1. Методы определения объема ствола дерева, сучьев, коры.

Физические методы определения объема древесины основаны на использовании общефизических законов. Физические методы применяются обычно для таксации объемов древесины неправильной формы: сучьев, ветвей, корней. При применении ксилометрического метода используются приборы – ксилометры, в которые погружается исследуемая древесина. Перед началом измерений в прибор до уровня верхнего крана или трубки наливается вода. После этого погружают в прибор исследуемую древесину. Вытесненную при этом воду собирают в особые сосуды и определяют ее объем обычно в литрах, т. е. в 0,001 м³. Гидростатический или весовой способ. Гидростатический способ определения объема древесины в принципе есть не что иное, как определение удельного веса древесины. Для весового способа определения объема используются гидростатические весы. Чтобы погрузить древесину в воду, к ней прикрепляют груз (металлический стержень), вес которого устанавливают предварительно. Древесину с грузом взвешивают в воздухе и в воде: разность этих весов, уменьшенная на вес груза, составит объем древесины в дм³. Видовое число было введено Pelsen (1800 г.) для таксации объемов стволов растущих деревьев. Видовое число есть отношение объема ствола (v) к объему одномерного цилиндра (c), имеющего высоту (h), равную высоте ствола и площадь сечения ствола (g) на высоте 1,3 м, т.е. . Отсюда объем ствола растущего дерева равен: v=ghf.

Матэматычныя метады: тэорыя памылак, сярэдніх велічынь, матэма-тычная статыстыка, карэляцыйныя і іншыя метады матэматычнага аналізу, якія забяспечваюць выяўленне неабходных сувязяў і заканамернасцяў, характэрных для вывучаемых з‟яваў. Для скарачэння працаѐмкасці прымасавых вымярэннях ужываюць выбарковыя метады – атрыманне характарыстыкі сукупнасці па яе частцы. Дэшыфравальны метад таксацыі заключаецца ў вызначэнні таксацыйных паказчыкаў дрэвастояў па сродкам контурнага і таксацыйнага дэшыфравання матэрыялаў аэра-ці касмічнай здымкі. Вакамерны метад таксацыі грунтуецца на па пярэднім контурным і часткова таксацыйным дэшыфраванні аэраздымкаў (або матэрыялаў касмічнайз дымкі), звесткі якога затым у дакладняюць і да-паўняюць у натуры падчас вакамернай таксацыі. Выбаркова-вымяральны (цівыбаркова-пераліковы) метад як і вакамерны метад таксацыі лесу грунтуецца на папярэднім контур-ным дэшыфраванні матэрыялаў аэра або касмічнай здымкі. Найболей дакладны (але і выдатковы) – пераліковы метад такса-цыі прадугледжвае суцэльны пералік усіх дрэваў на лясным ўчастку (вымярэнне дыяметраў усіх дрэваў на дадзенай пробнай плошчы).

2. Простая формула серединного сечения, ее применение и точность. Сначала простаяГубера, объем ствола определяется как объем целиндра, с высотой равной длине ствола, и площ. Сечения определенной по диаметре на середине длины ствола. Площадь поперечного сечения древесного ствола по двум взаимно перпендикулярным диаметрам. В тех случаях, когда два взаимно перпендикулярных диаметра сечения окажутся одинаковыми, применяется формула площади круга:

3. Простые формулы для определения объема ствола срубленного дерева и его частей. Простая Губера аб’ём ствала атрымлiваюць як аб’ём цылiндра з вышынёй, роўнай даўжынi ствала i з плошчай асновы, вызначанай па дыяметры на сярэдзiне даўжынi ствала,: V=h·g_0.5 дзе h – вышыня (даўжыня) ствала дрэва; g_0.5- плошча папярочнага сечыва на палове даўжыні ствала 0.5h. Простая Цвiке аб’ём ствала атрымлiваюць як аб’ём цылiндра з вышынёй, роўнай даўжынi ствала i з плошчай асновы, вызначанай як сярэднеарыфметычнае з двух плошчаў сечываў вызначаных па дыяметрах, вымераных на роунай адлегласцi ад канцоў ствала Рыс 1.1. Аб’ём атрымаем па формуле:V=h·(g_0,2h+g_0,8h) дез дзе h – вышыня (даўжыня) ствала дрэва; g_0.2, g_0.8- плошча папярочнага сечыва на адносных вышынях ствала 0.2h, 0.8h.

