Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
турк.чĕлхи.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
1.32 Mб
Скачать

Çирĕплетÿ аспектĕнче

Ben yaz-acak-tım _ Эпĕ çырасшăнччĕ Biz yaz-acak-tık _ Эпир çырасшăнччĕ

Sen yaz-acak-tın _ Эсĕ çырасшăнччĕ Siz yaz-acak-tınız _ Эсир çырасшăнччĕ

O yaz-acak-tı _ Вăл çырасшăнччĕ Onlar yaz-acak-lar-dı _ Вĕсем çырасшăнччĕ

Хирĕçлев аспектĕнче

Ben yaz-ma-yacak-tım _ Эпĕ çырасшăн марччĕ

Sen yaz-ma-yacak-tın _ Эсĕ çырасшăн марччĕ

O yaz-ma-yacak-tı _ Вăл çырасшăн марччĕ

Biz yaz-ma-yacak-tık _ Эпир çырасшăн марччĕ

Siz yaz-ma-yacak-tınız _ Эсир çырасшăн марччĕ

Onlar yaz-ma-yacak-lar-dı _ Вĕсем çырасшăн марччĕ

Тĕслĕхсем: İlk trenle dönecektikĕ _ Эпир пĕрремĕш поездпа таврăнасшăнччĕ.

  • «Глагол Ç -yordum» форма.

Çирĕплетÿ аспектĕнче

Ben yazı-yordum _ Эпĕ çыраттăмччĕ Biz yazı-yorduk _ Эпир çыраттăмăрччĕ

Sen yazı- yordun _ Эсĕ çыраттăнччĕ Siz yazı-yordunuz _ Эсир çыраттăрччĕ

O yazı- yordu _ Вăл çыратчĕ Onlar yazı-yorlardu _ Вĕсем çыратчĕç

Хирĕçлев аспектĕнче

Ben yaz-mı-yordum _ Эпĕ çырмастăмччĕ Biz yaz-mı-yorduk _ Эпир çырмастăмăрччĕ

Sen yaz-mı- yordun _ Эсĕ çырмастăнччĕ Siz yaz-mı-yordunuz _ Эсир çырмастăрччĕ

O yaz-mı- yordu _ Вăл çырмастчĕ Onlar yaz-mı-yorlardu _ Вĕсем çырмастчĕç

Тĕслĕхсем: Sokağa baktımĕ İnce bir yağmur yağıyorduĕ _ Эпĕ урама пăхрăм. Унта çумăр çăватчĕ. Doktor yanına geldiĕ Ömer doktorun yüzüne bakıyor, sessizce ağlıyorduĕ _ Тухтăр ун çывăхне пычĕ. Омер ун çине пăхса сассăр макăратчĕ.

Alıştırmalar

1. Скобкăри глаголсене кирлĕ вăхăтра лартăр.

1ĕ Evden çıktımĕ Rüzgâr dün akşamkine (benzememek)ĕ 2ĕ Fatma dün akşam bir kitap (okumak)ĕ Derken telefon çaldıĕ 3ĕ Okuma salonunda arkadaşlarından birini gördümĕ Derse (çalışmak)ĕ 4ĕ Şimdi böyle düşünüyorsunuz, o zaman ise başka türlü (düşünmek)ĕ 5ĕ Dün ben eve dönerken kar (yağmak)ĕ 6ĕ Saat beşte odamda (oturmak), arkadaşıma mektup (yazmak)ĕ Birdenbire kapı çalındıĕ 7ĕ Annesi bir şey (konuşmak), fakat sesi işitilmezdiĕ

2. Предложенисене вĕçлĕр.

Sıraya girmiş gençĕĕĕ İsmimi sormuş gişe memuruĕĕĕ «A» hanesindeki mektupları birer birer gözden geçirmiş kızĕĕĕ İş bulmamış Hüseyinĕĕĕ Bir hafta evvel gönderilmiş telgraf havalesiĕĕĕ Mektubumu cevapsız bırakmış Ahmetĕĕĕ Geçen gün Merkez Postanesine uğramış adamĕĕĕ Paranın üstünü almış kadınĕĕĕ Mektubumu tartmış memurĕĕĕ

3ĕ Предложенисене diye сăмахпа усă курса улăштарăр.

Nazım Hikmet «Kafatası» adlı bir piyes yazdıĕ Hasan isimli adamı tanımıyorumĕ Osman Makal «Bizim köy» dedikleri romanı yazmıştırĕ Orada Bengisu adlı bir kız varĕ Sinan, Tahşan oteline inmişĕ Edirne'ye müdür olarak gönderdilerĕ Bunu anlamadığından korkuyorumĕ

4. Чăвашла куçарăр.

Buraya, oturup biraz istirahat edeyim diye geldimĕ Vaktinde gelmeyecek diye korkuyorumĕ Gelmeyeceksiniz diye düşündümĕ Şu mektubu mu okuyayım diye beni davet ettiniz. Beyaz noktalı basmayı daha güzel diye tercih ettimĕ Biraz dinlensin diye buraya oturttumĕ

5. Текста вулăр, чăвашла куçарăр.

Sinemada

Oğuzhan ve Bülent Ulus sinemasına geldilerĕ Vitrinlerin içindeki resimleri seyrettikten sonra sinemanın holüne girdilerĕ Gişeler açıkĕ

Bülent, gişenin üstündeki tarifeyi gözden geçirdiĕ

Gişenin önüne gelerek,

– Balkon var mı. diye sorduĕ

– Var efendim, kaç tane verelim.

– İki taneĕ

– Biletlerle paranın üstünü alan Bülent, dostuna dönerek,

– Seans kaçta başlıyor.

– Yedi buçuktaĕ

– Şimdi yediyi on geçiyorĕ Demek on on beş dakikamız varĕ Gidip birer gazoz içelimĕĕĕ

– Olurĕ

Gazoz satılan büfeye gelip birer meyve gazozu aldılarĕ Bülent, şişeyi ağzına dikerek içmeğe başlayınca, Oğuzhan onu takip ettiĕ

Dereden tepeden konuşurken ahbaplar, ikinci kata çıktılarĕ Balkon ve localar, burasıĕĕĕ Beraberce kapıdan içeri girdilerĕ Biletlerini alan biletçi kız, ahbapları yerlerine kadar geçirdikten sonra programı uzattıĕ Oğuzhan, teşekkür ederiz, istemez diye ona bir bahşiş verdiĕ

Bir iki dakika sonra gonga üçüncü defa vurulup ışıklar söndü, filim başladıĕ

Bir saat kadar geçince beyaz perdenin üzerinde beş dakika istirahat yazısı göründü, ışıklar gene yandıĕ Perde arasında seyircilerin bir kısmı sigara içmeye gittiĕ Bir kısmı da yerlerinde kalarak yanındakilerle konuşuyorĕ

Oğuzhan da bir gazoz aldıĕ Yavaş yavaş içiyorduĕ Fakat beş dakika sonra ışıklar gene sönerek gazozcular salondan çektlip gittiĕ Elindeki şişeyi geri verememiş (olan) Oğuzhan, filmden sonra alırlar diye onu koltuğun altına koyduĕ