For…to…do цикл операторы
Бұл оператор қайталау саны белгілі циклдерді жасау үшін арналған..
Жазылу форматы:
For <параметр:=бастапқы мәні> to <параметрдің соңғы мәні> do
Санағыш i айнымалысы алғашқы шамасынан соңғы шамасына 1-ге тең адыммен өзгереді де, осы бүтін айнымалының мағынасы экранға шығып отырады (сурет-22). Студенттерге параметрлі циклды қолданып өздігінен есеп шығару қалауы бойынша ұсынылады.
Зертханалық жұмыс № 5
Жұмыстың тақырыбы: Массив элементтерін өңдеу.
Жұмыс мақсаты: Delphi ортасында массив (сілемдер) элеметтерін анықтау, енгізу, шығару және оларды өңдеу әдістерін меңгеріп, StringGrid, RadioButton, Listbox компоненттерiн қолданып бағдарлама құрастыру.
Орындалу уақыты: 4 сағат.
1 Зертханалық жұмыстың жүру тәртібі:
Зертхана жұмысының тақырыбына сәйкес теориялық материалдарды меңгеру
1.2Төменде келтірілген бақылау сұрақтарына жауап беру қажет:
Массив деген не?
Массив елементтерін сипаттау үшін қандай операторлар қолданылады?.
Бірөлшемді массив деген не?
Массив элементтерін өңдеуге қолданылған қайталау операторы және оның ерекшелігі.
Массив элементтерін енгізу ерекшеліктері және амалдары.
Массив элементтерін шығару ерекшеліктері және амалдары.
Қабатталған цикл деген не?
Ішкі цикл деген не?
Параметрлі циклдің дұрыс жазылған құрылымын анықта:
FOR I:=1 TO 20 DO <оператор>;
FOR I=1..15 DO < оператор>;
FOR I:=10 TO 1 DO <оператор>;
FOR I:=’d’ TO ‘a’ <оператор>;
FOR I:=1 TO 0 DO <оператор>;
10. Меншіктеу операторының дұрыс құрылымын анықта:
Var a, x:array [1..8, 1..10] of real;
a:=x;
x:=a[1,1];
a:=a[4,5];
x[1,1]:=a[10,7];
a[5,3]:=x[8][10] ;
11. Бағдарлама үзіндісінің қатесін анықта
Y:=1; FOR X:=0.5 TO 0.19 DO Y:=X+SIN(X);
K:=5; FOR X:=1 TO K DO K:=K*3;
K:=4; FOR X:=1 TO 16 DO K:=K*3;
K:=4; FOR X:=16 DOWNTO 1 DO K:=K*3;
K:=4; FOR X:=-5 TO 5 DO BEGIN K:=K*3; Y:=SIN(X) END;
12. Дұрыс құрастырылған бағдарлама үзіндісін анықта:
K:=9; FOR X:=1 TO K DO K:=I*3;
Y:=0; FOR X:=0.1 TO 1.9 DO Y:=X+SIN(X);
K:=4; FOR X:=5 DOWNTO 16 DO K:=K*3;
K:=0; FOR I:=1 TO K DO BEGIN I:=2*I; K:=K*I END;
K:=4; FOR I:=1 TO K; K+1 DO K:=K*3; A:=K+I;
13. Массив элементтерін сипаттауға арналған сөзтіркестері:
array .. of
array .. char
array .. in
integer
matr .. of
14. Дұрыс сипатталған массивті анықта:
Var mass: array [1..20] of byte;
Var mass= [1..10] of byte;
Var mass:array[10] of byte;
Var mass:array[1,10] of byte;
Var mass: array [10..-3] of byte;
Тапсырма
А тобының есебі: кестеде келтірілген есептік формуланы ескеріп, төменде келтірілген тапсырмаларды ретіне сәйкес (кесте-8) орында:
Берілген өрнекке байланысты сандық тізбектің элементтерінің санын, шамасын анықта;
Сандық тізбектің ең кіші элементін және оның реттік нөмірін анықта;
Сандық тізбектің ең үлкен элементін және оның реттік нөмірін анықта;
Сандық тізбектің барлық элементтерінің қосындысын есепте;
Сандық тізбектің барлық көбейтіндісін қосындысын есепте;
Сандық тізбектің элементтерін кему ретімен орналастыр;
Сандық тізбектің элементтерін өсу ретімен орналастыр.
