С.Д.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ		КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА
ҚАЛЫПТЫ ФИЗИОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ СТУДЕНТТЕРДІҢ ОҚЫТУШЫМЕН ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР

Тақырып №1: Физиологиялық зерттеу әдістері. Қозғыш тіндерді тітіркендіру әдістері. Асептика және антисептика

Мақсаты: Физиологиялық зерттеу әдістері. Қозғыш тіндерді тітіркендіру әдістері. Асептика және антисептика туралы білімдерін қалыптастыру.

Оқыту міндеттері:

1. Физиологиялық зерттеулер әдістері негізгі мәнін ашу.

2. Қозғыш тіндерді тітіркендіру әдістерімен студенттерді таныстыру.

3, Электрлік тітіркендіргішті қолдану әдісімен таныстыру.

3. Клинико-физиологиялық құралдарды көрсету.

4. Асептика және антисептика ұғымдарын түсіндіру.

Өткізу үлгісі: Тақырып бойынша кеңестер беру.

Тақырып бойынша негізгі сұрақтар:

Тақырыптың келесі сұрақтарын өз бетінше талдап, дайындалу:

1. Негізгі физиологиялық зерттеулер әдістері.

2. Қозғыш тіндерді тітіркендіру әдістері.

3. Электрлік тітіркендіргіштің артықшылығы.

4. Электрлік потенциалдарды тіркеу тәсілдері (ЭКГ,ЭЭГ,ЭМГ және т.б.).

5. Хронаксиметрия тәсілі, клиникада қолданылуы.

6. Асептика и антисептика.

Берілетін материалдар (қажет жағдайда)

- Электростимуляр, кимограф, миограф, стерилді материалдар салынған бикс..

Әдебиеттер:

Негізгі:

1) Адам физиологиясы // Сәтбаева Х.Қ., Өтепбергенов А.А., Нілдібаева Ж.Б. – Алматы, 2005 ж. 54-93 бет.

2) Қозғыш ұлпалар физиологиясы //Қанқожа М.Қ. – Алматы, 2004 ж. Бет 78.

3) Қалыпты физиология: лабораториялық жұмыстары (студенттер үшін)//Сатпаева Х.Қ., Нельдибаева Ж.Б. Шымкент, 1993. Бет 254.

4) Қалыпты физиология (студенттерге арналған әдістемелік нұсқаулар)//Алматы, 2007 ж.

Қосымша:

1) Физиология человека под. ред. Покровского В.М., Коротько Г.Ф.- М.-2003, стр.39-57

2)Физиология человека под. ред. Агаджаняна Н.А., Циркина В.И. – М.-2001, стр. 5-17

3)Основы физиологии человека под. ред. Ткаченко Б.И. (2 тома)- СПб-1994г, стр.6-53

4)Физиология человека под. ред. Т.И. Косицкого-М.- 1985г, стр. 19-44.

5) Нормальная физиология. Орлов Р.С., Ноздрачев А.Д.-М.-2005

7) Шмидт Р.Ф. Физиология человека. М.,Мир,1985, т. 1-4

8). Методические указания для студентов по «Физиологии возбудимых тканей», КазНМУ, 2002 г.-56 с.

Бақылау (сұрақтар, тестер, тапсырмалар және т.б.):

1. Вивисекция,ағзаны оқшаулау,созылмалы тәжірибе, клинико-физиологиялық зерттеу әдістерінің артықшылығы мен кемшідігі.

2. Мүшелер тіршілігін сақтаудың оптималды жағдайларын атаңыз.

3. Созылмалы тәжірибенің артықшылығы.

4. Асептиканың антисептикадан айырмашылығы.

Тақырып № 2: Бұлшықеттің жиырлу механизмі. Еттің күші мен жұмысы. Еттің қажу механизмі. Белсенді және белсенді емес демалыс (М.И.Сеченов).

Мақсаты: Бұлшықеттің жиырлу механизмі, еттің күші мен жұмысы, еттің қажу механизмі, белсенді және белсенді емес демалыс бойынша кеңестер беру.

