3 Түзу сызықты проекциялау. Түзулердің өзара орналасуы.

Тақырып бойынша тапсырманы орындау үшін келесілерді

білу керек:

1 Жалпы жағдай түзуі, деңгейлік түзу және проекциялаушы түзуі деп қандай түзулерді айтамыз?

2 Проекциялаушы түзу сызбасында деңгейлік түзу кескінінің ерекшелену белгісі олардың метрикалық қасиеті;

3 Түзудің ізі дегеніміз не?

4 Сызбада түзу сызық нүктесінің тиісті екенін қалай анықтаймыз?

5 Орналасу шартының қайсында кеңістіктегі кесіндінің ұзындығы мен көлбеу бұрышы проекция жазықтығына бұрамалаусыз орналасады?

6 Параллель, қиылысатын және айқасатын түзулер сызбада қалай кескінделеді?

7 Қандай нүктелер бәсекелес (конкурирующими) деп аталады?

8 Бәсекелес нүктелердің қайсы көрінетін (видимый) болады;

9 Тікбұрышты түзудің бұрамалаусыз проекциялану шарты;

10 Сызбадағы түзулердің параллельдік белгісі;

11 Сызбадағы түзулердің қиылысу белгісі.

12 Сызбадағы түзулердің перпендикулярлық белгісі.

Істей білу керек:

13 Түзу атауын және оның проекция жазықтығына (параллель, перпендикуляр, жалпы жағдайда) қатысты орналасуын сызба арқылы анықтау;

14 Жалпы жағдайда түзу кесіндісінің нақты шамасын және проекция жазықтығына көлбеу бұрышын анықтау;

15 Түзу ізін анықтау және оның кеңістіктің қай ширегі арқылы өтетінін білу керек;

16 Сызба көмегімен берілген ұзындық кесіндісін алу;

17 Берілген нүкте бойынша проекция жазықтығына берілген бұрыш арқылы деңгейлік түзу жүргізу;

18 Сызбадан нүкте мен түзудің, екі түзудің өзара орналасуын анықтау;

19 Сызбадан екі түзудің өзара орналасуын, параллельдік, перпендикулярлығын, қиылысуын, айқасуын анықтау;

20 Бәсекелес нүкте көмегімен геометриялық фигуралардың көрінуін анықтау;

21 Проекция жазықтығынан қашыққа кеткен геометриялық фигуралардың көрінуін анықтау.

Сұрақтар:

22 Сызба бойынша профильді проекцияны салмай, профильді түзулердің параллельдігін анықтауға бола ма?

23 Түзудің бір нүктеде горизонталь және фронталь із болуы мүмкін бе?

Тапсырма 3.1 АВ түзуінің H горизонталь және F фронталь іздер проекциясын тұрғызу. 1 және 2 проекция жазықтығына қатысты түзудің көрінуін анықтаңыз. Сызбада проекция ізінің атын және түзу өтетін ширек номерін жазыңыз. А, B, H, F нүктелерінің анықтауышын жазыңыз. А( , , ) B( , , ) H( , , ) F( , , )

Тапсырма 3.2 АВ түзуінің H горизонталь және F фронталь іздер проекциясын тұрғызу. 1 және 2 проекция жазықтығына қатысты түзудің көрінуін анықтаңыз. Сызбада проекция ізінің атын және түзу өтетін ширек номерін жазыңыз. А, B, H, F нүктелерінің анықтауышын жазыңыз. А( , , ) B( , , ) H( , , ) F( , , )

Тапсырма 3.3 Түзудің кеңістікте орналасуын кестеге жазыңыз. Нақты шамаға сәйкес келетін проекцияларды қызыл түспен бояңыз.
Түзу	Атауы		Орналасуы		Нақты шама
АВ	горизонталь		АВ  π1		АB
CD			CD		жоқ
EF			EF
LK			LK
MN			MN
PQ			PQ
RT			RT
Тапсырма 3.4 А нүктесі арқылы ұзындығы 35 мм болатын 300 бұрышта 2 жазықтығына АВ горизонталь жүргізіңіз және оның кескінін қиғашбұрышты диметрияда тұрғызыңыз.
Тапсырма 3.5 АВ кесіндісінің проекция жазықтығына көлбеу бұрышын және нақты шамасын табыңыз.				Тапсырма 3.6 В нүктесінен 20 мм кем болатын және АВ түзуін К нүктесінде қиып өтетін және С нүктесінен фронталь жүргізіңіз.
Тапсырма 3.7  Диагональдың бірі MN түзуінде орналасқан ABCD квадратын тұрғызыңыз. ОС=ОА, ОВ=ОD, AC  BD