А тобы Кесте 8
Вариант |
Есептің орындалу реті |
Математикалық өрнек |
Берілгені |
1 |
1,7,4,2,3,5,6 |
|
x1=0,53; x2=0,69; i=3,4,…,30 |
2 |
1,2,3,4,5,6,7 |
|
1=9,385; 2=5,03; k=3,4,…,25 |
3 |
1,7,6,2,3,4,5 |
|
1=2,75; 2=3,01; 3=1,56; j=4,5,…,25 |
4 |
1,3,5,6,4,7,2 |
|
z1=0,05; z2=0,17; m=3,4,…,25 |
5 |
1,5,3,2,7,4,6 |
|
fi=3,33; f2=0,56; i=3,4,…,15 |
6 |
1,3,5,7,2,4,6 |
|
c1=1,17; c2=-0,85; n=3,4,…,15 |
7 |
1,3,5,6,2,4,7 |
|
d1=0,35; i=1,2,…,15 |
8 |
1,2,6,4,3,5,7 |
|
q1=-0,75; q2=0,05; k=2,3,…,15 |
9 |
1,4,7,2,3,4,5 |
|
s1=1,05; s2=1,4; i=3,4,…,15 |
10 |
1,7,2,5,3,4,6 |
|
x1=0,20; x2=0,97; i=3,4,…,15 |
11 |
1,6,2,5,4,7,3 |
|
z1=1,35; z2=2,56; k=3,4,5,…,15 |
12 |
1,7,2,3,4,5,6 |
|
s1=1,07; s2=1,6; i=3,4,…,15 |
13 |
1,4,6,2,3,5,7 |
|
x1=3,02; x2=3,42; i=3,4,5,…,15 |
14 |
1,7,6,4,3,2,5 |
|
y1=0,21; y2=0,71; i=3,4,5,…,15 |
15 |
1,4,5,7,3,6,2 |
|
x1=2,15; x2=3,75; n=2,3,…,15 |
16 |
1,7,4,6,2,3,5 |
|
x1=1,05; x2=1,75; k=3,4,5,…,14 |
17 |
1,6,3,5,7,4,2 |
|
q1=1,08; q2=2,05; k=2,3,4,…,15 |
18 |
1,7,5,6,4,2,3 |
|
b1=2,85; b2=3,25; j=3,4,5,…,15 |
19 |
1,6,3,5,7,2,4 |
|
z1 =2,17; z2=3,02; z3=1,58; k=4,5,…,15
|
20 |
1,7,2,3,5,4,6 |
|
m1=1,75; m2=1,4; k=2,3,…,12 |
В тобы Кесте 9
|
А(12) және В(12) массивтері берілген. С1 =В12 + А1 ;С2 =В11 + А2; ... ; С12 =В1 + А12 ережелеріне сәйкес С(12) массивін анықтап, осы массив элементтерінің қосындысын S-ті есепте. |
2 |
С(15) массиві берілген. Осы массивтің ең соңғы элементінен кіші элементтерінің номерін, оның шамасын анықта. |
3 |
Берілген А(15) массиві элементтерін кері бағытта орналастырып, пайда болған S массивін шығарып, ондағы оң және теріс элементтерін анықта. |
4 |
Берілген С(12) массивіндегі оң және теріс элементтерінің қосындысын, санын жеке есептеп, оларды баспаға ұсыну керек. |
5 |
Берілген А(20) масив элементтерінің қосындысын есептеу, егер ол шама 50-ден кіші болса массив элементтерін 10-ға көбейту қажет. |
6 |
Д(25) массивінің тақ элементтерін анықтап, соның негізінде жаңа массив құрастырып, олардың қосындысын есептеу. |
7 |
В(15) массивтегі жұп элементтердің шамасын екі еселеп, тақ элементтерін нөл санымен алмастырып, пайда болған жаңа массивті шығару. |
8 |
тақ элементтердің шамасын 10-ға көбейтіп, жұп элементтерін нөл санымен алмастырып, пайда болған жаңа массивті шығару. |
9 |
С(27) массивтегі ең бірінші орналасқан теріс элементінің алдындағы санды анықтап, қалған элементтерінің қосындысын есептеу. |
10 |
Берілген В(20) массивтің теріс элементтерін нөлмен алмастырып, оң элементтерінің қосындысын анықтап, пайда болған жаңа массивті шығар. |
11 |
Берілген Р(18) массивтің теріс элементтерінің санын анықтап, оларды нөлмен алмастырып, оң элементтерінің көбейтіндісін есептеу. |
12 |
А(20) массиві берілген, осы массивтің оң элементтерінің қосындысын S есептеп, теріс элементтерін екі еселеп, жаңа массивті шығару. |
13 |
А(16) және У(16) массивтері берілген. Осы массив элементтерінің қосындысын S =а1у16+а2у15+...+а16у1 есептеп, егер S< 24-тен кем болса енгізілген массив элементтерін шығар. |
14 |
С(17) массивінің тақ элементтерінің қосындысын S есептеп, егер S>26-дан болса енгізілген массив элементтерін шығар |
15 |
А(16) массиві берілген, жұп элементтерінің квадратын есептеп, тақ элементтерін нөлмен алмастырып, пайда болған массивті шығар. |
16 |
А(10) және В(10) массивтері берілген. с1=а1-в1, с2= а2 + в2 , с3= а3 - в3 , ... ережелеріне тәуелді С массивін шығар. |
17 |
Р(13) массиві берілген, осы массивтегі ең бірінші нөлге тең және теріс элементтерінің шамасын, олардың нөмірін анықтап, оң элементерінің қосындысын есепте. |
18 |
Р(23) массиві берілген, осы массивтегі барлық теріс шамасы бар элементтерді алып тастап, пайда болған жаңа массивті шығарып, олардың элементтерінің квадраттарын есепте. |
19 |
А(24) массиві берілген, осы массивтегі әрбір үшінші элементін анықтап солардың негізінде жаңа массив шығар. Пайда болған массив элементтерінің көбейтіндісін есепте. |
20 |
С(30) массивтің алдымен оң элементтерін, содан кейін теріс элементтерін орналастырып, жаңа массив шығар. |