
- •IX. Układ hormonalny
- •1. Położenie gruczołów dokrewnych w organizmie człowieka
- •2. Cechy charakterystyczne hormonów. Mechanizm działania hormonów
- •3. Regulacja wydzielania hormonów
- •4. Hormony wydzielane przez gruczoły endokrynowe I ich funkcja w organizmie
- •4.1. Przysadka mózgowa
- •4.2. Szyszynka
- •2.3. Tarczyca
- •2.4. Przytarczyce - gruczoły przytarczyczne
- •2.5. Grasica
- •2.6. Trzustka
- •2.7. Nadnercza - gruczoły nadnerczowe
- •2.8. Gruczoły płciowe – jądra I jajniki
- •3. Hormony tkankowe
3. Hormony tkankowe
Do hormonów tkankowych człowieka należą:
Serotonina – jest wydzielana przez płytki krwi, które skupiają się w miejscu uszkodzenia naczynia krwionośnego. Jest także wydzielana przez błonę śluzową jelit oraz w synapsach w ośrodkowym układzie nerwowym. Hormon ten obkurcza naczynia krwionośne, hamuje krwawienia, pobudza perystaltykę jelit. Serotonina działa jako neuroprzekaźnik pobudzający.
Histamina – powstaje w wielu tkankach i narządach np. w komórkach tucznych tkanki łącznej i w płytkach krwi. Obniża ona ciśnienie tętnicze krwi poprzez rozszerzanie naczyń włosowatych. Pobudza skurcze mięśni gładkich w naczyniach krwionośnych i trzewiach. Jest wydzielana w stanach zapalnych i alergicznych. Jest nazywana mediatorem stanu zapalnego. Działa jako neuroprzekaźnik pobudzający.
Gastryna – powstaje w podrażnionej przez pokarm błonie śluzowej żołądka. Pobudza wydzielanie pepsynogenu i HCl, nasila skurcze mięśniówki żołądka. Nadmiar gastryny powoduje nadkwasotę i tworzenie się wrzodów na błonie śluzowej żołądka.
Sekretyna – powstaje w błonie śluzowej dwunastnicy. Pobudza wydzielanie soku trzustkowego i jelitowego. Wzmacnia działanie cholecystokininy.
Cholecystokinina – jest wydzielana przez ścianę dwunastnicy i jelita czczego. Wywołuje skurcze pęcherzyka żółciowego, pobudzajac wydzielanie żółci. Stymuluje trzustkę do wydzielania soku trzustkowego oraz pobudza perystaltykę jelita cienkiego.
Erytropoetyna – powstaje w nerkach na skutek niedotlenienia, krwotoku lub nadmiernego rozpadu erytrocytów. Pobudza szpik kostny do produkcji i erytrocytów (erytropoeza).
Prostaglandyny – powstają w licznych komórkach pod wpływem pobudzenia nerwowego lub działania hormonów i leków. Działają w miejscu wytwarzania. Mają bardzo różnorodne działanie np.: tkance tłuszczowej są antagonistami adrenaliny i noradrenaliny, w nerkach zmniejszają resorpcję zwrotną wody i Na+.