§ 1. Азаматтық қорғаныстағы медициналық қызметтің міндеттері.

Кез келген мемлекеттің басты міндеттерінің бірі — әрқашан оның қорғаныс қабілеттілігін нығайту болған және солай болып қала бермек. Мемлекеттің мықты қорғанысы Қарулы Күштерінің жоғары жауынгерлік әзірлігінен құралып қоймай, сонымен бірге еліміздің экономикалық дамуы, халық пен шаруашылық объекті-лерін қазіргі кездегі жаппай қырып-жою қаруынан қорғануға дайындаумен де анықталады. Жаппай қырып-жою қаруларының пайда болуымен материалдық құн-дылықтар мен адамдарды қорғау бойынша жүргізетін шаралардың мазмұны мен өрісі түпкілікті өзгерді, осы заманға сай жалпы мемлекеттік қорғаныс жүйесін құру талабы туындады. Халық пен халық шаруашылығы объектілерін қорғаудағы мұндай жалпы мемлекеттік жүйе Азаматтық қорғаныс (АҚ) болып табылады.

Азаматтық қорғаныс шараларын өткізудегі басты рөлді халық шаруашылық объектілері (оку орындары, мекемелер, өнеркәсіп, құрылыс, энергетика кәсіпорындары, т.б.) атқарады. АҚ-тың басты мақсаттарынан келіп шығатын арнайы шараларды өткізу үшін шаруашылық объектілеріндегі төмендегідей азаматтык, қорғаныс қызметтері құрылады: хабарлау және байланыс қызметі, апаттык,-техникалық, паналар мен тасаларға күтім көрсету, радиациялық және химиялық шабуылға қарсы қорғаныс қызметі, медициналық қызмет, өртке қарсы қызмет, материалдық техникалық жабдықтау қызметі, автокөлік, қоғамдық тәртіпті қорғау қызметі. Барлық қызметтің жалпы міндеті — қарсылас шабуылы қауіпі төнгенде, зақымдану ошақтары пайда болу кезінде, сондай-ақ зілзала апаттары мен ірі өндірістік апаттарға өз құрамаларын даярлау болып табылады.

Азаматтық қорғаныс күштері тапсырмаларды орындауға байланысты тікелей жұмыстарды жүргізу үшін құрылады. Оның қатарына әскерилендірілмеген құрамалар, АҚ әскери белімдері меи мекемелері жатады.

Әскерилендірілмеген құрамалар шаруашылықтың барлық объектілерінде, оқу орындарында, көліктерде құрылады. Үйымдастырылуына қарай олар: жасақтар, командалар, топтар, бригадалар, лектер, буындар және түрлі мақсаттағы постылар түрінде болады.

Құрылымдар әскери емес адамдар қатарынан жұмысқа қабілетті адамдармен толықтырылып, табельге сәйкес жарақталады және бағдарламаға сәйкес оқытылып үйретіледі. Олар Азаматтық қорғаныс объектілері жоспарының тиісті бөлімдеріне сәйкес дайындалады.

Барлық құрылымдар орындалатын жұмыс мақсаты мен сипатына байланысты негізгі екі топқа бөлінеді: жалпы мақсаттағы және қызмет көрсету құрылымдары.

Жалпы мақсаттағы құрылымға зақымдану ошағында зілзала апаттары болған аудандар мен ірі өндірістік апаттар кезіндегі жалпы тапсырманың негізгі бөлігін орындау жүктеледі. Оларға құрама топтар (командалар), жұмысты механикаландыру бойынша құрама жасақтары, құтқару жасақтары (командалар, топтар) жатады. Бұл құрамалар төтенше жағдайлар жөніндегі агенттік (ТЖА) Азаматтық қорғаныс күштерін топтастыру құрамына кіреді.

Қызмет көрсету құрылымына қызмет көрсету тапсырмаларының ерекшеліктерін есепке ала отырып, арнайы жұмыстарды орындау жүктеледі. Кейбір арнайы құрылымдардың бір бөлігі тікелей құрама жасақтардың ұйымдастыру құрылысына кіреді.

Азаматтық қорғаныстағы медициналық қызмет Азаматтық қорғаныс шаралары кезінде жарақаттанғандарға медициналық көмек көрсету мақсатында құрылады.

Қызметтің міндеттері:

— республикадағы төтенше жағдайлар кезінде медициналық-санитарлық көмек көрсетудің қалыпты деңгейін қамтамасыз ететін біртұтас саясаттың негізін құру және жүргізу;

— Азаматтық қорғаныста медициналық шараларда жүзеге асыру, емдеу-эвакуациялық, санитарлық-гигиеналық және эпидемияға қарсы шараларды жүргізу;

— тетенше жағдайлардан соң туындайтын медицина-санитарлық эпидемиялық және санитарлық-гигиеналық қалыпты болжау, қазіргі замандық залалсыздандыру құралдарын қолдану, болуы мүмкін зардаптардың деңгейін төмендету үшін жоспар әзірлеу;

— медициналық құрлымдарды құру және жұмысқа тарту, оларды техникамен, мүлікпен және жабдықтармен қамтамасыз ету;

— медициналық құрылымдардың зардап шеккендерге көмек көрсетуінің тұрақты түрде дайын болуын қамтамасыз ету, төтенше жағдайлар аймағы мен зақымдану ошағына қарай медициналық қызметтің күштері мен жабдықтарын бірінші кезекте аттандыру;

— зардап шеккендерге дер кезінде көмек көрсету, эвакуациялау және емдеу, жарақат алғандарды еңбекке тез оралту мақсатында денсаулығын тез қалпына келтіру;

— төтенше жағдайлардың салдарынан болған психо-неврологиялык және эмоциялық әскерлерді азайтуға бағытталған емдеу-сауықтыру шараларын жүргізу, халыққа қазіргі замандық залалсыздандыру құралдарын қолдану және тез қалыпты жағдайға келуге мүмкіндік жасау;

— тұрғындардың қолайлы санитарлық жағдайын қамтамасыз ету, тетенше жағдайлар, зақымдану ошағы мен оларға шектесетін аумақтағы тұрғындар арасында жаппай жұқпалы аурулардың пайда болуы мен таралмауының алдын алу;

— құтқару және басқа да жұмыстарды атқару кезінде құрылымның жеке құрамының денсаулығын сақтау, оларға қажетті медициналық көмектер көрсету;

— тұрғындарға өзіне-өзі және өзара көмек жасауды үйрету;

— медицинальық мекемелерде медициналық дәрі-дәрмектердің қорын құру.