Оқыту міндеті:

1. Бұлшықеттің негізгі физиологиялық қасиеттерімен студенттерді таныстыру.

2. Еттің жиырылуы механизмінің негізгі мәнәін ашу.

3. Бұлшықеттің қажу теориясын ашу.

4. Бұлшықеттегі биоэлектрлік, химиялық және жылу үрдістерін білу.

5. Бұлшықеттің күші мен жұмысын анықтаудың негізгі көрсеткіштерімен таныстыру.

6. Белсенді және белсенді емес демалыс механизмін талдау.

Өткізу үлгісі: Тақырып бойынша кеңестер

Тақырып бойынша негізгі сұрақтар: Тақырыптың келесі сұрақтарын өз бетінше талдап, дайындалу:

1. Еттің жиырылу механизмі.

2. Бұлшықет күші мен жұмысы.

3. Жекеленген және организмнің жұмысы кезіндегі бұлшықеттің қажуы.

4. Статикалық жұмыс кезіндегі қажу.

5. Белсенді және пассивті демалыс (М.И.Сеченов).

Берілетін материалдар (қажет жағдайда) :

Анимациялық роликтер мен видеофильмдер көрсету:

- Саркомер және ет талшығының құрлысы

- Еттің жиырлу механизмі.

Әдебиеттер:

Негізгі:

1) Адам физиологиясы // Сәтбаева х.Қ., Өтепбергенов а.А., Нілдібаева ж.Б. – Алматы, 2005 ж. 54-93 бет.

2) Қозғыш ұлпалар физиологиясы //Қанқожа М.Қ. – Алматы, 2004 ж. Бет 78.

3) Қалыпты физиология: лабораториялық жұмыстары (студенттер үшін)//Сатпаева Х.Қ., Нельдибаева Ж.Б.. Шымкент, 1993. Бет 254.

4) Қалыпты физиология (студенттерге арналған әдістемелік нұсқаулар)//Алматы, 2007 ж

Қосымша:

5) Практикум по нормальной физиологии под. ред. Н.А. Агаджаняна, 1983г. стр. 150 раб.№1, стр. 149 раб. №2, стр. 156 раб. №7

6) Нормальная физиология. Орлов Р.С., Ноздрачев А.Д.-М.-2005, стр 15-78

7) Шмидт Р.Ф. Физиология человека. М.,Мир,1985,, т. 1-4

8) Методические указания для студентов по «Физиологии возбудимых тканей», КазНМУ, 2002 г.

9) Общая физиология (методическая указания для студентов) //под ред. Соколова А.Д. Алматы, 2006 г. 101 стр.

Бақылау (сұрақтар, тесттер, тапсырмалар және т.б.):

1. Бұлшықет түрлерін атаңыз.

2. Еттің жиырылуы кезіндегі энергиясы қандай?

3. Еттің қажуы теориясы

. 4. Бұлшықет күші мен жұмысы.

Тесттер:

1. Бұлшықеттердің жиырылуын тікелей қамтамасыз ететін энергия көзі:

1. Тропонин

2. Кальций ионы

3. АҮФ - молекуласы

4. Тропомиозин

5. АҮФ - аза

2. Бұлшықет тегіс тетанус күйіне келу үшін бұлшықеттің жиырылуының қай фазасына келесі тітіркендіру келіп түсуі қажет?

1. Босаңеу фазасына

2. Латентті фазасына

3. Қысқару фазасына

4. Деполяризация фазасына

5. Фазаға дейін

3. Бұлшықет тісті тетанус күйіне келу үшін келесі тітіркену бұлшықет жиырылуының қай фазасына келіп түсуі керек?

