Prawa akcesoryjne I prawa samoistne.
Prawa akcesoryjne ustanawia się dla zabezpieczenia wierzytelności (niesamoistne, nie występują samodzielnie w obrocie np. hipoteka, zastaw, poręczenie).
Prawa samoistne mają swój samodzielny byt prawny. Ich ustanowienie oraz dalsze istnienie jest niezależne od innego prawa. Mają prawo użytkowania, służebności i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.
Prawa zbywalne I niezbywalne
Prawa zbywalne – to takie prawa podmiotowe, które mogą być przez podmiot uprawniony do przeniesione na inną osobę na drodze czynności prawnej. Regułą w prawie cywilnym jest zbywalność praw podmiotowych. Oznacza to, że jeśli w odniesieniu do danego prawa podmiotowego nie znajdujemy przepisu prawnego regulującego zagadnienie jego przeniesienia na inną osobę, należy przyjąć, że prawo to jest zbywalne.
Prawa niezbywalne – tylko takie prawa podmiotowe, w odniesieniu do których ustawodawca wyraźnie sformułował zakaz ich zbycia. Dodatkowo przyjmuje się, że charakter niezbywalny mają prawa osobiste ze względu na to, że są one integralnie związane z osobą każdego człowieka.
Prawa zbywalne są z reguły dziedziczne, natomiast prawa niezbywalne są zazwyczaj niedziedziczne ( nie przechodzą na spadkobierców)
SPOSOBY NABYWANIA PRAW PODMIOTOWYCH
1.Nabycie pochodne i pierwotne. Kryterium rozróżnienia jest zajście lub nie następstwa prawnego.
Nabycie prawa jest pochodne, gdy nabycie jest uzależnione od tego, czy nabywane prawo lub prawo o szerszym zakresie treści niż prawo nabywane przysługiwało osobie, od której swe uprawnienia wywodzi nabywca, i która w sposób prawnie doniosły wyraziła wolę nabycia od niej prawa przez inną osobę. Przykładem nabycia pochodnego jest w szczególności przeniesienie własności, cesja (przelew) wierzytelności, ustanowienie użytkowania wieczystego, ustanowienie ograniczonych praw rzeczowych.
Od tak pojętej zasady prawo przewiduje wyjątki, polegające na tym, że nabywca prawa będący w dobrej wierze nabywa prawo, mimo że takie prawo nie przysługuje „rozporządzeniu” ani nie jest on upoważniony do rozporządzenia cudzym prawem.
Nabycie prawa jest pierwotne, jeżeli nabycie dokonuje się – z mocy postanowienia ustawy – niezależnie od woli (lub nawet wbrew woli) osoby, której, ewentualnie, prawo nabywane dotychczas przysługiwało Do nabycia pierwotnego dochodzi np. przez zasiedzenie zawłaszczenie niczyjej rzeczy ruchomej.
2.Nabycie translatywne i konstytutywne. Kryterium podziału jest istnienie lub nie istnienie nabywanego prawa przed zdarzeniem powodującym nabycie.
Nabycie translatywne zachodzi wówczas, gdy przedmiotem nabycia jest prawo już istniejące, które przechodzi w dotychczasowej postaci na nabywcę (np. przejście prawa własności z majątku dotychczasowego właściciela do majątku nabywcy na podstawie umowy przenoszącej własność lub w następstwie zasiedzenia).
Nabycie konstytutywne polega na uzyskaniu przez nabywcę prawa nie istniejącego poprzednio, tzn. przed zajściem zdarzenia powodującego nabycie. Inaczej mówiąc, prawo nabywane powstaje dopiero w chwili nabycia. Będzie to np. nabycie własności ruchomej rzeczy niczyjej w następstwie jej zawłaszczenia, nabycie rzeczowego prawa ograniczonego w trybie jego ustanowienia przez właściciela obciążanej rzeczy albo nabycie służebności gruntowej w drodze zasiedzenia.
3. Nabycie pod tytułem ogólnym i szczególnym. Kryterium rozróżnienia jest zakres przedmiotowy następstwa prawnego.
Nabycie pod tytułem ogólnym (sukcesja uniwersalna) polega na tym, że nabywca wskutek zajścia jednego stanu faktycznego wstępuje w ogół praw majątkowych poprzednika, nabywając cały jego majątek lub oznaczoną jego część.
Nabycie pod tytułem szczególnym (sukcesja syngularna) polega na nabyciu indywidualnie oznaczonego prawa lub indywidualnie oznaczonych praw (np. nabycie własności oznaczonej rzeczy).
Przedawnienie roszczeń i terminy zawite