24.Спішыце, раскрываючы дужкі.

(Дз, дз)ень навукі, племя (Р, р)адзімічаў, (Б, б)раслаўскія азёры, (П, п)анчанкава паэма, планета (3, з)ямля, планета (М, м)арс, (Т, т)аварыства беларускай мовы, (Ч, ч)орнае мора, (Б, б)агдановічаў стыль, (П, п)алачанін, (К, к)упалава паэма, (Г, г)рынвіцкі мерыдыян, (П, п)олаччына, (П, п)алескія балоты, (Д, д)октар навук, (М, м)іншчына, (А, а)лёнчына свята, (Н, н)ародны артыст, (А, а)нтычны свет, (А, а)дэскі гумар, кошка (М, м)арыська, (Г, г)рузінскае віно, (П, п)іншчына, (А, а)лімпійскія гульні, (Дз, дз)ень радыё, (П, п)адуанскі універсітэт, (У, у)сходнія славяне, (А, а)йчынная гісторыя, (П, п)ушкінскія чытанні, (Ф, ф)едзевы малюнкі, зорка (В, в)енера, (К, к)уляшоўскія творы, (Р, р)эспубліка Беларусь, Крывы (Р, р)ог, (Д, д)амоклаў меч, Міністэрства (А, а)дукацыі, (П, п)артызанскі праспект, Ясная (П, п)аляна, (Б, б)русельская капуста, (Г, г)огалеўскія чытанні, (П, п)аўлаў партфель, (Б, б)рылёўскі радок, (К, к)упалаўскі сквер, (Дз, дз)ень незалежнасці, (Б, б)еларускі народ.

25. Растлумачце правапіс не(ня), ні ў наступных прыкладах:

непрацаздольнасць, неахайны, нецікава, няшчыра, няўклюда, неруш, нелюдзімы, ненавідзець, неўпапад, немінуча, неяк, нехта, недзе, недалёт, недахоп, недаядаць, нязробленае заданне (не зробленае вучнем заданне), не сустрэць, не зроблена, не ўжываючы, не ціхае, а ветранае надвор'е, не шкада, не надта. не трэба, не па-летняму, ніхто, нічога, ні ў каго, нізашто, нідзе, нікчэмны, ніводны, ні капейкі.

26.Спішыце, раскрываючы дужкі.

(Не)дагледзець дзіця, (не)даўшы нічога, (не)дапоўніць адказ, (не)даехаць дадому, (не)даглядзеўшы фільм, (не)давыканаць план, (не)даацаніць небяспеку, (не)дачакаўшыся, (не)дагадзіць гаспадару, (не)дакормліваць жывёл, (не)дачытаўшы кнігу, (не)здаровіцца, пастаянна (не)дасольваць, (не)дапусціўшы да экзаменаў; (не)дагнаць лідэра; недавяраць людзям, крыху не_дачуваць, не_даказаўшы тэарэму, неацаніўшы якасці, штосьці не_дагаворваць, не_далюбліваць крытыку, не_дапісаць пісьмо, не_далічыцца тысячы рублёў, не_дараваўшы за хлусню, недамовіцца аб сустрэчы, не_дакрануўшыся, недабачыць істотнага, не_пакоіцца, не_дабраць балаў, не_даехаўшы да мора.

27.Пішыце не(ня) разам або асобна.

а) Не_адрамантаваны майстрам гадзіннік, н_мнагаводны вадаём, адзнака не_выпраўлена, ніколі не_востраная піла, абсалютна не_распрацаваная тэма, яшчэ не_спілаваны дуб, не_бяспечная праца, вельмі не_багаты набытак, машына не_памыта, нічым не_агароджаны ўчастак, не_міласэрныя словы, не_зацярушаныя снегам мясціны, вельмі не_зайздросны лёс, праца не_зроблена, нікому не_цікавы даклад, не_прымірымыя ворагі, далёка не_бліскучы адказ, грошы не_зароблены, даўно не_бачаныя краявіды, вельмі не_прадуманае рашэнне, вельмі не_ўраджайны год, кабінеты не_абсталяваны, не_пабеленая гаспадаром печ, не_перабраная бульба, ніколькі не_пакрыўджаны хлопчык.