1. Босаңсу фазасына

2. Латентті фазаға

3. Қысқару фазасыны

4. Деполяризация фазасына

5. Фазаға дейін

4. Аукстоникалық жиырылуда байқалады

1. Жиырылған кезде бұлшық кернеуінің тұрақты шамасы

2. Бұлшықет кернеуі өскен кезде бұлшықеттің тұрақты ұзындығы

3. Бұлшықет кернеуінің және ұзындығының өзгеруі

4. Ұзындығы қысқарған кезде кернеуі азаяды

5. Ұзындығы қысқарғанда кернеуі өседі

5. БДЖ мен оның уақыты арасындағы сәйкестікті анықта:

А. Латенттік 1. 0,01 сек

Б. Босаңсу 2. 0,05 сек

В. Жиырылу 3. 0,06 сек

1. А1, Б2, В3 2. А1, Б3, В2. 3. А2, Б1, В3

6. Жинақталу түрі мен БДЖ кезеңі арасындағы сәйкестікті анықта:

А. Толық 1. Босаңсу

Б. Толық емес 2. Жиырылу

1.А.2, Б1 2.А.1, Б2

7. БДЖ уақыты:

1. 0,016 сек

2. 0,12 сек

3. 0,08сек

4. 0,05 сек

5. 0,01сек

8. Бұлшықет талшығының ұзындығының өзгеріп, ал кернеуінің өзгермеуін, ... деп аталады: :

1. Изометриялық

2. Изотониялық

3. Ауксотониялық

4. Концентрлік

5. Эксцентрлік

9. Бұлшықет талшығының ұзындығының өзгермей, ал кернеуінің өзгеруін, ... деп аталады: :

6. Изометриялық

7. Изотониялық

8. Ауксотониялық

9. Концентрлік

10. Эксцентрлік

10. БДЖ жасырын кезеңі:

1. 0,01сек

2. 0,03 сек

3. 0,05 сек

4. 0,06 сек,

5. 0,08 сек

11 . БДЖ-ның жиырылу кезеңі:

1. 0,01сек

2. 0,03 сек

3. 0,05 сек

4. 0,06 сек,

5. 0,08 сек

12. БДЖ-ның босаңсу кезеңі:

1. 0,01сек 3. 0,06 сек.

2. 0,03 сек 4. 0,05 сек.

5. 0,08 сек

13. Тісті тетанус ... жиілікте тіркеледі:

1. 1-5 Гц

2. 5-10 Гц

3. 10-20 Гц

4. 20-30 Гц

5. 3-4 Гц

14. Тегісі тетанус ... жиілікте тіркеледі:

1. 1-5 Гц

2. 5-10 Гц

3. 10-20 Гц

4. 20-30 Гц

5. 3-4 Гц

15. Толық жинақталу тіркелед і , егер екінші импульс ... сәйкес келсе:

1. БДЖ жасырын кезеңінее

2. 2. БДЖ жиырылу кезеңіне

3. БДЖ босаңсу кезеңіне

4. БДЖ кейін

5. Бірінші импульске сәйкес келеді

16. Шала жинақталу тіркеледі, егер екінші импульс ... сәйкес келсе:

1. БДЖ жасырын кезеңінее

2. 2. БДЖ жиырылу кезеңіне

3. БДЖ босаңсу кезеңіне

4. БДЖ кейін

5. Бірінші импульске сәйкес келеді

Тақырып № 3 Нейрон, түрлері, қызметі. Нейроглия..

Мақсаты: Тақырып бойынша кеңестер жүргізу.

Оқыту міндеті:

1. Студенттерді нейрон түрлері, қызметімен таныстыру.

2. Нейроглияның негізгі қызметтерінің мәнін ашу.

Өткізу үлгісі: Тақырып бойынша кеңес

Тақырып бойынша негізгі сұрақтар: Тақырып сұрақтарына өз бетінше дайындалу.

1. Нейрондардың құрлысы мен жіктелуі.

2. Нейрондардың қызметі

3. Нейроглия, оның қызметі.

Берілетін материалдар (қажет жағдайда) :

Анимациялық роликтер мен видеофильмдер көрсету:

- нейроның құрылысы