15.9 Шлицті қосылыстарды есептеу

Шлицтердің олшемдерін біліктердің диаметріне байланысты стандарт бойынша кестеден алуға болады. Шлицті қосылыстар жаншылуға есептеледі (8.9- сурет)

мүнда: k – күштің шлицтерге біркелкі түспейтінін есептейтін коэффициент k=0,7-0,8; z – шлицтер саны; А – шлицтің жұмыс беттерінің проекциясы.

8.9- сурет.Шлицті қосылыты есептеу сұлбасы

Тік бұрышты шлицтер үшін A=0,8 m (m- модулі).

Эвольвентті шлицтер үшін А=0,8 m (m- модулі). Үш бұрышты шлицтер үшін

r_ор – орташа радиусы:

l – шлицтің жұмыс бетінің үзындығы.

15.10 Пішінді (кілтексіз) қосылыс

Пішінді немесе кілтексіз қосылыс деп төлке немесе күпшек отырғызылған біліктің беттері цилиндрлі болмайтын қосылысты айтады.

Мұндай қосылыстың ең қарапайымы – төрт бұрышты білікке отырғызылған қосылыс. Оның мынадай кемшіліктері бар: тістерін өндеу қиын және бұрыштарда кернеу шоғырлануы пайда болады (8.10- сурет).

Бұл қосылыстар жұмыс бүйірлерінде пайда болатын жаншылу кернеуіне мына тендеумен есептеледі:

(8.10)

8.10-сурет. Квадрат пішінді білікпен косылыс.

Төртбұрыштың қабырғалары шамамен a ~ 0,75d.

Кілтекті және шлицті қосылыстарға қарағанда пішінді қосылыстардың артықшылықтары:

1. Бөлшектердің жақсы центрленуін қамтамасыз етеді;

Қосылыс беттерінде шоғырланған кернеу болмайды.

Негізгі әдебиеттер: 259-82;86-91

Қосымша әдебиеттер : 2027-45;70-85

Бақылау сұрақтар :

1. Қосылыстардың классификациясы, түрі, қойлатын талаптары.

2. Винтік жұптың өздігінентепселенуі әр кезде керек пе?

3. Кілтектіқ қосылыстарының түрлері, қолдануы.