б)

I.Гэта н_праўда, а хлусня. 2.Н_прыкметна падкралася восень.

3. Хлопчыку н_хочацца спаць.

4. Цэлы тыдзень стаяла н_пагода.

5. Хата н_падмецена.

6. Хлопец бачыў гэту н_прыхільнасць.

7. Вам н_трэба шкадаваць аб мінулым.

8. Дзеці н_дагледзелі куранят.

9. Вецер у вербах н_спіць.

10. Н_так лёгка зрабіць, як сказаць.

II.Яму вельмі н_хапала сябра.

12. У шафе вісеў н_дарагі касцюм.

13. Ніхто н_забудзе свайго дзяцінства.

14. Маці н_дома, а ў суседзяў.

15. Мы ідзём н_ходжанымі сцежкамі.

16. Птушкі яшчэ н_спяваюць.

17. Кніган_прачытана.

18. Нам н_абходна параіцца.

19. Гэта н_адкладная шрана.

20. Было н_цёмна, л шарапага.

28.НЕ(НЯ) або НІ.

1. Дзе б ён н_быііаў, у нкін Гі н бяспечныя падарожжы н пускаўся, яго н_адольна цягнула да н_прыкметнай прыгажосці родных краявідаў.

2. Пра што б ён н_гаварыў, ён н_колі н_ўмеў выказацца н__шматслоўна і без н_якіх падрабязнасцей.

3. Ужо н_раз і н_два ён псраконваўся: як бы н_стараўся, н_якія намаганні н_пераважаць зробленага ім зла.

4. Калі пачуліся н_сціханыя воплескі, н_хто _сумняваўся: мы н_бы прысутнічалі на нараджэнні н_ўміручай зоркі.

5. Што толькі н_гаварылі пра іх знікненне! Сапраўды, тры месяцы - н_слыху, н_дыху. Н_хто ўжо і н_чакаў убачыць іх жывымі.

6. Н_як нчакана змоўкла вёска, н_чуваць было н_галасоў, н_шуму машын.

7. Куды толькі н_закідваў яго лёс! Але і ў самых н_спрыяльных умовах ён н_колі н_да каго н_ставіўся пагардліва.

8. Н_здарма н_разу н_адна з яе сябровак н_адмовілася дапамагчы, хаця яны і адчувалі н_дахоп часу.

9. Ужо н__адкуль і н_ад каго н_чакала яна дапамогі і, калі ўбачыла чыюсьці постаць, н_паверыла: гэта быў н_хто іншы, як сам камандзір.

10. Н_з таго н_з сяго пачаўся дождж, дарогу размыла, і мы зразумелі: да ночы н_як н_даедзем да н_далёкай ужо станцыі.

11. Як н_ быў раззлаваны Мурзік, які н_ як н_ мог дараваць гаспадарам іх "здраду", але і ён патроху прымірыўся з тым, што з'явілася тут н_йкая новая жывая істота і за н_ вельмі доўгі час знайшла прытулак і ласку.

12. Н_ якія ліхалецці жыцця ўжо н_ колі н_ змаглі б пагасіць тую іскру, якая н_ умольна сведчыла: нарадзіўся н_ хто іншы, як Паэт.

ІЗ. Ужо н_ раз даводзілася Васілю прыходзш сюды н_ свет н_ зара, але вартаўніка ён так н_ разу і н_ сустрэў.

14. Якія б намаганні н_ прыкладвала Зося, як бы ў думках н_ адцягвала час, але дзень аперацыі н_ пазбежна набліжаўся, і супакойвала яе толькі н_ раз чутае: усе будзе добра, бо аперыраваць будзе н_ хто іншы, як сам доктар Камінскі.

15. Колькі б н_ ездзіў Маеўскі па іншых краінах, колькі б вёснаў н_ сустракаў пад чужым небам, н_ колі н_ знікалі з яго памяці зусім н_экзатычныя краявіды роднай зямлі.