28. Прамысловасць, гандль, транспарт і крэдытна-банкаўская сістэма Беларусі ў другой палове хіх ст.

Асаблівасці пераходу ад ручной да машыннай вытворчасці ў прамысловасці Беларусі. Прамысловы пераварот у асноўных галінах прамысловасці Расіі завяршыўся ў пачатку 1880х гг. Прамысловасць Беларусі пасля рэформы 1861 г. развівалася ў цеснай сувязі з агульнарасійскай, але мела і свае асаблівасці. Характэрнай рысай прамысловага развіцця Беларусі разам з адносна хуткім ростам фабрычнай індустрыі, было пашырэнне дробнай вытворчасці і мануфактур, пераважна невялікіх фабрычназаводскіх гдрадпрыемстваў. Рамесныя прадпрыемствы былі заснаваны на ручной працы. Рамесная вытворчасць канцэнтравалася ў гарадах і шматлікіх мястэчках. Да канца стагоддзя назіраўся рост колькасці дробных рамесных прадпрыемстваў, павялічваўся аб'ём іх прадукцыі. Пасля рэформы 1861 г. паскорыўся рост мануфактурнай вытворчасці.Тут таксама выкарыстоўвалася ручная праца, але існаваў яе падзел па спецыяльнасцях. Нягледзячы на вялікую долю рамеснай і мануфактурнай вытворчасці, на працягу другой паловы XIX ст. у прамысловасці Беларусі ішоў працэс пераходу ад ручной працы да маШьіннай. Рамяство і мануфактуру паступова выцясняла капіталістычная фабрыка. Калі ў 1860 г. у Беларусі Дзейнічалі толькі 76 фабрычназаводскіх прадпрыемстваў, то Ў 1900 г. іх было ўжо 1137. Галіновая структура прамысловасці Беларусі. Перавлжнае значэнне ў Беларусі атрымалі галіны вытворчасці, звязаныя з перапрацоўкай мясцовай сыравіны. Сярод іх вядучая роля належала вінакурэнню і лясной прамысловасці. Лесапільная прамысловасць стаяла на другім месцы пасля вінакурэння, аднак у ей пераважалі дробныя прадпрыемствы.

Вельмі шмат на тэрыторыі Беларусі было прадпрыемстваў, звязаных і перапрацоўкай сельскагаспадарчай сыравіны.

Значнае развіццё атрымала тытунёвая прамысловасць, якая таксама працавала на прывазной сыравіне.

У другой палове XIX ст. хуткі рост гарадоў і развіццё прамысловага будаўніцтва выклікалі патрэбу ў вялікай колькасці будаўнічых матэрыялаў. У Беларусі атрымала развіццё ў першую чаргу вытворчасць цэглы.

Металаапрацоўчая прамысловасць Беларусі зза адсутнасці дастатковай колькасці неабходнай сыравіны развівалася марудна. Заводы, якія выкарыстоўвалі мясцовую балотную руду, у канцы 1870х гг. зачыніліся. Яны былі эканамічна нявыгаднымі і не маглі канкурыраваць з металургічнымі заводамі Польшчы і Расіі.

3 будаўніцтвам чыгунак на тэрыторыі Беларусі пачалі працаваць майстэрні па рамонце рухомага саставу. Гэта былі буйныя капіталістычныя прадпрыемствы, абсталяваныя сучаснай тэхнікай. Вынікі прамысловага развіцця Беларусі ў другой палове XIX ст. Прамысловасць Беларусі ў другой палове XIX ст. дасягнула таго ж узроўню развіцця, што і ў іншых аграрных раёнах Расіі, але значна адставала ад асноўных індустрыяльных цэнтраў. Галоўнымі прычынамі гэтага былі адсутнасць прамысловых запасаў карысных выкапняў і рэшткі прыгонніцтва, якія стрымлівалі развіццё капіталістычных адносін.

Ў Беларусі атрымалі развіццё галіны прамысловасці, заснаваныя на перапрацоўцы сельскагаспадарчай сыравіны, лясной і мясцовай мінеральнай сыравіны, а таксама рамеснасаматужная вытворчасць, што абслугоўвала побытавыя патрэбы насельніцтва. У сістэме агульнарасійскага капіталізму Беларусь уяўляла рэгіён з высокаразвітой лёгкай прамысловасцю. Будаўніцтва чыгунак. Значнаму паскарэнню тэмпаў развіцця прамысловасці Беларусі ў другой палове XIX ст. спрыяла стварэнне густой сеткі чыгуначных дарог. Першай чыгункай, якая была пракладзена па тэрыторьн Беларусі, стала ПецярбургскаВаршаўская, пабудаваная ў 1862 г. Яна прайшла і праз Гродна. Чыгунка звязала Беларусь з галоўнымі індустрыяльнымі цэнтрамі Расійскай імперыі.

Важную ролю ў эканоміцы Беларусі адыгрываў рачны транспарт. Водныя шляхі праходзілі па Прыпяці, Бярэзіне, Сожы.

Гандлёвыя сувязі. Будаўніцтва чыгунак паскорыла развіцце ўнутранага і знешняга гандлю. Галоўнымі экспартнымі таварамі ў Беларусі былі лес і лён. 3 развіццём транспарту ў Беларусі хутка памяншалася роля Кірмашовага гандлю, усе большае значэнне набываў крамны і згазінны гандаль. Гэта сведчыла аб тым, што рыначныя сувязі арускіх гарадоў і весак, а таксама Беларусі з іншымі часткамі краіны станавіліся ўсё больш рэгулярнымі і трывалымі. Галоўным гандлёвапрамысловым цэнтрам Беларусі ў гэты час быў Мінск. Ён знаходзіўся ў прамых ці ўскосных сувязях з усёй тэрыторыяй краю. На мінскім рынку гандлявалі вырабамі шкляной вытворчасці, паперай, кардонам, сельскагаспадарчымі машынамі. 3 прадуктаў сельскай гаспадаркі на мінскім рынку пераважалі збожжа, малочныя прадукты, мяса, рыба.

Развіццё фінансавакрэдытнай сістэмы. Канцэнтрацыя вытворчасці абумовіла стварэнне ў Беларусі акцыянерных кампаній. У канцы XIX ст. у Беларусі дзейнічала каля 10 акцыянерных таварыстваў, якім належалі буйныя прадпрыемствы.

Разам з канцэнтрацыяй вытворчасці адбывалася цэнтралізацыя капіталу. У эканамічным жыцці Беларусі, асабліва ў эпошняй трэці XIX ст., значную ролю пачалі адыгрываць банкі. Вядучае месца сярод крэдытных устаноў займаў Мінскі камерцыйны банк, заснаваны ў 1873 г.