкентай қоңыз»
- •«Сіріңкемен бас қатырғыш»
- •Психогимнастика «Нәзік мысық»
- •«Менің отбасым» суреті.
- •«Сөздер жұбы». Мақсаты: есті дамыту.
- •«Шатастырғыш»
- •«Бірдей заттарды тап»
- •«Шатастырмақ» ойыны.
- •Босаңсу.
- •«Айналмақ».
- •Сабақтың қорытындысын шығару.
- •6. «Қаладағы шу»
- •Танысу Қуаныш шеңбері.
- •2. Психогимнастика «Затты жалғап жібер»
- •4. «Екі қолмен сурет саламыз»
- •5. «Көршінің суретін аяқта»
- •6. «Соқыр мен жетелеуші»
- •7. Ойын «Тірі топтар»
- •10. «Мәндес жұптар»
- •11. Жаттығу «Анықтама бер»
- •12. Жаттығу «Білгіш»
- •6. «Сөз ойлап тап»
- •8. Ширату «Үлпілдектер».
- •9. «Баханай айтты»
- •10. Морзе әліпбиі.
- •11. Жаттығу «Затты аяғына дейін сал»
- •Танысу Қуаныш шеңбері.
- •3.«Айна»
- •4. «Сіріңкелермен бас қатырғыш»
- •5. Ойын « Төрт апат»
- •6.«Бақылағыштарға арналған пантомима»
- •«Мүмкін емес жағдайлар»
- •Сәлемдесу «Қуаныш шеңбері»
- •Жаттығу «Қызықты арифметика»
- •4. Пуантилизм – саусақ өнері.
- •«Белгілерді белгіле»
- •«Барлаушылар»
- •«Айналғыштар»
- •Психогимнастика «Теңіз жағасында»
- •«Қылыш пен қалқан»
- •«Айналмақ».
- •1.Сәлемдесу «Қуаныш шеңбері»
- •«Ребустер»
- •Сурет «Кім болғым келеді?»
- •12.«Айналмақ»
- •1.Сәлемдесу «Қуаныш шеңбері»
- •2. Ойын «Қоян»
- •3. «Сіріңкелермен бас қатырғыш»
- •4. Ойын «Болады - болмайды»
- •5. Ойын «Тыңда және орында»
- •2. «Үрлегіш пен доп»
- •«Жұдырығымда не бар?»
- •Бос уақыт. Пазылдармен жұмыс.
- •Коллаж «Мен өз болашағымды қалай елестетемін?»
- •Танысу «Қуаныш ортасы»
- •Ширату «Жел соғады»
- •8. Үстел ойыны «Қу сайқымазақ»
- •9. Коллаждарды көрсету.
- •10. Ортақ сурет (анамызбен бірге сурет саламыз).
- •Кіші мектеп жасындағы балалардың шығармашылық қабілетін дамытуға арналған сабақтар
Дамудағы қиындық себептерін түсіндірудің түрлі моделдері
Модель |
Түсіндіру ерекшеліктері |
Биологиялық |
Органикалық дамудың жылдамдығы-ның төмендеуі ауытқу этимология сын түсіндіреді. |
Медициналық |
Даму аумағындағы аномальды мәселелерді, қиындықтарды және ауытқуды түсіндіреді. |
Әлеуметтік-психологиялық |
Жеке адам және қоршаған орта арасындағы ауытқу маңызын түсіндіреді. |
Педагогикалық |
Баланың әлеуметтік және педагогика- лық тұрғыдан қараусыздығы мен ауытқу себептерін қарастырады. |
Іс-әрекет моделі |
Әрбір жас кезеңіне сай жетекші іс-әрекет түрінің дұрыс қалыптаспауы ауытқушылыққа себеп болады. |
Шет ел психологиясында бала дамуындағы қиындық себебін, ішкі құрылымының бұзылысы деп қарастырады (З.Фрейд. М.Клайн).
Коррекция барысында әдістер мен жаттығулар таңдау, оның сәтті болуын бағалау көрсеткіштерін анықтау жұмыс мақсатына сай болады.
Психологиялық түзету жұмысының міндеті индивидтің психикалық саулығы, қоғамға бейімделуі және дамып, жетілу дағдыларын меңгеруі жатады.
