Сурет 4 - Мультимедиалық технологиялардың оқыту процесiндегi ақпаратты-коммуникативтiк қызметi

Мультимедиалық технологиялардың осы қызметіне сүйеніп, оқыту процесiн жетiлдiру процесін өзiндiк ғылыми – материалистiк көзқарасы дамыған тұлғаны қалыптастыру тұрғысынан төмендегiше модельдеуге болады (сурет 5).

Сурет 5 - Мультимедиалық технологияларды пайдалану арқылы оқыту процесiн жетiлдiрудiң моделi

Сонымен, мультимедиалық технологиялар:

• әрбір пайдаланушының қабілеті мен ерекшелігін ескере отырып, олардың оқу мотивациясын арттыруға септігін тигізеді;

• түрлі типті ақпараттарды біріктіріп ұсыну арқылы оқытудың интерактивтілік ұстанымын қамтамасыз етеді, өйкені, әртүрлі типті ақпаратты пайдалану адамның әртүрлі сезім мүшелері арқылы оқу материалын жан-жақты қабылдауына ықпал етеді;

• нақты, күрделі де қиын, белгілі көлемде шығын мен ұзақ уақытты қажет ететін экспериментті модельдеуді жүзеге асырады;

• құбылыстар мен процестерді динамикада көрсету арқылы абстрактілі ақпараттарды көрнекі тұрғыда ұсына алады;

• макро және микро әлемдегі нысандарды визуалдауға мүмкіндік береді;

• бiлiм беруге жұмсалатын шығынның азаюына ықпалын тигізеді.

Бақылау сұрақтары:

1. Мультимедианың оқытудағы атқаратын қызметтерін атап

көрсетіңіз.

2. Интерактивті қарым-қатынас дегенді қалай түсінесіз?

3. Дәстүрлі және инновациялық оқыту технологияларының

айырмашылығы қандай?

4. Edutainment, infortainment ұғымдарының мағынасы қандай?

4. Мультимедианы оқытуда қолданудың артықшылықтары

мен кемшіліктері

Мультимедиалық құралдарды оқыту процесіне енгізудің екі бағыты бар. Біріншісі, мультимедиалық құралдар дәстүрлі оқыту әдістеріне қосымша, оқыту процесін интенсивтендіру құралы ретінде қолданылады. Екіншісі, оқыту процесін ұйымдастыру формалары мен әдістерін және білім беру мазмұнын жаңартуға мүмкіндік беретін, экстенсивті бағытта қолданылатын мультимедиа-ресурстар ретінде пайдалану.

Интенсивті оқыту – білім беру процесін дамытуды ішкі резервтер есебінен жүзеге асыру.

Экстенсивті оқыту – білім беру процесін қосымша резервтер – жаңа құралдар, құрылғылар, технологиялар есебінен жүзеге асыру.

Мультимедиалық технологияларды білім беруде қолданудың артықшылықтары мен қатар кемшіліктері де бар.

Мультимедианың білім берудегі артықшылықтарына мысалдарды көптеп келтіруге болады. Соның ішінде негізгілеріне тоқталайық:

• білім мазмұнын құрылымдау технологиялары мен әдістерін жетілдіру;

• дәстүрлі оқыту жүйесіне өзгерістер енгізу;

• қосымша мотивациялық тіректерді пайдалану және оқытуды дараландыру арқылы білім беру тиімділігін арттыру;

• оқыту процесінде өзара қарым-қатынастың жаңаша формаларын ұйымдастыру;

• мұғалім мен оқушының, студент пен оқытушының іс-әрекеттер сипатын өзгерту;

• білім беру жүйесін басқару механизмін жетілдіру.

Кемшіліктері:

• ұсынылған ақпараттың шектен тыс әртүрлі типте берілуі (кескін, дыбыс, бейнемәлімет, анимация) студент пен оқушының негізгі мәліметті қабылдауына кері әсер етуі мүмкін;

• оқушының, студенттің экспериментті өз қолдарымен жасап көру мүмкіндігінің болмауы;

• оқытуды дараландыру оқытушы мен студенттің, мұғалім мен оқушының бір-бірімен диалогты қарым-қатынас жасауына әсерін тигізеді;

• мультимедиалық құралдарды шектен тыс қолдану пайдаланушылардың денсаулығына кері әсер етеді.

Бұл келтірілген қарама-қайшылықтар мультимедиалық ресурстарды оқыту процесіне енгізуді жүйелілік келіске негіздеп жүзеге асыру керектігін дәлелдейді.

Бақылау сұрақтары:

1. Интенсивті және экстенсивті оқыту дегеніміз не?

2. Мультимедианы оқытуда пайдаланудың артықшылықтарын атап

көрсетіңіз.

3. Аталған технологияларды пайдалану арқылы білім беру сапасын

қалайша арттыруға болады?

4. Мультимедиалық технологияларды оқыту процесінде пайдалану-

дың қандай кемшіліктері бар?