4. Сложные формулы для определения объема ствола срубленного дерева и его частей. Складаная формула Губера аб’ём ствала атрымлiваюць як суму аб’ёмаў цылiндраў секцый аднолькавай стандартнай даўжыні і конуса верхавінкі з вышынёй, роўнай астатку ад падзелу ствала на секцыі. Аб’ёмы цыліндраў секцый вызначаюць па плошчах сечывау на іхніх сярэдзінах і даўжыні секцый. Складаная формула Губера мае выгляд:V=( l_c·(Y₁+Y₃+Y₅+…Y_n)+g_n·l_b)/3, дез l_c – даўжыня стандартнай секцыі (2м); Y₁+Y₃+Y₅+…Y_n - плошча папярочнага сечыва на сечыва на сярэдзінах 2-мет. секцый, сума якіх пазначаная ў радку “Разам”табл. 1.1для адпаведнай формулы; g_n – плошча папярочнага сечыва асновы верхавінкі; l_b – даўжыня верхавінкі. Складаная формула Гагенадля – Захарава аб’ём ствала атрымлiваюць як суму аб’ёмаў цылiндраў секцый аднолькавай даўжыні, прапарцыйнай даўжынi ствала. У гэтай лабараторнай прынятая даужыня секцый 0,2h, дыяметры для атрымання плошчау сечывау цыліндрау адноснай даужыні вымераныя пасярэдзіне секцый. Складаная формула Гагенадля – Захарава: V = 0.2h·( γ_0.1n + γ_0.3n + γ_0.5n + γ_0.7n + γ_0.9n ) дзе 0,2h – працяг секцыі адноснай даўжынёй у 0,2 вышыні ствала h; g1, g2, g3, …gn – плошчы папярочных сечываў на сярэдзінах секцый адноснай даўжыні.

6. Таксация строганных и лущенных лесоматериалов. Единицы учета. Лес строганый и лущеный. К этой подгруппе относится строганая и лущеная фанера, отличающаяся одна от другой технологией производства, а также шпон спичечный и аккумуляторный. Фанера строганая получается в результате строгания чураков на фанерострогальных станках и предназначается в качестве облицовочного материала для деревянных изделий и внутренней отделки помещений. Учет фанеры производится в кубических и квадратных метрах. Длина фанеры измеряется по первому листу пачки с точностью до 0,1 м, ширина – с точностью до 1 см по середине среднего листа пачки. Фанера клееная изготовляется путем склеивания трех и более листов шпона, которые располагаются так, чтобы направление волокон в смежных листах было взаимно перпендикулярным. Лущеный шпон производится на специальных лущильных станках путем срезания с вращающегося чурака определенной толщины ленты шпона. Полученную ленту шпона разрезают на мерные листы, которые склеивают и получают фанеру клееную. Учитывается в кубических и квадратных метрах. Объем отдельного листа определяют с точностью до 0,00001 м³,а объем партии – до 0,01 м3. Шпон аккумуляторный предназначается для изготовления сепараторов свинцовых и электрических аккумуляторов. Высушенные листы строганого шпона укладывают по видам и сортам в пачки. Учитывают шпон в квадратных метрах. Из древесины получают также древесный уголь, используемый в металлургической промышленности, для кузнечных горнов, газогенераторов и для бытовых нужд. Выход угля составляет 50 – 60% об объема пережигаемой древесины. Насыпной кубический метр соснового угля имеет массу 135 – 145 кг, елового – 120 – 130 кг.

7.Классификация лесной продукции. Название основных сортиментов, их параметры, сфера использования. Лесаматэрыял (ЛМ) – матэрыял з драўніны, які захаваў яе прыродную фізічную структуру і хімічны склад. Круглые лесоматериалы – отрезки хлыстов, применяемые в круглом виде, в качестве сырья для механической и химической переработки, а также как топливо, отвечающее требованиям стандартов или ТУ на соответствующие виды продукции. Сортимент – круглый или колотый лесоматериал, определенного назначения, соответствующий требованиям стандартов или ТУ. Пілоўнік ужываецца для вырабу піламатэрыялаў і нарыхтовак агульнага прызначэння, шпальнік – для шпалаў чыгункі, тарны каржак (тарнік) накіроўваецца на піламатэрыялы і бочкавуюклѐпку для тары, балансы (папяроўка) ідуць у перапрацоўку для атрымання цэлюлозы – сыравіны для вытворчасціпаперы і кардону, рудніковая стойка (рудстойка) распілоўваецца на падпорыстолі шахт, будаўнічы лес і падтаварнік выкарыстоўваюцца для будаўніцтва ў не апрацаваным выглядзе. Дровы – круглыя або коланыя сартыменты, якія па сваіх памерах і якасці могуць быць выкарыстаныя толькі як паліва. Брус – піламатэрыял таўшчынѐй і шырынѐй 100 мм і болей. Брусок – піламатэрыял таўшчынѐй да 100 мм і шырынѐй не болей за падвоенуютаўшчыню. Дошка – піламатэрыял таўшчынѐй да 100 мм і шырынѐй болей за падвоеную таўшчыню. Піламатэрыялы – пілапрадукцыя вызначаных памераў і якасці, якая мае як мінімум дзве плоскапаралельныя пласціны.