Психокоррекция міндеттері
Өзгеретін сфера |
Шешілетін міндеттер |
Когнитивті сала |
- өз мінез-құлқын, қатынасын, реакциясын, мотивін түсіндіру; - эмоционалдық және мінез - құлықтық стереотиптерді түсіну, психогенді факторлар мен соматикалық бұзылыстар арасындағы байланысты түсіну; - қақтығыстар туындауда және жарақаттайтын жағдаяттарда өз жауапкершілігін түсіну. |
Эмоционалдық сала |
- маманның клиентті эмоционалды қолдауы; - клиент сезімін түсіну және ауызша айту; - өзіне шынайы қатынастарды қалыптастыру. |
Мінез-құлық саласы |
- клиенттің реакциясын түзету; - мінез-құлық тәсілдерін меңгерту. |
Психокоррекция мақсатын нақтылауда келесі ережелерді ұстану қажет:
Психокоррекция мақсаты ұнамымды түрде қалыптастыру;
Психокоррекция мақсаты клиенттің жеке даму мүмкіншілігі мен бастамасын шектейтін тыйым салу сипатта болмауын анықтау;
Психокоррекция мақсаты шынайы болғаны жөн. Бала коррекциялық сабақта игерген жағымды тәжірибені шынайы өмірде қолдана алуы қажет;
Психокоррекциялық жұмыс тиімділігі ұзақ уақыт аралығында жүргізіледі.
Психокоррекция кешенінің негізгі бөлімдері
Анықтау бөлімі |
Бекіту бөлімі |
Коррек ция бөлімі |
Әсер ету тиімділігін бағалау бөлімі |
Мақсаты: Жеке бас дамуының ерекшеліктерін, ауытқу факторларын анықтау, жалпы түзету бағдарлама сын құрастыру. |
Мақсаты: өзара әрекеттестік ниетіне түрткі болу, қобалжуды түзету, клиенттің өзіне сенімділігін дамыту, өз өмірінде де бір нәрсені өзгертуге және психолог пен жұмыс істеуге ниетін қалыптастыру. |
Ұнамсыз кезеңнен ұнамды кезеңге өту, айналамен өзара әрекеттесу тәсілдерін меңгеру, клиенттің дамуында үйлесімділік пен қолайлық тудыру. |
Мақсаты: Психология лық мазмұн мен динамика лық реакцияны өлшеу, ұнамды мінез-құлық реакциясын жетілдіру, қалыпты өзіндік бағалауды тұрақтан дыру. |
Психолог маманның психокоррекциялық жұмысында индивидтің ішкі әлеміне әсері
(Г.С.Абрамова)
Индивидпен жеке психокоррекция жұмысы
Өткізілу жағдайы |
Көрсеткіші |
Қарсы көрсеткіші |
Тиімділігінің анықталуы |
1.Индивид тің психология лық көмек алуға өз еркімен келісім беру а) индивидтің мәселені зерттеу үрдісіне белсенділік көрсету б) түзету бағдарламасын іске асыру және қалыптас тыру |
2. Индивид ниеті: а) мәселенің сипаты (жеке мәселе болуы), б) индивид топпен бірге жұмыс жасаудан бас тартуы в) индивидте қобалжу деңгейінің жоғары болуы г) индивид тұйықтығының жоғары деңгейде болуы д)индивид тің уайым-қайғысы |
3. Қозудың анық көрінуі а) ақыл-ойы дамуы ның төмен деңгейі б) адамгершілік қалыптың төмен болуы |
4.Психолог тың а) жеке сапалары: (әлеуметтік дәрежесі) тартымдылығы, ақыл-ой дамуы, ерік-жігері, мінез-құлық ерекшелігі; б) психологпен индивид арасындағы келісім, (сенім, клиент тәуелділігі); психологпен индивид қатынасының тепе-теңдік көзқарасы. в) хабарламаны жеткізу тәсілдері (дәлел, логика, т.б.) |
Жеке коррекция жұмысында мүмкін болатын, және күтілетін нәтижелері:
индивидттің өз қажеттілігі, уайымы, ойы туралы назардың күшеюі;
өзін-өзі жоғары бағалауы мен маңызды болуы;
өзін түсінуі мен қабылдауының дамуы;
өзін жетілдіруге ұмтылыстың дамуы;
өзіне және өмірге қатынасының өзгеруі;
бейімделу деңгейінің дамуы.